Ο καταστροφικός σεισμός που έπληξε χιλιάδες Τούρκους και Σύρους στάθηκε αφορμή για σκέψεις σχετικές με αλληλεγγύη, ανθρωπιά και ενσυναίσθηση.

Μας θύμισε τις δικές μας, προσωπικές και εθνικές εμπειρίες συμφοράς, μας συσπείρωσε στα social media για να οργανώσουμε την συμβολή μας στους σεισμόπληκτους συνανθρώπους μας, έβγαλε και αρκετά φίδια από τις τρύπες τους, που βρήκαν την τέλεια ευκαιρία να ρίξουν το δηλητήριό τους-πάντοτε άκυρο και ακυρωτικό της ίδιας της σανθρωπιάς, τώρα και στο πιο λάθος timing.

Ο σεισμός αυτός, όμως, ο πιο πολύνεκρος στην Τουρκία μετά από αυτόν στις 17/8/1999 που είχε οδηγήσει σε 17.000 νεκρούς, μας θύμισε άλλους, τραγικούς σεισμούς που διέλυσαν πόλεις και ζωές μες στον ρου της νεότερης ιστορίας.

Από το 1900 μέχρι σήμερα, αυτοί είναι οι πλέον συνταρακτικοί:

Στο Σαν Φρανσίσκο, το 1906

Από τη δόνηση, μεγέθους 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, έχασαν τη ζωή τους περίπου 3.000 άτομα, ενώ την καταστροφή του σεισμού συμπλήρωσαν οι πυρκαγιές που μαίνονταν επί μέρες. Η Καλιφόρνια ζει μέχρι σήμερα με τον φόβο του Big One, του νέου μεγάλου σεισμού που θα προκύψει από το ρήγμα του Αγίου Ανδρέα, το πιο ευρέως μελετημένο ρήγμα στον πλανήτη. Ενδεχόμενη επανάληψη του Εγκέλαδου σήμερα υπολογίζεται ότι θα κόστιζε 3.000 ώς 5.000 ζωές, παρά την αλματώδη πρόοδο της αντισεισμικής μηχανικής τον τελευταίο αιώνα και τα δισεκατομμύρια που έχουν ξοδευτεί για αντισεισμική προστασία στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο.

Στην Μεσίνα, στην Ιταλία το 1908

Τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου του 1908, έλαβε χώρα ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με επίκεντρο το στενό της Μεσίνα στη Νότιο Ιταλία ισοπέδωσε κυριολεκτικά τις πόλεις Μεσίνα (η Μεσσήνη των αρχαίων Ελλήνων) και Ρέτζιο Καλάμπρια (το Ρήγιον των αρχαίων Ελλήνων). Οι νεκροί ανήλθαν σε 123.000 και οι ζημίες ήταν ανυπολόγιστες. Χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι και τους επόμενους μήνες αυξήθηκαν δραματικά οι προσφυγικές ροές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εξαιτίας του σεισμού καταστράφηκε το ιστορικό κέντρο της Μεσίνα, το οποίο αποτελείωσαν οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί του 1943, κατά τη διάρκεια του Β‘ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι, η Μεσίνα, την οποία ίδρυσαν Έλληνες άποικοι τον 8ο αιώνα π.Χ. με την αρχική ονομασία Ζάγκλη, έχει πλέον ονομασθεί «πόλη χωρίς μνήμη».

Στην επαρχία Χαϊγιουάν, στην Κίνα το 1920

Ο σεισμός συνέβη τις βραδινές ώρες της 16ης Δεκεμβρίου 1920, με επίκεντρο την επαρχία Χαϊγιουάν της Κεντρικής Κίνας. Ήταν μεγέθους 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ (σημερινοί υπολογισμοί το ανεβάζουν στα 8,5 Ρίχτερ) και προκάλεσε ολική καταστροφή. Οι νεκροί έφθασαν τους 273.000, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός των τραυματιών και ανυπολόγιστες οι ζημιές από κατολισθήσεις και εδαφικά ρήγματα. Είναι χαρακτηριστικό της έντασης του σεισμού ότι αναφέρθηκαν παλιρροϊκά κύματα σε φιόρδ της δυτικής Νορβηγίας.

Στο Κάντο, στην Ιαπωνία το 1923

Σε αυτή την ιδιαίτερα σεισμογενή χώρα,σεισμός 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε την πολυπληθή επαρχία Κάντο την 1η Σεπτεμβρίου του 1923. Αποτέλεσμα; Ο θάνατος 142.807 ανθρώπων. Οι μεγάλες πυρκαγιές που ξέσπασαν κι έκαιγαν για δύο μέρες επιδείνωσαν την κατάσταση και αύξησαν σημαντικά τις ούτως ή άλλως εκτεταμένες ζημιές, που ανήλθαν σε 1 δισ. δολάρια (14 δισ. δολάρια σε σημερινές). 590.000 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς και 2 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν άστεγοι. Η 1η Σεπτεμβρίου έχει κηρυχθεί στην Ιαπωνία ως «Ημέρα για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών».

Στο Ασγκαμπάτ, στο Τουρκμενιστάν το 1948

Ο σεισμός συνέβη τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Οκτωβρίου 1948 και ήταν μεγέθους 7,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας της χώρας Ασγκαμπάτ. Το Τουρκμενιστάν τότε ήταν τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης με την ονομασία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τουρκμενιστάν. Οι νεκροί ξεπέρασαν τις 100.000, δηλαδή το 10% του πληθυσμού του Τουρκμενιστάν.

Στα Επτάνησα, στην Ελλάδα το 1953

Από τις 9 έως 12 Αυγούστου  του1953 ξέσπασαν στα Επτάνησα φοβεροί σεισμοί, με πολλά θύματα και τεράστιες ζημιές, στα όρια της ολοκληρωτικής καταστροφής, ιδίως στην Κεφαλλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη. Είναι ο πιο πολύνεκρος σεισμός στην Ελλάδα από το 1900 έως σήμερα, με τον κύριο σεισμό της 12ης Αυγούστου να γγίζει τα 7,2 Ρίχτερ με επίκεντρο το Αργοστόλι.

Στην Κεφαλλονιά η καταμέτρηση είχε ως εξής: 386 νεκροί, 730 τραυματίες, 49.800 άστεγοι. Στην Ιθάκη μόνον ένας άνθρωπος έχασε την ζωή του, αλλά 48 τραυματίστηκαν. Στην Ζάκυνθο, 455 οι νεκροί, 912 οι τραυματίες, 29 οι αγνοούμενοι και 93.152 άστεγοι (25.323 κατεστραμμένα σπίτια, 4.217 με ζημιές)
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα επόμενα χρόνια, ο πληθυσμός των τριών νησιών παρουσίασε μείωση κατά 25% περίπου. Πολλοί κάτοικοι μετανάστευσαν, είτε στην ηπειρωτική Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό, προς αναζήτηση καλύτερης τύχης.

Στην Χιλή το 1960

Τον Μάιο του 1960, και συγκεκριμένα στις 22 του μήνα, συμβαίνει ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί στην ανθρώπινη ιστορία. Πρόκειται για τον Μεγάλο Σεισμό της Βαλβίδια ή διαφορετικά τον Μεγάλο Χιλιανό Σεισμό. Ο ίδιος ο σεισμός όσο και το τσουνάμι που τον ακολούθησε δημιούργησε απίστευτες καταστροφές και κόστισε τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ο απολογισμός 60 χρόνια μετά σοκάρει. Οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με τον συγκεκριμένο σεισμό τον τοποθετούν μεταξύ του 9,4 και 9,6 της κλίμακας Ρίχτερ. Υπολογίζεται ότι κράτησε για σχεδόν 10 λεπτά. Το επίκεντρό του ήταν κοντά στην περιοχή Λουμάκο, 570 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της Χιλής και η Βαλβίδια ήταν η πόλη που επηρεάστηκε περισσότερο από κάθε άλλη.

Το μέγεθος του σεισμού αυτού, εκτός από την κλίμακα Ρίχτερ, φαίνεται και από το επίπεδο έντασης Μερκάλι στο οποίο έφτασε (επίπεδο 11, δηλαδή «απίστευτα καταστροφικός»), ενώ υπήρξαν και περιοχές που έφτασε στο επίπεδο 12 που σημαίνει «ολοσχερής καταστροφή».

Στην επαρχία Ανκάς, στο Περού το 1970

Ήταν ο καταστροφικότερος σεισμός στη χώρα των Ίνκας, μεγέθους 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Συνέβη στις 31 Μαΐου 1970 και το επίκεντρό του βρισκόταν στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της επαρχίας Ανκάς στα βόρεια του Περού. Εξαιτίας και των σοβαρών κατολισθήσεων και χιονοστιβάδων, έχασαν την ζωή τους 70.000 άνθρωποι και τραυματίστηκαν άνω των 50.000. Οι ζημιές στις υποδομές και τα κτίρια ήταν τεράστιες και 3 εκατομμύρια άτομα έμεινα άστεγα.

Στην πόλη Τανγκσάν στην Κίνα το 1976

Θεωρείται ο πιο πολύνεκρος σεισμός του 20ου αιώνα. Εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Ιουλίου 1976 και το επίκεντρό του βρισκόταν πλησίον της πόλης Τανγκσάν της Βορειοανατολικής Κίνας. Ήταν μεγέθους 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σύμφωνα με την επίσημη μέτρηση και κατ’ άλλους 8,2 Ρίχτερ. Άφησε πίσω του περί τους 650.000 νεκρούς, 150.000 τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές. Οι αρχές αρνήθηκαν οποιαδήποτε διεθνή βοήθεια και προσπάθησαν με τις δικές τους δυνάμεις να επανορθώσουν τις συνέπειες της μεγάλης καταστροφής.

Στον Ινδικό Ωκεανό το 2004

Ο φονικότερος σεισμός του 21ου αιώνα μέχρι στιγμής, που συνοδεύτηκε από τσουνάμι ύψους έως και 30 μέτρων. Εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Δεκεμβρίου 2004 με επίκεντρο στ’ ανοιχτά της νήσου Σουμάτρας της Ινδονησίας. Είχε μέγεθος 9,1 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Προκάλεσε το θάνατο 280.000 ανθρώπων σε 14 χώρες και τον τραυματισμό 125.000. Οι αγνοούμενοι έφθασαν τους 45.000 και οι ξεριζωμένοι τους 1.000.000. Επηρέασε κυρίως την Ινδονησία (167.799 νεκροί), τη Σρι Λάνκα (35.322), την Ινδία (18.045), την Ταϊλάνδη, τις Μαλδίβες, τη Μαλαισία και τη Σομαλία. Η διεθνής βοήθεια που προσφέρθηκε στις πληγείσες περιοχές έφθασε τα 14 δισ. δολάρια.

Στο Κασμίρ, στο Πακιστάν το 2005

Η περιοχή του Κασμίρ στο Βόρειο Πακιστάν είναι μία ιδιαίτερα σεισμογενής περιοχή, καθώς στο μέρος αυτό συγκρούονται η ευρασιατική με την ινδική τεκτονική πλάκα. Ο σεισμός της 8ης Οκτωβρίου 2005 ήταν μεγέθους 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και συνέβη στις 8:50 το πρωί, πιάνοντας τους κατοίκους της περιοχής κυριολεκτικά στον ύπνο, μετά το εωθινό φαγοπότι του Ραμαζανιού. Οι νεκροί ξεπέρασαν τις 100.000, οι τραυματίες έφθασαν τις 138.000 και οι άστεγοι τα 3,5 εκατομμύρια. Η διεθνής βοήθεια ήταν άμεση κι έφθασε τα 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στην περιοχή Σιτσουάν, στην Κίνα το 2008

Στις 12 Μαΐου 2008 ισχυρός σεισμός μεγέθους 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε την περιοχή Σιτσουάν της Κίνας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 87.587 άνθρωποι και να τραυματισθούν 374.176. Οι ζημιές ήταν ανυπολόγιστες και οι άστεγοι έφθασαν τα 4,5 εκατομμύρια. Η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόγραμμα ανακούφισης των πληγέντων και ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης περιοχής, ύψους 146 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που τα επόμενα χρόνια ξεπέρασε τα 400 δισ. δολάρια.

Στην Αϊτή  το 2010

Ο σεισμός χτύπησε με ιδιαίτερη μανία στις 12 Ιανουαρίου 2010 την Αϊτή, ένα από τα φτωχότερα κράτη του κόσμου. Το επίκεντρο του σεισμού μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ βρισκόταν 25 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Πορτ–Ο–Πρενς. Προκάλεσε το θάνατο 160.000 ανθρώπων στην Αϊτή και τη γειτονική Δομινικανή Δημοκρατία. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, 250.000 κατοικίες και 30.000 εμπορικά κτίρια έπαθαν σοβαρές ζημιές ή καταστράφηκαν ολοκληρωτικά.

Η διεθνής κοινότητα ανταποκρίθηκε άμεσα, με την αποστολή βοήθειας, ενώ εκατοντάδες έρανοι διοργανώθηκαν σ’ όλο τον κόσμο με πρωτοβουλία καλλιτεχνών και αθλητών για την ανακούφιση των σεισμοπαθών. Η Ελλάδα συνέδραμε στη διεθνή προσπάθεια με την αποστολή ενός αεροσκάφους με 25 τόνους φαρμακευτικού υλικού, εξοπλισμό και 75 διασώστες και γιατρούς.