«Θυμάμαι πως γράφοντας τον “Αποχαιρετισμό” έκλαιγα σαν παιδί όπως όταν έγραφα και τον “Επιτάφιο” (στον Αυξεντίου υπάρχουν “ολόσωμα” τα προσωπικά μου βιώματα της Μακρονήσου)», έλεγε ο Γιάννης Ρίτσος.

Το εμβληματικό ποιητικό έργο του παρουσιάζεται επί σκηνής, αναδεικνύοντας όχι μόνο τη μοναδικότητα του ηρωισμού και της θυσίας του Γρηγόρη Αυξεντίου, αλλά με αφορμή αυτή- της διαχρονικής μοναδικότητας – ιστορία γινόμαστε καθημερινά όλοι μας, αντίστοιχοι μάρτυρες, μιας διεφθαρμένης κοινωνίας, μιας απολυταρχικής, ασύδοτης εξουσίας, ενός κόσμου που χρειάζεται ριζική αλλαγή πρωτίστως ως προς την ανθρωπιά του.

Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό ποιητικό μονόλογο με ανθρώπινο και όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρο λόγο που αφορά ναι μεν τη σύγχρονη Ιστορία,  μεταφέροντας μας όμως διαχρονικά μηνύματα για τις μεγάλες αξίες της ζωής, της αυταπάρνησης, της ανθρωπιάς, της ελευθερίας του ανθρώπου και της πατρίδας από κάθε είδους δεσμά.

«δε φτάνει το τραπέζι , μήτε κάμποσος παράς στην τσέπη, μήτε το ψωμί και το φιλί , – δε φτάνει.

Ο άνθρωπος είναι πιο τρανός απ’ την καθημερινή την έγνοια του.

Ο άνθρωπος αρχίζει από την έγνοια του για το ψωμί

Κι όλο τραβάει πιο πέρα απ’ τη σκλαβιά του,

από σκλαβιά σε σκλαβιά, από ξεσκλάβωμα σε ξεσκλάβωμα,

απ’ το ξεσκλάβωμα της πατρίδας, στο ξεσκλάβωμα του κόσμου»

Το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, ένα “Αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο”, αποτελεί μια συλλογή αυτούσιων κειμένων από την “Τέταρτη Διάσταση” συνδυάζοντας ποιήματα από διάφορες ποιητικές συλλογές και στίχους του ποιητή τα οποία βρίσκονται νοηματικά κοντά στα επιλεγμένα κείμενα από την “Τέταρτη Διάσταση” που ουσιαστικά αποτελούν ποιητικούς θεατρικούς μονολόγους. Στόχος των επιλογών αυτών είναι η σύνδεση του τότε με το σήμερα. Αυτή η τόση διαχρονική γραφή του ποιητή και η σχέση του με τον χρόνο, τον άνθρωπο και τις ιδέες, εκφράζουν τα προβλήματα, τις αγωνίες και τα δικαιώματα του ανθρώπου, παραμένοντας πάντα επίκαιρος χτυπώντας μας το καμπανάκι της αφύπνισης.

Όταν το χθες συναντά το σήμερα σα να μην πέρασε μια μέρα.

Ένας νέος τριαντάρης κάνει ένα ταξίδι σαν ξένος μέσα στο χρόνο συμμετέχοντας σε δρώμενα από τις ζωογόνες μνήμες του παρελθόντος, φέροντας τις ζωοφόρες ελπίδες του μέλλοντος.

Το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ως αφιέρωμα στην ποιητική θεατρικότητα του Γιάννη Ρίτσου αποτελεί ένα μαθηματικό κοινωνικό μοντέλο που ενώνει το χώρο και τον χρόνο σε μια συνέχεια. Η Ιφιγένεια συναντά τον Ορέστη, η Ισμήνη αναπολεί την αδικία της, η Φαίδρα εξομολογείται την πραγματική ερωτική επιθυμία με πάθος, ενώ από το πίσω μέρος του δραματικού καμβά, μια ηλικιωμένη γυναίκα με τα μαύρα απολογείται ένα ανοιξιάτικο βράδυ για το παρελθόν, θέλοντας να χτίσει το παρόν, για να οδηγηθούμε με αυτό τον τρόπο σε έναν πικρό αποχαιρετισμό που αποτελεί ένα κοινωνικό μανιφέστο για όσα χρειάζονται να γίνουν στο μέλλον. Την μαραθώνια τούτη εικόνα την συμπληρώνει το τραγούδι και η απαγγελία ποιημάτων του νεαρού ταξιδευτή του χωροχρόνου μας.

«Τα πάντα είναι ανύπαρκτα πριν τα σκεφτείς και πριν τα πράξεις…» – Γιάννης Ρίτσος

Συντελεστές:

Συγγραφέας: Γιάννης Ρίτσος
Επιμέλεια επιλογής κειμένων & ποιημάτων / Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Μουσική: Πλάτων Ανδριτσάκης, Μίκης Θεοδωράκης, Θάνος Μικρούτσικος, Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, Allen Grey
Σκηνικά – Art Director: Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio
Φωτισμοί / Φωτογράφιση: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Κινησιολογία: Δάφνη Μαρκάκη, Εύη Καρακώστα
Κουστούμια: Ρένα Σανταμούρη
Μουσική Επιμέλεια & Ηχητικός Σχεδιασμός: Γιώργος Λιάκος, Μανώλης Πετρής
Post Production & Editing: Μανώλης Πετρής
Οργάνωση Παραγωγής: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Επικοινωνία & Δημόσιες Σχέσεις: Ειρήνη Λαγουρού
Τον ρόλο του Γρηγόρη Αυξεντίου ερμηνεύει ο Λεωνίδας Καλφαγιάννης
Παραγωγή: Medea Pictures

Σημείωμα σκηνοθέτη:

Έχω μια τύχη…

Τύχη που γεννήθηκα και λάτρεψα το σινεμά και το θέατρο.

Τύχη που κάνω θέατρο!

Τύχη που κάνω σινεμά!

Ήταν 11 Νοεμβρίου του 2018, 33 ολόκληρα χρόνια είχαν περάσει από τον θάνατο του Γιάννη Ρίτσου όταν η σκέψη μου με οδήγησε να φανταστώ επι σκηνής πολλά από τα ποιήματά του, πέρα από αυτά που περικλείονται στην συλλογή «Τέταρτη Διάσταση». Η σκέψη αυτή ωρίμασε, ή μάλλον θα έλεγα πως η κοινωνική μετάλλαξη και η πολιτική ασυδοσία, ωρίμασαν την σκέψη μου. Μια φράση από τον «Αποχαιρετισμό» – «Τα πάντα είναι ανύπαρκτα πριν τα σκεφτείς και πριν τα πράξεις. Όχι μονάχα να τα σκεφτείς, ή μονάχα να τα πράξεις μα να τα πράξεις και να τα σκεφτείς μαζί» – με οδήγησαν στην απόφαση πως: τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή που τα πάντα είναι ανύπαρκτα. Η ελευθερία, η ανθρωπιά, η ατομικότητα, ο έρωτας, η αγάπη, η αλληλεγγύη, η αρετή, το πνεύμα, οι αξίες, οι ιδεολογίες, η ηθική, η παιδεία, όλα ανύπαρκτα. Χρειάζεται λοιπόν να σκεφτούμε και να πράξουμε μια ανατροπή.

Με αφορμή λοιπόν το ωριμότερο έργο τού «Τέταρτη Διάσταση» αλλά και άλλων ποιημάτων κοντά στο πνευματικό, ιδεολογικό και κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο του παραπάνω έργου και με τη σκέψη, στο πώς ένας Γιάννης Ρίτσος μπορεί να αναπαρασταθεί σκηνικά, προχώρησα σε μια επιλογή με γνώμονα τα προαναφερόμενα ανύπαρκτα.

Η «Ισμήνη» της απωθημένης επιθυμίας και αυτοχειρίας, ξύνει επιδεικτικά την επιφάνεια μόνο, ενός ακόμα θέματος ταμπού, εκείνο της σεξουαλικής ταυτότητας και του φύλου. Όλα αυτά παράλληλα με την καταδίκη της όποιας δίψας για εξουσία και την συγκαλυμμένη τοποθέτηση του Ρίτσου κατά της κάθε μορφής πολέμου. Η «Φαίδρα» ένα έργο για τον ανεκπλήρωτο έρωτα, την εκδίκηση και τον θάνατο. Ένας ποιητικός μονόλογος για τον θηλυκό έρωτα και την πραγματική επιθυμία. Ουσιαστικά ο Ρίτσος κλήθηκε να εισδύσει στο θηλυκό ψυχισμό και να ανιχνεύσει τις εκφάνσεις του σε κατάσταση μιας ακραίας, εσωτερικής διαμάχης. Η «Σονάτα του Σεληνόφωτος» μας παρουσιάζει την Γυναίκα με τα Μαύρα στην εκ βαθέων εξομολόγησή της, μια παρατεταμένη ικεσία για ζωή κι ελπίδα, μέσα από μια ροή παραστάσεων και συμβόλων. Ενώ τα προαναφερόμενα ανύπαρκτα, με όσα έχουν προηγηθεί στην Ισμήνη στην Φαίδρα και στη Σονάτα έρχεται ο ίδιος ο Ρίτσος στο έργο του «Αποχαιρετισμός» εμπνεόμενος από το μαρτυρικό θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου, να μας καταθέσει, ίσως, το πιο αριστουργηματικό ποιητικό μανιφέστο που έχει γραφτεί.

Το θέατρο μας, το σημερινό θέατρο έχει την ανάγκη επιστροφής στις ρίζες του που είναι η ποίηση και ο Ρίτσος έρχεται σε μας, ως σύγχρονος Προμηθέας, να μας υπενθυμίσει πως υπάρχουμε και θα υπάρχουμε. Να μας υπενθυμίσει την απομάκρυνση από την φύση μας. Να μας ραπίσει, αν θέλετε, με το ζωντανό γραπτό του λόγο. Εμείς σε αυτό που πιστεύουμε και αγαπάμε, που είναι η σκηνή, έχουμε την ανάγκη τούτο τον ζωντανό λόγο να τον κάνουμε εικόνα.

Εμμανουήλ Μαύρος

➪ Info

Παραστάσεις: Κάθε Σάββατο στις 21:00. Από 2/12

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:

Γενική Είσοδος: 12 € | Μειωμένο: 10 € Φοιτητικό, ανέργων, πολυτέκνων, ΑμεΑ, 65+
Εισιτήριο Αφιερώματος: 35 € Ενιαίο εισιτήριο για όλες τις παραστάσεις,  ταμείο και  more.com
Προπώληση: more.com
Κράτηση και αγορά μόνο μέσω ταμείου του θεάτρου (τηλ. 210 88 18 906 17:00 – 21:00)
Ειδικές Τιμές: 11 € Για ομαδικές κρατήσεις άνω των 10 ατόμων (τηλ. 210 88 18 906 ή μέσω more.com). 8 € Ειδική τιμή για σχολεία Κράτηση και αγορά μόνο μέσω ταμείου του θεάτρου (τηλ.  210 88 18 906 17:00 – 21:00).
Ατέλεια ΣΕΗ – ΕΕΣ – Π.Ε.ΣΥ.Θ. 5 €, κατόπιν διαθεσιμότητας θέσεων

Καταλληλότητα: Κατάλληλο

Διάρκεια Παράστασης: Η διάρκεια της κάθε παράστασης είναι 75’ χωρίς διάλειμμα