Το 2023 ακούσαμε πολύ Taylor Swift, Dua Lipa, Olivia Rodrigo, Beyonce, αλλά και πολύ μα πολύ Reggaeton. Από τον Bad Bunny και τον J Balvin μέχρι τη Rosalía (χρησιμοποιεί στοιχεία του είδους στα τραγούδια της), τον περασμένο χρόνο ακούσαμε reggaeton μουσικά κομμάτια σε διαφημίσεις, εμπορικά καταστήματα, μπαρ και φυσικά σε ταινίες. Όσοι είδατε την ταινία της “Barbie”, είναι πολύ πιθανό να θυμάστε το “Watati” του Karol G, εκτός φυσικά από το “Dance The Night” της Dua Lipa, που κυριάρχησε για αρκετό χρονικό διάστημα στο Spotify.

Ακόμα κι αν δεν έχει παίξει στο δικό σας Spotify, Reggaeton, σίγουρα θα έχετε ακούσει το “Mia” ή τη φετινή επιτυχία “Me Porto Bonito” ή ακόμα κι αν δεν τα έχετε ακούσει, κάποια στιγμή θα έχετε προσπαθήσει να τραγουδήσετε τους ισπανικούς στοίχους των “Gasolina” του Daddy Yankee και “Despacito” του Luis Fonsi (επίσης με τη συμμετοχή του Daddy Yankee). Το διεθνές κύμα ενδιαφέροντος φαίνεται ότι ήταν πρωτοφανές πέρσι, όμως η δημοφιλία του συγκεκριμένου είδους δεν εκτοξεύτηκε εν μία νυκτί.

Αν νομίζετε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ως μητρική γλώσσα τα αγγλικά, πρέπει να σας πληροφορήσουμε ότι κάνετε λάθος. Το χρυσό μετάλλιο παίρνουν τα κινέζικα με 1,3 δισεκατομμύρια φυσικοί ομιλητές, εκ των οποίων περίπου 900 εκατομμύρια μιλούν μανδαρινικά, το ασημένιο τα ισπανικά με περίπου 485 εκατομμύρια ομιλητές (αποτελούν το 6,3% του παγκόσμιου πληθυσμού) και τα αγγλικά να καταλαμβάνουν την τρίτη θέση με 370 εκατομμύρια ομιλητές σύμφωνα με το Ethnologue, τη πληρέστερη πηγή γλωσσικών δεδομένων που υπάρχει σήμερα. Αν εξετάζαμε μόνο τους φυσικούς ομιλητές, τα ισπανικά προηγούνται των αγγλικών με περίπου 485 εκατομμύρια ομιλητές.

Η διάδοση της Reggaeton μουσικής συνδέεται άμεσα με τη μετανάστευση, τόσο εντός των χωρών της Λατινικής Αμερικής όσο και διεθνώς. Για τη λατινική κοινότητα, η μουσική υπερβαίνει τα κοινωνικά και εθνικά σύνορα και χτίζει γέφυρες από το τοπικό στο παγκόσμιο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην αμερικανική αγορά. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο συνηθέστερος προορισμός των Λατίνων μεταναστών (68%), ακολουθούμενες από το Μεξικό (14%) και τον Καναδά (7%). Στην έκθεση του 2022 “Ισπανικά: μια ζωντανή γλώσσα”, οι ισπανόφωνοι αποτελούν το 18,7% του πληθυσμού της χώρας. Σύντομα θα μπορούσε να είναι πολύ περισσότερος. Εάν οι προβλέψεις για την αύξηση του λατινοαμερικανικού πληθυσμού παραμείνουν ως έχουν, οι ΗΠΑ θα είναι η πολυπληθέστερη ισπανόφωνη χώρα στον κόσμο μέχρι το 2050, προβλέπει η μελέτη. Οι ισπανόφωνοι θα φτάσουν τα 132,8 εκατομμύρια – και το 30% θα χρησιμοποιεί την ισπανική γλώσσα ως μητρική. Αν θέλετε μια γλώσσα που θα λειτουργήσει ως γέφυρα με λαούς από άλλες ηπείρους, τα ισπανικά είναι η καλύτερη επιλογή σας. Επίσης, θα σας φανούν χρήσιμα, αν θέλετε να καταλαβαίνετε τους στίχους των τραγουδιών.

Το reggaeton, εμφανίστηκε ως μια μορφή underground μουσικής στο Πουέρτο Ρίκο, αρχικά γνωστή ως “underground” ή “underground reggae”, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 στο Πουέρτο Ρίκο, δηλαδή, πολύ πιο πριν από τη “γέννηση” του Spotify και των υπόλοιπων streaming πλατφορμών. Όμως, πώς θα καταλάβουμε τι εστί reggaeton, αν δεν ξέρουμε τι είναι; Πρόκειται, λοιπόν, για μια συγχώνευση μουσικών στυλ της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, επηρεασμένη κυρίως από την τζαμαϊκανή dancehall και την παναμαϊκή reggae en español. Η δημοφιλία του είδους άρχισε να αναπτύσσεται στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την ενσωμάτωση στοιχείων της χιπ-χοπ, της R&B και της ηλεκτρονικής μουσικής. Τότε, οι ρθμοί, άρχισαν να γίνονται πιο πιασάρικοι, πιο mainstream και να κερδίζουν σταδιακά όλο και περισσότερο κοινό. Καλλιτέχνες όπως ο Daddy Yankee, ο Don Omar και ο Tego Calderón έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση της εκείνο το διάστημα, καθώς και τα επόμενα χρόνια που άρχισαν να γίνονται δημοφιλές το κατέβασμα τραγουδιών στο ίντερνετ.

Δυστυχώς, δεν καταγράφονταν ποια τραγούδια είχαν τη μεγαλύτερη απήχηση τότε, ωστόσο πιστεύουμε ότι οι ισπανόφωνοι ανά τον κόσμο, θα τα τιμούσαν, κατεβάζοντας τα στο Mp3 τους και μετέπειτα στο κινητό τους. Ναι, υπήρχε reggaeton πολύ πριν το Spotify και είχε και τότε εκατομμύρια ακροατές ανά τον κόσμο. Η εκτόξευσή τους, όμως, έγινε πράγματι τα τελευταία χρόνια. Ο Πορτορικανός Bad Bunny κατάφερε να έχει τις περισσότερες ακροάσεις στη προαναφερθείσα πλατφόρμα online streaming για δύο συναπτά έτη, το 2020 και το 2021, με περισσότερες από 9,1 δισεκατομμύρια ροές μόνο το 2021, ενώ τα τελευταία 5 χρόνια έχει αναδειχθεί σε φαινόμενο του είδους.

Ισπανοί καλλιτέχνες, όπως οι Bad Bunny, Peso Pluma και άλλοι, έσπασαν ρεκόρ σε ακροάσεις τα προηγούμενα χρόνια, γεγονός που έχει επιφέρει αξιοσημείωτες αλλαγές στη μουσική αγορά – σύμφωνα με την έκθεση της Luminate για το 2023 στο τέλος του έτους. Ο Peso Pulma, για παράδειγμα, έσπασε το ρεκόρ “Hot Latin Songs” του Bad Bunny στα charts του Billboard. Η ισπανόφωνη μουσική είναι η δεύτερη γλώσσα που καταναλώνεται περισσότερο στην αγγλική αγορά, καθώς το αγγλόφωνο περιεχόμενο έχει μειωθεί κατά 3,8% από το 2021 με βάση τη μέτρηση των 10.000 κορυφαίων τραγουδιών. Επίσης, σύμφωνα με νέες εκθέσεις, ενώ τα αγγλικά εξακολουθούν να αποτελούν το 88,8% της κατανάλωσης μουσικής στις ΗΠΑ, η ισπανόφωνη μουσική αποτελεί πλέον το 8,1%.

Σίγουρα θα θυμάστε τραγούδια, όπως το “Macarena” και το “I Know you Want me” του Pitbull, των οποίων οι στίχοι ήταν ένα μείγμα ισπανικών και αγγλικών, το αποκαλούμενο “Spanglish”. Αν ψάξετε τις νέες ισπανόφωνες επιτυχίες, θα παρατηρήσετε ότι αυτό το φαινόμενο τείνει να εκλείψει, αφού τα περισσότερα urbano τραγούδια έχουν μόνο ισπανικούς στιχούς. Ωστόσο, πρέπει να παραδεχθούμε ότι κάποιες από τις συνεργασίες των “Spanglish” τραγουδιών βοήθησαν σημαντικά στην ανάδειξη του είδους, αλλά και άνοιξαν τον δρόμο για μελλοντικές συνεργασίες. Αν αναρωτιέστε πώς έγιναν τόσο δημοφιλή την τελευταία πενταετία, σας έχουμε την απάντηση.

Ορόσημο στην έκρηξη της Reggaeton ήταν η επιτυχία των καλλιτεχνών του είδους στην mainstream μουσική βιομηχανία. Τα νέα στοιχεία της Luminate δείχνουν ότι η άνοδος επετεύχθη χάρη σε νεοεισερχόμενους από υποείδη όπως το μεξικάνικο τραγούδι, ένα ταχέως εξελισσόμενο τοπίο που κατέγραψε αύξηση 56% μόνο φέτος. Ισπανοί καλλιτέχνες, όπως η Shakira και η Karol G, δημιούργησαν μερικά από τα πιο δημοφιλή τραγούδια των τελευταιών ετών, με την αγορά να συγκεντρώνει τις 34 πρώτες εβδομάδες του 2023, 14,3 δισεκατομμύρια on-demand streams συνολικά, με τα έσοδα της λατινικής μουσικής φτάνουν τα 627 εκατομμυρίων δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του 2023, και τα ισπανικά να είναι πλέον η δεύτερη γλώσσα που ακούγεται περισσότερο στη μουσική σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας κατ’ εκτίμηση το 23% των ακροατών.

Παρόλα αυτά, ο καθοριστικός παράγοντας που συνέβαλε στην ανάπτυξη του 98% των εσόδων της λατινικής μουσικής, είναι το streaming. Οι συνδρομές επί πληρωμή έφτασαν συνολικά τα 431 εκατομμύρια δολάρια, που αντιστοιχούν σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των συνολικών εσόδων. Τα πρόσθετα έσοδα από τις ψηφιακές και ραδιοφωνικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 13% στα 36 εκατομμύρια δολάρια – σημειώνοντας μεγάλη αύξηση μετά από μια πτώση 5% το 2022 – για να αποτελέσουν το 6% των συνολικών εσόδων της λατινικής μουσικής. «Τα έσοδα από τη λατινική μουσική στις ΗΠΑ έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022 και η αύξηση συνεχίστηκε στα μέσα του έτους και το 2023. Αυτό οφείλεται τόσο στη ζωτικότητα των κλασικών επιτυχιών όσο και στις νέες κυκλοφορίες που βρίσκονται στην κορυφή των τσαρτ και έχουν επηρεάσει την ευρύτερη κουλτούρα και κοινωνία», δήλωσε ο Rafael Fernandez, Jr. ανώτερος αντιπρόεδρος της RIAA στο Variety  για την κρατική δημόσια πολιτική και τις βιομηχανικές σχέσεις.

Με πληροφορίες από The Conversation, Yellow Brick και Variety

❈Δείτε επίσης: To φαινόμενο «Rosalia» – Μια ωδή στην τέχνη της μεταμόρφωσης