Πρόσφατη ανάλυση του γενετικού κώδικα του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (Ludwig van Beethoven) αποκάλυψε ότι δεν ήταν ακριβώς… “κατασκευασμένος” για να ανακαλύψει τον ρυθμό στην πορεία της ζωής του, θα λέγαμε δηλαδή πως γενετικά δεν είχε «μουσικό αυτί» (σίγουρα όχι αφότου έχασε την ακοή του), ένα βασικό στοιχείο για να χαρακτηριστεί ένας άνθρωπος που θα ασχοληθεί με τη μουσική ως ταλέντο. Η αποκάλυψη αυτή προέρχεται από μια ομάδα ερευνητών που εντρύφησαν στα γενετικά μυστικά ιστορικών προσωπικοτήτων, μόνο και μόνο για να διαπιστώσουν ότι η πρόβλεψη χαρακτηριστικών από το DNA μπορεί να είναι τόσο δύσκολη όσο το να συνθέσεις το “Für Elise” χωρίς να ξέρεις ούτε μία νότα.
Χάρη στις ιστορικές ανακαλύψεις για τις τεχνικές αποκρυπτογράφησης του DNA αξιοσημείωτων προσωπικοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του Μπετόβεν, όπως αναφέρει το New Atlas, η τελευταία εξέταση της γενετικής του σύνθεσης αποκάλυψε όχι μόνο την προδιάθεσή του για ηπατικά προβλήματα και ηπατίτιδα Β, αλλά έθεσε και ερωτήματα σχετικά με τις ρίζες της μουσικής του ιδιοφυΐας, που σίγουρα δεν ήταν γενετικές.
Στην προσπάθειά τους να αναλύσουν το DNA του σημαντικού γερμανού συνθέτη κλασικής μουσικής για ενδείξεις σχετικά με τις μουσικές του ικανότητες -λες και υπήρχε ανάγκη να συμβεί αυτό, δεν αρκεί η παρακαταθήκη του για να αναγνωρίσουμε το έργου του-, οι ερευνητές έπεσαν αρχικά σε μερικές… φάλτσες νότες. Η πρώτη γενετική ματιά των επιστημόνων δεν έπιασε τις σωστές νότες επειδή, ας το παραδεχτούμε, τότε κανείς δεν έκανε μελέτες συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος για τις μουσικές ικανότητες ατόμων. Αλλά τώρα, προχωρώντας στο σήμερα, έχουμε μια συμφωνία δεδομένων αντίστοιχης σπουδαιότητας με το “Piano Sonata No. 14”, για την οποία θα μπορούσε να γίνει ένα standing ovation σε κάποιον χώρο που παρουσιάζονται ζωντανά έργα κλασικής μουσικής και όλοι μαζί να γίνουμε μάρτυρες των 69 γονιδίων που συνδέονται με τον συγχρονισμό του ανθρώπου με τον ρυθμό.
Μέσω της πολυγονιδιακής βαθμολογίας, η οποία συνοψίζει τις επιδράσεις πολλών γενετικών ιδιορρυθμιών, οι ερευνητές αποφάσισαν να στήσουν ένα γενετικό παιχνίδι, όπως το «Μπορεί ο Μπετόβεν να χτυπήσει παλαμάκια ρυθμικά;». Τα αποτελέσματα; Αν και μαέστρος, η γενετική βαθμολογία του που αφορά τη μουσικότητα ήταν μάλλον μέτρια σε σύγκριση με σύγχρονους συνθέτες, αλλά και ένα μεγάλο μέρος καθημερινών, απλών ανθρώπων.
Παραδόξως, λοιπόν, η πολυγονιδιακή βαθμολογία του Μπετόβεν τον τοποθέτησε στην τελευταία σειρά της ορχήστρας, και όχι μπροστά της, κατατάσσοντας τον σε χαμηλά επίπεδα. Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι -αν και τα επιστημονικά στοιχεία δεν μπορούν να είναι άδικα-, αυτή η γενετική αποκάλυψη δεν μπορεί να διαγράψει τα συναισθήματα που μας δημιουργούν οι συνθέσεις του Μπετόβεν, ούτε να υπογραμμίσει κάτι στα έργα του.
Είναι απλώς μια υπενθύμιση ότι το DNA δεν είναι ο μαέστρος του πεπρωμένου ενός ανθρώπου και η γενετική δεν είναι όλη η παρτιτούρα της πορείας του.
Μπορεί η επιστήμη να δείχνει σε ποιον βαθμό τα γονίδια μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ της σύνθεσης μιας μελωδίας, αλλά το ταλέντο, η προσπάθεια, το πάθος, η υπομονή και η επιμονή είναι στοιχεία ενός ολοκληρωμένου χορού μεταξύ γενετικής προδιάθεσης και οράματος. Έτσι, ενώ το DNA μπορεί να περιέχει μερικές νότες και να στροβιλίζεται σε έναν μοναδικό ρυθμό, η αρμονία των γονιδίων και της ζωής του ατόμου είναι αυτή που πραγματικά θα καθορίσει την πορεία του.
Θα μπορούσε στο μέλλον, άραγε, να γίνει μια αντιστροφή της επιστημονικής μελέτης και να επιλεχθούν τα κατάλληλα γονιδιώματα που ο συνδυασμός τους να γεννούσε έναν νέο Μπετόβεν ή κάποιον ανώτερό του; Μήπως η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ικανή να μας παραδώσει έναν τέτοιο υβριδικό άνθρωπο;
Καθώς μαθαίνουμε περισσότερα για τη γενετική, θα μπορούσαμε ενδεχομένως να αρχίσουμε να “χειραγωγούμε” συγκεκριμένα γονίδια που συνδέονται με τη μουσικότητα. Μέθοδοι όπως η CRISPR-Cas9 μας επιτρέπουν να επεξεργαζόμαστε γονίδια με μεγάλη ακρίβεια, γεγονός που ανοίγει την πόρτα στην ενίσχυση ορισμένων ικανοτήτων ή ακόμη και στη δημιουργία μοναδικών γενετικών συνθέσεων. Αλλά η αλήθεια είναι πολύ πιο περίπλοκη.
Αυτή τη στιγμή, η κατανόησή μας για τις γενετικές ρίζες πολύπλοκων ιδιοτήτων, όπως η μουσική ευφυΐα ενός ατόμου, είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Αν και οι μελέτες έχουν εντοπίσει γονίδια που συνδέονται με το μουσικό ταλέντο, όπως αυτή για τον Μπετόβεν, τα χαρακτηριστικά αυτά διαμορφώνονται από πολλά γονίδια και περιβαλλοντικούς παράγοντες, γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολο τον αξιόπιστο χειρισμό τους.
Σκεφτείτε το και ως εξής: πόσο σίγουροι είμαστε ότι θα είχαμε κάποιο σπουδαίο τραγούδι αν κλείναμε σε ένα στούντιο ηχογράφησης τους μεγαλύτερους jazz μουσικούς της ιστορίας; Όπως η ζωή είναι απρόβλεπτη άλλα τόσο είναι και η διέγερση των συναισθημάτων μέσω της ακρόασης. Μπορεί να υπάρχουν συνθέσεις αλάνθαστες, εξαιρετικής πνευματικότητας και ευφυΐας, αλλά στο τέλος, αυτό που μετράει, είναι αυτό που νιώθουμε. Το οποίο δεν μπορεί να το προδικάσει κανείς, καμία γενετική.
