Πάνω στην ώρα για την 50ή επέτειο της hip-hop κουλτούρας, το Netflix παρουσίασε το τρέιλερ για μια σειρά ντοκιμαντέρ που αφορά τις γυναίκες που καθόρισαν και διαμόρφωσαν το είδος. Το “Ladies First: A Story of Women in Hip-Hop” αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 9 Αυγούστου.
Το ντοκιμαντέρ, σύμφωνα με το Exclaim! και απ’ ό,τι φαίνεται στα πλάνα του τρέιλερ, θα γιορτάσει την επιρροή των γυναικών στο hip-hop από τις απαρχές του μέχρι σήμερα. Θα περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τις Queen Latifah, MC Lyte, Roxanne Shante, Tierra Whack, Saweetie, Coi Leray και πολλές άλλες γυναίκες που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα στο rap και άνοιξαν τον δρόμο γι’ αυτές που ακολούθησαν.
Με αφορμή την συγκεκριμένη είδηση, επιλέξαμε 10 rap άλμπουμ από γυναίκες που δεν προορίζονταν αποκλειστικά για το φύλο τους αλλά αφορούσαν όλη την κοινότητα και την σκηνή του hip-hop. Είναι αυτές οι κυκλοφορίες που επηρέασαν το είδος σε όλα του τα επίπεδα. Από το outfit και το attitude, μέχρι το flow και το περιεχόμενο των στίχων, οι παρακάτω δίσκοι απέδειξαν ότι (φυσικά) και οι γυναίκες μπορούν να ραπάρουν, σε αρκετές περιπτώσεις, πολύ καλύτερα από τους άνδρες.
Queen Latifah – Nature Of A Sista’ [1991, Tommy Boy]
Κυρίως κοινωνικο-πολιτικοί παράγοντες επηρέαζαν και σηματοδοτούσαν την εξέλιξη του hip-hop. Αρχές ‘90s, το gangsta rap κυριαρχούσε σαν είδος και στα charts, φέρνοντας σε άβολη θέση την συντηρητική κοινωνία των ΗΠΑ, δημιουργώντας ένα κύμα αλλαγών σε πολλά επίπεδα. Οι γυναίκες των ghetto και γενικότερα οι Αφροαμερικανίδες, δεν είχαν βρει ακόμα την θέση τους στην κοινότητα του hip-hop και συνήθως το γυναικείο φύλο αντιμετωπιζόταν με ξεκάθαρα σεξιστικό τρόπο. Η Queen Latifah μεγάλωσε στο πυκνοκατοικημένο και υποβαθμισμένο East Orange του New Jersey, το οποίο της έδωσε μπόλικο στιχουργικό υλικό για να δημιουργήσει αυτόν τον δίσκο (ο δεύτερος της) και να δώσει, σχεδόν για πρώτη φορά, γυναικεία χροιά στο rap game. Τόλμησε να θίξει κάθε πτυχή της καθημερινότητας των καταπιεσμένων γυναικών για να προχωρήσει αργότερα στον δίσκο “Black reign” απαιτώντας “U.N.I.T.Y.” (τραγούδι που της έδωσε Grammy).
Lauryn Hill – The Miseducation of Lauryn Hill [1998, Ruffhouse]
Κανείς δεν περίμενε (ούτε ήθελε) οι Fugees μετά από το ντεμπούτο άλμπουμ τους “The Score” να διαλυθούν και, αντίστοιχα, κανείς δεν περίμενε πως η Lauryn Hill θα κατάφερνε να γράψει έναν σόλο δίσκο τόσο καλό και επιτυχημένο που χαρακτηρίζεται πλέον all-time classic. Με τον μοναδικό δικό της τρόπο, στο “The Miseducation of Lauryn Hill”, θίγει τόσο κοινωνικά ζητήματα όσο και προβλήματα σχέσεων χωρίς να αφήνει πολλά περιθώρια για αντιρρήσεις. Με το τραγούδι “Doo Wop (That Thing)” κερδίζει Grammy στις κατηγορίες “Best Female R&B Vocal Performance” και “Best R&B Song”. Δεν είναι όμως τα βραβεία που καθιστούν το συγκεκριμένο άλμπουμ σημαντικό, αλλά το περιεχόμενο. Από το “To Zion” μέχρι το –ασυνήθιστο για την εποχή– diss track “Lost Ones” προς τον Wyclef Jean, η Lauryn Hill απέδειξε πως μία γυναίκα μπορεί να έχει άποψη ακόμα και αν κατηγοριοποιείται στο R&B είδος. Το “The Miseducation of Lauryn Hill” ανέδειξε μία σπουδαία μουσικό και τον δυναμισμό που έχουν οι γυναίκες αλλά η πατριαρχία τις καταπατά.
Lil’ Kim – Hard Core [1996, Undeas]
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι δρόμοι της Νέας Υόρκης και ο θρόνος του rap άνηκαν στον Notorious B.I.G., ωστόσο, ένας ακόμα MC ξεχώρισε από το crew του Βασιλιά, “Junior M.A.F.I.A.”, και δεν την άνδρας αλλά γυναίκα. Η Lil’ Kim μετά από δύο σερί καλοκαιρινές επιτυχίες που γνώρισε με τη συμμετοχή της στα τραγούδια “Player’s Anthem” και “Get Money“, κατέληξε να κυκλοφορήσει το ντεμπούτο άλμπουμ της “Hard Core” το φθινόπωρο του 1996. Στον δίσκο, η Queen Bee επιβεβαίωσε ότι ήταν κάτι περισσότερο από ακόμα μια τύπισσα στο χαρέμι του βασιλιά της Νέας Υόρκης Biggie. Με κλασικά κομμάτια όπως τα “Queen Bitch“, “Crush On You”, “Not Tonight” και το “Big Momma Thang” που έπαιζε σε όλα club σε παραγωγή του Stretch Armstrong, στο οποίο συμμετείχε ο Jay-Z ως ανερχόμενο αστέρι, το άλμπουμ είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο ιστορικά του hip-hop γενικότερα.
Missy Elliott – Supa Dupa Fly [1997, The Goldmind]
Η Missy Elliott όταν κυκλοφόρησε το ντεμπούτο άλμπουμ της δεν ήταν άγνωστη στην δισκογραφία και, κυρίως, στη hip-hop σκηνή. Πριν συνεργαστεί με τον Timbaland για το “Supa Dupa Fly”, είχε γράψει κομμάτια για την Aaliyah, τις Total, τον Ginuwine και άλλους, οπότε η αξία της ως δημιουργού ήταν αναγνωρισμένη (ανεπίσημα). Ωστόσο, οι καινοτομίες που παρουσιάζονται στον πρώτο δίσκο της είναι αρκετές και η σημαντικότερη είναι ότι δημιουργεί έναν “ασφαλή” χώρο για τις γυναίκες στη rap σκηνή. Η γυναικεία σεξουαλικότητα βγαίνει στο προσκήνιο, αλλά με έναν πιο μαχητικό τρόπο απ’ αυτόν των Salt-N-Pepa και διεκδικεί πολλά περισσότερα από Gucci φορέματα. Το “Supa Dupa Fly” είναι προπομπός του P-Funk που θα προκύψει αργότερα και ένα πρώτο άκρως επιτυχημένο δείγμα δουλειάς από τα αμέτρητα που θα παραδώσει ο Timbaland στην πορεία.
Eve – Scorpion [2001, Ruff Ryders]
H “Πρώτη Κυρία” των Ruff Ryders είχε ήδη γνωρίσει μεγάλη επιτυχία ως μέλος του crew και προτιμώντας να τοποθετεί τον εαυτό της ως «ένα από τα αγόρια», επέλεξε να αποφύγει -όχι πάντα- τα sexy κλισέ που είχαν υπηρετήσει οι Lil’ Kim και Foxy Brown νωρίτερα. Η Eve στο δεύτερο άλμπουμ, το “Scorpion”, μπήκε στο στούντιο με τσαμπουκαλεμένο attitude, “φτύνοντας” μάχημες ρίμες, με αυτοπεποίθηση και δημιουργικότητα. Ο δίσκος ανέβηκε μέχρι το #4 του Billboard 200, την πρώτη εβδομάδα έκανε 162 χιλιάδες πωλήσεις και έγινε ξανά #1 στο Top R&B/Hip-Hop Albums chart, όπως ακριβώς και το ντεμπούτο της “Let There Be Eve…Ruff Ryders’ First Lady” του 1999. Στην παραγωγή συμμετείχε και ο Dr. Dre, ο οποίος της έδωσε το άκρως επιτυχημένο single “Let Me Blow Ya Mind” (συμμετείχε και η Gwen Stefani των No Doubt), ενώ αξέχαστο παραμένει και το κομμάτι “Who’s That Girl”.
Salt-N-Pepa – Hot, Cool & Vicious [1986, Next Plateau]
Το “Hot, Cool & Vicious” είναι το ντεμπούτο άλμπουμ των Salt-N-Pepa. Το άλμπουμ ήταν μια τεράστια επιτυχία, φτάνοντας στο #15 του Billboard 200 και στο #1 του Top R&B/Hip-Hop Albums chart. Το “Push It” ήταν το πιο επιτυχημένο single του δίσκου, φτάνοντας στο #8 του Billboard Hot 100 και στο #1 του Billboard Hot Dance Club Songs chart. Ωστόσο, πέρα από την αναγνωρισμένη επιτυχία που αποτυπώνεται στα charts, το άλμπουμ των Salt-N-Pepa θεωρείται iconic καθώς άνοιξε το δρόμο και για άλλες γυναίκες να μπουν στο rap game, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ξεφύγουν από το στιχουργικό περιεχόμενο των ανδρών και να μιλήσουν οι ίδιες επιτέλους γι’ αυτά που θέλουν, να επευφημήσουν το σώμα τους και να δώσουν μια γερή κλωτσιά στα… στην πατριαρχία της κουλτούρας.
“Yeah, you! Come here, gimme a kiss
Better make it fast or else I’m gonna get pissed
Can’t you hear the music pumping hard? Like I wish you would
Now push it”
Foxy Brown – Ill Na Na [1996, Def Jam]
H Foxy Brown από τη Νέα Υόρκη μπορεί να μην ήταν η καλύτερη γυναίκα ράπερ εκείνη την χρονική στιγμή, αλλά η απόλυτη αυτοπεποίθησή της και η ομοικαταληξία των στίχων της την έκανε να ξεχωρίσει απευθείας. Στο ντεμπούτο άλμπουμ της η Foxy Brown δημιουργεί και παίζει με την εικόνα της γυναίκας ενός gangster, κάτι που αποτέλεσε επαναλαμβανόμενο μοτίβο στα ‘90s για τις γυναίκες στο hip-hop. Παρόλα αυτά το έκανε με επιτυχία και κανείς δε μπορεί να μην της το αναγνωρίσει. Στο άλμπουμ συμμετέχουν οι Method Man, Jay-Z, Havoc, Kid Capri και οι Blackstreet δίνοντας έτσι ακόμα μεγαλύτερο κύρος στην sexy lady του Big Apple.
Nicki Minaj – Pink Friday [2010, Young Money]
Το ντεμπούτο άλμπουμ της Minaj είναι πολύχρωμο και ποικιλόμορφο, συνδυάζοντας στοιχεία της pop, της R&B και του hip-hop. Η αμερικανίδα ράπερ χρησιμοποιεί μια φωνητική ποικιλία πηγαίνοντας από το εύθυμο και σεξουαλικώς παιχνιδιάρικο στο πιο σκληρό και επιθετικό. Οι στίχοι της άλλοτε ιντριγκάρουν και άλλες φορές είναι πνευματώδεις, και συχνά μιλάνε για την αυτοπεποίθηση, τη σεξουαλικότητα και την ανεξαρτησία των γυναικών. Το “Pink Friday” είναι ένα από τα πιο επιδραστικά άλμπουμ της δεκαετίας του 2010 και βοήθησε στην εκτόξευση του rap προς το mainstream. Επίσης, χωρίς το “Pink Friday” δεν θα υπήρχε το “Invasion of Privacy” [2018, Atlantic] της Cardi B, που θεωρείται επίσης ένα σπουδαίο rap άλμπουμ από γυναίκα.
MC Lyte – Lyte As A Rock [1988, First Priority Music/Atlantic Records]
Η MC που μεγάλωσε στο Μπρούκλιν είχε ήδη φέρει αναστάτωση στη σκηνή του hip-hop με το κομμάτι “I Cram The Understand U“, ένα συγκλονιστικό πόνημα για ένα κορίτσι που ερωτεύεται ένα αγόρι που προσπαθεί να της κρύψει τον εθισμό του στο κρακ αλλά αποτυγχάνει. Έτσι λοιπόν, στο ντεμπούτο άλμπουμ της, η MC Lyte ξεκινάει δυνατά και κάνει ξεκάθαρο σε όλους που έχει σκοπό να παραδώσει στο hip-hop ένα all time classic νεοϋορκέζικο rap δίσκο. Η Lyte δεν στηριζόταν απλώς στη θηλυκότητά της -ήταν ξεκάθαρη άλλωστε- και αρνήθηκε να χαθεί στην αφάνεια της σκηνής ως ακόμα ένα κορίτσι που μπορεί να ραπάρει. Παρέδωσε σκληρές ρίμες, βάναυσα ειλικρινές περιεχόμενο και αυθεντικό boom-bap, βάζοντας στην θέση τους αρκετούς άνδρες ανταγωνιστές της που την χάζευαν πλέον από χαμηλά. Παρόλο που το “Lyte As A Rock” δεν ανέβηκε στις υψηλές θέσεις των chart -μέχρι το #50 του Billboard R&B/Hip Hop Albums- συντέλεσε στο να γίνουν αποδεκτές οι γυναίκες με αυτοπεποίθηση που ήθελαν να ραπάρουν, όπως η Bahamadia και η Queen Latifah.
Bahamadia – Kollage [1996, Chrysalis/EMI Records]
Βρισκόμαστε ξανά στο 1996, τη χρονιά που το είδος κυριάρχησε, και μια τύπισσα από την Φιλαδέλφεια κάνει την εμφάνισή της. Neo-soul αισθητική, σοφιστικέ rap και jazz ατμόσφαιρα, εξαιρετικό flow και ρίμες που σε στέλνουν στον ουρανό. Ο Guru, ο DJ Premier και οι The Roots στην παραγωγή και αναπόφευκτα το άλμπουμ περνάει στο υποσυνείδητο αυτόματα ως ένα από τα πιο σημαντικά του hip-hop. Η Bahamadia δεν είναι sexy, όπως συνηθίζεται εκείνη την εποχή πλυν εξαιρέσεων, αλλά είναι afro ως το κόκκαλο και έχει έξυπνες ρίμες, ενίοτε με κοινωνικές αποχρώσεις. Το “Kollage” ήταν υποψήφιο για βραβείο Grammy και ανεξάρτητα από αυτό, η Bahamadia θεωρείται (όχι άδικα) μία από τις σημαντικότερες ράπερ των ‘90s.