Ο κόσμος είναι κακός κάποιες φορές, αλλά φαίνεται ακόμα χειρότερος όταν δεν μπορείς να σταματήσεις να κοιτάζεις την ακαταμάχητη άβυσσο που είναι η οθόνη ενός smartphone, το οποίο σε ακολουθεί παντού στον χώρο και τον χρόνο. Σε προκαλεί με τον μικρό, ελαφρύ σχεδιασμό του που χωράει άνετα στην τσέπη σου και μπορείς να το πάρεις οπουδήποτε, ενώ η δυναμική του είναι τόσο δυνατή που δεν μπορούμε να κοιμηθούμε χωρίς το κινητό μας δίπλα στο κομοδίνο μας. 

Το doomscrolling επηρεάζει τον εγκέφαλό μας. Μέσα από αυτό διακόπτουμε τη ροή της ημέρας μας με στιγμιότυπα από τα πιο ακραία, engagement-baiting TikToks, μόνο και μόνο για να μεταβούμε στο X ή το Bluesky και να δούμε αποκαρδιωτικούς τίτλους ειδήσεων. Όπως κάθε κακή συνήθεια, το doomscrolling είναι δύσκολο να το κόψεις. Πώς μπορείς να το σταματήσεις; Υπάρχουν προτάσεις-ιδέες για το πως να αυξήσεις τις πιθανότητες επιτυχίας σου. 

Το πρόβλημα είναι ότι η ζωή μας έχει γίνει αλληλένδετη με τις τεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες επιδιώκουν να απορροφήσουν όσο περισσότερο χρόνο μας γίνεται. Apple Watch, Spotify, Snapchat κι άλλα πολλά. Δεν είναι περίεργο που τα κινητά μας μάς κάνουν ώρες ώρες να νιώθουμε τρελοί. Είναι στη φύση των εταιρειών τεχνολογίας να βασίζονται στην προσοχή μας για να επιβιώσουν: όσο περισσότερο ασχολούμαστε μαζί τους, τόσο πιο ευτυχισμένοι είναι οι επενδυτές τους, ανεβαίνουν οι μετοχές τους και ο κύκλος συνεχίζεται. Ακόμα κι αν καταλαβαίνουμε πως λειτουργούν αυτές οι εταιρείες, εξακολουθεί να είναι δύσκολο να ξεφύγουμε από τις κακές μας συνήθειες.  

Πάρε τα μέτρα σου 

Η γνώση είναι δύναμη και αν ξέρουμε ποιες εφαρμογές μας απορροφούν τον περισσότερο χρόνο, μπορούμε να περιορίσουμε πόσο συχνά τις χρησιμοποιούμε. 

Από τη θεωρία στην πράξη. Τι μπορεί να κάνεις στα IoS 

1. Άνοιξε την εφαρμογή Ρυθμίσεις. 

2. Κύλησε προς τα κάτω και πάτησε Χρόνος οθόνης, που συμβολίζεται με ένα εικονίδιο κλεψύδρας. 

3. Εδώ μπορείς να δεις τον μέσο ημερήσιο χρόνο οθόνης σου και να ορίσεις όρια για να τον μειώσεις. 

4. Στην ενότητα Περιορισμός Χρήσης, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να μειώσεις τον χρόνο οθόνης σου: Χρόνος εκτός χρήσης (Downtime) και Όρια εφαρμογών (App Limits). 

Χρόνος εκτός χρήσης (Downtime): Ορίζει ένα πρόγραμμα για το πότε μπορείς να χρησιμοποιείς συγκεκριμένες εφαρμογές. Μπορείς να το προγραμματίσεις για τις ώρες που συνήθως κοιμάσαι ή να προσαρμόσεις ένα πρόγραμμα ανάλογα με την ημέρα. Αν για παράδειγμα μπαίνεις υπερβολικά συχνά στο Instagram κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή της εργασίας μπορείς να θέσεις ένα όριο γι’ αυτήν την ώρα. 

Εξαιρέσεις: Αντί να επιλέξεις ποιες εφαρμογές θα μπλοκάρονται, μπορείς να ορίσεις ποιες εφαρμογές θα είναι πάντα προσβάσιμες. Αν έχεις οικογένεια ή φίλους στο εξωτερικό, για παράδειγμα, μπορεί να θέλεις να έχεις πάντα διαθέσιμο το WhatsApp. Ή, αν χρειάζεσαι ακουστικά βιβλία για να κοιμηθείς, μπορείς να δώσεις απεριόριστη πρόσβαση στο Libby. 

Όρια εφαρμογών (App Limits): Επιτρέπει τον καθορισμό του χρόνου που μπορείς να αφιερώνεις σε συγκεκριμένες εφαρμογές κάθε μέρα. Μπορείς να θέσεις ξεχωριστά όρια για κάθε εφαρμογή ή να ομαδοποιήσεις εφαρμογές (Facebook, Instagram, Bluesky, TikTok, X, κ.λπ.) και να τους ορίσεις ένα συνολικό χρονικό όριο. 

Ορισμένοι επιλέγουν να χρησιμοποιούν εφαρμογές τρίτων για να τους βοηθήσουν να μειώσουν τον χρόνο οθόνης, καθώς αυτές μπορεί να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις αδυναμίες των εργαλείων της Apple. 

• ScreenZen (διαθέσιμο για iOS & Android): Δημιουργεί αναδυόμενα παράθυρα πριν ανοίξεις συγκεκριμένες εφαρμογές. Για παράδειγμα πριν ανοίξεις το Instagram μπορεί να εμφανιστεί μια ειδοποίηση 10 δευτερολέπτων που γράφει: «Είναι αυτό σημαντικό;» Επιπλέον, η εφαρμογή μπορεί να σε προτρέψει να πάρεις βαθιές αναπνοές πριν ανοίξεις εφαρμογές και μετατρέπει τη μείωση του χρόνου οθόνης σε παιχνίδι. Ένας φίλος έχει αυτή τη στιγμή ένα σερί 144 ημερών, το οποίο αρνείται να θυσιάσει για μια γρήγορη δόση ντοπαμίνης. 

• Opal (iOS, Android & Web): Επικεντρώνεται στην παραγωγικότητα στη δουλειά ή στο σχολείο παρέχοντας πιο εξατομικευμένες ρυθμίσεις περιορισμού του χρόνου οθόνης. Μπορείς να ρυθμίσεις όρια όχι μόνο με βάση τον χρόνο, αλλά και με βάση το πόσες φορές ανοίγεις μια εφαρμογή (π.χ., ίσως θέλεις να μπαίνεις στο Instagram μόνο τρεις φορές τη μέρα). 

• Roots (iOS): Δεν επικεντρώνεται μόνο στον χρόνο που ξοδεύεις στο κινητό, αλλά και στην ποιότητα αυτής της χρήσης. Ένα χαρακτηριστικό που αγαπούν πολλοί χρήστες είναι το Monk Mode, το οποίο καθιστά αδύνατο να παρακάμψεις οποιονδήποτε περιορισμό — ακόμα κι αν διαγράψεις την εφαρμογή.  

*Με στοιχεία από το TechCrunch.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.