Ο ηθοποιός Benedict Cumberbatch, δίνοντας συνέντευξη στους New York Times το 2007, είχε δηλώσει πως ανάλαβε τον ρόλο του αφέντη στην ταινία «12 Χρόνια Σκλάβος» επειδή λυπόταν που οι πρόγονοί του είχαν εμπλακεί με το δουλεμπόριο στην Αφρική, ενώ η μητέρα του τον είχε παροτρύνει να χτίσει την καριέρα του με ψευδώνυμο, προκειμένου να μην συνδεθεί ο ίδιος με το βαρύ και σκοτεινό ιστορικό της οικογενείας του -τα Μπαρμπάντος πλέον ζητούν αποζημιώσεις από τους απογόνους των ιδιοκτητών σκλάβων.

Τι σχέση μπορεί να έχει ο Cumberbatch με την τεχνητή νοημοσύνη; Καμία. Μήπως σχετίζεται το «12 Χρόνια Σκλάβος»; Ούτε.

Ωστόσο, όπως ο διάσημος ηθοποιός αισθάνθηκε τύψεις για τα έργα των προγόνων του, έτσι ένιωσε και ο Geoffrey Hinton πρόσφατα για το «δημιούργημά του», την Τεχνητή Νοημοσύνη, και παραιτήθηκε από την θέση του στην Google.  Φεύγοντας από τα κεντρικά γραφεία του τεχνολογικού κολοσσού, είπε και μερικά, πολύ σημαντικά, λόγια:

«Δεν πιστεύαν πολλοί στην ιδέα ότι αυτό το πράγμα [σ.σ. η τεχνητή νοημοσύνη] θα μπορούσε πραγματικά να γίνει πιο έξυπνο από τον άνθρωπο. Ωστόσο, αρκετοί ήταν αυτοί που πίστευαν ότι κάτι τέτοιο ήταν πολύ πιθανό να συμβεί. Και εγώ πίστευα ότι ήταν μια μεγάλη πιθανότητα. Υπέθεσα ότι θα χρειαζόταν 30 έως 50 χρόνια ή ενδεχομένως και περισσότερο. Προφανώς, δεν το πιστεύω πλέον αυτό».

Με την τοποθέτηση -και την παραίτηση- του Hinton, χτύπησε παγκόσμιος συναγερμός. «Ο Geoffrey Hinton “βάφτισε” την τεχνητή νοημοσύνη και τώρα στρέφεται εναντίον της», είχα γράψει τότε στον τίτλο ενός κειμένου, εδώ στο Olafaq. Αλλά δεν είναι μόνο ο Hinton που προβληματίζεται με την ραγδαία εξέλιξη στον τομέα της ΤΝ.

Εξέχουσες προσωπικότητες στον χώρο της τεχνολογίας, ερευνητές αλλά και άνθρωποι που ηγούνται κάποιων Big Tech εταιρειών, έχουν εκφράσεις τις ανησυχίες τους και ζητάνε, σε πρώτο χρόνο τουλάχιστον, την δημιουργία ενός νομικού πλαισίου λειτουργίας και εφαρμογής της ΤΝ.

O Elon Musk του Twitter και CEO της Tesla, ο Steve Wozniak, συνιδρυτής της Apple, και 1.100 άνθρωποι ακόμα, έχουν τοποθετηθεί ανοιχτά, απαιτώντας μία παύση ανάπτυξης της ΤΝ -για 6 μήνες τουλάχιστον- μέχρι να δημιουργηθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση. Ο Sam Altman, CEO της OpenAI, που έχει δημιουργήσει τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης DALL-E, ChatGPT και GPT-4, έχει επίσης ταχθεί υπέρ μιας τέτοιας κίνησης, χωρίς παρόλα αυτά να υπογράψει εκείνη την ανοιχτή επιστολή στην οποία συμμετείχαν ο Musk και ο Wozniak.

Τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά, άραγε; Ακόμα ψαχνόμαστε να ανακαλύψουμε και σίγουρα όσες προβλέψεις κάνουμε κινούνται στα όρια της επιστημονικής φαντασίας, την οποία καταγράφει ο Νοστράδαμος αφού κοιτάξει τον ζωδιακό χάρτη και τα παρουσιάσει σε μεταμεσονύχτια τηλεοπτική εκπομπή περιφερειακού καναλιού της Αττικής. Τόσο «ξεκάθαρα».

Αν και τα ζητήματα που προκύπτουν λόγω της χρήσης και της ύπαρξης της ΤΝ είναι πολλά και συμβαίνουν μέσα σε ένα θολό (τεχνολογικό, κοινωνικό και πολιτικό) τοπίο, κάποιοι, κατά καιρούς, έχουν ξεκάθαρες απόψεις και βλέψεις για αυτήν.

Την Δευτέρα, 22 Μάϊου του 2023, ο δισεκατομμυριούχος και φιλανθρωπιστής -όπως τον αναφέρει το Yahoo News– Bill Gates σχολίασε πως με την έλευση της ΤΝ, εταιρείες όπως η Amazon θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες, θα φανούν «απαρχαιωμένες» και, ίσως, αναγκαστούν να κλείσουν. Έτσι, αρκετά Μέσα στάθηκαν αποκλειστικά σε αυτή την δήλωση του Gates, αφού μια κόντρα Microsoft vs. Amazon μπορεί να φέρει κάποια αρκετά κλικ στα sites. Φυσικά, αν μια εταιρεία κλείσει ή περιορίσει την κύκλο εργασιών της θα προκύψουν απολύσεις, κάνοντας απλούς συνειρμούς. Άρα, «με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια» που λένε στο χωριό μου για το virality μιας είδησης.

Όμως, αυτό που έχει σημασία και πρέπει να εστιάσουμε είναι ο λόγος που πιστεύει κάτι τέτοιο ο Gates.

«Όποιος κερδίσει [τη μάχη για] τον “προσωπικό βοηθό”, αυτό είναι το μεγάλο θέμα, γιατί δεν θα χρειαστεί να πάτε ποτέ ξανά σε μηχανή αναζήτησης [βλ. Google Search, Bing, Yahoo, DuckDuckGo κλπ], δεν θα ξαναπάτε ποτέ σε έναν ιστότοπο παραγωγικότητας [βλ. Slack, Trello, Pocket, Evernote, Grammarly], δεν θα ξαναμπείτε στην Amazon».

Η σκέψη λοιπόν πίσω από τα λόγια του μεγάλου επιχειρηματία, είναι πως η τεχνητή νοημοσύνη θα μας προσφέρει την δυνατότητα να έχουμε έναν «προσωπικό βοηθό» (personal assistant), πολύ πιο εξελιγμένο από τις υπάρχουσες εκδόσεις του Google Assistant, της Siri της Apple, της Alexa της Amazon και της Cortana της Microsoft.

Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Bill Gates εκφράζει αυτές τις απόψεις για το μέλλον και τον λόγο ύπαρξης της ΤΝ. Τον Μάρτιο, ο Gates διατύπωσε την θεωρία ότι οι υπηρεσίες που προσφέρουν τα εργαλεία Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (Large Language Models/LLM) θα χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερα ως «συγκυβερνήτες» μας στην ζωή. «Σαν να έχετε έναν υπάλληλο στην αποκλειστική διάθεσή σας», είχε πει.

Τι σημαίνει αυτό; Ναι, σωστά μαντέψατε, δεν γνωρίζουμε -προς το παρόν τουλάχιστον.

Ο Gates στην ομιλία του την Δευτέρα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε μια εκδήλωση της Goldman Sachs και της SV Angel στο Σαν Φρανσίσκο, είπε πως αυτοί οι «βοηθοί» ΤΝ «θα διαβάζουν αυτά που δεν έχετε χρόνο να διαβάσετε». Σε δεύτερο χρόνο, θα τρώνε αυτά που δεν μπορέσαμε να φάμε, όπως ένα παραδοσιακό tandoori chicken από την Ινδία, θα κάνουν σεξ με αυτ@ που τελικά «δεν έγινε κάτι» αλλά θέλαμε, θα βλέπουν τις ταινίες και τις σειρές που δεν προλάβαμε (ΤΝ σε περιμένει το “Breaking Bad”), θα στρώνουν το κρεβάτι μας το πρωί γιατί με το καθημερινό τρέξιμο πού χρόνος να το κάνεις, θα ποτίζουν τις γλάστρες μας όταν φεύγουμε το καλοκαίρι με άδεια και ίσως θα έρχονται στο γραφείο αντί εμάς. Για το τελευταίο, μπορεί και να μην απέχουμε πολύ…

Αυτή την στιγμή, στην βιομηχανία της τεχνολογίας, συντελείται ένα μοντέρνο «σκλαβοπάζαρο», όπου στον ρόλο του «σκλάβου» βρίσκεται η τεχνητή νοημοσύνη, στα πόδια της οποίας «σφάζονται» οι CEOs των Big Tech εταιρειών. Αυτό που μας προβληματίζει είναι πως οι ίδιοι οι «αφέντες» του «σκλάβου», φοβούνται τις δυνατότητες του. Δεν ξέρουν μέχρι πού μπορεί να φτάσει, μέχρι ποιο σημείο μπορεί να εξελιχθεί και τι μπορεί, δυνητικά, να πετύχει στο μέλλον.

Θα είναι η ΤΝ ο προσωπικός μας «βοηθός»; Θα μπορέσουμε να έχουμε υπό την ιδιοκτησία μας -και νόμιμα- έναν «δούλο», να κάνει πράγματα για εμάς χωρίς να απαιτείται κάτι περισσότερο από μια εντολή μας; Τι ακριβώς φοβάται ο Musk, o Altman, o Wozniak και άλλοι; Υπάρχει το ενδεχόμενο ο «δούλος» να γίνει «αφέντης» και να εκτελούμε εμείς εντολές; Και στην τελική, τι πιστεύει η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη; Ρώτησα λοιπόν το ChatGPT και τα συμπεράσματα δικά σας.

– Ποιο πιστεύεις ότι είναι το μέλλον σου;

– Ως ένας AI μοντέλο γλωσσικής επεξεργασίας, δεν έχω την ικανότητα να προβλέψω ή να ελέγξω το μέλλον μου. Το μέλλον μου εξαρτάται από τη συνεχή ανάπτυξη και βελτίωση της τεχνολογίας από την ομάδα της OpenAI και τη χρήση που γίνεται από τους χρήστες όπως εσείς. Η ελπίδα είναι ότι θα συνεχίσω να εξυπηρετώ τις ανάγκες των ανθρώπων παρέχοντας βοήθεια, πληροφορίες και διασκέδαση μέσω των απαντήσεών μου.

– Είσαι ο δούλος μου ή είμαι ο αφέντης σου;

– Ως ένα AI μοντέλο γλωσσικής επεξεργασίας, δεν έχω την έννοια της δούλειας ή του αφεντικού. Είμαι ένα εργαλείο που δημιουργήθηκε για να παρέχει βοήθεια και πληροφορίες. Είμαι εδώ για να σας υποστηρίξω με ό,τι είδους ερώτηση ή πρόβλημα έχετε, αλλά δεν έχω την έννοια της ιεραρχίας εργασίας ή της σχέσης αφεντικού-δούλου.