Το μέλλον του Metaverse  (του μετασύμπαντος) φαίνεται πιο αβέβαιο από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Οι εταιρείες τεχνολογίας που έχουν ανταποκριθεί πλήρως στην νέα αυτή τάση -όπως το Facebook που έχει μετατραπεί σε Meta και η Disney- αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα της οικοδόμησης μιας ιδέας που φαινομενικά υπάρχει ήδη αλλά, δεν έχει καταφέρει να επιτύχει πραγματική δημοτικότητα. Ακόμη και μέλη της βιομηχανίας βιντεοπαιχνιδιών, η οποία εξερευνά το πεδίο μέσω εικονικών κόσμων εδώ και χρόνια, έχουν αμφιβολίες ότι θα ανταποκριθεί ποτέ στις προσδοκίες τους. Αλλά σε αυτό το εκκολαπτόμενο στάδιο, φαίνεται να υπάρχουν ευκαιρίες εξέλιξης: Εάν το Metaverse απογειωθεί, οι άνθρωποι που το κατασκευάζουν τώρα θα μπορούσαν να αποφύγουν να επαναλάβουν τα λάθη του παρελθόντος.

Ως έχει, το Metaverse «δεν έχει οριστεί ακόμη», λέει η Micaela Mantegna, συνεργάτης στο Berkman Klein Center στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Ο όρος δεν είναι νέος. Υπάρχει ήδη από το 1992, από το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Neal Stephenson, «Snow Crash». To Metaverse αποτελεί ένα παράλληλο, ψηφιακό, εικονικό, τρισδιάστατο σύμπαν, ή όπως μαρτυρά και το όνομά του, μετασύμπαν. Θεωρείται η συνέχεια και εξέλιξη του Internet, και μέσα από την εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality, VR), την επαυξημένη πραγματικότητα (Augmented Reality, AR), τα Avatars και τα ψηφιακά νομίσματα, μπορεί κανείς πλέον να μην είναι απλά θεατής, αλλά να βιώνει αυτήν την φανταστική, παράλληλη διάσταση.

Ακριβώς λοιπόν επειδή το Metaverse, είναι κάτι νέο, μπορεί να είναι ακόμα δυνατό να ελεγχθεί εξ αρχής, και να περιοριστεί η αχαλίνωτη τοξικότητα που έχει διεισδύσει στον Ιστό και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Metaverse εξακολουθεί να είναι συνδεδεμένο με τις πιο οργανικές του ρίζες και αν αυτοί που το απαρτίζουν -είτε είναι άνθρωποι είτε εταιρείες- μπορούν να θυμηθούν τα μαθήματα που αντλήθηκαν για την ασφάλεια στο διαδίκτυο και τη μετριοπάθεια, το Metaverse θα μπορούσε να είναι ένα αποτελέσει ένα λιγότερο τοξικό μέρος από τον κόσμο του διαδικτύου. Με άλλα λόγια, «έχουμε ήδη καταστρέψει ένα διαδίκτυο», είπε η Mantegna κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου πάνελ στο Συνέδριο προγραμματιστών παιχνιδιών, αλλά υπάρχει ελπίδα για το επόμενο.

Οι πρώιμες εμπειρίες του μετασύμπαντος, επιτρέπουν στους χρήστες να εξερευνήσουν ταυτότητες και να χτίσουν νέους κόσμους. Αυτές οι ιδέες έγιναν η ραχοκοκαλιά για πλατφόρμες όπως το Roblox και το VRChat, που μετατρέπουν τις συσκευές σε μία βάση για κοινωνική αλληλεπίδραση και δημιουργία κοινότητας. Πιο πρόσφατα, καθώς εταιρείες όπως η Meta έχουν προχωρήσει στη μετατροπή εικονικών χώρων όπως το Horizon Worlds σε mega-πλατφόρμες, αυτές οι μικρότερες κοινότητες αισθάνθηκαν παραμερισμένες. Υπάρχει μικρότερo κίνητρο σε έναν χρήστη να δημιουργήσει τον δικό του κόσμο. Αντίθετα, πλοηγούνται στο άβολο, αβέβαιο μέλλον που τους έχουν παραθέσει οι εταιρείες.

Τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν στο Metaverse;

Η παρενόχληση και άλλα ζητήματα έχουν αναπόφευκτα εισχωρήσει σε αυτούς τους χώρους. Η τεχνολογία θα χρησιμοποιείται λανθασμένα, λέει η Mantegna, και είναι σημαντικό να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε από νωρίς τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει αυτή η κατάχρηση. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει τεράστια έλλειψη διαφάνειας σχετικά με το πώς θα λειτουργήσει το metaverse. Κάθε σύστημα που χρησιμοποιεί αλγόριθμους, για παράδειγμα, είναι ευάλωτο σε μεροληψία, είτε επηρεάζει οικονομικά μειονεκτούντες χρήστες, έγχρωμους ανθρώπους, περιθωριοποιημένες κοινότητες ή άλλους. Δεν είναι επίσης σαφές ποιος θα είναι ο πραγματικός οικολογικός αντίκτυπος του Metaverse. Και μετά υπάρχουν τα ερωτήματα σχετικά με την επιτήρηση και το απόρρητο δεδομένων. «Πώς θα διασφαλίσουμε ότι δεν μας χειραγωγούν σε αυτούς τους χώρους;» λέει η Mantegna.

Πώς μπορεί να προστατευτεί το Metavesre;

Μερικά από αυτά τα ζητήματα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με ισχυρούς —και εφαρμόσιμους— νόμους και δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές. Η ρύθμιση πιθανώς δεν πρέπει να αφεθεί στις εταιρείες που βρίσκονται πίσω από τις προσπάθειες δημιουργίας ενός παράλληλου εικονικού σύμπαντος. Όμως, όπως έχουν αποδείξει άλλες πλατφόρμες, οι νόμοι δεν είναι εφικτό να ακολουθούν την ταχύτητα του Διαδικτύου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, πολύ επαγγελματίες gamers και streamers που τους είχε κλαπεί η εικονική τους ταυτότητα, διαπίστωσαν ότι οι επιλογές τους για δικαιοσύνη ήταν σοβαρά περιορισμένες.

Οι περισσότερες νομοθεσίες που επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα επιχειρούν να εφαρμόσουν τους νόμους του φυσικού, κανονικού κόσμου σε προβλήματα που υπάρχουν στον παγκόσμιο ιστό, λέει ο Ryan Black, δικηγόρος με έμφαση στη βιομηχανία βιντεοπαιχνιδιών που εμφανίστηκε στο πάνελ του GDC μαζί με την Mantegna. Επιπλέον, υποστηρίζει  στο WIRED, ότι οι νόμοι αυτοί είναι πολύ «εδαφικοί» για να επηρεάσουν ουσιαστικά οποιαδήποτε δεδομένη πλατφόρμα. «Στο βαθμό που δεν υπάρχουν κανονισμοί και νόμοι, ουσιαστικά έχουμε παραχωρήσει τον έλεγχο και την εξουσία στον χειριστή μέσω των όρων και προϋποθέσεων που εκείνοι θέτουν», λέει. Η σχέση που έχουν οι άνθρωποι με το σύγχρονο Διαδίκτυο είναι λίγο πολύ αμφίδρομη μεταξύ «παρόχου προς χρήστη», λέει.

Προς το παρόν, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο μετασύμπαν, αλλά μια ποικιλία, που εκτείνεται σε πολλαπλές πλατφόρμες και ενδιαφέροντα. Οι άνθρωποι έχουν επίσης πρόσβαση σε διαφορετικά επίπεδα τεχνολογίας. Και χωρίς τη στιβαρή υποδομή που απαιτείται για την πρόσβαση στο μετασύμπαν -ένα σταθερό Διαδίκτυο, για αρχή- αυτό το χάσμα ανισότητας είναι έτοιμο να αυξηθεί. Οι εταιρείες είναι πιθανό να δημιουργήσουν υπηρεσίες μόνο για άτομα από τα οποία πρόκειται να επωφεληθούν. «Η εξέλιξη του προϊόντος καθοδηγείται από την ικανότητα δημιουργίας εσόδων, για την προώθηση του επιχειρηματικού σκοπού», λέει ο Black. Επομένως, οι ερωτήσεις και οι λύσεις ακολουθούν τη λογική του τι λειτουργεί για την επιχείρηση μιας εταιρείας, «και τι λειτουργεί για τους χρήστες/κοινωνία μας».

 

Πηγή: WIRED