Ας ξεκινήσουμε, επιχειρώντας μια διάκριση ανάμεσα στα θρίλερ και τις ταινίες τρόμου.
Thrilled (thriller) σημαίνει κατενθουσιασμένος. Τι σχέση έχει αυτό με τον φόβο ή την αγωνία; Μα, μέσω της αδρεναλίνης που είναι ανεβασμένη και δημιουργεί συνθήκη ανάλογησ με αυτή του άγχους. Τα θρίλερ δεν είναι απαραίτητα κάτι τρομακτικό, μπορεί να είναι μια αστυνομική καταδίωξη, η διαδικασία επίλυσης ενός μυστηρίου, κάτι που σου δημιουργεί την επιθυμία να φας τα νύχια σου. Από την άλλη, οι ταινίες τρόμου (horror movies) είναι φτιαγμένες για να μας κόψουν το αίμα, να μας τρομοκρατήσουν, να μας σηκώσουν την τρίχα.
Όπως έχει πει ο Γουές Κρέιβεν (σκηνοθέτης του “Εφιάλτης Στον Δρόμο Με Τις Λεύκες“, του “Scream” αλλά και πολλών άλλων γνωστών ταινιών τρόμου):
«O λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πηγαίνουν στο σινεμά και θέλουν να βιώσουν τον τρόμο, δεν είναι επειδή θέλουν να φοβηθούν, είναι επειδή έχουν ήδη φόβους που συνήθως κρατούν κρυμμένους και χρειάζονται ένα μέρος στο οποίο να μπορούν να τους βγάλουν στην επιφάνεια»
Κάποια θρίλερ έχουν στοιχεία ταινιών τρόμου, δηλαδή, ναι, μπορεί να υπάρχει μία σκηνή που θα μας κάνει να γουρλώσουμε μάτι, αλλά καλό είναι να μην τα συγχέουμε. Μετά από ένα καλό θρίλερ, μπορούμε να πέσουμε μια χαρά για ύπνο. Μια ταινία τρόμου θα μας κάνει να στριφογυρνάμε και να έχουμε την αίσθηση ότι κάποιος, κάτι βρίσκεται μες στην ντουλάπα μας.
Gore
Ο όρος αναφέρεται γενικά στην απεικόνιση της βίας μιας ταινίας. Όλες οι φυσικές φθορές στη σάρκα, στα οστά, σε μέλη ή όργανα του ανθρώπινου σώματος, η απεικόνιση αίματος και γενικά κάθε πληγή ή τραυματισμός που εκδηλώνεται εμφανώς στις σκηνές μιας ταινίας περιλαμβάνονται στο gore. Ένας πιο intellectual ορισμός του splatter.
Snuff Film
Ονομάζεται έτσι οποιοδήποτε βίντεο περιέχει πραγματικούς φόνους ανθρώπων χωρίς την χρήση ειδικών εφέ με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση ή την «ψυχαγωγία». Ο όρος πρωτοεμφανίζεται το 1971 στο βιβλίο “The Family: The Story of Charles Manson’s Dune Buggy Attack Battalion” του Αμερικανού συγγραφέα, ακτιβιστή και τραγουδιστή Ed Sanders ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η Οικογένεια Manson είχε φτιάξει βίντεο με τους φόνους που διέπραξε. Αν και έχουν υπάρξει ερασιτεχνικά βίντεο με αληθινούς θανάτους και δολοφονίες, συνήθως δεν θεωρούνται snuff films καθώς δεν είχαν εμπορικό προσανατολισμό.
Στον κινηματογράφο το πρώτο φιλμ που παίζει με την έννοια του snuff είναι το “Peeping Tom” (1960) του Michael Powell στο οποίο ο πρωταγωνιστής-δολοφόνος φτιάχνει ντοκιμαντέρ που περιέχουν τα ειδεχθή εγκλήματά του. Ωστόσο, το πρώτο φιλμ που γνωστοποίησε σε ευρύτερο κοινό την έννοια του snuff ήταν το ομότιτλο με την συγκεκριμένη έννοια φιλμ “Snuff” (1976) του Michael Findlay. Το εν λόγω φιλμ διαφημίστηκε ως snuff εκμεταλλευόμενο την διάδοση της συγκεκριμένης έννοιας και λόγω του ψεύτικου θανάτου μιας ηθοποιού σ’ ένα υποτιθέμενο studio εντός της ταινίας, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις πολιτών.
Παρά τις σποραδικές φήμες, κανένα φιλμ μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχτεί πραγματικό snuff. Δύο φιλμ που κατηγορήθηκαν ότι περιείχαν αληθινούς φόνους ήταν το ιταλικό “Cannibal Holocaust” (1980) του Ruggero Deodato και το ιαπωνικό “Flowers of Flesh and Blood” (1985) του Hideshi Hino, δεύτερο μέρος της σειράς ταινιών ακραίου gore υπό την γενική ονομασία “Guinea Pig”. Στο πρώτο παρότι έλαβαν χώρα πραγματικοί σκοτωμοί ζώων, κανένας ηθοποιός δεν σκοτώθηκε στ’ αλήθεια. Στο δεύτερο, παρότι κινητοποιήθηκε μέχρι και το FBI ύστερα από καταγγελίες του ηθοποιού Charlie Sheen, επίσης δεν υπήρξε πραγματικός φόνος και τα εξαιρετικά ρεαλιστικά ειδικά εφέ του εξηγήθηκαν στο ντοκιμαντέρ του 1986 “Making of Guinea Pig”.
Slasher
Πρόκειται για μια κατηγορία ταινιών τρόμου ή θρίλερ όπου ο βασικός θεματικός άξονας κινείται γύρω από έναν ή περισσότερους δολοφόνους που σκοτώνουν κατ’ εξακολούθηση τα θύματά τους με βίαιους τρόπους. Το βασικό όπλο τους είναι μάλλον το μαχαίρι ή το τσεκούρι και λιγότερο συχνά κάποιο άλλο κοφτερό αντικείμενο, ενώ καμιά φορά χρησιμοποιούν απλώς τα χέρια τους, για να στραγγαλίσουν ας πούμε κάποιο θύμα τους. Πολύ συχνά τα θύματα των μανιακών αφορούν νεαρά άτομα, έφηβους και γυναίκες. Μερικές φορές υπάρχει και μυστήριο σχετικά με την ταυτότητα του δολοφόνου.
Το “Peeping Tom” (1960) του Michael Powel και το κλασικό θρίλερ “Psycho” (1960) του Alfred Hitchcock είναι μερικοί από τους προπομπούς του συγκεκριμένου είδους. Επιρροή στη διαμόρφωση των slasher άσκησαν επίσης και τα ιταλικά giallo. Το φιλμ “Black Christmas” (1974) του Bob Clark θεωρείται το πρώτο πλήρες slasher ενώ οι ταινίες που έδωσαν τη μεγάλη ώθηση στο ιδίωμα καθιστώντας το δημοφιλές ήταν το θρυλικό “Halloween” (1978) του John Carpenter και το “Friday the 13th” (1980) του Sean S. Cunningham.
Η δεκαετία του ’80 θεωρείται η χρυσή εποχή των ταινιών slasher με αμέτρητα φιλμ να ξεφυτρώνουν στη διάρκειά της. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας ’90 το είδος βρέθηκε σε παρακμή για να αναζωογονηθεί με την ταινία “Scream” του Wes Craven το 1996. Η τάση ανάκαμψης συνεχίστηκε με πολλές παραπλήσιες ταινίες όπως το “I Know What You did Last Summer” του 1997, με sequels αλλά και remake παλιότερων slasher χωρίς επιτυχημένο πάντοτε αποτέλεσμα.
Giallo
Στα ιταλικά θα πει «κίτρινο». Προφέρεται «τζάλο», όχι «τζιάλο» και είναι είδος λογοτεχνίας (τυπωμένης σε βιβλία τσέπης με κίτρινο συνήθως εξώφυλλο) και ταινιών που εμφανίστηκε τον 20ό αιώνα στην Ιταλία. Συγγραφείς μυστηρίου και αστυνομικής λογοτεχνίας όπως η Agatha Christie και ο Edgar Wallace επηρέασαν σημαντικά το είδος.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο ιταλικό είδος θρίλερ-τρόμου το οποίο εμπεριέχει στοιχεία μυστηρίου ή κατασκοπικά και συχνά περιλαμβάνει στοιχεία σλάσερ, εγκλήματος, ψυχολογικού θρίλερ, ψυχολογικού τρόμου, sexploitation.
Στις εκτός Ιταλίας και κυρίως αγγλόφωνες χώρες, ο όρος τζάλο συχνά αναφέρεται στην ιταλική εκδοχή ταινιών του είδους, ένα συγκεκριμένο στυλ αστυνομικής-θρίλερ-τρόμου ταινίας, το οποίο συνήθως αναμειγνύει την ατμόσφαιρα και την αγωνία του θρίλερ με στοιχεία τρόμου (ένα είδος σλάσερ) και ερωτισμού (μέσω σκηνών σεξ), ενώ συχνά περιλαμβάνει έναν μυστηριώδη δολοφόνο που η ταυτότητά του δεν αποκαλύπτεται μέχρι το τελευταίο μέρος της ταινίας. Το συγκεκριμένο είδος αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, και έπειτα έλαβε τον κατήφορο τις επόμενες δεκαετίες.
Τα τζάλο συνηθίζεται επίσης να έχουν μακροσκελείς, γραφικούς και αινιγματικούς τίτλους όπως “The Bird With The Crystal Plumage”, “Five Dolls For An August Moon”, “Black Belly Of The Tarantula” κ.α. “Πατέρας” του είδους θεωρείται ο μεγάλος Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Mario Bava (1914-1980) με την ταινία του “The Girl Who Knew Too Much” (1963) να αναφέρεται ως το πρώτο φιλμ της εν λόγω κατηγορίας, αλλά πολύ σημαντικός θεωρείται και ο Dario Argento με το “The Bird With The Crystal Plumage” (1970) και το “Deep Red” (1975), μεταξύ άλλων.
J-horror
Το J-Horror είναι οι ιαπωνικές ταινίες τρόμους. Σας λέει κάτι το “The Ring” (η χολιγουντιανή απόδοση της ταινίας “Ringu”) με την Σαμάρα και τα μακριά, μαύρα μαλλιά της που πέφτουν στα μάτια της; Το J-Horror αφορά δημιουργίες οι οποίες καταπιάνονται με απόκοσμες, τρομακτικές και μακάβριες θεματικές. Το είδος αυτό συναντάται τόσο στη λογοτεχνία και τα anime, όσο και στη τέχνη, το σινεμά και τα βιντεοπαιχνίδια. Ο τρόμος που προτιμούν οι Ιάπωνες συνηθίζεται να είναι κυρίως ψυχολογικός -αν και περιέχει έντονα στοιχεία splatter, έχοντας επιρροές κυρίως από την Ιαπωνική μυθολογία, πλάσματα αλλόκοτα, μυστηριακά και σίγουρα πολύ, πολύ τρομακτικά.
Ο ασιατικός τρόμος μπορεί να παγώσει το αίμα όπως κανείς άλλος. Το “Ringu” του Hideo Nakata άνοιξε δρόμους σε ένα νέο είδος ανατριχιαστικών απολαύσεων γεμάτες από διαβολικές κατάρες, σκοτεινά μυστικά, εκδικητικά πνεύματα και φονικά παιδιά, άλλα πάνω από ένα απαράμιλλο στιλ και αισθητική. Ταινίες όπως το “Audition” του Takashi Miike (1999), το “Ju-On” του Takashi Shimizu (2002) ή το “Shutter” των Banjong Pisanthanakun και Parkpoom Wongpoom (2004) το αποδεικνύουν.
Jump Scares
Πρόκειται περί συνηθισμένης τακτικής των ταινιών τρόμου, από την δεκαετία τoυ 1990, κυρίως, και μετά. Οι σκηνοθέτες προσπαθούν να τρομάξουν τους θεατές μέσω απότομων και ξαφνικών εμφανίσεων ή ήχων. Ένα ποτήρι πέφτει απότομα από τον πάγκο, μια πόρτα κλείνει με δύναμη, ένα ζόμπι πετιέται από το πουθενά και άλλα τέτοια. Τα Jump Scares βρίσκονται και σε video games με horror θεματολογία.
Βαμπίρ
Με μακρά παρουσία στην λαογραφία και την προφορική, λαϊκή παράδοση, τα βαμπίρ ας πούμε ότι είναι πλάσματα της φαντασίας. Στην Ευρωπαϊκή λαογραφία, τα βαμπίρ είναι άνεκρα πλάσματα που συχνά επισκέπτονταν τους αγαπημένους τους και προκαλούσαν αναστάτωση ή θανάτους στις γειτονιές που κατοικούσαν όταν ζούσαν. Φορούσαν σάβανα και συχνά περιγράφονται ότι έχουν πρησμένη και κατακόκκινη ή σκοτεινή όψη, σημαντικά διαφορετική όψη από αυτή των σημερινών περιγραφών περί ενός χλωμού και λιπόσαρκου βαμπίρ που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Βαμπιρικά όντα έχουν καταγραφεί ότι υπάρχουν στους περισσότερους πολιτισμούς. Ο όρος βαμπίρ έγινε γνωστός στη Δυτική Ευρώπη μετά από αναφορές περί μιας μαζικής υστερίας τον 18ο αιώνα από μια προϋπάρχουσα λαϊκή πεποίθηση στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, οδηγώντας ακόμη και σε απαγγελίες κατηγοριών σε άτομα περί βαμπιρισμού. Στην Ανατολική Ευρώπη, οι τοπικές παραλλαγές ήταν γνωστές με διάφορα ονόματα: ως στρίγκα στην Αλβανία, ως βρυκόλακας (βουρκόλακας) στην Ελλάδα και ως στριγκόι στη Ρουμανία.
Final Girl
Με τον όρο Final Girl περιγράφεται η κοπέλα, νεαρής συνήθως ηλικίας, που καταφέρνει να επιβιώσει ως το τέλος σε μια ταινία τρόμου, κυρίως της slasher υποκατηγορίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Laurie Strode στο “Halloween” (1978), η Alice Hardy στο “Friday the 13th” (1980), η Nancy Thompson στο “A Nightmare On Elm Street” (1984), η Sidney Prescott στο “Scream” (1996). Ο όρος καθιερώθηκε από την Αμερικανίδα καθηγήτρια κινηματογράφου Carol J. Clover στο βιβλίο της “Men, Women, and Chainsaws: Gender in the Modern Horror Film” του 1993. Η κοπέλα αυτή συνήθως είναι παρθένα ή απλά «μη διαθέσιμη». Μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά εφευρετική στις κρίσιμες στιγμές που απειλείται από τον φονιά με αποτέλεσμα να επιβιώσει μέχρι την διάσωσή της από άλλους ή μέχρι το σημείο που η ίδια ξεπαστρεύει τον φονιά.
➪ Με πληροφορίες από: Horror Movies, Dimi Geo, Wikipedia
Ας ξεκινήσουμε, επιχειρώντας μια διάκριση ανάμεσα στα θρίλερ και τις ταινίες τρόμου.
Thrilled (thriller) σημαίνει κατενθουσιασμένος. Τι σχέση έχει αυτό με τον φόβο ή την αγωνία; Μα, μέσω της αδρεναλίνης που είναι ανεβασμένη και δημιουργεί συνθήκη ανάλογησ με αυτή του άγχους. Τα θρίλερ δεν είναι απαραίτητα κάτι τρομακτικό, μπορεί να είναι μια αστυνομική καταδίωξη, η διαδικασία επίλυσης ενός μυστηρίου, κάτι που σου δημιουργεί την επιθυμία να φας τα νύχια σου. Από την άλλη, οι ταινίες τρόμου (horror movies) είναι φτιαγμένες για να μας κόψουν το αίμα, να μας τρομοκρατήσουν, να μας σηκώσουν την τρίχα.
Όπως έχει πει ο Γουές Κρέιβεν (σκηνοθέτης του “Εφιάλτης Στον Δρόμο Με Τις Λεύκες“, του “Scream” αλλά και πολλών άλλων γνωστών ταινιών τρόμου):
«O λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πηγαίνουν στο σινεμά και θέλουν να βιώσουν τον τρόμο, δεν είναι επειδή θέλουν να φοβηθούν, είναι επειδή έχουν ήδη φόβους που συνήθως κρατούν κρυμμένους και χρειάζονται ένα μέρος στο οποίο να μπορούν να τους βγάλουν στην επιφάνεια»
Κάποια θρίλερ έχουν στοιχεία ταινιών τρόμου, δηλαδή, ναι, μπορεί να υπάρχει μία σκηνή που θα μας κάνει να γουρλώσουμε μάτι, αλλά καλό είναι να μην τα συγχέουμε. Μετά από ένα καλό θρίλερ, μπορούμε να πέσουμε μια χαρά για ύπνο. Μια ταινία τρόμου θα μας κάνει να στριφογυρνάμε και να έχουμε την αίσθηση ότι κάποιος, κάτι βρίσκεται μες στην ντουλάπα μας.
Gore
Ο όρος αναφέρεται γενικά στην απεικόνιση της βίας μιας ταινίας. Όλες οι φυσικές φθορές στη σάρκα, στα οστά, σε μέλη ή όργανα του ανθρώπινου σώματος, η απεικόνιση αίματος και γενικά κάθε πληγή ή τραυματισμός που εκδηλώνεται εμφανώς στις σκηνές μιας ταινίας περιλαμβάνονται στο gore. Ένας πιο intellectual ορισμός του splatter.
Snuff Film
Ονομάζεται έτσι οποιοδήποτε βίντεο περιέχει πραγματικούς φόνους ανθρώπων χωρίς την χρήση ειδικών εφέ με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση ή την «ψυχαγωγία». Ο όρος πρωτοεμφανίζεται το 1971 στο βιβλίο “The Family: The Story of Charles Manson’s Dune Buggy Attack Battalion” του Αμερικανού συγγραφέα, ακτιβιστή και τραγουδιστή Ed Sanders ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η Οικογένεια Manson είχε φτιάξει βίντεο με τους φόνους που διέπραξε. Αν και έχουν υπάρξει ερασιτεχνικά βίντεο με αληθινούς θανάτους και δολοφονίες, συνήθως δεν θεωρούνται snuff films καθώς δεν είχαν εμπορικό προσανατολισμό.
Στον κινηματογράφο το πρώτο φιλμ που παίζει με την έννοια του snuff είναι το “Peeping Tom” (1960) του Michael Powell στο οποίο ο πρωταγωνιστής-δολοφόνος φτιάχνει ντοκιμαντέρ που περιέχουν τα ειδεχθή εγκλήματά του. Ωστόσο, το πρώτο φιλμ που γνωστοποίησε σε ευρύτερο κοινό την έννοια του snuff ήταν το ομότιτλο με την συγκεκριμένη έννοια φιλμ “Snuff” (1976) του Michael Findlay. Το εν λόγω φιλμ διαφημίστηκε ως snuff εκμεταλλευόμενο την διάδοση της συγκεκριμένης έννοιας και λόγω του ψεύτικου θανάτου μιας ηθοποιού σ’ ένα υποτιθέμενο studio εντός της ταινίας, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις πολιτών.
Παρά τις σποραδικές φήμες, κανένα φιλμ μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχτεί πραγματικό snuff. Δύο φιλμ που κατηγορήθηκαν ότι περιείχαν αληθινούς φόνους ήταν το ιταλικό “Cannibal Holocaust” (1980) του Ruggero Deodato και το ιαπωνικό “Flowers of Flesh and Blood” (1985) του Hideshi Hino, δεύτερο μέρος της σειράς ταινιών ακραίου gore υπό την γενική ονομασία “Guinea Pig”. Στο πρώτο παρότι έλαβαν χώρα πραγματικοί σκοτωμοί ζώων, κανένας ηθοποιός δεν σκοτώθηκε στ’ αλήθεια. Στο δεύτερο, παρότι κινητοποιήθηκε μέχρι και το FBI ύστερα από καταγγελίες του ηθοποιού Charlie Sheen, επίσης δεν υπήρξε πραγματικός φόνος και τα εξαιρετικά ρεαλιστικά ειδικά εφέ του εξηγήθηκαν στο ντοκιμαντέρ του 1986 “Making of Guinea Pig”.
Slasher
Πρόκειται για μια κατηγορία ταινιών τρόμου ή θρίλερ όπου ο βασικός θεματικός άξονας κινείται γύρω από έναν ή περισσότερους δολοφόνους που σκοτώνουν κατ’ εξακολούθηση τα θύματά τους με βίαιους τρόπους. Το βασικό όπλο τους είναι μάλλον το μαχαίρι ή το τσεκούρι και λιγότερο συχνά κάποιο άλλο κοφτερό αντικείμενο, ενώ καμιά φορά χρησιμοποιούν απλώς τα χέρια τους, για να στραγγαλίσουν ας πούμε κάποιο θύμα τους. Πολύ συχνά τα θύματα των μανιακών αφορούν νεαρά άτομα, έφηβους και γυναίκες. Μερικές φορές υπάρχει και μυστήριο σχετικά με την ταυτότητα του δολοφόνου.
Το “Peeping Tom” (1960) του Michael Powel και το κλασικό θρίλερ “Psycho” (1960) του Alfred Hitchcock είναι μερικοί από τους προπομπούς του συγκεκριμένου είδους. Επιρροή στη διαμόρφωση των slasher άσκησαν επίσης και τα ιταλικά giallo. Το φιλμ “Black Christmas” (1974) του Bob Clark θεωρείται το πρώτο πλήρες slasher ενώ οι ταινίες που έδωσαν τη μεγάλη ώθηση στο ιδίωμα καθιστώντας το δημοφιλές ήταν το θρυλικό “Halloween” (1978) του John Carpenter και το “Friday the 13th” (1980) του Sean S. Cunningham.
Η δεκαετία του ’80 θεωρείται η χρυσή εποχή των ταινιών slasher με αμέτρητα φιλμ να ξεφυτρώνουν στη διάρκειά της. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας ’90 το είδος βρέθηκε σε παρακμή για να αναζωογονηθεί με την ταινία “Scream” του Wes Craven το 1996. Η τάση ανάκαμψης συνεχίστηκε με πολλές παραπλήσιες ταινίες όπως το “I Know What You did Last Summer” του 1997, με sequels αλλά και remake παλιότερων slasher χωρίς επιτυχημένο πάντοτε αποτέλεσμα.
Giallo
Στα ιταλικά θα πει «κίτρινο». Προφέρεται «τζάλο», όχι «τζιάλο» και είναι είδος λογοτεχνίας (τυπωμένης σε βιβλία τσέπης με κίτρινο συνήθως εξώφυλλο) και ταινιών που εμφανίστηκε τον 20ό αιώνα στην Ιταλία. Συγγραφείς μυστηρίου και αστυνομικής λογοτεχνίας όπως η Agatha Christie και ο Edgar Wallace επηρέασαν σημαντικά το είδος.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο ιταλικό είδος θρίλερ-τρόμου το οποίο εμπεριέχει στοιχεία μυστηρίου ή κατασκοπικά και συχνά περιλαμβάνει στοιχεία σλάσερ, εγκλήματος, ψυχολογικού θρίλερ, ψυχολογικού τρόμου, sexploitation.
Στις εκτός Ιταλίας και κυρίως αγγλόφωνες χώρες, ο όρος τζάλο συχνά αναφέρεται στην ιταλική εκδοχή ταινιών του είδους, ένα συγκεκριμένο στυλ αστυνομικής-θρίλερ-τρόμου ταινίας, το οποίο συνήθως αναμειγνύει την ατμόσφαιρα και την αγωνία του θρίλερ με στοιχεία τρόμου (ένα είδος σλάσερ) και ερωτισμού (μέσω σκηνών σεξ), ενώ συχνά περιλαμβάνει έναν μυστηριώδη δολοφόνο που η ταυτότητά του δεν αποκαλύπτεται μέχρι το τελευταίο μέρος της ταινίας. Το συγκεκριμένο είδος αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70, και έπειτα έλαβε τον κατήφορο τις επόμενες δεκαετίες.
Τα τζάλο συνηθίζεται επίσης να έχουν μακροσκελείς, γραφικούς και αινιγματικούς τίτλους όπως “The Bird With The Crystal Plumage”, “Five Dolls For An August Moon”, “Black Belly Of The Tarantula” κ.α. “Πατέρας” του είδους θεωρείται ο μεγάλος Ιταλός σκηνοθέτης και σεναριογράφος Mario Bava (1914-1980) με την ταινία του “The Girl Who Knew Too Much” (1963) να αναφέρεται ως το πρώτο φιλμ της εν λόγω κατηγορίας, αλλά πολύ σημαντικός θεωρείται και ο Dario Argento με το “The Bird With The Crystal Plumage” (1970) και το “Deep Red” (1975), μεταξύ άλλων.
J-horror
Το J-Horror είναι οι ιαπωνικές ταινίες τρόμους. Σας λέει κάτι το “The Ring” (η χολιγουντιανή απόδοση της ταινίας “Ringu”) με την Σαμάρα και τα μακριά, μαύρα μαλλιά της που πέφτουν στα μάτια της; Το J-Horror αφορά δημιουργίες οι οποίες καταπιάνονται με απόκοσμες, τρομακτικές και μακάβριες θεματικές. Το είδος αυτό συναντάται τόσο στη λογοτεχνία και τα anime, όσο και στη τέχνη, το σινεμά και τα βιντεοπαιχνίδια. Ο τρόμος που προτιμούν οι Ιάπωνες συνηθίζεται να είναι κυρίως ψυχολογικός -αν και περιέχει έντονα στοιχεία splatter, έχοντας επιρροές κυρίως από την Ιαπωνική μυθολογία, πλάσματα αλλόκοτα, μυστηριακά και σίγουρα πολύ, πολύ τρομακτικά.
Ο ασιατικός τρόμος μπορεί να παγώσει το αίμα όπως κανείς άλλος. Το “Ringu” του Hideo Nakata άνοιξε δρόμους σε ένα νέο είδος ανατριχιαστικών απολαύσεων γεμάτες από διαβολικές κατάρες, σκοτεινά μυστικά, εκδικητικά πνεύματα και φονικά παιδιά, άλλα πάνω από ένα απαράμιλλο στιλ και αισθητική. Ταινίες όπως το “Audition” του Takashi Miike (1999), το “Ju-On” του Takashi Shimizu (2002) ή το “Shutter” των Banjong Pisanthanakun και Parkpoom Wongpoom (2004) το αποδεικνύουν.
Jump Scares
Πρόκειται περί συνηθισμένης τακτικής των ταινιών τρόμου, από την δεκαετία τoυ 1990, κυρίως, και μετά. Οι σκηνοθέτες προσπαθούν να τρομάξουν τους θεατές μέσω απότομων και ξαφνικών εμφανίσεων ή ήχων. Ένα ποτήρι πέφτει απότομα από τον πάγκο, μια πόρτα κλείνει με δύναμη, ένα ζόμπι πετιέται από το πουθενά και άλλα τέτοια. Τα Jump Scares βρίσκονται και σε video games με horror θεματολογία.
Βαμπίρ
Με μακρά παρουσία στην λαογραφία και την προφορική, λαϊκή παράδοση, τα βαμπίρ ας πούμε ότι είναι πλάσματα της φαντασίας. Στην Ευρωπαϊκή λαογραφία, τα βαμπίρ είναι άνεκρα πλάσματα που συχνά επισκέπτονταν τους αγαπημένους τους και προκαλούσαν αναστάτωση ή θανάτους στις γειτονιές που κατοικούσαν όταν ζούσαν. Φορούσαν σάβανα και συχνά περιγράφονται ότι έχουν πρησμένη και κατακόκκινη ή σκοτεινή όψη, σημαντικά διαφορετική όψη από αυτή των σημερινών περιγραφών περί ενός χλωμού και λιπόσαρκου βαμπίρ που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Βαμπιρικά όντα έχουν καταγραφεί ότι υπάρχουν στους περισσότερους πολιτισμούς. Ο όρος βαμπίρ έγινε γνωστός στη Δυτική Ευρώπη μετά από αναφορές περί μιας μαζικής υστερίας τον 18ο αιώνα από μια προϋπάρχουσα λαϊκή πεποίθηση στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, οδηγώντας ακόμη και σε απαγγελίες κατηγοριών σε άτομα περί βαμπιρισμού. Στην Ανατολική Ευρώπη, οι τοπικές παραλλαγές ήταν γνωστές με διάφορα ονόματα: ως στρίγκα στην Αλβανία, ως βρυκόλακας (βουρκόλακας) στην Ελλάδα και ως στριγκόι στη Ρουμανία.
Final Girl
Με τον όρο Final Girl περιγράφεται η κοπέλα, νεαρής συνήθως ηλικίας, που καταφέρνει να επιβιώσει ως το τέλος σε μια ταινία τρόμου, κυρίως της slasher υποκατηγορίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Laurie Strode στο “Halloween” (1978), η Alice Hardy στο “Friday the 13th” (1980), η Nancy Thompson στο “A Nightmare On Elm Street” (1984), η Sidney Prescott στο “Scream” (1996). Ο όρος καθιερώθηκε από την Αμερικανίδα καθηγήτρια κινηματογράφου Carol J. Clover στο βιβλίο της “Men, Women, and Chainsaws: Gender in the Modern Horror Film” του 1993. Η κοπέλα αυτή συνήθως είναι παρθένα ή απλά «μη διαθέσιμη». Μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά εφευρετική στις κρίσιμες στιγμές που απειλείται από τον φονιά με αποτέλεσμα να επιβιώσει μέχρι την διάσωσή της από άλλους ή μέχρι το σημείο που η ίδια ξεπαστρεύει τον φονιά.
➪ Με πληροφορίες από: Horror Movies, Dimi Geo, Wikipedia
