Το φετινό Φεστιβάλ της Βενετίας είχε αρκετές ευχάριστες εκπλήξεις. Ο Γιώργος Λάνθιμος κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα με το “Poor Things”, ο Ριουσούκε Χαμαγκούτσι επιβεβαίωσε τον χαρακτηρισμό του ως ένας από τους κορυφαίους Ασιάτες κινηματογραφιστές με το “Evil Does not Exist” και ο Ματέο Γκαρόνε (“Γόμορρα”, “Dogman”) τιμήθηκε για τη Σκηνοθεσία του στο “Εγώ, Καπετάνιος”, ενώ ως νέο ταλέντο αναδείχθηκε ο πρωταγωνιστής του Σεϊντού Σαρ κερδίζοντας το βραβείο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Έφτασε μάλιστα μέχρι την τελική πεντάδα του Όσκαρ Διεθνούς ταινίας που τελικά κέρδισε η “Ζώνη Ενδιαφέροντος” του Τζόναθαν Γκλέιζερ.

Δύο νεαρά αγόρια παλεύουν να κρατήσουν την ελπίδα ζωντανή σε μία Σενεγάλη που δοκιμάζεται. Οραματίζονται μία ζωή με αξιοπρέπεια που θα έχουν το δικαίωμα στην ισότητα και την ανέλιξη με τα λίγα που γνωρίζουν για τον κόσμο. Το περιβάλλον της Ευρώπης φαντάζει στα μάτια τους ιδεατό για να πραγματοποιήσουν όσα σκέφτονται. Η διαδρομή όμως κρύβει πολλά εμπόδια που φυσικά στην αφετηρία τα αγνοούν ή συνειδητά εθελοτυφλούν. Μένει στα αυτιά τους η κουβέντα της μάνας, «θα μείνεις εδώ και θα αναπνέεις τον αέρα που αναπνέω κι εγώ» και η έμμεση προειδοποίηση του μεσάζοντα που θα ήθελαν να μην είχαν ακούσει, καθώς λειτουργεί ως προοικονομία για όσα θα ακολουθήσουν.

Ο Ματέο Γκαρόνε συνθέτει υπέροχα ντοκιμαντεριστικά στοιχεία που προσδίδουν στο έργο του παραστατικότητα και ζωντάνια με τη φαντασία, το μεταφυσικά στοιχείο και δημιουργεί μία σπουδαία ταινία μυθοπλασίας που σε σημεία της μου έφερε συνειρμικά στο μυαλό το “Μediterranea” του Τζόνας Καρπινιάνο. Ο Νότος της Ευρώπης κλείνει τα μάτια κι αρκετές φορές τα σύνορά του σε αυτές τις διαδρομές. Άνθρωποι απελπισμένοι που αναχωρούν μη βλέποντας προοπτική, με τη ζωή τους πιθανώς να απειλείται από εμπόλεμες καταστάσεις και τις προβλέψεις για τους κλιματικούς μετανάστες να δείχνουν σύντομα ένταση του φαινομένου, καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας θα οδηγήσει εκατομμύρια ανθρώπους στη μετανάστευση.

Ακολουθώντας την πορεία αυτών των ανθρώπων γνωρίζουμε την κόλαση του περάσματος σε μία φαντασιακή γη της Επαγγελίας. Αρκετοί θα καταλήξουν στον δρόμο για την ελπίδα. Η ανθρώπινη ζωή έχει γίνει “φθηνή”. Όσοι επιβιώνουν γίνονται κτήνη από τις εικόνες που κουβαλούν μαζί τους. Η ενηλικίωση γίνεται με επώδυνο τρόπο και οι νεαροί γνωρίζουν το πιο σκληρό πρόσωπο της πραγματικότητας. Με κυνισμό μέσα από περιγραφές κι εικόνες, αλλά ταυτόχρονα και μέσα από το στοιχείο του λυρισμού ο σκηνοθέτης επιλέγει να πλέξει και χτίσει μία ιστορία που αποφεύγει συνειδητά τους μελοδραματισμούς και καταφέρνει να ευαισθητοποιήσει το σύνολο των θεατών.

Το εκτόπισμα του Σεϊντού Σαρ -παρά το νεαρό της ηλικίας του- αποδεικνύει πως ένας αληθινά σπουδαίος ηθοποιός γεννήθηκε μέσα σε αυτή την παραγωγή. Το βλέμμα εξωτερικεύει τον εσωτερικό του κόσμο που βάλλεται συνεχώς. Οφείλουμε να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή του και νομίζω πως το όνομά του είναι πολύ πιθανό να γίνει συνώνυμο της επιτυχίας τα επόμενα χρόνια. Να γίνει δηλαδή “Καπετάνιος” πέραν του πληρώματος και του διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος. Φυσικά αυτό θα το δείξει μονάχα η αντοχή στον χρόνο και η συνέχεια στις ερμηνείες υψηλού επιπέδου.

Με το “Εγώ, Καπετάνιος” ο Ματέο Γκαρόνε ανεβαίνει ένα ακόμα σκαλί με το “Dogman”. Με κοινωνικό πρόσημο διηγείται γεγονότα που εύκολα θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν στην παγίδα της απλούστευσης. Όμως έχει ζυγίσει πολύ καλά τα δεδομένα του, τι ακριβώς θέλει να πει και ισορροπεί εξαιρετικά ανάμεσα στο συναίσθημα, την αλληλεγγύη, τον σεβασμό και βάζοντας δικά του στοιχεία που καθιστούν μοναδικό το έργο του γύρω από τη συγκεκριμένη θεματική, με την οποία αρκετοί έχουν καταπιαστεί – κι όχι πάντα με επιτυχία – τα τελευταία χρόνια. Εδώ κερδίζει το στοίχημα και χωρίς δεύτερη σκέψη αξίζει να ταξιδέψετε στον κόσμο του.