Η βιομηχανία του κινηματογράφου είναι μία μορφή ψυχαγγίας ικανή να προσελκύσει τεράστιο κοινό και να αποφέρει τεράστια κέρδη. Το 2023 τα έσοδα από τα εισιτήρια ανήλθαν παγκοσμίως στα $8,946,276,255 δολάρια. Για να συμβεί όμως αυτό, ο ανταγωνσιμός είδικά στο Hollywood έχει οδηγήσει σε ολοένα και πιο εντυπωσιακές υπερπαραγωγές που κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια. Ειδικά εφέ, κομπάρσοι, ακριβά σκηνικά, κορυφαίοι ηθοποιοί, συνθέτουν ένα εξοδολόγιο που συχνά προβληματίζει τους παραγωγούς. Σε μία ταινία υπερπαραγωγή, πάντα θα υπάρχει μία σκηνή που κόστισε παραπάνω, που οι απαιτήσεις της ήταν τέτοιες που χρειάστηκε μεγάλο μερίδιο του μπάτζετ να αφιερωθεί εκεί.

Από όλα τα είδη ταινιών που απαιτούν ακριβές παραγωγές, οι πολεμικές ταινίες σίγουρα κρατούν τα σκήπτρα των πιο ακριβοπληρωμένων παραγωγών. Ο αριθμός των κομπάρσων και των κασκαντέρ, τα εφέ των θανάτων και των εκρήξεων, τα πυρομαχικά και τα στρατιωτικά οχήματα που απαιτούνται για την αναπαραγωγή μιας συγκεκριμένης εποχής στην ιστορία χρειάζονται σίγουρα πολλά εκατομμύρια δολάρια για να αποδοθούν ρεαλιστικά στη μεγαλη οθόνη.

Saving Private Ryan (Steven Spielberg, 1998) Σκηνή: D-Day, εισβολή στη Νορμανδία

Το 1998 με την κυκλοφορία του Saving Private Ryan, με πρωταγωνιστές τον Tom Hanks και τον Matt Damon, η κινηματογραφική απόδοση της εισβολής στη Νορμανδία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα αποδεικνυόταν ένα δαπανηρό εγχείρημα. Ο πραγματικός πόλεμος του 1944 στοίχισε τη ζωή σε 135.000 Αμερικανούς και 320.000 Γερμανούς, κάτι που δίνει μια ιδέα για το μέγεθος της σφαγής που συνέβη.  Σύμφωνα με το Star Biz, η σκηνή της D-day κόστισε 12 εκατομμύρια δολάρια για 25 λεπτά! Παρόλα αυτά, κατατάχθηκε ως μία από τις «μεγαλύτερες μάχες» στον κινηματογράφο και η ίδια η ταινία είχε εισπράξεις 482 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ben-Hur (William Wyler, 1959), Σκηνή: Αρματοδρομία

Το “Ben-Hur” είναι μια αμερικάνικη επική ταινία του 1959, που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Lew Wallas, “Ben -Hur: A tale of the Christ”. Με εισπράξεις 146,9 εκατομμυρίων δολαρίων στο box office, θεωρείται μία από τις πιο ακριβές παραγωγές που έγιναν ποτέ. Η ταινία επικεντρώνεται στη ζωή ενός πλούσιου Εβραίου πρίγκιπα που ονομάζεται Judah Ben-Hur (Charlton Heston) και στον ανταγωνισμό του με έναν πρώην φίλο που έγινε Ρωμαίος στρατιώτης, τον Messala (Stephen Boyd).

Ο τρόπος που γυρίστηκε και η τεράστια παραγωγή της αποτέλεσε επανάσταση για την εποχή, με το στούντιο να ξοδεύει 4 εκατομμύρια δολάρια για μια 9λεπτη ιπποδρομία και αρματοδρομία που πήρε 5 χρόνια για να στηθεί! Μπορεί τα 4 εκ. να μην φαίνονται πολλά αλλά με σημερινές αναλογίες, αυτό το ποσό αντιστοιχεί περίπου στα 34 εκατομμύρια δολάρια. Δεν είναι τυχαίο μάλλον που κατάφερε να αποσπάσει το Όσκαρ «Καλύτερης Ταινίας».

The Matrix Reloaded (Lana Wachowski, Lilly Wachowski, 2003) Σκηνές:

Από την κυκλοφορία του πρώτου επεισοδίου Matrix το 1999, ήταν σαφές ότι οι εικόνες που δημιουργήθηκαν από υπολογιστή (CGI) και τα γραφικά έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή της ταινίας. Ο Neo (Keanu Reeves) έκανε διάσημη για πολλά χρόνια τη σκηνή που αποφεύγει τις σφαίρες στην ταράτσα. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες σκηνές σε sequel που απαιτούσαν πολύ περισσότερη προσπάθεια, πόρους και χρηματοδότηση.
Κερδίζοντας ένα μεγάλο σύνολο 741,8 εκατομμυρίων δολαρίων, το The Matrix Reloaded (2003) ήταν σίγουρα μια επιτυχία, ωστόσο αυτό έγινε σε βάρος εκατομμυρίων δολαρίων που δαπανήθηκαν για ειδικά εφέ.

Μάχη με στρατό των Smiths

Στην πραγματικότητα, έπρεπε να εφεύρουν εξ ολοκλήρου τα ειδικά εφέ που χρησιμοποιήθηκαν στη σκηνή που ο Neo παλεύει με τον στρατό των Smiths κάτι που χρειάστηκει ένα συνολικό ποσό 40 εκατομμυρίων δολαρίων για να πραγματοποιηθεί.

Καταδίωξη με αυτοκίνητο

Στην ίδια ταινία, η σκηνή καταδίωξης στον αυτοκινητόδρομο, φαίνεται να προβλημάτισε τις αδελφές Wachowski. Οι απαιτήσεις πολλές καθώς χρειάστηκαν ειδικά εφέ και η δημιουργία ενός αυτοκινητόδρομου χρησιμοποιώντας μια ανενεργή ναυτική βάση στην Καλιφόρνια.

Το αρχικό κόστος παραγωγής των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου για το The Matrix Reloaded ήταν ένα από τα μεγαλύτερα έξοδα της σκηνής, και σε συνδυασμό με την για εξειδικευμένη εκπαίδευση, τα πολλά οχήματα, τα οπτικά εφέ και ένα σωρό άλλα έξοδα, που απαίτησε η σκηνή, το ποσό που χρειάστηκε έφτασε τα 10-15 εκατομμύρια δολάρια.

Superman Returns (Bryan Singer, 2006). Σκηνή: Επιστροφή στον πλανήτη Krypton

Στην ταινία του Bryan Singer του 2006, η σκηνή «Return to Krypton» είναι μια κομβική στιγμή που μας τοποθετεί καλύτερα στο σύμπαν του ήρων και στην προέλευση του. Με φόντο το διάστημα, το ταξίδι του Superman πίσω στον κατεστραμμένο κόσμο του προκαλεί μια αίσθηση νοσταλγίας, αγωνίας και λαχτάρας.

Ωστόσο, παρά το ότι κόστισε στην παραγωγή το εκπληκτικό ποσό των 10 εκατομμυρίων δολαρίων, η σκηνή θα άνοιγε την ταινία αλλά τελικά αφαιρέθηκε από το τελικό μοντάζ.

Transformers: The Last Knight (Michael Bay, 2017) Σκηνή: Ο σκουπιδότοπος

Ο Michael Bay είναι γνωστός για τις υπερπαραγωγές που αποτελούν την επιτομή του franchise των ταινιών δράσης “Transformers” που έχουν κερδίσει στο σύνολο εισπράξεις 4,48 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το “The Last Knight” είχε έναν υπέργογκο προϋπολογισμό της τάξης των 217 εκατομμυρίων δολαρίων, με ένα μεγάλο μέρος από αυτό να δαπανάται για την τοποθεσία για μια συγκεκριμένη σκηνή. Καθώς η προηγούμενη ταινία των “Transformers” “Age of Extinction” ολοκληρώθηκε σε ένα σκουπιδότοπο, οι παραγωγοί ήθελαν να διατηρήσουν τη συνέχεια. «Ο καλλιτεχνικός σκηνοθέτης (της ταινίας) μάλλον έκανε απλώς μια αναζήτηση εικόνων στο Google για ένα σκουπιδότοπο», παρατήρησε ειρωνικά ο film Commissioner, Phil Bradstock στο Phoenix Business Journal.  «Και βρήκε αυτό το σκουπιδότοπο ακριβώς βόρεια του αεροδρομίου Deer Valley».

Ωστόσο, οι αρχές της Αριζόνα σίγουρα δεν παραπονέθηκαν για την τυχαία αναζήτηση εικόνων στο Google καθώς οδήγησε σε μια τεράστια επένδυση στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια των 10 ημερών των γυρισμάτων, οι παραγωγοί προσέλαβαν 40 ντόπιους για να εργαστούν στα παρασκήνια, καθώς και 50 ντόπιους πωλητές και είχαν και έξτρα 3.000 διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία. Δύο μήνες στην τοποθεσία ισοδυναμούσαν με μια επένδυση 15 εκατομμυρίων δολαρίων χωρίς καν να συνυπολογιστούν τα ειδικά εφέ και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν το κόστος.

Spectre (Sam Mendes, 2010) Σκηνή: Καταδίωξη στη Ρώμη

Το εμβληματικό franchise του James Bond είναι γνωστό για τις μεγαλειώδεις εκρήξεις του, τα επικά σκηνικά και τις περίπλοκες σκηνές μάχης, επομένως δεν θα πρέπει να αποτελεί μεγάλη έκπληξη να δούμε τον Βρετανό κατάσκοπο σε αυτήν τη λίστα. Εκτός από τα σέξι κορίτσια, τα έξυπνα όπλα και τους εγκληματίες παγκόσμιας κλάσης, ποιο είναι το άλλο πράγμα που κάνει μια ταινία του 007 ξεχωριστή; Τα αυτοκίνητα βεβαίως! Οι τελευταίες ταινίες είχαν όλες μια Aston Martin DB5, ένα όχημα που κοστίζει από 579.000 $ έως 900.000 $.

Για το “Spectre” του Daniel Craig το 2015, αναφέρεται ότι από τον προϋπολογισμό 300 εκατομμυρίων δολαρίων που χρειάστηκε να παίξουν οι παραγωγοί του Χόλιγουντ, τουλάχιστον 32 εκατομμύρια από αυτά ξοδεύτηκαν για την καταστροφή αυτοκινήτων, ειδικά για τη σκηνή καταδίωξης στη Ρώμη στην ταινία, η οποία χρειάστηκε συνολικά σε τουλάχιστον επτά Aston Martin DB10s. Η ταινία ήταν τεράστια εισπρακτική επιτυχία που άγγιξε τα 880 εκατομμύρια δολάρια.

Speed 2: Cruise Control (Jan de Bont, 1997) Σκηνή: Συντριβή κρουαζιερόπλοιου

Όλοι θυμόμαστε την ταινία “Speed”, με πρωταγωνιστή τον Keanu Reeves, από το 1994. Ήταν μια ταινία δράσης της δεκαετίας του 1990 που ακολουθούσε έναν αστυνομικό που προσπαθεί να αποτρέψει την έκρηξη βόμβας σε ένα λεωφορείο. Η περίεργη συνέχειά του, ωστόσο, το Speed 2: Cruise Control του 1997, δεν λατρεύτηκε τόσο πολύ, με τη Sandra Bullock να επιστρέφει για το δεύτερο μέρος χωρίς τον Reeves. Σε αυτήν την ταινία λοιπόν, η σκηνή που το κρουαζιερόπλοιο συντρίβεται στο λιμάνι κόστισε 25 εκατομμύρια δολάρια.

War and Peace (Sergey Bondarchuk, 1965) Σκηνή: Μάχη του Μπροντίνο

Και όμως, η πιο ακριβή κινηματογραφική σκηνή όλων των εποχών δεν ανήκει στο Star Wars ούτε στο The lord of the rings. Το βραβείο πηγαίνει στη Μάχη του Borodino από την προσαρμογή του βιβλίου του Λέοντος Τολστόι (1867) “Πόλεμος και Ειρήνη”. από τον Sergey Bondarchuk.

Παρά το γεγονός ότι γυρίστηκε το 1965, το War and Peace είχε έναν προϋπολογισμό των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, που μεταφράζεται σε πάνω από 700 εκατομμύρια δολάρια σήμερα. Από αυτόν τον προσαρμοσμένο προϋπολογισμό, περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια χρησιμοποιήθηκαν μόνο για το γύρισμα η της Μάχης του Μποροντίνο, μια σεκάνς διάρκειας μίας ώρας που περιελάμβανε πάνω από 100.000 κομπάρσους και είναι ένα θαύμα κινηματογραφικής φιλοδοξίας ακόμη και με τα σημερινά πρότυπα.