Περίπου το 2015 ο Τιμ Μάρσαλ αντιλήφθηκε πως είχε έρθει η ώρα του τέλους της καριέρας του ως πολεμικός ανταποκριτής. Ζύγισε τις εμπειρίες του και κατέληξε να τις μεταφέρει στο χαρτί. Έτσι προέκυψε το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” (διεθνές best seller). Ήταν ένα βιβλίο με μεγάλη δυναμική, καθώς με εκλαϊκευμένο τρόπο εξηγούσε τη σημασία της γεωγραφικής θέση και την ανάπτυξη των συνεπακόλουθων γεωπολιτικών συσχετισμών που ιστορικά επηρεάζουν την μοίρα των ανθρώπων κι αυτό δεν αλλάζει ούτε σήμερα, στην εποχή δηλαδή της τεχνολογικής εξέλιξης που μοιάζει να μετατρέπει τον άνθρωπο σε… Θεό.
Η πρώτη τριλογία έκλεισε με τα “Υψώνοντας Τείχη” και “Για Μια Σημαία”. Η περιπέτεια της πανδημίας και οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης δεν μπορούσαν παρά να πυροδοτήσουν εκ νέου την πένα του Μάρσαλ. Κάπως έτσι ήρθε η “Δύναμη της Γεωγραφίας” που ένα κεφάλαιό της προοικονομεί ουσιαστικά το “Μέλλον της Γεωγραφίας” που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, όπως όλα τα βιβλία του. Δίνεται έμφαση στο ιστορικό υπόβαθρο. Όπως σε κάθε του προσπάθεια ο συγγραφέας χτίζει προοδευτικά και εξηγεί πριν φτάσει στο επίκαιρο συμπέρασμά του που θα ήθελε να μείνει ως επιμύθιο στον αναγνώστη.
Στην πέμπτη του προσπάθεια δεν παρεκκλίνει. Έχει υιοθετήσει τον δικό του χαρακτήρα. Αφετηρία του και πάλι μία ιστορική αναδρομή. Βασική έννοια που λειτουργεί ο προωθητικός μοχλός της αφήγησης ο Ψυχρός Πόλεμος. Αναλύονται τα αίτιά του, η πορεία του και οι προεκτάσεις στο χρονικό παρόν. Με διορατικότητα όμως αντιλαμβάνεται πως πλέον στο παιχνίδι σπουδαίο ρόλο διαδραματίζουν ιδιωτικές επιχειρήσεις αντί των κρατών – εθνών. Από την μάχη του κυβερνοχώρου, μεταφερόμαστε σε αυτήν του διαστήματος (Space Race 2.0). Μπορεί το γεωγραφικό ανάγλυφο να είναι κάτι ορατό και να απασχολεί ενδεχομένως περισσότερο, ωστόσο εδώ τραβάμε την κουρτίνα και πηγαίνουμε σε κάτι που φαντάζει ουτοπικό, κρίνει όμως σε μεγάλο βαθμό τις ισορροπίες του μέλλοντός μας.
Με δεδομένο τον απαρχαιωμένο χαρακτήρα της Συνθήκης του Διαστήματος (1967), ο Μάρσαλ ερεύνησε κι έχει αποκρυσταλλώσει τη δική του θεωρία σχετικά με την τροπή που έχουν πάρει τα γεγονότα. Σημειώνει χαρακτηριστικά πως για να κατανοήσουμε τη γεωγραφία του διαστήματος είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε την αστροπολιτική. Η τελευταία χαράσσεται στη γη και εφαρμόζεται χιλιόμετρα μακριά, με τους περισσότερους από εμάς να μην πληροφορούνται κοσμογονικά φαινόμενα, καθώς τη δεδομένη στιγμή η αναγγελία τους δεν εξυπηρετεί κάποιον απώτερο σκοπό. Μία ομερτά μεταξύ κολοσσών.
Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Κίνα και πλήθος ιδιωτών ο καθένας με τα δικά του μέσα βρίσκονται στην κούρσα της νέας εποχής. Πολλοί δορυφόροι δεν εκτοξεύονται από τα κράτη, αλλά από ιδιωτικές εταιρείες. Η περιοχή χαρτογραφείται συνεχώς (“πλέον ο Άρης είναι ένας από τους καλύτερα χαρτογραφημένους πλανήτες”), προκειμένου οι επεμβάσεις να γίνουν σε όσο το δυνατόν πιο ασφαλές περιβάλλον. Εκατοντάδες επιστήμονες εργάζονται σε αυτά τα project με αυστηρότατες ρήτρες εμπιστευτικότητας. Σε όλη του την αφήγηση ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να δένει τα πεπραγμένα με το περιεχόμενο κάποιας ταινίας ή βιβλίου που κάποτε φάνταζε επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο σήμερα περιγράφει μία έκφανση της πραγματικότητας.
Καθοριστικό ρόλο από εδώ και στο εξής θα παίξει το timing κι οι σωστές αποφάσεις συναρτήσει του χρόνου. Κάθε λεπτομέρεια έχει καθοριστική αξία σχετικά με το μέλλον. Απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί και φυσικά συνεργασία. Δυστυχώς όμως η απληστία οδηγεί τους ανθρώπους σε λάθος μονοπάτια. Ο πειρασμός της κυριαρχίας σε ορισμένες περιοχές του διαστήματος αυξάνεται. «Η ιδέα ότι το διάστημα αποτελεί παγκόσμιο αγαθό εξανεμίζεται. Το διακύβευμα είναι πολύ υψηλό». Αν σύντομα δε βρεθεί μία φόρμουλα σχετικά με μία νέα Συνθήκη, θα καταλήξουμε να πολεμάμε για τη γεωγραφία του διαστήματος, όπως ακριβώς κάνουμε τη γεωγραφία της γης και καλό θα ήταν να προλάβουμε έναν νέο σπαραγμό σε ένα νέο γήπεδο.
Περίπου το 2015 ο Τιμ Μάρσαλ αντιλήφθηκε πως είχε έρθει η ώρα του τέλους της καριέρας του ως πολεμικός ανταποκριτής. Ζύγισε τις εμπειρίες του και κατέληξε να τις μεταφέρει στο χαρτί. Έτσι προέκυψε το “Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας” (διεθνές best seller). Ήταν ένα βιβλίο με μεγάλη δυναμική, καθώς με εκλαϊκευμένο τρόπο εξηγούσε τη σημασία της γεωγραφικής θέση και την ανάπτυξη των συνεπακόλουθων γεωπολιτικών συσχετισμών που ιστορικά επηρεάζουν την μοίρα των ανθρώπων κι αυτό δεν αλλάζει ούτε σήμερα, στην εποχή δηλαδή της τεχνολογικής εξέλιξης που μοιάζει να μετατρέπει τον άνθρωπο σε… Θεό.
Η πρώτη τριλογία έκλεισε με τα “Υψώνοντας Τείχη” και “Για Μια Σημαία”. Η περιπέτεια της πανδημίας και οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης δεν μπορούσαν παρά να πυροδοτήσουν εκ νέου την πένα του Μάρσαλ. Κάπως έτσι ήρθε η “Δύναμη της Γεωγραφίας” που ένα κεφάλαιό της προοικονομεί ουσιαστικά το “Μέλλον της Γεωγραφίας” που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, όπως όλα τα βιβλία του. Δίνεται έμφαση στο ιστορικό υπόβαθρο. Όπως σε κάθε του προσπάθεια ο συγγραφέας χτίζει προοδευτικά και εξηγεί πριν φτάσει στο επίκαιρο συμπέρασμά του που θα ήθελε να μείνει ως επιμύθιο στον αναγνώστη.
Στην πέμπτη του προσπάθεια δεν παρεκκλίνει. Έχει υιοθετήσει τον δικό του χαρακτήρα. Αφετηρία του και πάλι μία ιστορική αναδρομή. Βασική έννοια που λειτουργεί ο προωθητικός μοχλός της αφήγησης ο Ψυχρός Πόλεμος. Αναλύονται τα αίτιά του, η πορεία του και οι προεκτάσεις στο χρονικό παρόν. Με διορατικότητα όμως αντιλαμβάνεται πως πλέον στο παιχνίδι σπουδαίο ρόλο διαδραματίζουν ιδιωτικές επιχειρήσεις αντί των κρατών – εθνών. Από την μάχη του κυβερνοχώρου, μεταφερόμαστε σε αυτήν του διαστήματος (Space Race 2.0). Μπορεί το γεωγραφικό ανάγλυφο να είναι κάτι ορατό και να απασχολεί ενδεχομένως περισσότερο, ωστόσο εδώ τραβάμε την κουρτίνα και πηγαίνουμε σε κάτι που φαντάζει ουτοπικό, κρίνει όμως σε μεγάλο βαθμό τις ισορροπίες του μέλλοντός μας.
Με δεδομένο τον απαρχαιωμένο χαρακτήρα της Συνθήκης του Διαστήματος (1967), ο Μάρσαλ ερεύνησε κι έχει αποκρυσταλλώσει τη δική του θεωρία σχετικά με την τροπή που έχουν πάρει τα γεγονότα. Σημειώνει χαρακτηριστικά πως για να κατανοήσουμε τη γεωγραφία του διαστήματος είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε την αστροπολιτική. Η τελευταία χαράσσεται στη γη και εφαρμόζεται χιλιόμετρα μακριά, με τους περισσότερους από εμάς να μην πληροφορούνται κοσμογονικά φαινόμενα, καθώς τη δεδομένη στιγμή η αναγγελία τους δεν εξυπηρετεί κάποιον απώτερο σκοπό. Μία ομερτά μεταξύ κολοσσών.
Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Κίνα και πλήθος ιδιωτών ο καθένας με τα δικά του μέσα βρίσκονται στην κούρσα της νέας εποχής. Πολλοί δορυφόροι δεν εκτοξεύονται από τα κράτη, αλλά από ιδιωτικές εταιρείες. Η περιοχή χαρτογραφείται συνεχώς (“πλέον ο Άρης είναι ένας από τους καλύτερα χαρτογραφημένους πλανήτες”), προκειμένου οι επεμβάσεις να γίνουν σε όσο το δυνατόν πιο ασφαλές περιβάλλον. Εκατοντάδες επιστήμονες εργάζονται σε αυτά τα project με αυστηρότατες ρήτρες εμπιστευτικότητας. Σε όλη του την αφήγηση ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να δένει τα πεπραγμένα με το περιεχόμενο κάποιας ταινίας ή βιβλίου που κάποτε φάνταζε επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο σήμερα περιγράφει μία έκφανση της πραγματικότητας.
Καθοριστικό ρόλο από εδώ και στο εξής θα παίξει το timing κι οι σωστές αποφάσεις συναρτήσει του χρόνου. Κάθε λεπτομέρεια έχει καθοριστική αξία σχετικά με το μέλλον. Απαιτούνται λεπτοί χειρισμοί και φυσικά συνεργασία. Δυστυχώς όμως η απληστία οδηγεί τους ανθρώπους σε λάθος μονοπάτια. Ο πειρασμός της κυριαρχίας σε ορισμένες περιοχές του διαστήματος αυξάνεται. «Η ιδέα ότι το διάστημα αποτελεί παγκόσμιο αγαθό εξανεμίζεται. Το διακύβευμα είναι πολύ υψηλό». Αν σύντομα δε βρεθεί μία φόρμουλα σχετικά με μία νέα Συνθήκη, θα καταλήξουμε να πολεμάμε για τη γεωγραφία του διαστήματος, όπως ακριβώς κάνουμε τη γεωγραφία της γης και καλό θα ήταν να προλάβουμε έναν νέο σπαραγμό σε ένα νέο γήπεδο.
