Tα “Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών” παραμένουν εδω και δεκαετίες στη λίστα με τα ευπώλητα βιβλία στη χώρα μας. Με συνεχείς επανεκδόσεις το βιβλίο δεν σταματά να θεωρείται φάρος για την ανάλυση της τρέχουσας πραγματικότητας αναδεικνύοντας με εμφατικό τρόπο την προσωποποίηση των προβλημάτων σε ένα πανταχού παρόντα εχθρό. Απο την άκρα Δεξιά μέχρι την πατριωτική Αριστερά, κάθε λογής συνωμοσιολογικό αφήγημα έχει επηρεαστεί λίγο ή πολύ απο αυτό. Το βιβλίο του Δημήτρη Ψαρρά: “ΤΟ ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥΣ ΤΑ «ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΣΙΩΝ» ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1920-2013” ( Εκδόσεις Πολις) συνιστούν ένα εμβριθή οδηγό για την διαδρομή τους στη χώρα μας.

Το βιβλίο ήταν το ευαγγέλιο του Χίτλερ για την ανάδειξη της παγκόσμιας αλήθειας την οποία ήθελε να αντιστρατευτεί σε αυτό που έλαβε τη μορφή της Τελικής Λύσης: το Ολοκαύτωμα. Τα πρωτόκολλα ήταν το αναγκαίο ιδεολογικό όπλο του αντισημιτισμού και σήμερα κουβαλάει τη κληρονομιά των τραγωδιών που υποδαύλισε. Σε λίγες χώρες συνεχίζει να γνωρίζει τέτοια απήχηση και ευρεία κυκλοφορία όπως η Ελλάδα.

Η αφετηρία του βιβλίου εντοπίζεται στη Τσαρική Ρωσία και θεωρείται πέρα πάσης αμφιβολίας προϊόν χάλκευσης και λογοκλοπής απο την Οχράνα (η μυστική υπηρεσία της Ρώσικης αυτοκρατορίας) προκειμένου να δυναμιτήσει το κλίμα απέχθειας προς τους γηγενείς Εβραίους και τα πογκρόμ  εναντίον τους. Τα πρωτόκολλα γίνονται παγκοσμίως γνωστά, δήθεν αποκαλύπτοντας τις θηριώδεις μηχανορραφίες των Εβραίων για να αιχμαλωτίσουν την ανθρωπότητα κάτω απο τα επάρατα σχεδία τους. Μια συρραφή αποσπασμάτων και μαρτυριών που θέλει να πείσει τον αναγνώστη για την αλήθεια που βρίσκεται στο παρασκήνιο των διεθνών εξελίξεων. Ένα αντιφατικό βιβλίο που αδυνατεί να έχει ειρμό και όμως η υφή του, ανοιχτή σε πολλές αναγνώσεις, το κατέστησε γρήγορα ως μια συναρπαστική αποκάλυψη.

Οι σελίδες του επισφράγιζαν με απτές αποδείξεις τις διαχρονικές κατηγορίες εναντίον των Εβραίων που πλέον είχαν σαφές πολιτικό στίγμα. Τα χείρογραφα προσέφεραν την εξήγηση για το ποιοι βρίσκονταν πίσω απο την Ρωσικη επανάσταση (πολύ γρήγορα η Επανάσταση συνθέθηκε με τους Εβραίους, οι οποίοι αντιμετώπιζαν την δισυπόστατη και αντικρούμενη κατηγορία: από τη μια πλευρά οι σημαίνοντες εκφραστές του καπιταλισμού και την ίδια ώρα οι πιο πιστοί υπονομευτές του) και τι ήθελαν να πετύχουν με την εκπόρθηση του παλιού καθεστώτος. Το νόημα όμως των σελίδων άλλαζαν ανάλογα με την εποχή διατηρώντας αμετάκλητα το ίδιο εχθρό που παρέμενε εξόχως απειλητικός.

Στην Ελλάδα το βιβλίο -το οποίο γνωστό ο ιατρόφιλόσοφος Αριστείδης Ανδρόνικος- γνωρίζει άμεσα μεγάλη απήχηση. Στην Αθήνα, η δημοσιοποίηση του συμπίπτει με την άνοδο του κομμουνιστικού κόμματος με τη κατηγορία του «εβραιομπολσεβικισμού» να εδράζεται πλέον σε αδιάσειστες αποδείξεις. Στη Θεσσαλονική, η δημοσιευση αποσπασμάτων του βιβλίου απο την Εφημερίδα Μακεδόνια στόχευε στην δαιμονοποίηση της εβραϊκης παροικίας της πόλης. Τα γεγονότα του πογκρόμ της συνοικίας Κάμπελ, η ανάδυση φασιστικών οργανώσεων όπως η Ε.Ε.Ε.  και η απήχηση των πρωτοκόλλων συνθέτουν ένα μωσαϊκό μίσους που κορυφώθηκε στη περίοδο της γερμανικής κατοχής και της βιαίης απομάκρυνσης των Εβραίων της πόλης.

Το βιβλίο παρέμενε μια σταθερά για την ακροδεξία και συντηρητική ιδεολογία και αρκετές φορές αγκαλιάστηκε απο εκκλησιαστικού κύκλους. Η έναρξη της μεταπολίτευσης θα ανοίξει την επικράτεια της επιρροής μέχρι τον χώρο της Aριστεράς. Η πραγματική εξαρσή της απήχησης του σημειώνεται όμως τη δεκαετία του 1990. Ταγοί της ακροδεξιάς και του νεοναζισμού στην Ελλάδα όπως ο Κωνσταντίνος Πλεύρης, το κόμμα του Λ.Α.Ο.Σ. και των ατόμων που αποτελούσαν τα πιο προβεβλημένα στελεχη του εφεράν στο τηλεοπτικο κοινό μια ανάγνωση της πραγματικότητας με πυξίδα τα χειρόγραφα και της νέας τάξης που εγκυμονούσαν. Τα εθνικά θέματα και η παγκοσμιοποίηση εξηγούνται με απλοϊκούς όρους οι οποίοι ανακάλυπταν τους προαιώνιους εχθρούς του Ελληνισμού που δεν ήταν άλλοι απο τους Εβραίους. Η άνθηση της ιδιωτικής τηλεόρασης άνοιξε τη πόρτα σε εκπομπές που έφερναν τη λατρεία για τις θεωρίες συνωμοσίας σε πανελλήνια μετάδοση, ο ανορθολογισμός και η διάθεση για την πιο απίθανη ιστορία έβρισκαν καταφύγιο σε εκπομπές όπως του Κώστα Χαρδαβέλλα και μαζί η αφήγηση για μια τρομαχτική νέα τάξη πραγμάτων.

Σήμερα,παρά την ταύτιση του με τις μελανότερες στιγμές του προηγούμενου αιώνα,εξηγεί για κάποιους την σημερινή εποχή. Θεωρούμενο ως ένα από τα δισκοπότηρα των θεωριών συνωμοσίας σκιαγραφεί τις κρυμμένες αλήθειες μιας πολύπλοκης πραγματικότητας: ποίοι κινούν τα νήματα της οικονομίας και καθορίζουν εν κρυπτώ και παραβύστω τις τύχες αυτού του κόσμου.

Ένας από τους διάσημους υποστηριχτές του βιβλίου,ο οποίος το διέδωσε μέσω της εφημερίδας του στην Αμερική, ήταν ο Χέρνυ Φορντ (ιδρυτής της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας). Ακραιφνής αντισημίτης και θαυμαστής του Χίτλερ ο αμερικανός επιχειρηματίας ανέπτυξε μια θεωρία γύρω από το βιβλίο που ακόμα και σήμερα γίνεται μέρος της υπεράσπισης του. Σύμφωνα με τον Φορντ, το βιβλίο μπορεί μεν να έχει προβληματική προέλευση έχει όμως δικαιωθεί απο εξελίξεις δε οι οποίες δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο ως αποτέλεσμα σκιώδων χειρισμών των Εβραίων. Ακόμα και αν το βιβλίο στερείται ερείσματος στην επιστημονική αλήθεια αυτό δεν μειώνει την αξία του να εξηγεί την πραγματικότητα κάθε εποχής.

Η Χάνα Αρεντ επισήμαινε πως η απήχηση των πρωτόκολλων, απο τη στιγμή που έχει αποδειχτεί η πλαστότητα του, πρέπει να εξηγηθεί με άλλους όρους. Το ζήτημα ίσως έγκειται στη αντοχή του αντισημιτισμού και στην απλοϊκή αλλά γεμάτη μίσος εξήγηση που προσφέρει σε oσους θέλουν να βρούν ένα αποδιοπομπαίο τράγο, τη προσωποποίηση των προβλημάτων του κόσμου. Μια επιλογή σκέψης που ευθύνεται για εκατομμύρια αθώους νεκρούς τον εικοστό αιωνα.