«Ο πόλεμος είναι ανδρική υπόθεση», λέει ο Έκτορας στην Ιλιάδα. Όμως, η Pat Barker αναζητά να βρει ποιες ήταν οι γυναίκες του Τρωικού πολέμου και περιηγείται επιδέξια στο εν πολλοίς ανδροκρατούμενο τοπίο του ομηρικού έπους. Δίνει στις γυναίκες αυτές κάτι πολύ περισσότερο από ένα σαρκίο που σκοπός του είναι μόνο να προσφέρει και υπηρετεί. Η Barker δίνει στις ομηρικές γυναίκες φωνή. Αυτή η διαφορετική εξιστόρηση του επικού έργου του Ομήρου εστιάζει στο κόστος του πολέμου για τις γυναίκες μέσα από την ιστορία της Βρισηίδας, η οποία αμέσως μετά την καταστροφή της Λυρνησσού δίνεται στον Αχιλλέα ως έπαθλο πολέμου. Και δεν είναι η μόνη. Την ίδια μέρα, αλλά και πολλές άλλες μέσα στα δέκα ατελείωτα χρόνια αυτού του πολέμου, αναρίθμητες γυναίκες βρίσκουν την ίδια «τύχη».
Απομακρύνοντας το επικό δράμα του Τρωικού Πολέμου από την ανδροκεντρική ματιά του, «Η σιωπή των κοριτσιών» αναζητά την άλλη ιστορία, την ιστορία των γυναικών, καταγράφοντας το ταξίδι μιας κάποτε ελεύθερης γυναίκας μέσα στο χάος του πολέμου, αναζητώντας το δικαίωμα να πει της δική της ιστορία. Στο ομηρικό σύμπαν οι γυναίκες όταν δεν σιωπούν, ανοίγουν το στόμα τους μόνο για να θρηνήσουν για τους νεκρούς τους γιους, συζύγους, προστάτες· για την πόλη της Τροίας και την ελευθερία τους.
Στην αναδιήγησή της η Pat Barker διατηρεί τους βασικούς πυλώνες του ομηρικού έπους, αλλά ταυτόχρονα στρέφει την προσοχή μας από την τραχιά αρρενωπότητα και τον αιμοσταγή ηρωισμό των πρωταγωνιστών την Ηλιάδας στις φιμωμένες και σκλαβωμένες θηλυκότητες. Στρέφει τη ματιά μας εκεί που η πτώση μια πόλης μπορεί να είναι ένας θρίαμβος για τους πολεμιστές άνδρες, όμως για τις γυναίκες είναι μόνο η αρχή για νέες αδιανόητες φρικαλεότητες εις βάρος τους.
Στο μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος της Barker, τη σκυτάλη της αφήγησης κρατά η Βρισηίδα, δίνοντας ανατριχιαστικές περιγραφές για την δυσωδία του αέρα, τις ορδές αρουραίων που τραβά στο στρατόπεδο των Ελλήνων η βρώμα σαν μαγνήτης, το αίμα που είναι παντού όπου κι αν κοιτάξεις. Γυναίκες κακοποιούνται, βιάζονται, ανταλλάσσονται, διακινούνται. Όλες αυτές οι λεπτομερείς περιγραφές της Βρισηίδας, που έχουν ως στόχο να υπογραμμίσουν την αθλιότητα του πολέμου, παραπέμπουν στις γλαφυρές αφηγήσεις του ίδιου του Ομήρου.
Στο τελευταίο μέρος, η σκυτάλη της αφήγησης αλλάζει χέρια, περνά σε τρίτο πρόσωπο και παρακολουθούμε το νήμα της ιστορίας να ξετυλίγεται από την οπτική γωνία του Αχιλλέα. Ωστόσο, οι αναγνώστες ποτέ δεν έρχονται τόσο κοντά στον Αχιλλέα, όσο στη Βρισηίδα. Ο Αχιλλέας δεν γίνεται ποτέ το επίκεντρο της πλοκής. Ακόμα και σε μία από τις πιο διάσημες στιγμές της Ιλιάδας όπου κύριοι πρωταγωνιστές είναι ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος, ο εσωτερικός μονόλογος της Βρισηίδας είναι τελικά που συγκλονίζει.
Το μυθιστόρημα της Barker έχει ένα πολύ σαφές φεμινιστικό μήνυμα για τον αγώνα των γυναικών να απεγκλωβιστούν από τις ανδροκρατούμενες αφηγήσεις. Η σιωπή των ομηρικών κοριτσιών είναι στην πραγματικότητα ένας υπόκωφος θρήνος και μια βουβή διαμαρτυρία για τη σκληρότητα του πολέμου, τα αμέτρητα θύματα που ξεχασμένα περνούν στη ανυπαρξία, για την ιστορία που συνήθως γράφεται από τους νικητές της ματαιότητας, για τη μοναξιά μέσα στον αχό της κτηνωδίας.
Πρόκειται για ένα πολύ δυνατό βιβλίο που αποτελεί από μόνο του έναν στοχαστικό αντίλογο στις ανδροκρατούμενες αφηγήσεις όχι μόνο του Τρωικού πολέμου, αλλά και της ελληνικής μυθολογίας γενικότερα. Το μυθιστόρημα της Barker είναι μια πρόσκληση για να επανεξετάσουμε τον τρόπο που διαβάζουμε ή αφηγούμαστε ιστορίες από το παρελθόν, αλλά και το παρόν· μια πρόκληση να αφουγκραστούμε όλες εκείνες τις φωνές που πνίγηκαν από την εξουσία και χάθηκαν μαζί με τις ιστορίες που είχαν να πουν.
Στοχαστικό, βαθιά ανθρώπινο και ευανάγνωστο, το μυθιστόρημα «Η σιωπή των κοριτσιών» αποδεικνύει πως 36 χρόνια μετά το πρώτο της βιβλίο, η Pat Barker είναι μια συγγραφέας που βρίσκεται ακόμα στο απόγειο των δυνάμεών της.
«Ο πόλεμος είναι ανδρική υπόθεση», λέει ο Έκτορας στην Ιλιάδα. Όμως, η Pat Barker αναζητά να βρει ποιες ήταν οι γυναίκες του Τρωικού πολέμου και περιηγείται επιδέξια στο εν πολλοίς ανδροκρατούμενο τοπίο του ομηρικού έπους. Δίνει στις γυναίκες αυτές κάτι πολύ περισσότερο από ένα σαρκίο που σκοπός του είναι μόνο να προσφέρει και υπηρετεί. Η Barker δίνει στις ομηρικές γυναίκες φωνή. Αυτή η διαφορετική εξιστόρηση του επικού έργου του Ομήρου εστιάζει στο κόστος του πολέμου για τις γυναίκες μέσα από την ιστορία της Βρισηίδας, η οποία αμέσως μετά την καταστροφή της Λυρνησσού δίνεται στον Αχιλλέα ως έπαθλο πολέμου. Και δεν είναι η μόνη. Την ίδια μέρα, αλλά και πολλές άλλες μέσα στα δέκα ατελείωτα χρόνια αυτού του πολέμου, αναρίθμητες γυναίκες βρίσκουν την ίδια «τύχη».
Απομακρύνοντας το επικό δράμα του Τρωικού Πολέμου από την ανδροκεντρική ματιά του, «Η σιωπή των κοριτσιών» αναζητά την άλλη ιστορία, την ιστορία των γυναικών, καταγράφοντας το ταξίδι μιας κάποτε ελεύθερης γυναίκας μέσα στο χάος του πολέμου, αναζητώντας το δικαίωμα να πει της δική της ιστορία. Στο ομηρικό σύμπαν οι γυναίκες όταν δεν σιωπούν, ανοίγουν το στόμα τους μόνο για να θρηνήσουν για τους νεκρούς τους γιους, συζύγους, προστάτες· για την πόλη της Τροίας και την ελευθερία τους.
Στην αναδιήγησή της η Pat Barker διατηρεί τους βασικούς πυλώνες του ομηρικού έπους, αλλά ταυτόχρονα στρέφει την προσοχή μας από την τραχιά αρρενωπότητα και τον αιμοσταγή ηρωισμό των πρωταγωνιστών την Ηλιάδας στις φιμωμένες και σκλαβωμένες θηλυκότητες. Στρέφει τη ματιά μας εκεί που η πτώση μια πόλης μπορεί να είναι ένας θρίαμβος για τους πολεμιστές άνδρες, όμως για τις γυναίκες είναι μόνο η αρχή για νέες αδιανόητες φρικαλεότητες εις βάρος τους.
Στο μεγαλύτερο μέρος του μυθιστορήματος της Barker, τη σκυτάλη της αφήγησης κρατά η Βρισηίδα, δίνοντας ανατριχιαστικές περιγραφές για την δυσωδία του αέρα, τις ορδές αρουραίων που τραβά στο στρατόπεδο των Ελλήνων η βρώμα σαν μαγνήτης, το αίμα που είναι παντού όπου κι αν κοιτάξεις. Γυναίκες κακοποιούνται, βιάζονται, ανταλλάσσονται, διακινούνται. Όλες αυτές οι λεπτομερείς περιγραφές της Βρισηίδας, που έχουν ως στόχο να υπογραμμίσουν την αθλιότητα του πολέμου, παραπέμπουν στις γλαφυρές αφηγήσεις του ίδιου του Ομήρου.
Στο τελευταίο μέρος, η σκυτάλη της αφήγησης αλλάζει χέρια, περνά σε τρίτο πρόσωπο και παρακολουθούμε το νήμα της ιστορίας να ξετυλίγεται από την οπτική γωνία του Αχιλλέα. Ωστόσο, οι αναγνώστες ποτέ δεν έρχονται τόσο κοντά στον Αχιλλέα, όσο στη Βρισηίδα. Ο Αχιλλέας δεν γίνεται ποτέ το επίκεντρο της πλοκής. Ακόμα και σε μία από τις πιο διάσημες στιγμές της Ιλιάδας όπου κύριοι πρωταγωνιστές είναι ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος, ο εσωτερικός μονόλογος της Βρισηίδας είναι τελικά που συγκλονίζει.
Το μυθιστόρημα της Barker έχει ένα πολύ σαφές φεμινιστικό μήνυμα για τον αγώνα των γυναικών να απεγκλωβιστούν από τις ανδροκρατούμενες αφηγήσεις. Η σιωπή των ομηρικών κοριτσιών είναι στην πραγματικότητα ένας υπόκωφος θρήνος και μια βουβή διαμαρτυρία για τη σκληρότητα του πολέμου, τα αμέτρητα θύματα που ξεχασμένα περνούν στη ανυπαρξία, για την ιστορία που συνήθως γράφεται από τους νικητές της ματαιότητας, για τη μοναξιά μέσα στον αχό της κτηνωδίας.
Πρόκειται για ένα πολύ δυνατό βιβλίο που αποτελεί από μόνο του έναν στοχαστικό αντίλογο στις ανδροκρατούμενες αφηγήσεις όχι μόνο του Τρωικού πολέμου, αλλά και της ελληνικής μυθολογίας γενικότερα. Το μυθιστόρημα της Barker είναι μια πρόσκληση για να επανεξετάσουμε τον τρόπο που διαβάζουμε ή αφηγούμαστε ιστορίες από το παρελθόν, αλλά και το παρόν· μια πρόκληση να αφουγκραστούμε όλες εκείνες τις φωνές που πνίγηκαν από την εξουσία και χάθηκαν μαζί με τις ιστορίες που είχαν να πουν.
Στοχαστικό, βαθιά ανθρώπινο και ευανάγνωστο, το μυθιστόρημα «Η σιωπή των κοριτσιών» αποδεικνύει πως 36 χρόνια μετά το πρώτο της βιβλίο, η Pat Barker είναι μια συγγραφέας που βρίσκεται ακόμα στο απόγειο των δυνάμεών της.
