Τέσσερα νέα βιβλία του οίκου Πατάκη μας φέρνουν πιο κοντά στην αυτοσυγκένρωση και στην ηρεμία. Ας αφήσουμε το κινητό για λίγο στην άκρη. Καλό θα μας κάνει. Μυθοπλασία, πραγματική ζωή, αστυνομικό μυθιστόρημα και παραμύθια για μεγάλα παιδιά. Διαλέξτε.
Οι Μάγισσες του Βάρντε, Κίραν Μίλγουντ Χάργκρεϊβ
Την παραµονή των Χριστουγέννων του 1617, µια τροµερή καταιγίδα ξέσπασε στη θάλασσα της αποµακρυσµένης νορβηγικής νήσου Βάρντε. Η Μάρεν Μαγκνουσντάττερ στέκει και παρακολουθεί, ενώ τα κύµατα καταπίνουν σαράντα ψαράδες, ανάµεσά τους τον πατέρα της και τον αδελφό της. Οι άντρες του χωριού χάνονται από τη µια στιγµή στην άλλη –το Βάρντε είναι πλέον τόπος γυναικών. Δεκαοχτώ µήνες αργότερα καταφθάνει στο χωριό µια απειλητική µορφή. O Αβεσσαλώµ Κόρνετ ήρθε από τη Σκοτία για να τιθασεύσει ένα µέρος άγριο, στην άκρη του πολιτισµένου κόσµου, και ξέρει τι πρέπει να κάνει για να υποτάξει τις γυναίκες του Βάρντε. Μαζί του ταξιδεύει και η νεαρή του σύζυγος, η Ούρσα. Στο Βάρντε, και στο πρόσωπο της Μάρεν, η Ούρσα βρίσκει κάτι που δεν έχει ξαναδεί – γυναίκες ανεξάρτητες. Ο Αβεσσαλώµ όµως δε βλέπει παρά ένα µέρος όπου ξεχειλίζει ανυπέρβλητο κακό, το οποίο πρέπει να ξεριζώσει πάση θυσία… Οι Μάγισσες του Βάρντε, που είναι εµπνευσµένες από τα πραγµατικά γεγονότα της καταιγίδας του Βάρντε και τις δίκες των µαγισσών που έλαβαν χώρα στο νησί, είναι ένα µυθιστόρηµα για το πώς η καχυποψία διαβρώνει έως εσχάτων µια κοινότητα και για το πώς η αγάπη µπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνη αλλά και πανίσχυρη.
Οι αγρότες στην ελληνική ιστορία, Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος
Οι αγρότες βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ενώ παράλληλα αποτελούν τους μεγάλους αγνώστους ή αγνοημένους της ιστορίας. Οι παραγωγικοί και ταυτόχρονα σιωπηροί αυτοί οικονομικοί συντελεστές καλλιεργούν και μετασχηματίζουν την ύπαιθρο αενάως παραμένοντας σχεδόν αόρατοι στο κοινωνικό πεδίο. Την ιστορία της μεγάλης αυτής κοινωνικής κατηγορίας ή τάξης επιχειρεί να αφηγηθεί το παρόν βιβλίο. Έχοντας ως σημείο εκκίνησης την εμφάνισή τους στο προσκήνιο κατά τους χρόνους πριν από την Επανάσταση, καταγράφει τη συμμετοχή τους στην επιτυχή έκβαση αυτής και αναλύει τη συμβολή τους στην εξέλιξη του ελληνικού βίου καθ’ όλη την περίοδο από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι τις μέρες μας. Το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο χρονικό και θεματικό εύρος σε μια προσπάθεια να αφηγηθεί τη διαχρονική πορεία του μεγάλου αυτού ιστορικού υποκειμένου. Να εξιστορήσει τη συνολική ει δυνατόν ιστορία του αγροτικού κόσμου στην Ελλάδα και να εντάξει τη δράση της μεγάλης λαοθάλασσας των χωρικών-γεωργών-αγροτών στα ποικίλα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά πλαίσια και συμφραζόμενα.
Τέρρα Άλτα, Χαβιέρ Θέρκας
Ένα αποτρόπαιο έγκλημα συγκλονίζει την ειρηνική ζωή στην Γκαντέζα, μια μικρή πόλη της ισπανικής Τέρρα Άλτα: ο Φρανθίσκο και η Ρόζα, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, ιδιοκτήτες των Γραφικών Τεχνών Αδέλ, της μεγαλύτερης επιχείρησης της περιοχής, βρίσκονται δολοφονημένοι και κατακρεουργημένοι. Στην ομάδα αστυνομικών που θα αναλάβουν την υπόθεση συμμετέχει και ο Μελτσόρ Μαρίν, ένας νέος αστυνομικός, φανατικός αναγνώστης λογοτεχνίας και λάτρης των Αθλίων του Βικτόρ Ουγκό, που η ανάγνωσή τους καθόρισε τη ζωή του. Με σκοτεινό παρελθόν, έχει έρθει από τη Βαρκελόνη τέσσερα χρόνια πριν, ύστερα από μια ενέργεια που τον έχει μετατρέψει σε μύθο του σώματος. Όταν η υπόθεση θα μπει στο αρχείο, ο Μελτσόρ θα συνεχίσει κρυφά τις έρευνες, γεγονός που θα ανατρέψει τραγικά τη ζωή του. Με αφετηρία το έγκλημα αυτό και μια μεθοδική διείσδυση στους αυθεντικούς χαρακτήρες των ηρώων και τα ίχνη της ιστορίας στη ζωή τους, το Τέρρα Άλτα είναι ένας στοχασμός για την αξία του νόμου, την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης και τη νομιμότητα της εκδίκησης. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι η εποποιία ενός ανθρώπου που αναζητάει την πατρίδα του στα σύνορα δικαιοσύνης και δικαίωσης.
Παραμύθια και Καθημερινή Ζωή, Μαριάνθη Καπλάνογλου
Εστιάζοντας στο λαϊκό παραμύθι ως ένα σύνολο πολύσημων συμβόλων, κοινωνικών πρακτικών, αισθητικών κανόνων και προσωπικών επιλογών και συναισθημάτων, το βιβλίο αυτό εξετάζει κάποια από τα πιο δυναμικά αφηγηματικά σχήματα που διατρέχουν την καθημερινή ζωή και την προφορική επικοινωνία των ελληνικών αγροτικών κοινοτήτων στη διάρκεια του μεταβατικού 20ού αιώνα, όταν οι αλλαγές στους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς μηχανισμούς κοινωνικής συγκρότησης αλλάζουν επίσης και τις αφηγηματικές συνήθειες. Η έρευνα επικεντρώνεται σε ένα σώμα παραμυθιακών παραλλαγών που καταγράφηκε στη διάρκεια μιας μακροχρόνιας επιτόπιας έρευνας σε δύο χωριά της Ρόδου –Αφάντου και Αρχάγγελο–, συγκριτικά με αντίστοιχες προφορικές αφηγήσεις που συγκεντρώθηκαν σε άλλες περιοχές (Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία, Σποράδες, Κυκλάδες, Κρήτη, αλλά και από προσφυγικούς μικρασιατικούς πληθυσμούς). Με έμφαση στη λαογραφική θεωρία των ειδών, την ιστορικογεωγραφική μέθοδο, τη μελέτη των κοινωνικών και παραστασιακών πλαισίων της αφήγησης και τη συγκριτική ανάλυση θεμάτων, μοτίβων και υφολογικών στοιχείων κάθε παραμυθιού και κάθε αφηγητή, στο πλαίσιο της ευρύτερης ελληνικής, ευρωπαϊκής-μεσογειακής και διεθνούς παράδοσης, η συγγραφέας υπογραμμίζει ότι αφηγητές και ακροατές μοιράζονταν την πεποίθηση ότι τα παραμύθια, αν και ολοφάνερα συνδέονταν με την ψυχαγωγία και έναν κόσμο φαντασιακής εκπλήρωσης των επιθυμιών, κυρίως αξιολογούνταν σε σχέση με τις ίδιες τις ζωές τους, ως ένα μεταμφιεσμένο σύστημα πραγμάτευσης κοινωνικών ρόλων και συμπεριφορών. Από αυτή την άποψη, οι ψυχολογικές εντάσεις και οι αισθητικές αντιθέσεις του λαϊκού παραμυθιού σχολιάζουν πλευρές της συλλογικής ζωής, από τις οικογενειακές σχέσεις και τις σχέσεις των φύλων έως κοινωνικά-ταξικά, οικονομικά και ηθικά ζητήματα.
Τέσσερα νέα βιβλία του οίκου Πατάκη μας φέρνουν πιο κοντά στην αυτοσυγκένρωση και στην ηρεμία. Ας αφήσουμε το κινητό για λίγο στην άκρη. Καλό θα μας κάνει. Μυθοπλασία, πραγματική ζωή, αστυνομικό μυθιστόρημα και παραμύθια για μεγάλα παιδιά. Διαλέξτε.
Οι Μάγισσες του Βάρντε, Κίραν Μίλγουντ Χάργκρεϊβ
Την παραµονή των Χριστουγέννων του 1617, µια τροµερή καταιγίδα ξέσπασε στη θάλασσα της αποµακρυσµένης νορβηγικής νήσου Βάρντε. Η Μάρεν Μαγκνουσντάττερ στέκει και παρακολουθεί, ενώ τα κύµατα καταπίνουν σαράντα ψαράδες, ανάµεσά τους τον πατέρα της και τον αδελφό της. Οι άντρες του χωριού χάνονται από τη µια στιγµή στην άλλη –το Βάρντε είναι πλέον τόπος γυναικών. Δεκαοχτώ µήνες αργότερα καταφθάνει στο χωριό µια απειλητική µορφή. O Αβεσσαλώµ Κόρνετ ήρθε από τη Σκοτία για να τιθασεύσει ένα µέρος άγριο, στην άκρη του πολιτισµένου κόσµου, και ξέρει τι πρέπει να κάνει για να υποτάξει τις γυναίκες του Βάρντε. Μαζί του ταξιδεύει και η νεαρή του σύζυγος, η Ούρσα. Στο Βάρντε, και στο πρόσωπο της Μάρεν, η Ούρσα βρίσκει κάτι που δεν έχει ξαναδεί – γυναίκες ανεξάρτητες. Ο Αβεσσαλώµ όµως δε βλέπει παρά ένα µέρος όπου ξεχειλίζει ανυπέρβλητο κακό, το οποίο πρέπει να ξεριζώσει πάση θυσία… Οι Μάγισσες του Βάρντε, που είναι εµπνευσµένες από τα πραγµατικά γεγονότα της καταιγίδας του Βάρντε και τις δίκες των µαγισσών που έλαβαν χώρα στο νησί, είναι ένα µυθιστόρηµα για το πώς η καχυποψία διαβρώνει έως εσχάτων µια κοινότητα και για το πώς η αγάπη µπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνη αλλά και πανίσχυρη.
Οι αγρότες στην ελληνική ιστορία, Δημήτρης Γ. Παναγιωτόπουλος
Οι αγρότες βρίσκονται συνεχώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ενώ παράλληλα αποτελούν τους μεγάλους αγνώστους ή αγνοημένους της ιστορίας. Οι παραγωγικοί και ταυτόχρονα σιωπηροί αυτοί οικονομικοί συντελεστές καλλιεργούν και μετασχηματίζουν την ύπαιθρο αενάως παραμένοντας σχεδόν αόρατοι στο κοινωνικό πεδίο. Την ιστορία της μεγάλης αυτής κοινωνικής κατηγορίας ή τάξης επιχειρεί να αφηγηθεί το παρόν βιβλίο. Έχοντας ως σημείο εκκίνησης την εμφάνισή τους στο προσκήνιο κατά τους χρόνους πριν από την Επανάσταση, καταγράφει τη συμμετοχή τους στην επιτυχή έκβαση αυτής και αναλύει τη συμβολή τους στην εξέλιξη του ελληνικού βίου καθ’ όλη την περίοδο από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι τις μέρες μας. Το βιβλίο καλύπτει ένα μεγάλο χρονικό και θεματικό εύρος σε μια προσπάθεια να αφηγηθεί τη διαχρονική πορεία του μεγάλου αυτού ιστορικού υποκειμένου. Να εξιστορήσει τη συνολική ει δυνατόν ιστορία του αγροτικού κόσμου στην Ελλάδα και να εντάξει τη δράση της μεγάλης λαοθάλασσας των χωρικών-γεωργών-αγροτών στα ποικίλα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά πλαίσια και συμφραζόμενα.
Τέρρα Άλτα, Χαβιέρ Θέρκας
Ένα αποτρόπαιο έγκλημα συγκλονίζει την ειρηνική ζωή στην Γκαντέζα, μια μικρή πόλη της ισπανικής Τέρρα Άλτα: ο Φρανθίσκο και η Ρόζα, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, ιδιοκτήτες των Γραφικών Τεχνών Αδέλ, της μεγαλύτερης επιχείρησης της περιοχής, βρίσκονται δολοφονημένοι και κατακρεουργημένοι. Στην ομάδα αστυνομικών που θα αναλάβουν την υπόθεση συμμετέχει και ο Μελτσόρ Μαρίν, ένας νέος αστυνομικός, φανατικός αναγνώστης λογοτεχνίας και λάτρης των Αθλίων του Βικτόρ Ουγκό, που η ανάγνωσή τους καθόρισε τη ζωή του. Με σκοτεινό παρελθόν, έχει έρθει από τη Βαρκελόνη τέσσερα χρόνια πριν, ύστερα από μια ενέργεια που τον έχει μετατρέψει σε μύθο του σώματος. Όταν η υπόθεση θα μπει στο αρχείο, ο Μελτσόρ θα συνεχίσει κρυφά τις έρευνες, γεγονός που θα ανατρέψει τραγικά τη ζωή του. Με αφετηρία το έγκλημα αυτό και μια μεθοδική διείσδυση στους αυθεντικούς χαρακτήρες των ηρώων και τα ίχνη της ιστορίας στη ζωή τους, το Τέρρα Άλτα είναι ένας στοχασμός για την αξία του νόμου, την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης και τη νομιμότητα της εκδίκησης. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι η εποποιία ενός ανθρώπου που αναζητάει την πατρίδα του στα σύνορα δικαιοσύνης και δικαίωσης.
Παραμύθια και Καθημερινή Ζωή, Μαριάνθη Καπλάνογλου
Εστιάζοντας στο λαϊκό παραμύθι ως ένα σύνολο πολύσημων συμβόλων, κοινωνικών πρακτικών, αισθητικών κανόνων και προσωπικών επιλογών και συναισθημάτων, το βιβλίο αυτό εξετάζει κάποια από τα πιο δυναμικά αφηγηματικά σχήματα που διατρέχουν την καθημερινή ζωή και την προφορική επικοινωνία των ελληνικών αγροτικών κοινοτήτων στη διάρκεια του μεταβατικού 20ού αιώνα, όταν οι αλλαγές στους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς μηχανισμούς κοινωνικής συγκρότησης αλλάζουν επίσης και τις αφηγηματικές συνήθειες. Η έρευνα επικεντρώνεται σε ένα σώμα παραμυθιακών παραλλαγών που καταγράφηκε στη διάρκεια μιας μακροχρόνιας επιτόπιας έρευνας σε δύο χωριά της Ρόδου –Αφάντου και Αρχάγγελο–, συγκριτικά με αντίστοιχες προφορικές αφηγήσεις που συγκεντρώθηκαν σε άλλες περιοχές (Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία, Σποράδες, Κυκλάδες, Κρήτη, αλλά και από προσφυγικούς μικρασιατικούς πληθυσμούς). Με έμφαση στη λαογραφική θεωρία των ειδών, την ιστορικογεωγραφική μέθοδο, τη μελέτη των κοινωνικών και παραστασιακών πλαισίων της αφήγησης και τη συγκριτική ανάλυση θεμάτων, μοτίβων και υφολογικών στοιχείων κάθε παραμυθιού και κάθε αφηγητή, στο πλαίσιο της ευρύτερης ελληνικής, ευρωπαϊκής-μεσογειακής και διεθνούς παράδοσης, η συγγραφέας υπογραμμίζει ότι αφηγητές και ακροατές μοιράζονταν την πεποίθηση ότι τα παραμύθια, αν και ολοφάνερα συνδέονταν με την ψυχαγωγία και έναν κόσμο φαντασιακής εκπλήρωσης των επιθυμιών, κυρίως αξιολογούνταν σε σχέση με τις ίδιες τις ζωές τους, ως ένα μεταμφιεσμένο σύστημα πραγμάτευσης κοινωνικών ρόλων και συμπεριφορών. Από αυτή την άποψη, οι ψυχολογικές εντάσεις και οι αισθητικές αντιθέσεις του λαϊκού παραμυθιού σχολιάζουν πλευρές της συλλογικής ζωής, από τις οικογενειακές σχέσεις και τις σχέσεις των φύλων έως κοινωνικά-ταξικά, οικονομικά και ηθικά ζητήματα.
