«Δεν υπάρχει σε μια κοινωνία ένας μόνο πολιτισμός, γιατί μια κοινωνία είναι διαιρεμένη σε αντιμαχόμενες τάξεις».
Δυστυχώς, ο σπουδαίος κοινωνιολόγος, φιλόσοφος και θεωρητικός της πολιτικής κοινωνιολογίας Νίκος Πουλαντζάς, με την παραπάνω ρήση του, την οποία εξέφρασε ήδη πριν από μισόν αιώνα, έπεσε μέσα ως προς την ταξικότητα που σχηματοποιείται σιγά σιγά γύρω από πολλούς τομείς της κοινωνικής μας ζωής, από την οικονομία και την εργασία, μέχρι την ιατρική περίθαλψη και την παιδεία.
Εσχάτως, η κοινωνικά τοξική αυτή ταξικότητα μεταφέρθηκε και στην αρχιτεκτονική, καθώς σε λίγα χρόνια (ή δεκαετίες) από σήμερα, η Γη θα είναι διαιρεμένη σε πόλεις-κράτη στα οποία θα μένουν οι «εκλεκτοί και προνομιούχοι» και σε παραγκουπόλεις που θα κάνουν τα slums της ταινίας «Slumdog Millionaire» να μοιάζουν με… οικιστική ονείρωξη.
Και αυτό δεν είναι απλά μια υπόθεση εργασίας: είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει αυτή την στιγμή κοντά μας, μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα πιο πέρα, στην Σαουδική Αραβία.
«Η κοινωνία γεννήθηκε από τους ανθρώπους και πρέπει να εξυπηρετεί τους ανθρώπους. Δυστυχώς, ωστόσο, οι διαχωρισμοί επεκτείνονται, ψηλώνουν και καθορίζουν όλα μας τα σύνορα και την κοινωνία μας όπως εξελίσσεται αυτή την στιγμή. Εμείς θεωρήσαμε, λανθασμένα, ότι μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ότι τα τείχη έπεσαν. Αυτό όχι μόνο δεν έγινε, αλλά το ίδιο αυτό τείχος ξαναγεννήθηκε με πολύ μεγαλύτερη φόρα και πολύ πιο επιθετικό σε διάφορα άλλα σημεία του πλανήτη μας», μού είχε πει τις προάλλες η εικαστικός Δανάη Στράτου, μιλώντας στον υπογράφοντα με αφορμή την νέα της έκθεση, πέφτοντας 100% μέσα στην πρόβλεψή της ως προς την δημιουργία τειχών. Και πάσης φύσεως τοίχων.
Πάρτε για παράδειγμα το, παρουσιαζόμενο από όλα τα διεθνή ΜΜΕ, ως δήθεν μεγαλόπνοο σχέδιο του πρίγκιπα διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπίν Σαλμάν.
Ο Μπίν Σαλμάν προ μερικών ωρών παρουσίασε το «The Line», μια «πρωτοποριακή πρόταση για την ανάπτυξη της βιώσιμης πολιτείας Νeom στην Σαουδική Αραβία». Πρόκειται για έναν ενεργειακά αυτόνομο, επίπεδο, οριζόντιο δηλαδή ουρανοξύστη μήκους 170 χλμ., πλάτους 200 μ. και ύψους 500 μ. που θα δημιουργηθεί στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, αναφέρει το έγκριτο dezeen.
Μιλάμε για μια πραγματική πόλη-τείχος η οποία θα αναπτύσσεται οριζοντίως και θα στεγάσει αρχικά ένα εκατ. και κατόπιν συνολικά εννέα εκατ. άτομα, μια στρατιά «επίλεκτων» και προνομιούχων υπό τις ευλογίες του πρίγκιπα Μπίν Σαλμάν.
Η σχεδίαση για την συγκεκριμένη πόλη θα είναι πρωτοποριακή μεν, αλλά οριακά δυστοπική δε: θα έχει γήπεδα ποδοσφαίρου, συνεδριακά κέντρα και τεράστια πάρκα. Δεν θα κυκλοφορούν αυτοκίνητα και η μετακίνηση θα γίνεται μέσω τρένων. Υπολογίζεται ότι για να μεταβεί κάποιος από την μια άκρη του «The Line» στην άλλη, θα του παίρνει λιγότερο από 20 λεπτά.
Σύμφωνα με την άποψη του διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, όποια μεγάλη και σύγχρονη πόλη κατασκευαστεί μέσα στα επόμενα 10-20 χρόνια, θα πρέπει επειγόντως «να κερδίσει την αναμέτρηση με την κλιματική κρίση».
Μάλιστα, όπως αναφέρουν τα διεθνή ΜΜΕ, το μότο του πρίγκιπα για την πόλη αυτή είναι «αφού το κάνουμε απο την αρχή, γιατί να αντιγράψουμε κάτι που ήδη υπάρχει και να μην το φτιάξουμε εμείς από το μηδεν;», το οποίο ακούγεται σαν μια (εξίσου μεγαλόπνοη, όσο το αρχιτεκτονικό του σχέδιο) μπαρούφα για να εντυπωσιάσει τους αδαείς, καθώς δεν λέει απολύτως τίποτα και κυρίως δεν απαντάει στα πολλαπλά φλέγοντα ερωτήματα που τού θέτονται ανά καιρούς όσον αφορά στο συνολικό του σχέδιο (το οποίο έχει ανακοινωθεί εδώ και χρόνια).
Τα οποία, κοντολογίς, είναι: ποιοι και με ποια κριτήρια θα διαμένουν μέσα εκεί; Και, κατόπιν, πόσο θα κοστίζει η διαμονή ή η αγορά ενός σπιτιού μέσα στο «Τhe Line»;
Τα ερωτήματα αυτά είναι φυσικά, ρητορικά, καθώς όλοι μας, βαθιά μέσα μας, γνωρίζουμε ότι θα παραμείνουν αναπάντητα.
Και στο τέλος, αυτό που θα πρυτανεύσει και θα επικρατήσει θα είναι ο κοινωνικός και οικονομικός δαρβινισμός της σαουδαραβικής κυβέρνησης: «όσοι (λίγοι) έχετε το πολύ χρήμα, αγοράστε σπίτι μέσα στο Neom. Οι (πολλοί) υπόλοιποι φάτε παντεσπάνι. Μείνετε σε παραγκουπόλεις δίχως πόσιμο νερό και βασικές παροχές. Ψοφήστε. Δεν ενδιαφερόμαστε και ουδέποτε ενδιαφερθήκαμε πραγματικά και γνήσια για σας».
«Ο Μπιν Σαλμάν θέλει να βάλει τη σφραγίδα του στο νέο βιώσιμο τρόπο οικοδόμησης στον πλανήτη», γράφουν τα γνωστά οσφυοκαμπτικά διεθνή ΜΜΕ, κάνοντας τεμενάδες σε έναν άθρωπο με βεβαρυμένο παρελθόν (θυμηθείτε την εμπλοκή του στην υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι).
Τρίχες κατσαρές. Ο Μπιν Σαλμάν δεν ενδιαφέρεται για καμία «βιωσιμότητα» του πλανήτη. Μπίζνες κάνει, όπως όλοι οι πρόγονοί του (και οι επίγονοί του). Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι στην κατασκευή της θα εμπλακούν δεκάδες εταιρείες απο 50 διαφορετικές χώρες απ’ ολο τον κόσμο -κυρίως τις εξαιρετικά «φιλικές» ΗΠΑ.
Η πόλη – η οποία αναμένεται να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2024 και να έχει ολοκληρωθεί κατά την πρώτη της φάση μέσα στο 2027 – θα κοστίσει περί τα 1.2 τρισ. δολάρια (μιλάμε για πάνω από ένα τρισ. ευρώ) ενώ στην τελική της ανάπτυξη θα φτάσει έως και τα 3 τρισ. δολάρια.
«Η Neom είναι το μεγάλο όραμα του Μπιν Σαλμάν με τίτλο «Saudi Vision 2030» για να χτίσει την πρώτη έξυπνη και με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα πόλη του κόσμου», αναφέρει εμφατικά η Wall Street Journal και προσθέτει: «Ο σαουδάραβας πρίγκιπας διέταξε τη δημιουργία ενός άκρως φιλόδοξου έργου, του οποίου το μέγεθος θέλει να κοντράρει αυτό των πυραμίδων της Αιγύπτου».
Συλλαμβάνετε το μέγεθος της ανθρώπινης αλαζονείας;
Ολα γύρω μας είναι «μεγαλεπήβολα σχέδια». Για τους λίγους. Τους εκλεκτούς. Αυτούς που «φυσάνε» το χρήμα. Τα φιλαράκια και τους κολλητούς του κάθε Μπιν Σαλμάν.
Και στο τέλος της ημέρας πρέπει να αναρωτηθούμε μέσα μας: προτιμούμε να έχουμε μια ακόμη «πόλη με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα» ή μήπως «μια πόλη που να μπορεί να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας;», μιας κοινωνίας που έχει αρκετά οικονομικά προβλήματα ή ζητήματα επιβίωσης να αντιμετωπίσει από το να παρακολουθεί με δέος ακόμη έναν δήθεν οραματιστή να κάνει τις μπίζνες του με τις εταιρείες του.
Γιατί, όπως είπε και η κα Στράτου, «η κοινωνία γεννήθηκε από τους ανθρώπους και πρέπει να εξυπηρετεί τους ανθρώπους».
«Δεν υπάρχει σε μια κοινωνία ένας μόνο πολιτισμός, γιατί μια κοινωνία είναι διαιρεμένη σε αντιμαχόμενες τάξεις».
Δυστυχώς, ο σπουδαίος κοινωνιολόγος, φιλόσοφος και θεωρητικός της πολιτικής κοινωνιολογίας Νίκος Πουλαντζάς, με την παραπάνω ρήση του, την οποία εξέφρασε ήδη πριν από μισόν αιώνα, έπεσε μέσα ως προς την ταξικότητα που σχηματοποιείται σιγά σιγά γύρω από πολλούς τομείς της κοινωνικής μας ζωής, από την οικονομία και την εργασία, μέχρι την ιατρική περίθαλψη και την παιδεία.
Εσχάτως, η κοινωνικά τοξική αυτή ταξικότητα μεταφέρθηκε και στην αρχιτεκτονική, καθώς σε λίγα χρόνια (ή δεκαετίες) από σήμερα, η Γη θα είναι διαιρεμένη σε πόλεις-κράτη στα οποία θα μένουν οι «εκλεκτοί και προνομιούχοι» και σε παραγκουπόλεις που θα κάνουν τα slums της ταινίας «Slumdog Millionaire» να μοιάζουν με… οικιστική ονείρωξη.
Και αυτό δεν είναι απλά μια υπόθεση εργασίας: είναι μια πραγματικότητα που συμβαίνει αυτή την στιγμή κοντά μας, μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα πιο πέρα, στην Σαουδική Αραβία.
«Η κοινωνία γεννήθηκε από τους ανθρώπους και πρέπει να εξυπηρετεί τους ανθρώπους. Δυστυχώς, ωστόσο, οι διαχωρισμοί επεκτείνονται, ψηλώνουν και καθορίζουν όλα μας τα σύνορα και την κοινωνία μας όπως εξελίσσεται αυτή την στιγμή. Εμείς θεωρήσαμε, λανθασμένα, ότι μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ότι τα τείχη έπεσαν. Αυτό όχι μόνο δεν έγινε, αλλά το ίδιο αυτό τείχος ξαναγεννήθηκε με πολύ μεγαλύτερη φόρα και πολύ πιο επιθετικό σε διάφορα άλλα σημεία του πλανήτη μας», μού είχε πει τις προάλλες η εικαστικός Δανάη Στράτου, μιλώντας στον υπογράφοντα με αφορμή την νέα της έκθεση, πέφτοντας 100% μέσα στην πρόβλεψή της ως προς την δημιουργία τειχών. Και πάσης φύσεως τοίχων.
Πάρτε για παράδειγμα το, παρουσιαζόμενο από όλα τα διεθνή ΜΜΕ, ως δήθεν μεγαλόπνοο σχέδιο του πρίγκιπα διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ Μπίν Σαλμάν.
Ο Μπίν Σαλμάν προ μερικών ωρών παρουσίασε το «The Line», μια «πρωτοποριακή πρόταση για την ανάπτυξη της βιώσιμης πολιτείας Νeom στην Σαουδική Αραβία». Πρόκειται για έναν ενεργειακά αυτόνομο, επίπεδο, οριζόντιο δηλαδή ουρανοξύστη μήκους 170 χλμ., πλάτους 200 μ. και ύψους 500 μ. που θα δημιουργηθεί στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, αναφέρει το έγκριτο dezeen.
Μιλάμε για μια πραγματική πόλη-τείχος η οποία θα αναπτύσσεται οριζοντίως και θα στεγάσει αρχικά ένα εκατ. και κατόπιν συνολικά εννέα εκατ. άτομα, μια στρατιά «επίλεκτων» και προνομιούχων υπό τις ευλογίες του πρίγκιπα Μπίν Σαλμάν.
Η σχεδίαση για την συγκεκριμένη πόλη θα είναι πρωτοποριακή μεν, αλλά οριακά δυστοπική δε: θα έχει γήπεδα ποδοσφαίρου, συνεδριακά κέντρα και τεράστια πάρκα. Δεν θα κυκλοφορούν αυτοκίνητα και η μετακίνηση θα γίνεται μέσω τρένων. Υπολογίζεται ότι για να μεταβεί κάποιος από την μια άκρη του «The Line» στην άλλη, θα του παίρνει λιγότερο από 20 λεπτά.
Σύμφωνα με την άποψη του διαδόχου του βασιλικού θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, όποια μεγάλη και σύγχρονη πόλη κατασκευαστεί μέσα στα επόμενα 10-20 χρόνια, θα πρέπει επειγόντως «να κερδίσει την αναμέτρηση με την κλιματική κρίση».
Μάλιστα, όπως αναφέρουν τα διεθνή ΜΜΕ, το μότο του πρίγκιπα για την πόλη αυτή είναι «αφού το κάνουμε απο την αρχή, γιατί να αντιγράψουμε κάτι που ήδη υπάρχει και να μην το φτιάξουμε εμείς από το μηδεν;», το οποίο ακούγεται σαν μια (εξίσου μεγαλόπνοη, όσο το αρχιτεκτονικό του σχέδιο) μπαρούφα για να εντυπωσιάσει τους αδαείς, καθώς δεν λέει απολύτως τίποτα και κυρίως δεν απαντάει στα πολλαπλά φλέγοντα ερωτήματα που τού θέτονται ανά καιρούς όσον αφορά στο συνολικό του σχέδιο (το οποίο έχει ανακοινωθεί εδώ και χρόνια).
Τα οποία, κοντολογίς, είναι: ποιοι και με ποια κριτήρια θα διαμένουν μέσα εκεί; Και, κατόπιν, πόσο θα κοστίζει η διαμονή ή η αγορά ενός σπιτιού μέσα στο «Τhe Line»;
Τα ερωτήματα αυτά είναι φυσικά, ρητορικά, καθώς όλοι μας, βαθιά μέσα μας, γνωρίζουμε ότι θα παραμείνουν αναπάντητα.
Και στο τέλος, αυτό που θα πρυτανεύσει και θα επικρατήσει θα είναι ο κοινωνικός και οικονομικός δαρβινισμός της σαουδαραβικής κυβέρνησης: «όσοι (λίγοι) έχετε το πολύ χρήμα, αγοράστε σπίτι μέσα στο Neom. Οι (πολλοί) υπόλοιποι φάτε παντεσπάνι. Μείνετε σε παραγκουπόλεις δίχως πόσιμο νερό και βασικές παροχές. Ψοφήστε. Δεν ενδιαφερόμαστε και ουδέποτε ενδιαφερθήκαμε πραγματικά και γνήσια για σας».
«Ο Μπιν Σαλμάν θέλει να βάλει τη σφραγίδα του στο νέο βιώσιμο τρόπο οικοδόμησης στον πλανήτη», γράφουν τα γνωστά οσφυοκαμπτικά διεθνή ΜΜΕ, κάνοντας τεμενάδες σε έναν άθρωπο με βεβαρυμένο παρελθόν (θυμηθείτε την εμπλοκή του στην υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι).
Τρίχες κατσαρές. Ο Μπιν Σαλμάν δεν ενδιαφέρεται για καμία «βιωσιμότητα» του πλανήτη. Μπίζνες κάνει, όπως όλοι οι πρόγονοί του (και οι επίγονοί του). Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι στην κατασκευή της θα εμπλακούν δεκάδες εταιρείες απο 50 διαφορετικές χώρες απ’ ολο τον κόσμο -κυρίως τις εξαιρετικά «φιλικές» ΗΠΑ.
Η πόλη – η οποία αναμένεται να ξεκινήσει να κατασκευάζεται το 2024 και να έχει ολοκληρωθεί κατά την πρώτη της φάση μέσα στο 2027 – θα κοστίσει περί τα 1.2 τρισ. δολάρια (μιλάμε για πάνω από ένα τρισ. ευρώ) ενώ στην τελική της ανάπτυξη θα φτάσει έως και τα 3 τρισ. δολάρια.
«Η Neom είναι το μεγάλο όραμα του Μπιν Σαλμάν με τίτλο «Saudi Vision 2030» για να χτίσει την πρώτη έξυπνη και με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα πόλη του κόσμου», αναφέρει εμφατικά η Wall Street Journal και προσθέτει: «Ο σαουδάραβας πρίγκιπας διέταξε τη δημιουργία ενός άκρως φιλόδοξου έργου, του οποίου το μέγεθος θέλει να κοντράρει αυτό των πυραμίδων της Αιγύπτου».
Συλλαμβάνετε το μέγεθος της ανθρώπινης αλαζονείας;
Ολα γύρω μας είναι «μεγαλεπήβολα σχέδια». Για τους λίγους. Τους εκλεκτούς. Αυτούς που «φυσάνε» το χρήμα. Τα φιλαράκια και τους κολλητούς του κάθε Μπιν Σαλμάν.
Και στο τέλος της ημέρας πρέπει να αναρωτηθούμε μέσα μας: προτιμούμε να έχουμε μια ακόμη «πόλη με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα» ή μήπως «μια πόλη που να μπορεί να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας;», μιας κοινωνίας που έχει αρκετά οικονομικά προβλήματα ή ζητήματα επιβίωσης να αντιμετωπίσει από το να παρακολουθεί με δέος ακόμη έναν δήθεν οραματιστή να κάνει τις μπίζνες του με τις εταιρείες του.
Γιατί, όπως είπε και η κα Στράτου, «η κοινωνία γεννήθηκε από τους ανθρώπους και πρέπει να εξυπηρετεί τους ανθρώπους».
