Μια συνεχής διαφωνία που παίζει ανάμεσα σε πολλά ενήλικα ζευγάρια αφορά το πόσους φίλους αντέχουν να έχουν. Ή ακόμα πιο σωστά πόσους κοινούς φίλους αντέχουν να έχουν. Όσο περνούν τα χρόνια και τα ενδιαφέρονται συγκεκριμενοποιούνται οι άνθρωποι επιλέγουν να συναναστραφούν ομοίους τους, με κοινά γούστα, είτε μοιράζονται τα ίδια επαγγελματικά τερέν είτε κοντινό λαϊφστάιλ.

Μία φίλη, τις προάλλες, μου περιέγραφε το «πρόβλημα» που αντιμετωπίζει με τον άντρα της. Και οι δύο έχουν έναν ή δύο στενούς φίλους και αδέρφια με τα οποία τους αρέσει να περνάνε χρόνο. Επιπλέον, είναι απασχολημένοι με την ανατροφή δύο μικρών αγοριών που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους. Ως εσωστρεφής άνθρωπος αυτό φαίνεται μια χαρά στη φίλη μου, της αρκεί αυτή η επαφή με τον έξω κόσμο. Αλλά ο σύζυγός της είναι εξωστρεφής και ζωντανεύει γύρω από άλλους ανθρώπους. Καθώς όλος ο πλανήτης βγαίνει σιγά σιγά από την πανδημία, τον νιώθει να λαχταράει για εκτενέστερη κοινωνική συναναστροφή.

Δεν είναι μόνος του. Διάβαζα μια σχετική έρευνα που αφορά στις ΗΠΑ αλλά ο συσχετισμός μπορεί να γίνει με τη χώρα μας. Εδώ και χρόνια, η φιλία στην Αμερική βρίσκεται σε πτώση, μια τάση που επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Πριν από τρεις δεκαετίες, το 3% των Αμερικανών δήλωσαν στους δημοσκόπους της Gallup ότι δεν είχαν στενούς φίλους- το 2021, μια διαδικτυακή δημοσκόπηση το ανέβασε στο 12%. Περίπου ένα χρόνο μετά την πανδημία, το 13% των γυναικών και το 8% των ανδρών ηλικίας 30 έως 49 ετών δήλωσαν ότι είχαν χάσει επαφή με τους περισσότερους φίλους τους.

Όλο αυτό έχει επιπτώσεις στην υγεία φυσικά. Η φιλία μπορεί να είναι σημαντικός παράγοντας για την ευημερία, ενώ η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση -διακριτές αλλά συναφείς καταστάσεις- μπορεί να συνδέονται με τον αυξημένο κίνδυνο για καταστάσεις όπως η κατάθλιψη και το άγχος ή οι καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Μια συχνά αναφερόμενη μετα-ανάλυση του 2010 με επικεφαλής την Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στη Γιούτα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά είναι τόσο επιβλαβής για τη σωματική υγεία όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα.

«Είναι ένα φυσικό ερώτημα», δήλωσε η Dr. Holt-Lunstad σχετικά με τον ιδανικό αριθμό φίλων. «Ακριβώς όπως έχουμε κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις για την ποσότητα του ύπνου που κοιμόμαστε και για το πόσο σωματικά δραστήριοι είμαστε, η φιλία έχει άμεση σχέση με την υγεία».

Ενώ η ίδια και άλλοι ερευνητές φιλίας παραδέχονται ότι δεν υπάρχουν πολλές μελέτες που να έχουν ασχοληθεί ειδικά με το ερώτημα για το πόσους φίλους τελικά πρέπει να επιδιώκουν οι άνθρωποι να έχουν, όσες έχουν γίνει προσφέρουν ένα ενδεικτικό εύρος -κάπου μεταξύ τριών και έξι στενών φίλων μοιάζει να είναι το ιδανικό νούμερο.

 

Μια μελέτη του 2016 υπέδειξε ότι οι άνθρωποι που έχουν έξι ή περισσότερους φίλους έχουν καλύτερη υγεία σε όλη τους τη ζωή.

Τι λέει η έρευνα;

Αν ο στόχος σας είναι απλώς να μετριάσετε τις βλαβερές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μοναξιά στην υγεία σας, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να έχετε τουλάχιστον ένα σημαντικό πρόσωπο στη ζωή σας – είτε αυτό είναι ένας σύντροφος, ένας γονιός, ένας φίλος ή κάποιος άλλος, δήλωσε ο Jeffrey Hall, καθηγητής Επικοινωνιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.

«Αν θέλετε να έχετε μια πιο ουσιαστική ζωή, μια ζωή όπου αισθάνεστε δεμένοι και συνδεδεμένοι με τους άλλους, όσο περισσότεροι οι φίλοι τόσο καλύτερα» συμπλήρωσε.

Η πιο γνωστή θεωρία για το πόσους φίλους μπορούν (αν και όχι απαραίτητα πρέπει) να έχουν οι άνθρωποι προέρχεται από τον Βρετανό ψυχολόγο και ανθρωπολόγο Robin Dunbar. Αυτό που έχει γίνει γνωστό ως ο αριθμός του Dunbar υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι γνωστικά ικανοί να διατηρούν περίπου 150 συνδέσεις ταυτόχρονα (μεταγενέστερες έρευνες έθεσαν υψηλότερο αριθμό). Αυτό περιλαμβάνει έναν εσωτερικό κύκλο περίπου πέντε στενών φίλων, ακολουθούμενο από μεγαλύτερους ομόκεντρους κύκλους πιο περιστασιακών τύπων φιλίας.

Άλλες εκτιμήσεις βρίσκονται σε παρόμοια κλίμακα. Μια μελέτη του 2016 υπέδειξε ότι οι άνθρωποι που έχουν έξι ή περισσότερους φίλους έχουν καλύτερη υγεία σε όλη τους τη ζωή, ενώ μια μελέτη του 2020 από τη Suzanne Degges-White, καθηγήτρια και πρόεδρο του τμήματος Συμβουλευτικής και Ανώτερης Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Βόρειου Ιλινόις, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες μέσης ηλικίας που είχαν τρεις ή περισσότερους φίλους είχαν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή τους.

Αυτές οι εκτιμήσεις φαίνεται να συμβαδίζουν με την αίσθηση των ανθρώπων για το πόσους φίλους θα έπρεπε να επιδιώκουν να έχουν. Η Dr. Degges-White διεξήγαγε πρόσφατα μια έρευνα σε 297 ενήλικες, η οποία δεν έχει δημοσιευθεί ούτε έχει υποβληθεί σε αξιολόγηση από ομοτίμους, αλλά διαπίστωσε ότι το 55% των συμμετεχόντων πίστευε ότι δύο έως τρεις στενοί φίλοι ήταν το ιδανικό, ενώ το 31% πίστευε ότι τέσσερις έως έξι ήταν ο στόχος.

Αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να μελετηθούν, επειδή η φιλία και η οικειότητα είναι υποκειμενικές και δεν υπάρχει μια ευρέως χρησιμοποιούμενη κλίμακα που οι ερευνητές μοιράζονται για να ορίσουν αυτές τις έννοιες σε όλες τις μελέτες. Η εγγύτητα μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη.

Είναι επίσης ασαφές με ποιον τρόπο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπεισέρχονται σε όλα αυτά, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι το μέγεθος του διαδικτυακού κύκλου ενός ατόμου μπορεί να μην έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην αντιλαμβανόμενη ευημερία του. Ενώ πολλές φιλίες έχουν ξεθωριάσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι έχουν βρει σύνδεση στο διαδίκτυο.

 

Φυσικά, το να κάνεις φίλους στην ενήλικη ζωή δεν είναι πάντα εύκολο. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται με αυτό επειδή δυσκολεύονται να εμπιστευτούν νέους ανθρώπους και επειδή απλά τους πιέζει ο χρόνος.

Πώς μπορείτε να καταλάβετε αν χρειάζεστε περισσότερους φίλους;

Ενώ η έρευνα για τη φιλία προσφέρει κάποια σημεία αναφοράς, ίσως είναι πιο χρήσιμο για τους περισσότερους από εμάς να κάνουμε απλά μια μικρή ενδοσκόπηση. Η Marisa Franco, ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου “Platonic: How The Science of Attachment Can Help You Make – and Keep – Friends”, συνιστά να ξεκινήσετε με μια αρκετά προφανή αλλά ισχυρή ερώτηση: «Αισθάνομαι μοναξιά;».

«Η μοναξιά είναι ένα είδος σήματος ή συστήματος συναγερμού», δήλωσε η Dr. Franco. Όλοι νιώθουν μοναξιά ανά περιόδους, αλλά αυτή είναι μια βαθύτερη ερώτηση σχετικά με το αν νιώθει κάποιος μονίμως παραμελημένος ή απομονωμένος. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι περίπου ένας στους τρεις Αμερικανούς έχει βιώσει «σοβαρή μοναξιά» κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Βοηθά επίσης να αναρωτηθείτε αν υπάρχουν στοιχεία του χαρακτήρα σας τα οποία περιορίζονται, δήλωσε ο Dr. Franco.

«Διαφορετικοί άνθρωποι αναδεικνύουν διαφορετικά κομμάτια του εαυτού μας. Έτσι, όταν έχετε μια μεγαλύτερη ομάδα φίλων, είστε σε θέση να βιώσετε αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά το γκολφ, και αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά τα αυτοκίνητα, και αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά τα λουλούδια», είπε. «Αν αισθάνεστε ότι η ταυτότητά σας έχει κατά κάποιο τρόπο συρρικνωθεί ή ότι δεν αισθάνεστε ακριβώς ο εαυτός σας, αυτό μπορεί να δείχνει ότι χρειάζεστε διαφορετικούς τύπους φίλων», πρόσθεσε.

Φυσικά, το να κάνεις φίλους στην ενήλικη ζωή δεν είναι πάντα εύκολο. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται με αυτό επειδή δυσκολεύονται να εμπιστευτούν νέους ανθρώπους και επειδή απλά τους πιέζει ο χρόνος. Για τους λόγους αυτούς, είναι συχνά ευκολότερο να ξεκινήσουν αναζωπυρώνοντας παλιές σχέσεις που έχουν ξεφουσκώσει, δήλωσε η Dr. Franco. Πάρτε πρωτοβουλίες και μην υποθέτετε ότι οι φιλίες προκύπτουν οργανικά, είπε. Αλλά να είστε συνετοί. Το να περνάτε χρόνο με φίλους για τους οποίους νιώθετε αμφιθυμία -επειδή είναι αναξιόπιστοι, επικριτικοί, ανταγωνιστικοί ή κουβαλούν κάποιο από τα πολλά ανθρώπινα χαρακτηριστά μας ενοχλούν- μπορεί να κάνει κακό στην υγεία σας.

Σημασία έχει επίσης ο χρόνος που περνάτε με τους φίλους σας. Η έρευνα του Dr. Hall δείχνει ότι κατά μέσο όρο, οι πολύ στενές φιλίες τείνουν να διαρκούν περίπου 200 ώρες τον μήνα για να αναπτυχθούν. Η ποσότητα και η ποιότητα πάνε χέρι-χέρι.

Ο Dr. Hall πρόσθεσε ότι η εύρεση τριών έως έξι φίλων «δεν είναι ένας μαγικός αριθμός» για όλους. «Η προσωπικότητά σας και τα χαρακτηριστικά της ζωής σας θα κάνουν τη διαφορά», είπε.

 

*Με στοιχεία από newyorktimes.com