Θυμάσαι τα καλοκαίρια που ζούσαμε παιδιά; Μόλις έκλειναν τα σχολεία, φεύγαμε για τα χωριά μας, έτοιμοι να γεμίσουμε στιγμές με τη γιαγιά, τον παππού και τα ξαδέρφια μας. Κάθε φορά ο χρόνος γινόταν πάγος. Οι μέρες έμοιαζαν πιο μεγάλες, πιο γεμάτες, πιο φωτεινές.

Το καθημερινό μας πρόγραμμα ήταν απλό και ευχάριστο. Τρία μπάνια στη θάλασσα, δύο παγωτά και ατέλειωτο παιχνίδι στις γειτονιές. Το μυαλό ξέγνοιαστο, άδειο από έγνοιες, γλιστρούσε μέσα σε ώρες που κυλούσαν αργά, χωρίς βιασύνες και ρολόγια.

Κι όμως, δεν ήταν μόνο το καλοκαίρι έτσι. Ολόκληρη η παιδική μας ηλικία μοιάζει να κράτησε πολύ περισσότερο. Σε αντίθεση με την ενήλικη ζωή που είναι όλα πολύ διαφορετικά. Τρέχεις να προβάλεις τη μια υποχρέωση μετά την άλλη, ώσπου φτάνεις να μη θυμάσαι τι διαφορετικό έχουν τα τελευταία καλοκαίρια σου.

Απ’ ότι φαίνεται, το συναίσθημα αυτό δεν το έχω μόνο εγώ. Το hashtag #nostalgiacore τροφοδοτείται καθημερινά από αμέτρητα βιντεάκια που κλείνουν μέσα στα καρέ τους ολόκληρη την παιδική μας ηλικία. Καρτούν, γλυκά και παιχνίδια, εμφανίζονται υπό τον ήχο μιας νοσταλγικής μουσικής και την περιγραφή: «Το θυμάστε αυτό;».

Υπάρχει κάτι τόσο βαθύ μέσα σε αυτό, στον τρόπο που ολόκληρες γενιές μοιάζουν να θρηνούν όχι μόνο τα παιδικά τους χρόνια αλλά και κάτι πιο βαθύ και απροσδιόριστο. Δεν μας λείπει μόνο η νιότη, μας λείπει η εικόνα που είχαμε διαμορφώσει τότε για τον κόσμο.

Τότε ο χρόνος απλωνόταν αλλιώς. Οι μέρες κρατούσαν αιώνες, τα καλοκαίρια έμοιαζαν ατέλειωτα και η αναμονή για τα γενέθλια άγγιζε την αιωνιότητα. Τώρα ανοιγοκλείνουμε τα μάτια και αλλάζει η χρονιά.

Είναι γλυκός ο πειρασμός να ρομαντικοποιούμε την παιδική ηλικία, να πιστεύουμε πως η ζωή ήταν τότε πιο ζωντανή μόνο και μόνο επειδή ήμασταν παιδιά. Η αλήθεια είναι πως δεν μας λείπει το νεαρό της ηλικίας, αλλά το ικανότητά μας να είμαστε πραγματικά παρόντες . Η προσοχή μας κοφτερή, η αντίληψή μας διάπλατη. Ο κόσμος ήταν άγνωστος και ο νους μας γεμάτος περιέργεια, ρουφούσε κάθε λεπτομέρεια.

Το #nostalgiacore δεν αποτυπώνει απλά το αίσθημα της νοσταλγίας. Είναι ο καημός για τον τρόπο που κάποτε αντιλαμβανόμασταν τον χρόνο. Ο χρόνος δεν επιτάχυνε. Εμείς σταματήσαμε να τον ζούμε όπως τότε.

Πού πήγαν τα χρόνια που πέρασαν;

Στα παιδικά μας μάτια, ο κόσμος έμοιαζε με μια πίστα που έπρεπε να εξερευνηθεί. Ο εγκέφαλός μας απορροφούσε κάθε ερέθισμα, κατέγραφε λεπτομέρειες, αποτύπωνε αισθήσεις και κλείδωνε αναμνήσεις. Κάθε βόλτα στο μανάβικο, κάθε διαδρομή μέχρι το σπίτι από το σχολείο, κάθε επίσκεψη στο σπίτι φίλου, είχε διαφορετική βαρύτητα.

Όμως μεγαλώσαμε και η ζωή έγινε ένα ατελείωτο μοτίβο. Το μυαλό λειτουργεί μόνο με γνώμονα την πρακτικότητα και την αποτελεσματικότητα, σταματώντας να καταγράφει οτιδήποτε «περιττό» περνά από τον διάβα μας.

Η ίδια διαδρομή από το σπίτι στη δουλειά, η ίδια καθημερινή ρουτίνα, οι ίδιοι ρυθμοί. Το μυαλό είναι γεμάτο με ανοιχτά tabs που αδυνατεί να χωρέσει μέσα του οτιδήποτε άλλο. Ο στόχος είναι απλά να βγει η μέρα.

Ο χρόνος δεν κινείται πιο γρήγορα. Εμείς σταματήσαμε να τον παρατηρούμε.

Γιατί ο χρόνος “επιταχύνει”;

1. Όλες οι στιγμές μοιάζουν ίδιες μεταξύ τους

Όταν ένα γεγονός είναι παράξενο και πρωτόγνωρο ο εγκέφαλος αφιερώνει περισσότερη ενέργεια στην αποκωδικοποίηση των γεγονότων, κάνοντας τα να καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο στη μνήμη μας.

Ως παιδιά, κάθε γεγονός μας έμοιαζε παράξενο. Η πρώτη φορά που κάναμε ποδήλατο, η πρώτη φορά που βγάλαμε ένα δόντι, η πρώτη φορά που είδαμε τα πυροτεχνήματα να σκάνε, έμοιαζαν όλα μαγικά. Αλλά ως ενήλικες, τα πράγματα που μας προκαλούν έκπληξη μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.

2. Η αναλογική θεωρία

Ένα έτος στην ηλικία των 10 ετών είναι το ένα δέκατο ολόκληρης της ύπαρξής μας, στο οποίο ανήκει ένα τεράστιο ποσοστό των εμπειριών μας. Ένας χρόνο στην ηλικία των 30 είναι το ένα τριακοστό. Το αναλογικό βάρος του χρόνου γίνεται όλο και μικρότερο, κάνοντας κάθε χρόνο να μοιάζει όλο και πιο φευγαλέος.

Αυτή είναι η αναλογική θεωρία της αντίληψης του χρόνου. Καθώς μεγαλώνουμε, κάθε μονάδα χρόνου αντιπροσωπεύει ένα μικρότερο ποσοστό της βιωμένης εμπειρίας μας, δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση επιτάχυνσης.

3. Η παγίδα της προβλεψιμότητας

Ο εγκέφαλος είναι ο μάστορας της αποτελεσματικότητας. Όταν μια εμπειρία επαναλαμβάνεται αρκετά συχνά, ο εγκέφαλος σταματά να αποθηκεύει τις λεπτομέρειες. Την πρώτη φορά που πήγαμε με το αυτοκίνητο στη δουλειά, παρατηρήσαμε τα πάντα. Τα ονόματα των δρόμων, τα δέντρα, τον τρόπο που το πρωινό φως διαχέεται στο πεζοδρόμιο. Αλλά μετά την εκατοστή φορά, όλα έγιναν θολά. Φτάνουμε χωρίς καν να θυμάσαι τη διαδρομή.

Αυτή είναι η παγίδα της προβλεψιμότητας. Όσο πιο επαναλαμβανόμενη γίνεται η ζωή, τόσο λιγότερο από αυτήν καταγράφει ενεργά ο εγκέφαλός μας.

Δεν μας λείπει η παιδική μας ηλικία, μας λείπει η παρουσία μας στη ζωή

Η μαγεία των παιδικών χρόνων δεν ήταν η νεότητα. Ήταν στην στάση που κρατούσαμε απέναντι στη ζωή.

Ο χρόνος έμοιαζε αργός επειδή ήμασταν εκεί. Κοιτούσαμε προσεκτικά, νιώθαμε βαθιά και ζούσαμε μέσα στις εμπειρίες μας και όχι έξω από αυτές.

Το καλό είναι ότι δεν χρειάζεται να βρούμε κάποιο ελιξίριο, αλλά να αφεθούμε ξανά στο παρόν. Γιατί όταν το κάνουμε, ο χρόνος τεντώνεται. Οι μέρες ξαναβρίσκουν το χρώμα τους. Η ζωή, για άλλη μια φορά, μοιάζει με κάτι που αξίζει να ζήσεις.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.

 

 

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News