Το Μπαλί είναι από τις τοπ περιοχές που φιγουράρουν σε social media, ταξιδιωτικά περιοδικά και οδηγούς σαν ένας επίγειος παράδεισος. Digital nomads, ταξιδευτές, νεόνυμφα ζευγάρια, έχουν αφιερώσει πολλά βίντεο και φωτογραφίες στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζοντας τα καταγάλανα νερά και τα ειδυλλιακά τοπία σαν τον απόλυτο προορισμό χαλάρωσης και εξερεύνησης.
Με εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως όμως, το νησί των θεών, φαίνεται όμως να αντιμετωπίζει πλέον τεράστιο πρόβλημα μόλυνσης καθώς παράγει κάθε χρόνο 1,6 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων και χάρη στα ωκεάνια ρεύματα δέχεται επίσης παλιρροιακά κύματα ρύπανσης από γειτονικά νησιά που θάβουν τις παραλίες του σε σωρούς σκουπιδιών, συντρίμμια, ακόμη και πτώματα ζώων που σαπίζουν κατά την περίοδο των μουσώνων.
Τουλάχιστον 303.000 τόνοι αυτών των απορριμμάτων είναι πλαστικό καθώς η Ινδονησία αντιμετωπίζει την κρίση πλαστικών μιας χρήσης. Προσθέτοντας στους τόνους σκουπιδιών που παράγουν οι τουρίστες, υπάρχει επίσης μια υπερβολική χρήση μικροσκοπικών συσκευασιών καθημερινών βασικών προϊόντων, από καφέ, μέχρι στιγμιαία νουντλς και σαμπουάν. Οι Ινδονήσιοι χρησιμοποιούν περίπου 5,5 εκατομμύρια φακελάκια την ημέρα μόνο απορρυπαντικό πλυντηρίου. Τα φακελάκια μιας χρήση -πολλά από τα οποία κατασκευάζονται από την Unilever- είναι δημοφιλή στις φτωχότερες χώρες επειδή είναι φθηνά. Αλλά καθώς αποτελούνται εν μέρει από πλαστικό και, εν μέρει από αλουμίνιο, είναι δύσκολο να διαχωριστούν και να ανακυκλωθούν.
Αν και τα δεδομένα ποικίλλουν, μια εκτίμηση λέει ότι 1,3 εκατομμύρια τόνοι μη διαχειρίσιμου πλαστικού της Ινδονησίας μπορεί να μολύνουν τον ωκεανό κάθε χρόνο. Και αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος των εκατομμυρίων τόνων που επιπλέουν από αλλού. Για να μετριάσουν το πρόβλημα, δύο αδελφές οργανώσεις συνεργάστηκαν για να καθαρίσουν τις πλωτές οδούς του Μπαλί και να μετατρέψουν τα ακάλυπτα απόβλητα σε χρήσιμα αγαθά.
Η οργανωση Sungai Watch ηγείται του πρώτου μέρους της διαδικασίας εντοπίζοντας προβληματικούς ποταμούς και εγκαθιστώντας μεγάλα εμπόδια για την παγίδευση της ρύπανσης. Από την έναρξη λειτουργίας του το 2020, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Sungai Watch έχει εγκαταστήσει 270 επιπλέοντα εμπόδια σε όλους τους ποταμούς της Ινδονησίας για να σταματήσει τη ροή του πλαστικού να φτάσει στον ωκεανό και μέχρι σήμερα έχει συγκεντρώσει πάνω από 1.800.000 κιλά πλαστικού, το 36% των οποίων είναι πλαστικές σακούλες.
Αφού καθαριστούν και ταξινομηθούν, τα απόβλητα παραδίδονται στη Sungai Design, η οποία τεμαχίζει και πιέζει τις σακούλες σε μεγάλα πάνελ τα οποία διαμορφώνονται σε μια σειρά από μοντέρνες καρέκλες, τις Ombak («κύμα») ενώ τα υπολείμματα ανακυκλώνονται σε άλλα προϊόντα.
Οι πλαστικές σακούλες περνούν από μια εντατική διαδικασία καθαρισμού, πλένονται σχολαστικά και στη συνέχεια, μέσω μεθόδων τεμαχισμού και θερμικής συμπίεσης, 2.000 σακούλες μετατρέπονται σε σκληρά, ανθεκτικά φύλλα, αποτελώντας τη βάση αυτής της σύγχρονης καρέκλας. Αξιοποιώντας την ακρίβεια της τεχνολογίας CNC, τα φύλλα είναι περίπλοκα σμιλεμένα σε μια σειρά από παραμετρικά πάνελ που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της καρέκλας. Σχεδιασμένο για να βελτιστοποιεί τόσο την άνεση όσο και το στυλ, κάθε πάνελ έχει σχεδιαστεί προσεκτικά μέσω καινοτομίας για να είναι όσο το δυνατόν πιο βιώσιμο.
Διαθέσιμη σε δύο σχήματα και τρία χρώματα κάθε καρέκλα εμπεριέχει περίπου 30 κιλά πλαστικού. Η τιμή της κάθε καρέκλας ανέρχεται στα 960 δολάρια το τεμάχιο, και τα κέρδη χρηματοδοτούν το έργο της Sungai Watch.
Η κατασκευή γίνεται με αργούς ρυθμούς, δεδομένου ότι οι ιδρυτές και το προσωπικό κάνουν τα πάντα μόνοι τους. Αυτή τη στιγμή χρειάζονται 30 άτομα για να φτιάξουν μία καρέκλα την ημέρα. Δεν θέλουν να κάνουν μικρότερα αντικείμενα όπως σουβέρ ή γυαλιά ηλίου, τα οποία τείνουν να είναι προσωρινά και απλώς καταλήγουν ξανά σε ροές απορριμμάτων.
Τελικά, ο στόχος είναι η εκτός από το να καθαρίσουν τα ποτάμια και τις παραλίες είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση του κοινού ώστε κάθε χωριό να μπορεί να προστατεύει το περιβάλλον μέσα σε λίγα χρόνια. Σε κάθε τοποθεσία, το Sungai εκπαιδεύει την κοινότητα σχετικά με την καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων – και για τα οικονομικά οφέλη από την αγορά μεγαλύτερων δοχείων προϊόντων αντί για φακελάκια.
«Πραγματικά λύνουμε μόνο ένα κλάσμα του προβλήματος των πλαστικών εδώ στο Μπαλί. Οι προσπάθειές μας είναι σαν μια μικρή σταγόνα στον ωκεανό. Το τέλειο σενάριο είναι να μην χρειάζεται πλέον το Sungai Watch».
View this post on Instagram
Διαχείριση αποβλήτων και βιώσιμη ανάπτυξη
Το 2007, αυτή ήταν η πρώτη φορά που περισσότεροι άνθρωποι ζούσαν σε αστικές περιοχές παρά σε αγροτικές κοινότητες. Η αστικοποίηση είναι μια τάση που αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς προβλέπει ότι μέχρι το 2050 τα ⅔ του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζουν σε πόλεις και πόλεις.
Καθώς οι άνθρωποι τείνουν να μεταναστεύουν από τις αγροτικές σε αστικές περιοχές καθώς γίνονται πλουσιότεροι (τουλάχιστον στις αναπτυσσόμενες οικονομίες), το βιοτικό επίπεδο τείνει να αυξάνεται. Αυτό σημαίνει ότι ένας αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός που βασίζεται περισσότερο στην πόλη τείνει να οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται περισσότερα απόβλητα. Αυτό δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες συλλογής, επεξεργασίας και ανακύκλωσης αυτών των απορριμμάτων
Ενώ στην περίπτωση του Μπαλί η ανάγκη οδήγησε ΜΚΟ να προβούν στην περισυλλογή των σκουπιδιών, στις βιομηχανοποιημένες χώρες, ο τομέας της διαχείρισης αποβλήτων έχει εξελιχθεί σε μία εξαιρετικά επικερδή επιχείρηση.
Όπως έχει παρατηρηθεί στις ανεπτυγμένες οικονομίες, αλλά και όλο και περισσότερο στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για χρήση ανακυκλωμένου περιεχομένου σε συσκευασίες και άλλα προϊόντα. Οι παγκόσμιες εταιρείες όπως η Unilever, η Coca-Cola και η Nestlé βλέπουν τη χρήση αυξανόμενων ποσοτήτων ανακυκλωμένου υλικού και ευρύτερων πολιτικών βιωσιμότητας ως απαραίτητες για την περιβαλλοντική, κοινωνική προσφορά τους. Αλλά αναγνωρίζουν επίσης ότι οι πελάτες θέλουν όλο και περισσότερο οι μεγάλες επιχειρήσεις να είναι θεματοφύλακες του πλανήτη, συμβάλλοντας στη στροφή προς πιο βιώσιμη κατανάλωση.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ηγείται της ανάπτυξης μιας κυκλικής οικονομίας για να διασφαλίσει ότι λιγότεροι από τους πόρους μας πηγαίνουν σε χωματερές και ενέργεια από απόβλητα και περισσότερο στην ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και μείωση, άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες εισάγουν επίσης κυκλική οικονομική πολιτική.
Στην Ασία, το Βιετνάμ μετατοπίζεται σε μια κυκλική οικονομία. Τα επόμενα πέντε χρόνια η Κίνα προωθεί την ανακύκλωση, την ανακατασκευή, τον σχεδιασμό πράσινων προϊόντων και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως μέρος του στοιχείου της κυκλικής οικονομίας του 14ου πενταετούς σχεδίου της.
Η παγκόσμια αγορά απορριμμάτων και ανακύκλωσης αναμένεται να παρουσιάσει ταχεία ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, από τη βελτιωμένη τεχνολογία, τη νέα νομοθεσία και τη ζήτηση για πολύ περισσότερο ανακυκλωμένο περιεχόμενο.
Σύμφωνα με τη Statista, η παγκόσμια αγορά υπηρεσιών απορριμμάτων και ανακύκλωσης είχε συνολικό μέγεθος 55,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2020 και μέχρι το 2030 προβλέπεται να αυξηθεί στα 88,01 δισ. δολάρια.
