Είναι κάποιες φορές που βλέπουμε τον σχεδόν 80χρονο Μικ Τζάγκερ των Rolling Stones στην σκηνή να κάνει όλα αυτά τα κλασικά του κολπάκια που μας έχει συνηθίσει από το 1970 μέχρι σήμερα σκεφτόμαστε: «μα καλά, 80 χρονών άνθρωπος και κάνει λες και είναι 40; Δεν μπορεί να τα παρατήσει και να πάει σπίτι του, με τα εγγόνια του, να ζήσει σαν υπερήλικας τα τελευταία χρόνια της ζωής του;»
Απ’ ότι φαίνεται τελικά, εμείς έχουμε άδικο και ο Μικ δίκιο, γιατί σύμφωνα με νέες έρευνες, ο παλιμπαιδισμός, δηλαδή το να συμπεριφερόμαστε σαν νεότεροι απ’ ότι πραγματικά είμαστε ηλικιακά, ενδεχομένως να αυξάνει το προσδόκιμο της ζωής μας.
«Σε κανέναν δεν αρέσει πραγματικά να θεωρεί τον εαυτό του ότι γερνάει, οπότε αν είστε 40 τών, τότε μάλλον διαβάζετε άρθρα που διακηρύσσουν ότι «τα 40 είναι τα νέο 30». Επίσης, συνήθως τείνουμε να θέλουμε να αποσυνδεθούμε εντελώς από οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα που είναι «στιγματισμένη», π.χ. οι υπερήλικες άνω των 80. Αυτό σημαίνει ότι, μέσα μας, ψυχολογικά, αντιστεκόμαστε στο να χαρακτηριστούμε ως «ηλικιωμένοι» (ακόμη και αν είμαστε όντως) ή όταν βλέπουμε ηλικιωμένους να παρουσιάζονται ως αδύναμοι, άρρωστοι ή ακόμη και “βάρος για την κοινωνία”», όπως αναφέρει το εκτενές ρεπορτάζ του BBC.
Φυσικά, αναφέρει το άρθρο, τα γηρατειά είναι μια πραγματικότητα και οι ηλικιωμένοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Άρα, αναρωτιέται, τι συμβαίνει: οι άνθρωποι απλώς αυταπατούνται αν αρνούνται πεισματικά να θεωρήσουν τους εαυτούς τους ως ηλικιωμένους; «Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται ότι αυτός ο παλιμπαιδισμός μπορεί να είναι μια λογική στρατηγική, μια στρατηγική που μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο της ζωής μας», επισημαίνεται.
Υπάρχουν επίσης σχετικές έρευνες που καταδεικνύουν τα πιθανά οφέλη από την «θετική σκέψη και στάση μας απέναντι στη γήρανση». Π.χ., η Becca Levy από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του αμερικανικού πανεπιστημίου του Yale, χρησιμοποιώντας δεδομένα από τη Αρχείο της πολιτείας του Οχάιο για τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση, κατέληξε σε μερικά εξαιρετικά ευρήματα. Η εν λόγω μελέτη είχε παρακολουθήσει προσεκτικά περισσότερα από 1.000 άτομα που ήταν τουλάχιστον 50 ετών εκείνη την εποχή.
Βρήκε λοιπόν ότι οι άνθρωποι που είχαν «θετικές ιδέες για την προσωπική τους γήρανση» (που διαφωνούσαν, λόγου χάρη, ότι όσο μεγαλώνεις γίνεσαι όλο και λιγότερο χρήσιμος για το κοινωνικό σύνολο) έζησαν κατά μέσο όρο 22.6 χρόνια αφού συμμετείχαν αρχικά στη μελέτη, ενώ τα άτομα που αισθάνονταν «λιγότερο θετικά» για τη γήρανση έζησαν μόλις 15 χρόνια κατά μέσο όρο αφού έλαβαν μέρος την έρευνα.
Στη συνέχεια, ακολούθησε μια νέα μελέτη που διεξήχθη από τη Susanne Wurm από το Πανεπιστήμιο του Greifswald στη Γερμανία, η οποία εντέλει εντόπισε το πρόβλημα με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια. Και τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης έχουν να δώσουν μερικά καλά νέα για τους ανθρώπους που σκέφτονται πιο αρνητικά όταν φτάνουν σιγά σιγά στην τρίτη ηλικία. Όπως προκύπτει, δεν είχαν περισσότερες πιθανότητες από το μέσο όρο στο να πεθάνουν νωρίτερα από όσους σκέφτονταν πιο θετικά ως προς την γήρανσή τους.
Αλλά και πάλι, όπως κατέδειξε η έρευνα, οι άνθρωποι που όντως έβλεπαν τα γηρατειά τους «πιο θετικά», ως «μια εποχή για να μάθουν νέα πράγματα και να κάνουν νέα σχέδια», όντως έζησαν περισσότερο κατά μέσο όρο. «Σε αυτή την συγκεκριμένη μελέτη, δεν είχε τόση σημασία το τι σκέφτονταν οι άνθρωποι για τις σωματικές επιπτώσεις της γήρανσης, αλλά αυτό που είχε σημασία ήταν αν πίστευαν ότι θα εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται διανοητικά», αναφέρει το BBC.
«Καμία από αυτές τις έρευνες δεν σημαίνει ότι μπορούμε να σταματήσουμε ή να αντιστρέψουμε μαγικά και με κάποιο τρόπο την διαδικασία της γήρανσης. Όραση, ακοή, μνήμη, μυϊκή μάζα, οστική δύναμη, διαδικασίες επούλωσης: όλα αυτά επιβαρύνονται και η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται. Και οι ηλικιωμένοι είναι φυσικά πολύ πιο ευάλωτοι σε μια ολόκληρη γκάμα ασθενειών», σημειώνει εμφατικά το δημοσίευμα.
«Όλες οι προαναφερθείσες μελέτες βασίζονται όλες τους αποκλειστικά σε “μέσους όρους”, οπότε το να λέτε ότι δεν είστε μέσης ηλικίας, δεν πρόκειται να σας εμποδίσει από το να αρρωστήσετε», προσθέτει το άρθρο, καταλήγοντας με νόημα ότι: «Αλλά στο βιβλίο του με τίτλο “The Expectation Effect”, ο δημοσιογράφος επί των επιστημών David Robson έχει μερικές χρήσιμες συμβουλές για εμάς που μεγαλώνουμε. Λόγου χάρη, μας προτείνει ότι αντί να θρηνούμε για την απώλεια της νιότης, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις εμπειρίες και τις γνώσεις που αποκτούμε καθώς μεγαλώνουμε και να παρατηρούμε πόσο καλύτερα και αποτελεσματικότερα αντιμετωπίζουμε τα πράγματα. Αλλά, αντίστοιχα, όταν οι ηλικιωμένοι δεν είναι καλά, δεν πρέπει να υποθέτουν ότι όλα αυτά οφείλονται αποκλειστικά στην προχωρημένη ηλικία τους. Πάνω από όλα, καθώς μεγαλώνουμε, δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια να είμαστε όσο πιο υγιείς γίνεται και να πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ακόμα όσο μπορούμε και αντέχουμε. Αν υιοθετήσουμε αυτή τη στάση, τότε είναι πιθανό να ζήσουμε και περισσότερο».
➸ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Twitter και Instagram.
Είναι κάποιες φορές που βλέπουμε τον σχεδόν 80χρονο Μικ Τζάγκερ των Rolling Stones στην σκηνή να κάνει όλα αυτά τα κλασικά του κολπάκια που μας έχει συνηθίσει από το 1970 μέχρι σήμερα σκεφτόμαστε: «μα καλά, 80 χρονών άνθρωπος και κάνει λες και είναι 40; Δεν μπορεί να τα παρατήσει και να πάει σπίτι του, με τα εγγόνια του, να ζήσει σαν υπερήλικας τα τελευταία χρόνια της ζωής του;»
Απ’ ότι φαίνεται τελικά, εμείς έχουμε άδικο και ο Μικ δίκιο, γιατί σύμφωνα με νέες έρευνες, ο παλιμπαιδισμός, δηλαδή το να συμπεριφερόμαστε σαν νεότεροι απ’ ότι πραγματικά είμαστε ηλικιακά, ενδεχομένως να αυξάνει το προσδόκιμο της ζωής μας.
«Σε κανέναν δεν αρέσει πραγματικά να θεωρεί τον εαυτό του ότι γερνάει, οπότε αν είστε 40 τών, τότε μάλλον διαβάζετε άρθρα που διακηρύσσουν ότι «τα 40 είναι τα νέο 30». Επίσης, συνήθως τείνουμε να θέλουμε να αποσυνδεθούμε εντελώς από οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα που είναι «στιγματισμένη», π.χ. οι υπερήλικες άνω των 80. Αυτό σημαίνει ότι, μέσα μας, ψυχολογικά, αντιστεκόμαστε στο να χαρακτηριστούμε ως «ηλικιωμένοι» (ακόμη και αν είμαστε όντως) ή όταν βλέπουμε ηλικιωμένους να παρουσιάζονται ως αδύναμοι, άρρωστοι ή ακόμη και “βάρος για την κοινωνία”», όπως αναφέρει το εκτενές ρεπορτάζ του BBC.
Φυσικά, αναφέρει το άρθρο, τα γηρατειά είναι μια πραγματικότητα και οι ηλικιωμένοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Άρα, αναρωτιέται, τι συμβαίνει: οι άνθρωποι απλώς αυταπατούνται αν αρνούνται πεισματικά να θεωρήσουν τους εαυτούς τους ως ηλικιωμένους; «Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται ότι αυτός ο παλιμπαιδισμός μπορεί να είναι μια λογική στρατηγική, μια στρατηγική που μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο της ζωής μας», επισημαίνεται.
Υπάρχουν επίσης σχετικές έρευνες που καταδεικνύουν τα πιθανά οφέλη από την «θετική σκέψη και στάση μας απέναντι στη γήρανση». Π.χ., η Becca Levy από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του αμερικανικού πανεπιστημίου του Yale, χρησιμοποιώντας δεδομένα από τη Αρχείο της πολιτείας του Οχάιο για τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση, κατέληξε σε μερικά εξαιρετικά ευρήματα. Η εν λόγω μελέτη είχε παρακολουθήσει προσεκτικά περισσότερα από 1.000 άτομα που ήταν τουλάχιστον 50 ετών εκείνη την εποχή.
Βρήκε λοιπόν ότι οι άνθρωποι που είχαν «θετικές ιδέες για την προσωπική τους γήρανση» (που διαφωνούσαν, λόγου χάρη, ότι όσο μεγαλώνεις γίνεσαι όλο και λιγότερο χρήσιμος για το κοινωνικό σύνολο) έζησαν κατά μέσο όρο 22.6 χρόνια αφού συμμετείχαν αρχικά στη μελέτη, ενώ τα άτομα που αισθάνονταν «λιγότερο θετικά» για τη γήρανση έζησαν μόλις 15 χρόνια κατά μέσο όρο αφού έλαβαν μέρος την έρευνα.
Στη συνέχεια, ακολούθησε μια νέα μελέτη που διεξήχθη από τη Susanne Wurm από το Πανεπιστήμιο του Greifswald στη Γερμανία, η οποία εντέλει εντόπισε το πρόβλημα με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια. Και τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης έχουν να δώσουν μερικά καλά νέα για τους ανθρώπους που σκέφτονται πιο αρνητικά όταν φτάνουν σιγά σιγά στην τρίτη ηλικία. Όπως προκύπτει, δεν είχαν περισσότερες πιθανότητες από το μέσο όρο στο να πεθάνουν νωρίτερα από όσους σκέφτονταν πιο θετικά ως προς την γήρανσή τους.
Αλλά και πάλι, όπως κατέδειξε η έρευνα, οι άνθρωποι που όντως έβλεπαν τα γηρατειά τους «πιο θετικά», ως «μια εποχή για να μάθουν νέα πράγματα και να κάνουν νέα σχέδια», όντως έζησαν περισσότερο κατά μέσο όρο. «Σε αυτή την συγκεκριμένη μελέτη, δεν είχε τόση σημασία το τι σκέφτονταν οι άνθρωποι για τις σωματικές επιπτώσεις της γήρανσης, αλλά αυτό που είχε σημασία ήταν αν πίστευαν ότι θα εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται διανοητικά», αναφέρει το BBC.
«Καμία από αυτές τις έρευνες δεν σημαίνει ότι μπορούμε να σταματήσουμε ή να αντιστρέψουμε μαγικά και με κάποιο τρόπο την διαδικασία της γήρανσης. Όραση, ακοή, μνήμη, μυϊκή μάζα, οστική δύναμη, διαδικασίες επούλωσης: όλα αυτά επιβαρύνονται και η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται. Και οι ηλικιωμένοι είναι φυσικά πολύ πιο ευάλωτοι σε μια ολόκληρη γκάμα ασθενειών», σημειώνει εμφατικά το δημοσίευμα.
«Όλες οι προαναφερθείσες μελέτες βασίζονται όλες τους αποκλειστικά σε “μέσους όρους”, οπότε το να λέτε ότι δεν είστε μέσης ηλικίας, δεν πρόκειται να σας εμποδίσει από το να αρρωστήσετε», προσθέτει το άρθρο, καταλήγοντας με νόημα ότι: «Αλλά στο βιβλίο του με τίτλο “The Expectation Effect”, ο δημοσιογράφος επί των επιστημών David Robson έχει μερικές χρήσιμες συμβουλές για εμάς που μεγαλώνουμε. Λόγου χάρη, μας προτείνει ότι αντί να θρηνούμε για την απώλεια της νιότης, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στις εμπειρίες και τις γνώσεις που αποκτούμε καθώς μεγαλώνουμε και να παρατηρούμε πόσο καλύτερα και αποτελεσματικότερα αντιμετωπίζουμε τα πράγματα. Αλλά, αντίστοιχα, όταν οι ηλικιωμένοι δεν είναι καλά, δεν πρέπει να υποθέτουν ότι όλα αυτά οφείλονται αποκλειστικά στην προχωρημένη ηλικία τους. Πάνω από όλα, καθώς μεγαλώνουμε, δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια να είμαστε όσο πιο υγιείς γίνεται και να πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε ακόμα όσο μπορούμε και αντέχουμε. Αν υιοθετήσουμε αυτή τη στάση, τότε είναι πιθανό να ζήσουμε και περισσότερο».
➸ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Twitter και Instagram.
