Γνωστό και ως «η Πομπηία της Καραϊβικής», το μικροσκοπικό ηφαιστειογενές νησί Μοντσερράτ στην Καραϊβική πέρασε μια για πάντα στην ιστορία της ροκ μουσικής όταν το 1979 ο θρυλικός παραγωγός των Beatles, Sir George Martin, έστησε εκεί το απόλυτο στούντιο ηχογράφησης. Το AIR Studios Montserrat προσέφερε όλες τις τεχνικές εγκαταστάσεις του αντίστοιχού του στο Λονδίνο και μαζί το πλεονέκτημα μιας εξωτικής τοποθεσίας μακριά από όλα.
Τόσο η συνεργασία με ένα από τα πιο ικανά και ευφάνταστα ταλέντα της μουσικής βιομηχανίας και την ομάδα του, όσο και η διαμονή για μερικές εβδομάδες ή ακόμα και μήνες σε έναν τροπικό παράδεισο αποτελούσαν τόσο μεγάλο δέλεαρ, που μερικοί από τους μεγαλύτερους ροκ σταρ του κόσμου πέρασαν από εδώ. Mick Jagger, Elton John, Steve Wonder, Paul McCartney, όλοι τους έγραψαν και ηχογράφησαν τεράστιες επιτυχίες στο στούντιο AIR στο Μοντσερράτ.
Το 1981 φτάνει για πρώτη φορά στο νησί ο Paul McCartney, συνοδεία σωματοφυλάκων. Λογικό, ήταν «σκαθάρι». Δεν άργησε, όμως, να νιώσει ασφάλεια στο νησί και να τους απαλλάξει από τα καθήκοντά τους, προτρέποντάς τους να κάνουν το πρόγραμμά τους και, πρωτίστως, να το διασκεδάσουν. Το ίδιο σκόπευε να κάνει κι εκείνος. Ο McCartney ήρθε στο Μοντσερράτ μετά από πρόσκληση του Sir George Martin, ο οποίος ήταν γνωστός με το παρατσούκλι «ο πέμπτος Beatle», και για όσο καιρό δούλευε η οικογένειά του εγκαταστάθηκε σε μία πολυτελή βίλα κοντά στο στούντιο.
Κι ο McCartney δεν ήταν ο μόνος. Elton John, Duran Duran, Rolling Stones, Stevie Wonder, Earth Wind & Fire, James Taylor, Jimmy Buffett, Eurythmics, Boy George και Sting, όλοι τους πέρασαν παρατεταμένες περιόδους εδώ. Ο Martin, ο οποίος πέθανε το 2016 σε ηλικία 90 ετών, είχε μετατράψει ένα παλιό υδραγωγείο που βρισκόταν σε έναν λόφο στο απόλυτο στούντιο. Λέγεται ότι ονομάστηκε AIR γιατί το δωμάτιο ηχογράφησης ήταν χτισμένο πάνω σε ρουλεμάν ώστε να μπορεί να επιπλεύσει ακόμη και στην περίπτωση που το θεωρητικά αδρανές ηφαίστειο ξυπνούσε. Η πεζή πραγματικότητα, βέβαια, είναι ότι πρόκειται απλώς για ακρωνύμιο του Associated Independent Recording.
Πέρα από το στούντιο, υπήρχαν επιπλέον ξενώνες όπου μπορούσαν να μένουν οι καλλιτέχνες, καθώς και μια πισίνα. Φαίνεται πως ο «πέμπτος Beatle» είχε φτιάξει τις ιδανικές συνθήκες για το απόλυτο workation δεκαετίες πριν. Δυστυχώς, το τέλος ήρθε λιγάκι απότομα όταν το νησί επλήγη από μια σειρά από φυσικές καταστροφές. Κοιτάζοντας αυτό που απέμεινε από το AIR, δυσκολεύεται κανείς να φανταστεί εκείνες τις ημέρες της μεγάλης δόξας. Ο χώρος είναι πια ένα ερείπιο, αφού χτυπήθηκε όχι μία, αλλά δύο φορές, από εκείνες τις καταστροφές που έπληξαν το Μοντσερράτ πριν από περίπου τρεις δεκαετίες.
Σήμερα, κάτι πάνω από 25 χρόνια αργότερα, το Μοντσερράτ είναι έτοιμο για τη μεγάλη του επιστροφή. Αυτή τη φορά, δεν υπάρχει κανένας ιμπρεσάριος για να προσελκύσει τα μεγαλύτερα ταλέντα της μουσικής στην ηφαιστειογενή Εδέμ, αλλά το νησί στηρίζεται στην ξεχωριστή του θέση στην ιστορία της μουσικής – καθώς και στα μοναδικά του πετρώματα και τις φυσικές του ομορφιές – για να προσελκύσει όσους αναζητούν τον παράδεισο.
Οι σύγχρονοι κάτοικοι του Μοντσεράτ μπορεί να έχουν βρετανικά διαβατήρια, αλλά οι πρώτοι Ευρωπαίοι εδώ ήταν Ιρλανδοί, κυρίως μισθωτοί εργάτες που εξορίστηκαν στο ακατοίκητο νησί από τις φυτείες του γειτονικού St Kitts μετά από εξεγέρσεις. Η ιρλανδική κουλτούρα είναι αισθητή ακόμη και σήμερα. Τοπωνύμια όπως το Cork Hill ή το Galway, το τριφύλλι στη σφραγίδα καλωσορίσματος σε κάθε διαβατήριο, ακόμη και το εθνικό τους πιάτο είναι ιρλανδικό. Η Ημέρα του Αγίου Πατρικίου είναι εθνική εορτή στο Μοντσερράτ, ακριβώς όπως και στην Ιρλανδία. Οι ίδιοι θεωρούν τους εαυτούς τους Αφρο-Ιρλανδούς. Και μάλιστα, την Ημέρα του Αγίου Πατρικίου, θα δείτε κάποιους από αυτούς ντυμένους από την κορυφή ως τα νύχια στα πράσινα και άλλους με αφρικανική ενδυμασία.
Αυτοί οι Ιρλανδοί μετανάστες έφεραν επίσης τη μουσική τους, η οποία αποτελούσε πάντοτε πολύτιμο μέρος της τοπικής ζωής – πολύ πριν από την άφιξη του Martin και των συνεργατών του. Η αγάπη τους γι’ αυτήν αναμείχθηκε με τις αφρικανικές παραδόσεις των σκλάβων που είχαν έρθει στο νησί για να εργαστούν στις φυτείες ζαχαροκάλαμου. Η μουσική τους, η οποία συνδυάζει τις κέλτικες και τις αφρικανικές παραδόσεις, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού τους, ενώ και στους παραδοσιακούς χορούς τους, ίσως αναγνωρίσετε κάποιες κινήσεις που θυμίζουν πολύ το ιρλανδικό toe-stepping.
Σήμερα η ζωή του νησιού επικεντρώνεται στο Little Bay, κοντά στο βόρειο άκρο του και στο νέο εμπορικό του Μοντσερράτ. Το Little Bay, ένα από τα πιο προστατευμένα λιμάνια του νησιού, έγινε η βάση έκτακτης ανάγκης για τις προμήθειες μετά την έκρηξη του ηφαιστείου, αλλά τα νερά εδώ είναι πολύ ρηχά για να υποδεχτούν εμπορικά πλοία ή μεγάλα σκάφη. Η εκβάθυνση για τη διόρθωση αυτού του προβλήματος έχει ξεκινήσει, όπως και οι εργασίες για την κατασκευή ενός λιμανιού που θα μπορεί να φιλοξενήσει κρουαζιερόπλοια υψηλών προδιαγραφών και ιδιωτικά σκάφη αναψυχής.
Αναμφίβολα, πολλοί θα έρθουν να επισκεφθούν το AIR, μια ευκαιρία να συνδεθούν με μια ξεχασμένη γωνιά της μουσικής ιστορίας. Αλλά το Μοντσερράτ δεν είναι μόνο αυτό. Ένα μέρος του νησιού παραμένει καταπράσινο και γεμάτο μονοπάτια. Πεζοπορώντας στο Hope Ridge ή στο Katy Hill, χιλιάδες οριόλες – ενδημικά πουλιά – τιτιβίζουν ασταμάτητα. Παρά τις φυσικές καταστροφές, ο πολιτισμός του νησιού έχει αλλάξει ελάχιστα. Στο Μοντσερράτ ακόμα και σήμερα επικρατεί η ίδια αίσθηση ανεμελιάς που έκανε μέχρι και τον McCartney το μακρινό 1981 να αισθανθεί ότι εδώ δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τίποτα. Το Μοντσερrάτ παραμένει ένα ήσυχο, χαλαρό νησί όπου μπορεί κανείς να κάνει πεζοπορία, birdwatching, ψαροντούφεκο ή απλώς να απολαύσει ένα ποτό παίζοντας ντόμινο.
