Αν το μπλε είναι το χρώμα του απείρου, στην Δυτική κουλτούρα, και το ροζ το χρώμα της ηρεμίας στην Ιαπωνία, το κίτρινο είναι το χρώμα της ευτυχίας στην Κίνα. Κάθε χώρα έχει τα χρώματά της, κάθε κουλτούρα έχει τις δικές της εμμονές και αγάπες. Στο Ταοϊσμό, το κυρίαρχο φιλοσοφικό-θρησκευτικό σύστημα της Κίνας, που δεν μοιάζει πολύ με αυτό που εμείς θα λέγαμε θρησκεία, το κίτρινο είναι το κυρίαρχο χρώμα.
Πριν εξερευνήσουμε τι ακριβώς σημαίνει το κίτρινο χρώμα και γιατί, θα πρέπει να δούμε την ιστορία του στην Κίνα. Μόνο έτσι θα κατανοήσουμε το γιατί κατέληξε να παίζει τέτοιο ρόλο. Το κίτρινο χρώμα έγινε αρχικά κυρίαρχο στην Κίνα, στην καθημερινή ζωή από την αρχαιότητα, από το χρώμα του γνωστού μέχρι τις μέρες μας, Γιανγκ-Τσε, του κίτρινου ποταμού. Το χρώμα του ποταμού παραδοσιακά προέρχεται από το αργιλώδες χώμα που περιέχει από την κινεζική έρημο Γκόμπι. Στην κινεζική ιστορία, που ξεκινά περίπου την τρίτη χιλιετία π.Χ., κυριαρχούν πέντε μυθολογικές φιγούρες, οι πέντε αυτοκράτορες που ακόμα και σήμερα υπάρχει διαμάχη για το αν υπήρξαν πραγματικά ή ανήκουν ολοκληρωτικά στον μύθο. Ο ένας από αυτούς, που κυβέρνησε την περίοδο 2697-2598 π.Χ. κυβερνούσε το δέλτα του Κίτρινου Ποταμού και έμεινε γνωστός ως ο «Κίτρινος αυτοκράτορας».
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Κίτρινος Αυτοκράτορας επινόησε τον τροχό αγγειοπλαστικής, τη γραφή και τις βασικές αρχές της κινεζικής Ιατρικής. Ταυτόχρονα, η κινεζική λέξη για το κίτρινο, huang, είναι ομόριζη με την λέξη για το φως guang, ενώ ένα από τα παλαιότερα ετυμολογικά κινεζικά λεξικά, το λεξικό του Xu Shen, ορίζει το κίτρινο ως το χρώμα “της γης και του φωτός”. Έτσι το κίτρινο από πολύ παλιά σηματοδοτούσε τα βασικά ζωτικά στοιχεία της κινεζικής αγροτικής κοινωνίας: το ποτάμι ήταν Κίτρινο, το φως ήταν κίτρινο, η γη ήταν, επίσης, κίτρινη.
Έτσι στον Ταοϊσμό, που ως φιλοσοφικό σύστημα αντιστοιχούσε στοιχεία της φύσης με χρώματα και φιλοσοφικές έννοιες, το κίτρινο ενέχει τη θέση της ουσίας, είναι το κέντρο των πάντων. Ήταν το χρώμα του αυτοκράτορα, της γης, του φωτός, και κατ’ επέκταση των ζώων και ειδικά του κεχριού, του κιτρινοπού δημητριακού που καλλιεργείται στην Κίνα από την αρχαιότητα. Ακόμα και η έννοια της ταοϊκής μετά θάνατον ζωής, ό,τι κοντινότερο στον δικό μας παράδεισο, κυριολεκτικά ονομάζεται huangquang, που σημαίνει κίτρινη άνοιξη.
Έτσι το κίτρινο ρίζωσε στην κινεζική κουλτούρα. Στην απαγορευμένη πόλη στο Πεκίνο, το μέρος στο οποίο κατοικούσε ο αυτοκράτορας – και στο οποίο τώρα βρίσκονται τα γραφεία της κεντρικής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας – το κτήριο στο οποίο συγκεκριμένα κατοικούσε ο αυτοκράτορας σημαδεύεται από μια μεγαλοπρεπή κίτρινη στέγη. Εκεί κοιμάται ο υιός του Ουρανού κατά μια παραδοσιακή κινέζική έκφραση. Οι αυτοκράτορες, μέχρι και τον τελευταίο που έχασε οριστικά την εξουσία του το 1949, απεικονίζονταν πάντα σε κίτρινες πλουσιοπάροχες ρόμπες.
Από το κίτρινο μεγαλείο στην κόκκινη δύναμη, και από εκεί… στην πορνογραφία
Η πολιτική αλλαγή στην Κίνα το 1949 οδήγησε σταδιακά και σε μια παρακμή του στάτους του κίτρινου χρώματος. Ο Κίτρινος δράκος” όπως ονομαζόταν παραδοσιακά η κινεζική αυτοκρατορία από του δυτικούς ταξιδιώτες, σταδιακά… κοκκίνισε. Πλέον η νέα, γραφειοκρατική αυτοκρατορία του Κόμματος επέβαλε το δικό της χρώμα. Όμως το κίτρινο εξακολουθεί να έχει μια θέση στην κινεζική κουλτούρα. Η λέξη huangshu, που κυριολεκτικά σημαίνει κίτρινα βιβλία, στην καθημερινή κινεζική γλώσσα σημαίνει επίσης περιοδικό πορνογραφίας. Κανείς ακριβώς δεν ξέρει γιατί ακριβώς τα πορνογραφικά περιοδικά ονομάζονται “κίτρινα βιβλία” αφού σαφώς, το χαρτί τους δεν είναι κίτρινο. Πολλοί ισχυρίζονται πως μάλλον προέρχεται από τον αμερικάνικο «κίτρινο τύπο» καθώς τα εισαγόμενα φτηνιάρικα αμερικανικά περιοδικά την περίοδο 1936-1945 στις μεγάλες κινεζικές πόλεις ήταν τα πρώτα ευρέως διαδεδομένα πορνογραφικά περιοδικά στην Κίνα. Ακόμα κανείς δεν ξέρει με σιγουριά. Είναι ίσως περίεργο ότι από αυτοκρατορικό χρώμα πλέον το κίτρινο είναι το χρώμα του -αγοραίου- έρωτα, κάποιοι ίσως να θεωρούσαν αυτή την αλλαγή αρνητική, μια κατάπτωση, άλλοι όμως πιστεύουν ότι είναι ίσως μια συνδήλωση πιο ανθρώπινη, πιο κοντά στα πάθη, σε αυτό που κάνει τους ανθρώπους ανθρώπινους.
