Έχει τύχει και σε εσάς να βρίσκεστε στην ουρά του σούπερ μάρκετ και ξαφνικά κάποιος πίσω σας να αρχίζει να βήχει ξανά και ξανά, να γυρίζετε ενστικτωδώς το κεφάλι για να δείτε τι ακριβώς συμβαίνει και να βλέπετε ότι είναι ο άντρας ακριβώς πίσω σας που έχει πάθει κρίση βήχα και ανάμεσα στα γκούχου γκούχου να χαμογελά αμήχανα και να σας διαβεβαιώνει «Μην ανησυχείτε, δεν είναι covid» αλλά εσείς από μέσα σας (ή και όχι) να λέτε «Γιατί δεν φοράς μάσκα άνθρωπε μου; Θέλεις να πεθάνουμε όλοι;».
Η αλήθεια είναι ότι με όσα έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια και κυρίως με τις διαρκείς ανατροπές στα δεδομένα περί του ιού -για παράδειγμα πολύ ασθενείς με covid τις πρώτες ημέρες βγαίνουν αρνητικοί στα τεστ και έτσι δεν φροντίζουν να πάρουν τις απαραίτητες προφυλάξεις- έχουμε γίνει ιδιαίτερα ανασφαλείς στον δημόσιο χώρο και όταν κάποιος βήχει δίπλα μας το πρώτο πράγμα που αναρωτιόμαστε είναι αν έχει covid. Όμως η covid-19 δεν είναι η μοναδική επικίνδυνη λοίμωξη του αναπνευστικού.
Τα τελευταία δύο χρόνια ο κόσμος έχει ταχύρρυθμα εκπαιδευτεί σε μια σειρά μέτρων που συμβάλλουν καταλυτικά στην πρόληψη της μετάδοσης των ιών του αναπνευστικού. Έχουμε μάθει πόσο σημαντική είναι η χρήση της μάσκας, των διαγνωστικών τεστ, της απομόνωσης και του καλού αερισμού των χώρων εάν δεν θέλουμε να κολλήσουμε. Αυτά τα μέτρα, που κάποια έχουν γίνει πιο καλοδεχούμενα από όλα, έχουν παίξει δραστικό ρόλο στην μείωση κι άλλων παθογόνων, όπως η γρίπη και οι κορωνοϊοί του κοινού κρυολογήματος.
Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε πια πώς να είμαστε άρρωστοι προστατεύοντας και τους άλλους. Το θέμα είναι αν χρησιμοποιούμε αυτή τη γνώση και κατά πόσο οι κοινωνικές συνθήκες και ο τρόπος που είναι δομημένη η ζωή μας μας επιτρέπουν να τηρήσουμε τις συστάσεις των ειδικών επιστημόνων.
Όταν αισθάνεστε άρρωστοι μείνετε σπίτι: Αυτή είναι «η πιο απλή αλλά και η πιο δύσκολη οδηγία», σύμφωνα με τον Ryan Langlois, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μινεζότα. Από τη μία είναι απλή, ξέρετε πότε δεν αισθάνεστε καλά, δεν είναι καμιά πυρηνική φυσική και επίσης καλείστε να μείνετε σπίτι σας, δηλαδή δεν χρειάζεται να αναλάβετε καμία δράση. Από την άλλη είναι δύσκολη γιατί το να μείνετε σε καραντίνα στο σπίτι επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στην καθημερινότητά σας σε διάφορους τομείς, με κυρίαρχο εκείνον της εργασίας. Μπορεί για τους υπαλλήλους γραφείου η εξ αποστάσεως εργασία να έχει πια μέρος της ζωής τους, με τα καλά της και τα κακά της. Όμως για ένα μεγάλο κομμάτι του εργατικού δυναμικού η on line εργασία δεν αποτελεί επιλογή. Το γνωρίζατε ότι ένας στους πέντε Αμερικανούς δεν έχουν αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών; Και όταν μιλάμε για ανθρώπους με χαμηλότερα εισοδήματα -εκεί δηλαδή που η αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών είναι απολύτως αναγκαία- τότε ένας στους τρεις δεν τη δικαιούται;
Το πιο πολύπλοκο σε μια απομόνωση είναι να καταλάβεις πότε πρέπει να την σταματήσεις πολύ απλά γιατί δεν ισχύουν για όλους τους ασθενείς τα ίδια δεδομένα. Υπάρχουν άνθρωποι που μόλις πέντε ημέρες μετά την προσβολή τους από τον ιό είναι ήδη απαλλαγμένοι απ’ αυτόν και συνεπώς δεν τον μεταδίδουν, υπάρχουν άλλοι που θα τους πάρει αρκετές περισσότερες ημέρες. Αυτή η εξατομίκευση μπερδεύει και μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε περίεργους υπολογισμούς και αγχωτικές σκέψεις: «πρέπει την επόμενη εβδομάδα να ακυρώσω το ταξίδι που περίμενα εδώ και δυο χρόνια;», «θα μπορέσω να συμμετάσχω στο μίτινγκ της Τρίτης;», «Να πάω στα γενέθλια του Τάσου το Σάββατο;» είναι ερωτήματα που απασχολούν και τους πιο υπεύθυνους από εμάς.
Μετά από τα 2,5 χρόνια διαχείρισης της covid πλέον έχουμε αρκετά εργαλεία για να ξέρουμε πώς να κινηθούμε. Τα διαγνωστικά τεστ για τον κορωνοϊό έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων. Η Seema Lakdawala, λοιμωξιολόγος ειδική στην μετάδοση της γρίπης, οραματίζεται έναν κόσμο με καθολικά προσβάσιμα τεστ για μια σειρά παθογόνων: γρίπη, RSV, αδενοϊός, ρινοϊός, κορονοϊοί που προκαλούν εποχικό κρυολόγημα και, φυσικά, SARS -CoV-2. Ειδικοί σταθμοί στον δρόμο θα μπορούσαν να παρέχουν, εκτός απ’ τα τεστ, συνταγή για την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ενώ οι άνθρωποι σε απομονωμένες αγροτικές περιοχές θα έχουν πρόσβαση στα τεστ στα φαρμακεία της περιοχής τους ή θα μπορούν να τα παραγγείλουν εύκολα on line.
Ο Langlois θεωρεί ότι ένα τέτοιο σύστημα δίνει τη δυνατότητα για πιο εξειδικευμένες οδηγίες καραντίνας, πχ κάποιος που θα έχει κοινό κρυολόγημα μπορεί να κυκλοφορεί αλλά με μάσκα, ενώ κάποιος με γρίπη, ασθένεια που ακόμη σκοτώνει δεκάδες χιλιάδες, θα πρέπει να υιοθετήσει πιο αυστηρά μέτρα. Μια τέτοια προσαρμοστικότητα των μέτρων αναλόγως με την επιστημονική διάγνωση προφυλάσσει από την μετάδοση χωρίς να σταματάει αναίτια τις καθημερινές δραστηριότητες και επίσης διασφαλίζει, χάρη στο αρνητικό τεστ, με ακρίβεια πότε έχετε απαλλαγεί από τον ιό που σας προσέβαλλε.
Εάν εξακολουθείτε να είστε συμπτωματικός και αφού έχει περάσει η περίοδος απομόνωσης που συστήνεται στους πολίτες ή αν έχετε ισχυρό λόγο για να βγείτε εκτός φροντίστε να φοράτε μάσκα. Αν έχετε αμφιβολίες για το αν έχετε ή δεν έχετε κάποια επικίνδυνη λοίμωξη του αναπνευστικού φορέστε μάσκα. Ναι, είναι άβολη και ναι, είναι κρίμα που μια τόσο θεμελιώδης παρέμβαση για την προστασία της δημόσιας υγείας έχει καταντήσει πεδίο μάχης ανάμεσα σε διαφορετικά στρατόπεδα αλλά η μάσκα αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα και πιο απλά μέσα προστασία στη μάχη μας εναντίον της μετάδοσης των επικίνδυνων λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Μια N95 ή KN95 είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά και μια χειρουργική ή υφασμάτινη μάσκα είναι καλύτερη από το τίποτα, υπογραμμίζει η Lakdawala, ειδικά επειδή πολλοί άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τις ανανεώνουν συνεχώς. Η Lakdawala θεωρεί ότι οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και οι εργοδότες θα μπορούσαν να προσφέρουν δωρεάν μάσκες, οι οποίες θα προστατεύουν τους ασθενείς, τους εργαζόμενους και τους γύρω τους.
Όμως δυστυχώς τα εκτεταμένα διαγνωστικά τεστ, η συνεχής δωρεάν παροχή μασκών και η καθολική αναρρωτική άδεια αποτελεί μακρινό όραμα. Το Κογκρέσο αγωνίζεται επί του παρόντος να στηρίξει τις πιο βασικές υποδομές δημόσιας υγείας κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, αφήνοντας τους Αμερικανούς να βγάλουν από μόνοι τους το συμπέρασμα πώς να διαχειριστούν τον COVID. Το ίδιο πιθανότατα θα ισχύει για όλους τους άλλους οικείους ιούς, που μας επανασυστήνονται. Το αν οι πιο μετριοπαθείς, συμπεριφορικές αλλαγές που έχουμε υιοθετήσει τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια διαρκέσουν περισσότερο από την πανδημία, νομίζω γνωρίζετε την απάντηση. Σε αυτήν την εποχή της αέναης ροής αν υπήρξε μια σταθερά ήταν η αποσύνδεση μεταξύ αυτού που ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε και αυτού που στην πραγματικότητα καταλήγουμε να κάνουμε.
Καλύτερα να γνωρίζουμε παρά να μην γνωρίζουμε αλλά είμαστε σίγουροι ότι η γνώση θα μεταφραστεί αξιόπιστα σε δράση; Αποφάσισα να αλλάξω ουρά στο σούπερ μάρκετ για να αποφύγω τον κύριο που έβηχε πίσω μου χωρίς να φοράει μάσκα. Καθώς η υπάλληλος του σούπερ μάρκετ άρχισε να τιμολογεί όσα είχα αγοράσει μια κυρία πίσω μου άρχισε να βήχει.
❈ Με πληροφορίες από το Atlantic.
Έχει τύχει και σε εσάς να βρίσκεστε στην ουρά του σούπερ μάρκετ και ξαφνικά κάποιος πίσω σας να αρχίζει να βήχει ξανά και ξανά, να γυρίζετε ενστικτωδώς το κεφάλι για να δείτε τι ακριβώς συμβαίνει και να βλέπετε ότι είναι ο άντρας ακριβώς πίσω σας που έχει πάθει κρίση βήχα και ανάμεσα στα γκούχου γκούχου να χαμογελά αμήχανα και να σας διαβεβαιώνει «Μην ανησυχείτε, δεν είναι covid» αλλά εσείς από μέσα σας (ή και όχι) να λέτε «Γιατί δεν φοράς μάσκα άνθρωπε μου; Θέλεις να πεθάνουμε όλοι;».
Η αλήθεια είναι ότι με όσα έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια και κυρίως με τις διαρκείς ανατροπές στα δεδομένα περί του ιού -για παράδειγμα πολύ ασθενείς με covid τις πρώτες ημέρες βγαίνουν αρνητικοί στα τεστ και έτσι δεν φροντίζουν να πάρουν τις απαραίτητες προφυλάξεις- έχουμε γίνει ιδιαίτερα ανασφαλείς στον δημόσιο χώρο και όταν κάποιος βήχει δίπλα μας το πρώτο πράγμα που αναρωτιόμαστε είναι αν έχει covid. Όμως η covid-19 δεν είναι η μοναδική επικίνδυνη λοίμωξη του αναπνευστικού.
Τα τελευταία δύο χρόνια ο κόσμος έχει ταχύρρυθμα εκπαιδευτεί σε μια σειρά μέτρων που συμβάλλουν καταλυτικά στην πρόληψη της μετάδοσης των ιών του αναπνευστικού. Έχουμε μάθει πόσο σημαντική είναι η χρήση της μάσκας, των διαγνωστικών τεστ, της απομόνωσης και του καλού αερισμού των χώρων εάν δεν θέλουμε να κολλήσουμε. Αυτά τα μέτρα, που κάποια έχουν γίνει πιο καλοδεχούμενα από όλα, έχουν παίξει δραστικό ρόλο στην μείωση κι άλλων παθογόνων, όπως η γρίπη και οι κορωνοϊοί του κοινού κρυολογήματος.
Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε πια πώς να είμαστε άρρωστοι προστατεύοντας και τους άλλους. Το θέμα είναι αν χρησιμοποιούμε αυτή τη γνώση και κατά πόσο οι κοινωνικές συνθήκες και ο τρόπος που είναι δομημένη η ζωή μας μας επιτρέπουν να τηρήσουμε τις συστάσεις των ειδικών επιστημόνων.
Όταν αισθάνεστε άρρωστοι μείνετε σπίτι: Αυτή είναι «η πιο απλή αλλά και η πιο δύσκολη οδηγία», σύμφωνα με τον Ryan Langlois, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Μινεζότα. Από τη μία είναι απλή, ξέρετε πότε δεν αισθάνεστε καλά, δεν είναι καμιά πυρηνική φυσική και επίσης καλείστε να μείνετε σπίτι σας, δηλαδή δεν χρειάζεται να αναλάβετε καμία δράση. Από την άλλη είναι δύσκολη γιατί το να μείνετε σε καραντίνα στο σπίτι επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στην καθημερινότητά σας σε διάφορους τομείς, με κυρίαρχο εκείνον της εργασίας. Μπορεί για τους υπαλλήλους γραφείου η εξ αποστάσεως εργασία να έχει πια μέρος της ζωής τους, με τα καλά της και τα κακά της. Όμως για ένα μεγάλο κομμάτι του εργατικού δυναμικού η on line εργασία δεν αποτελεί επιλογή. Το γνωρίζατε ότι ένας στους πέντε Αμερικανούς δεν έχουν αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών; Και όταν μιλάμε για ανθρώπους με χαμηλότερα εισοδήματα -εκεί δηλαδή που η αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών είναι απολύτως αναγκαία- τότε ένας στους τρεις δεν τη δικαιούται;
Το πιο πολύπλοκο σε μια απομόνωση είναι να καταλάβεις πότε πρέπει να την σταματήσεις πολύ απλά γιατί δεν ισχύουν για όλους τους ασθενείς τα ίδια δεδομένα. Υπάρχουν άνθρωποι που μόλις πέντε ημέρες μετά την προσβολή τους από τον ιό είναι ήδη απαλλαγμένοι απ’ αυτόν και συνεπώς δεν τον μεταδίδουν, υπάρχουν άλλοι που θα τους πάρει αρκετές περισσότερες ημέρες. Αυτή η εξατομίκευση μπερδεύει και μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε περίεργους υπολογισμούς και αγχωτικές σκέψεις: «πρέπει την επόμενη εβδομάδα να ακυρώσω το ταξίδι που περίμενα εδώ και δυο χρόνια;», «θα μπορέσω να συμμετάσχω στο μίτινγκ της Τρίτης;», «Να πάω στα γενέθλια του Τάσου το Σάββατο;» είναι ερωτήματα που απασχολούν και τους πιο υπεύθυνους από εμάς.
Μετά από τα 2,5 χρόνια διαχείρισης της covid πλέον έχουμε αρκετά εργαλεία για να ξέρουμε πώς να κινηθούμε. Τα διαγνωστικά τεστ για τον κορωνοϊό έχουν μπει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων. Η Seema Lakdawala, λοιμωξιολόγος ειδική στην μετάδοση της γρίπης, οραματίζεται έναν κόσμο με καθολικά προσβάσιμα τεστ για μια σειρά παθογόνων: γρίπη, RSV, αδενοϊός, ρινοϊός, κορονοϊοί που προκαλούν εποχικό κρυολόγημα και, φυσικά, SARS -CoV-2. Ειδικοί σταθμοί στον δρόμο θα μπορούσαν να παρέχουν, εκτός απ’ τα τεστ, συνταγή για την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ενώ οι άνθρωποι σε απομονωμένες αγροτικές περιοχές θα έχουν πρόσβαση στα τεστ στα φαρμακεία της περιοχής τους ή θα μπορούν να τα παραγγείλουν εύκολα on line.
Ο Langlois θεωρεί ότι ένα τέτοιο σύστημα δίνει τη δυνατότητα για πιο εξειδικευμένες οδηγίες καραντίνας, πχ κάποιος που θα έχει κοινό κρυολόγημα μπορεί να κυκλοφορεί αλλά με μάσκα, ενώ κάποιος με γρίπη, ασθένεια που ακόμη σκοτώνει δεκάδες χιλιάδες, θα πρέπει να υιοθετήσει πιο αυστηρά μέτρα. Μια τέτοια προσαρμοστικότητα των μέτρων αναλόγως με την επιστημονική διάγνωση προφυλάσσει από την μετάδοση χωρίς να σταματάει αναίτια τις καθημερινές δραστηριότητες και επίσης διασφαλίζει, χάρη στο αρνητικό τεστ, με ακρίβεια πότε έχετε απαλλαγεί από τον ιό που σας προσέβαλλε.
Εάν εξακολουθείτε να είστε συμπτωματικός και αφού έχει περάσει η περίοδος απομόνωσης που συστήνεται στους πολίτες ή αν έχετε ισχυρό λόγο για να βγείτε εκτός φροντίστε να φοράτε μάσκα. Αν έχετε αμφιβολίες για το αν έχετε ή δεν έχετε κάποια επικίνδυνη λοίμωξη του αναπνευστικού φορέστε μάσκα. Ναι, είναι άβολη και ναι, είναι κρίμα που μια τόσο θεμελιώδης παρέμβαση για την προστασία της δημόσιας υγείας έχει καταντήσει πεδίο μάχης ανάμεσα σε διαφορετικά στρατόπεδα αλλά η μάσκα αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα και πιο απλά μέσα προστασία στη μάχη μας εναντίον της μετάδοσης των επικίνδυνων λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Μια N95 ή KN95 είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά και μια χειρουργική ή υφασμάτινη μάσκα είναι καλύτερη από το τίποτα, υπογραμμίζει η Lakdawala, ειδικά επειδή πολλοί άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να τις ανανεώνουν συνεχώς. Η Lakdawala θεωρεί ότι οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και οι εργοδότες θα μπορούσαν να προσφέρουν δωρεάν μάσκες, οι οποίες θα προστατεύουν τους ασθενείς, τους εργαζόμενους και τους γύρω τους.
Όμως δυστυχώς τα εκτεταμένα διαγνωστικά τεστ, η συνεχής δωρεάν παροχή μασκών και η καθολική αναρρωτική άδεια αποτελεί μακρινό όραμα. Το Κογκρέσο αγωνίζεται επί του παρόντος να στηρίξει τις πιο βασικές υποδομές δημόσιας υγείας κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, αφήνοντας τους Αμερικανούς να βγάλουν από μόνοι τους το συμπέρασμα πώς να διαχειριστούν τον COVID. Το ίδιο πιθανότατα θα ισχύει για όλους τους άλλους οικείους ιούς, που μας επανασυστήνονται. Το αν οι πιο μετριοπαθείς, συμπεριφορικές αλλαγές που έχουμε υιοθετήσει τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια διαρκέσουν περισσότερο από την πανδημία, νομίζω γνωρίζετε την απάντηση. Σε αυτήν την εποχή της αέναης ροής αν υπήρξε μια σταθερά ήταν η αποσύνδεση μεταξύ αυτού που ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε και αυτού που στην πραγματικότητα καταλήγουμε να κάνουμε.
Καλύτερα να γνωρίζουμε παρά να μην γνωρίζουμε αλλά είμαστε σίγουροι ότι η γνώση θα μεταφραστεί αξιόπιστα σε δράση; Αποφάσισα να αλλάξω ουρά στο σούπερ μάρκετ για να αποφύγω τον κύριο που έβηχε πίσω μου χωρίς να φοράει μάσκα. Καθώς η υπάλληλος του σούπερ μάρκετ άρχισε να τιμολογεί όσα είχα αγοράσει μια κυρία πίσω μου άρχισε να βήχει.
❈ Με πληροφορίες από το Atlantic.