Πονάμε όσοι αγαπάμε, διακήρυττε πριν ακριβώς 40 χρόνια ο Θέμης Αδαμαντίδης, σε μια πανανθρώπινη αλήθεια του παγκόσμιου πολιτισμού των σχέσεων και των διαπροσωπικών επαφών.
Πονάμε όσοι χωρίζουμε, επίσης, είτε το ζητήσαμε εμείς, είτε το έτερο μέλος της σχέσης. Ο πόνος του χωρισμού είναι (σχεδόν) ίδιος για όλους, γιατί, στο κάτω κάτω της γραφής, δεν έκανες μια σχέση ή έναν γάμο προκειμένου να τα διαλύσεις στην πορεία, αλλά για να πάει καλά -όπως και αν το εννοεί ο καθένας.
«Ένας χωρισμός μπορεί να σας αιφνιδιάσει, οδηγώντας σε πολλούς μήνες ψυχοθεραπείας και εσωτερικού διαλογισμού κυρίως ιδιωτικά και προσωπικά, εντός των τειχών του σπιτιού σας. Οι χωρισμοί και τα διαζύγια μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που βλέπει κανείς τον εαυτό του και μπορεί να έχουν ακόμη και σωματικές επιπτώσεις, όπως διαταραχή του ύπνου ή ακανόνιστη όρεξη», αναφέρει το εκτενές άρθρο του Vox.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το οποίο επίσης επικαλείται τις γνώμες των ειδικών, όπως λόγου χάρη η ψυχοθεραπεύτρια Kiaundra Jackson, η συναισθηματική αντίδραση ενός ατόμου μετά από ένα χωρισμό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. «Για πολλούς ανθρώπους, η ψυχολογική επεξεργασία ενός χωρισμού είναι παρόμοια με τη θλίψη που προκαλεί ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου. Η ηλικία, η εμπειρία από προηγούμενες σχέσεις και η ωριμότητα ενός ατόμου επηρεάζουν επίσης το πόσο πολύ μπορεί να τον επηρεάσει ένας χωρισμός. Εάν είστε λίγο νεότεροι ή λιγότερο ώριμοι ή δεν έχετε κάνει τόσες πολλές σχέσεις, μπορεί να μην ξέρετε πώς να “πλοηγηθείτε” μέσα σε αυτή την τόσο επώδυνη διαδικασία με τον πιο υγιή τρόπο», λέει η Τζάκσον, προσθέτοντας ότι «αλλά όταν είσαι λίγο μεγαλύτερος, λίγο πιο ώριμος και έχεις περάσει από αρκετές σχέσεις και χωρισμούς στο παρελθόν, ξέρεις τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία σου ως προς την ψυχολογική επεξεργασία του χωρισμού. Ξέρετε τι πρέπει να κάνετε προκειμένου να βοηθήσετε τον εαυτό σας να νιώσει καλύτερα».
Η συναισθηματική σας πτώση μετά από έναν χωρισμό ή ένα διαζύγιο εξαρτάται επίσης από το αν ήσασταν εκείνος που το… δέχτηκε κατακέφαλα. Κοινώς, αν σας ζήτησε το έτερο μέλος της σχέσης να χωρίσετε και όχι εσείς. «Σε αυτές τις καταστάσεις, η θλίψη είναι πραγματικά πολύπλευρη για το άτομο αυτό», λέει η Amy Chan, ιδρύτρια και επικεφαλής του Renew Breakup Bootcamp. «Και αυτό συμβαίνει όχι μόνο επειδή χάνεις ένα άτομο από τη ζωή σου, αλλά ταυτόχρονα αντιμετωπίζεις και μια διαρκώς μεταβαλλόμενη αίσθηση της καθημερινότητάς σου χωρίς τον ή την πρώην σου και να θρηνείς εσωτερικά για το μέλλον που φανταζόσουν μαζί της ή του και που πλέον δεν υπάρχει», σημειώνει η ίδια.
Το άτομο που ζητά αυτό να χωρίσει από τον άλλον αισθάνεται επίσης μια επώδυνη αίσθηση απώλειας. Η περίοδος πένθους αυτού του ατόμου λαμβάνει χώρα πριν τελειώσει επίσημα η σχέση και τα άτομα αυτά θρηνούν για την αργή, σταδιακή και βασανιστική «έκπτωση» κια εκφυλισμό του γάμου ή της σχέσης. Μπορούν επίσης να βιώσουν ενοχές επειδή πλήγωσαν κάποιον που κάποτε νοιάζονταν. «Αυτό συμβαίνει επειδή τους πονάει μέσα τους να πληγώνουν κάποιον που αγαπούσαν», λέει η Chan.
Ακριβώς όπως όλες οι «συνεργασίες» είναι ξεχωριστές, έτσι και οι «διαλύσεις» τους είναι επίσης ξεχωριστά σε κάθε περίπτωση. Είτε είσαι αυτός που ζητάει να χωρίσεις, είτε αυτός που δέχεται το αίτημα του χωρισμού, είτε ακόμη και αν ο χωρισμός είναι απολύτως αμοιβαίος, υπάρχουν διαφορετικοί μηχανισμοί αντιμετώπισης που θα μας βοηθήσουν να θεραπευτούμε εσωτερικά και να προχωρήσουμε με την ζωή μας.
Ανεξάρτητα από το ποιος ζήτησε τον χωρισμό ή το διαζύγιο, η Chan συμβουλεύει να μπλοκάρετε τον αριθμό τηλεφώνου και το προφίλ στα social media του πρώην σας για τουλάχιστον τις πρώτες έξι έως οκτώ εβδομάδες μετά το χωρισμό. «Δεν μπορείς να βασιστείς στη δύναμη της προσωπικής θέλησης προκειμένου να μην ενημερωθείς ως προς το τι κάνει και που βρίσκεται ο ή η πρώην σου», λέει η Chan, προσθέτοντας ότι «Ο ψυχολογικός πανικός και ο πόνος που λαμβάνει χώρα μετά από έναν χωρισμό είναι τόσο έντονοι που, αν είχες τη δυνατότητα, θα ήθελες πολύ να κοιτάξεις τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής τους, να ελέγξεις τις ιστορίες τους και τις δημοσιεύσεις τους και να δεις με ποιους είναι και τι κάνουν».
«Για να τσεκάρετε κατά πόσο έχετε θεραπευτεί από τον ή την πρώην σας και δεν σας νοιάζει πλέον τι κάνει και που βρίσκεται, προτείνω να “μετρήσετε” την αντίδρασή σας στο να επιδίωξετε, μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, να τον ή την δείτε προσωπικά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή να κάνετε οτιδήποτε σας τον ή την θυμίζει», τονίζει εμφατικά η Τζάκσον. Και αν δεν αισθάνεστε ενοχλημένοι, θυμωμένοι, απογοητευμένοι ή αναστατωμένοι από όλην αυτήν την διαδικασία, τότε έχετε θεραπευτεί από τον χωρισμό ή το διαζύγιο. «Αν όμως τον ή την δω και είμαι ακόμη ενοχλημένος, θυμωμένος και αναστατωμένος από την συνάντηση αυτή, αυτό απλώς μας λέει ότι πρέπει να αφιερώσουμε λίγο επιπλέον χρόνο για να επεξεργαστούμε μέσα μας τον χωρισμό. Απλώς απαιτούμε από τον εαυτό μας λίγο χρόνο παραπάνω», σημειώνει η Τζάκσον.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, το άτομο που ζητάει τον χωρισμό είναι και αυτό πολύ πιθανό να βιώσει μια σειρά από έντονα συναισθήματα, που κυμαίνονται από τις απλές ενοχές έως την λυτρωτική ανακούφιση, ανεξάρτητα από το αν η σχέση ήταν τοξική ή όχι.
Οι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές ισχυρίζονται πάντως ότι, ακόμη και για όσους ζήτησαν οι ίδιοι το διαζύγιο ή τον χωρισμό, θα πρέπει να ρίξουν μια ματιά στα δικά τους λάθη ή τις παραλείψεις εντός της σχέσης που τελείωσε. Και να κάνουν και μερικά εσωτερικά ερωτήματα: Πόσο καλά επικοινωνούσατε μεταξύ σας; Πώς συμβάλλατε από την πλευρά σας στο να καλύψετε τις όποιες ψυχικές ή σωματικές ανάγκες του ή της πρώην του; Αυτός ο προβληματισμός θα σας βοηθήσει να φωτιστούν όλοι εκείνοι οι τομείς της προσωπικότητάς σας που χρήζουν βελτίωσης ώστε να ωφεληθείτε στην επόμενη σχέση σας.
«Ακόμα κι αν πλημμυρίζεστε μέσα σας από αντικρουόμενα συναισθήματα – ταυτόχρονα, την ανακουφιστική ηρεμία και την βασανιστική μοναξιά – καλό είναι να ξέρετε ότι αυτό που βιώνετε είναι σωστό και όχι λάθος. Ακριβώς επειδή νιώθετε ανακουφισμένοι ή περήφανοι που φύγατε από τη σχέση δεν σημαίνει ότι δεν θέλετε το καλύτερο για τον πρώην σας. Μπορείτε ακόμα να πιστεύετε ότι είναι καλό άτομο, αλλά όχι το κατάλληλο άτομο για εσάς. Δύο πράγματα μπορούν όντως να συνυπάρχουν: μπορώ να σε αγαπάω και να σε αφήσω να φύγεις ταυτόχρονα», συνοψίζει η Τζάκσον.
Ανεξάρτητα πάντως από το πώς τελειώνει μια σχέση μας, το γνωστό κλισέ ισχύει 100%: Ο χρόνος γιατρεύει όλες τις πληγές. Ο χρόνος γιατρεύει τα πάντα, βασικά, ακόμη και τα χειρότερα και αλγεινότερα των συναισθημάτων. «Η ψυχολογική σας κατάσταση μπορεί να φαίνεται πολύ άσχημη για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά εσείς δεν πρέπει να κάνετε πίσω ή να τα απαρνηθείτε. Αντιθέτως, “αγκαλιάστε” και αποδεχτείτε όλα αυτά τα “κύματα” της θλίψης και του θυμού που ενδεχομένως να ενσκήψουν μέσα σας και αφήστε τα να περάσουν προϊόντος του χρόνου», καταλήγει με νόημα η Τζάκσον.