Από την επιλογή καριέρας μέχρι την επιλογή συντρόφου, μία ριζοσπαστική φιλοσοφική ιδέα θα σας καθοδηγήσει. 

Οι αποφάσεις για την πορεία της ζωής μας είναι μια από τις πιο καθοριστικές και συχνά αγχωτικές στιγμές της ανθρώπινης ύπαρξης. Από τις επιλογές μας για καριέρα και οικογένεια μέχρι τις πιο προσωπικές αποφάσεις, η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη από σταυροδρόμια και διλήμματα. Η πίεση να κάνουμε τη σωστή επιλογή και να ακολουθήσουμε τον «καλύτερο» δρόμο μπορεί να φαίνεται ανυπόφορη, ειδικά όταν και οι δύο επιλογές έχουν εξίσου ισχυρά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. 

Αυτό το είδος της δύσκολης απόφασης είναι κάτι που όλοι μας έχουμε βιώσει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας. Πολλές φορές οι αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε δεν είναι απλά μια διαδικασία επιλογής μεταξύ δύο ελκυστικών επιλογών. Αντίθετα μας τοποθετούν μπροστά σε αντίθετες αξίες που δεν μπορούν να συμφιλιωθούν πλήρως. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να βρεθεί μπροστά στο δίλημμα του να ακολουθήσει μια καριέρα που του προσφέρει οικονομική ασφάλεια, αλλά να συνειδητοποιεί ότι αυτή η καριέρα δεν εξυπηρετεί τις ηθικές του αξίες ή δεν τον γεμίζει ψυχικά. Από την άλλη η επιλογή μιας λιγότερο κερδοφόρας, αλλά πιο ηθικής πορείας μπορεί να συνεπάγεται ανασφάλεια ή θυσίες. Ποια απόφαση είναι η «σωστή»; 

Μια σημαντική φιλοσοφική προσέγγιση για αυτές τις «δύσκολες» αποφάσεις προέρχεται από την Ρουθ Τσανγκ, μια φιλόσοφο που έχει ασχοληθεί με τα διλήμματα και τη φύση των δύσκολων επιλογών. Αντί να αντιμετωπίζουμε αυτές τις στιγμές ως προβλήματα αγνοίας ή αβεβαιότητας, η Τσανγκ προτείνει ότι τα προβλήματα δεν προκύπτουν από την έλλειψη γνώσης, αλλά από την ίδια τη φύση της επιλογής: πολλές φορές δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, απλά υπάρχουν εναλλακτικές που είναι εξίσου καλές ή κακές με διαφορετικούς τρόπους. 

Η Τσανγκ αναφέρει πως οι δύσκολες επιλογές δεν είναι δύσκολες επειδή δεν ξέρουμε ποια είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά επειδή οι επιλογές που έχουμε μπροστά μας είναι «σοδύναμες. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία απόφαση που να είναι σαφώς καλύτερη από την άλλη, αλλά υπάρχει η ανάγκη να αποφασίσουμε ποια αξία θέλουμε να κυνηγήσουμε. Μπορεί να είναι καλές σε διαφορετικούς τομείς ή να προσφέρουν διαφορετικά πράγματα, αλλά δεν μπορούν να συγκριθούν ευθέως με όρους ανώτερης ή κατώτερης αξίας. Μπορεί κάποιος να επιλέξει μεταξύ ενός επαγγελματικού δρόμου που του προσφέρει αναγνώριση και οικονομική επιτυχία, αλλά να συνειδητοποιεί ότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις προσωπικές του ηθικές αξίες. Από την άλλη, η επιλογή μιας λιγότερο κερδοφόρας, αλλά ηθικής πορείας μπορεί να συνεπάγεται θυσίες, αλλά να δίνει μια αίσθηση πληρότητας και σκοπού. 

Ας πάρουμε για παράδειγμα το δίλημμα που αντιμετωπίζει κάποιος όταν καλείται να αποφασίσει αν θα επιλέξει την ασφάλεια ενός ασφαλούς περιβάλλοντος με υψηλές αποδοχές ή αν θα ακολουθήσει μία διαδρομή με λιγότερα χρήματα, αλλά με μεγαλύτερη συναισθηματική και ηθική ικανοποίηση. Και οι δύο επιλογές προσφέρουν κάτι σημαντικό: η μία ασφάλεια και προοπτική στον επαγγελματικό τομέα, η άλλη κοινωνική προσφορά και σύνδεση με την κοινωνία. Ποια είναι η σωστή επιλογή; Η φιλοσοφία της Τσανγκ μας δείχνει ότι δεν υπάρχει απάντηση, διότι οι επιλογές αυτές προσφέρουν διαφορετικά είδη αξίας, τα οποία δεν μπορούν να συγκριθούν με αντικειμενικά κριτήρια. 

Ουσιαστικά η δυσκολία σε αυτές τις επιλογές δεν προέρχεται από την αβεβαιότητα για το ποιο είναι το καλύτερο, αλλά από το γεγονός ότι πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι πιο σημαντικό για εμάς σε εκείνη τη στιγμή. Η απάντηση είναι υποκειμενική και εξαρτάται από τις προσωπικές μας προτεραιότητες. Το ζητούμενο δεν είναι να βρούμε την τέλεια επιλογή, αλλά να προσδιορίσουμε τι χρειαζόμαστε κι είναι σημαντικό και να δράσουμε ανάλογα. 

Μερικές φορές οι δύσκολες αποφάσεις απαιτούν να αναγνωρίσουμε ότι οι διαφορετικές αξίες που καλούμαστε να υπηρετήσουμε είναι ισχυρές και αδιαμφισβήτητες, αλλά κάθε μία φέρει μαζί της συγκεκριμένες συνέπειες. Έτσι αντί να επικεντρωθούμε στην αναζήτηση της καλύτερης δυνατής επιλογής, πρέπει να επικεντρωθούμε στην ερώτηση: «Ποιος άνθρωπος θέλω να είμαι;» 

Αυτή η προσέγγιση της Ρουθ Τσανγκ μας βοηθά να κατανοήσουμε ότι το πραγματικό ζητούμενο στις δύσκολες επιλογές είναι να επιλέξουμε ποια εμπειρία θέλουμε να ζήσουμε και ποια είδους ζωή θέλουμε να οικοδομήσουμε, παρά να ανησυχούμε για το ποια επιλογή είναι καλύτερη. Κάθε απόφαση είναι μια ευκαιρία να ενδυναμώσουμε τη αυτοπεποίθησή μας και να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. 

Εν τέλει η ζωή δεν είναι μόνο μια σειρά από επιλογές που πρέπει να κάνουμε, αλλά μια διαδικασία αυτοανακάλυψης και προσωπικής εξέλιξης. Κάθε δύσκολη απόφαση είναι μια ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα ποιοι είμαστε και ποιοι θέλουμε να γίνουμε. Αντί να βλέπουμε τις δύσκολες επιλογές ως απειλές, μπορούμε να τις δούμε ως ευκαιρίες να καθορίσουμε τη ζωή μας με το δικό μας τρόπο. 

*Mε στοιχεία από το VOX. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.