Το “Phubbing” είναι η πράξη του να μη δίνεις σημασία σε κάποιον με τον οποίο μιλάς προσωπικά, με το να κοιτάς το τηλέφωνό σου.
Προέρχεται από τη λέξη phone (τηλέφωνο) και τη λέξη snubbing (το να σνομπάρεις κάποιον) και έχει εισχωρήσει τόσο στις ζωές μας, που γίνεται ασυναίσθητα. Πολύ απλά, είναι σνομπάρισμα μέσω του τηλεφώνου.
Το Phubbing μπορεί να μην είναι μέρος του καθημερινού σου λεξιλογίου, αλλά είναι σχεδόν σίγουρα μέρος της καθημερινότητάς σου. Απλώς σκεφτείτε πόσο συχνά μια συνομιλία σταματά επειδή οι φίλοι σας (ή εσείς) έχουν βγάλει ένα τηλέφωνο και έχουν χαθεί στη μαύρη τρύπα του ατελείωτου σκρολαρίσματος. Αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας σε ένα καφέ ή εστιατόριο, πόσες παρέες ή και ζευγάρια, κάθονται με το κινητό στο χέρι αντί να μιλάνε.
Το Phubbing επινοήθηκε για πρώτη φορά ως όρος τον Μάιο του 2012. Μια αυστραλιανή διαφημιστική εταιρεία δημιούργησε αυτή τη λέξη για να περιγράψει το αυξανόμενο φαινόμενο των ανθρώπων που αγνοούν τους φίλους και την οικογένειά τους που βρίσκονταν ακριβώς μπροστά τους και αντ ‘αυτού σκρολάρουν στα τηλέφωνά τους. Αμέσως μετά, ξεκίνησε η καμπάνια Stop Phubbing
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι περισσότερο από το 17% των ανθρώπων μιμούνται τους άλλους τουλάχιστον τέσσερις φορές την ημέρα. Σχεδόν το 32% των ανθρώπων αναφέρουν ότι υφίστανται phubbing 2 έως 3 φορές την ημέρα.
Πώς το phubbing επηρεάζει τις σχέσεις;
Μία από τις βασικές μας ανάγκες στις σχέσεις είναι να νιώθουμε ότι μας εκτιμούν και είμαστε σημαντικοί από τους αγαπημένους μας. Και το να περνάτε ποιοτικό χρόνο με αυτούς τους ανθρώπους είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους τόσο για να δείξετε όσο και να λάβετε αγάπη και στοργή. Αν και η συμπεριφορά μπορεί να μην φαίνεται να είναι κάτι τρομερό, έρευνες δείχνουν ότι το phubbing μπορεί να βλάψει τις σχέσεις σας και τη δική σας ψυχική υγεία καθώς μειώνει την ποιότητα των αλληλεπιδράσεων πρόσωπο με πρόσωπο – καθιστώντας αυτές τις ανταλλαγές λιγότερο σημαντικές.
Το Phubbing διακόπτει την ικανότητά σας να είστε παρόντες και να αλληλεπιδράτε με τους ανθρώπους γύρω σας.
«Κατά ειρωνικό τρόπο, το phubbing έχει σκοπό να σας συνδέσει, κατά πάσα πιθανότητα, με κάποιον μέσω των social media ή των γραπτών μηνυμάτων», λέει στο περιοδικό TIME, η Emma Seppälä, ψυχολόγος στα πανεπιστήμια Stanford και Yale. «Αλλά, μπορεί να διαταράξει σοβαρά τις διαπροσωπικές σχέσεις σας στην πραγματική ζωή και να σας “αποσυνδέσει” από αυτές».
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι το phubbing κάνει τις πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις λιγότερο ουσιαστικές.
Μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Social Psychology, διαπίστωσε ότι η αποστολή γραπτών μηνυμάτων κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας έκανε τη συζήτηση λιγότερο ικανοποιητική για τους ανθρώπους που συμμετείχαν σε αυτή, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που αλληλεπιδρούσαν χωρίς τηλέφωνα.
Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε μάλιστα ότι η απλή παρουσία ενός κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας – ακόμα κι αν κανείς δεν το χρησιμοποιούσε – ήταν αρκετή για να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο συνδεδεμένοι μεταξύ τους.
Το phubbing και η χρήση smartphone μπορεί επίσης να έχουν αντίκτυπο στις προσωπικές σχέσεις. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το phubbing μειώνει την ικανοποίηση που αισθανόμαστε από το/τη σύντροφό μας. Οι συγκρούσεις για τη χρήση τηλεφώνου ήταν η κινητήρια δύναμη αυτών των ζητημάτων. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι σύζυγοι που σνομπάρουν με το κινητό ο ένας τον άλλον εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.
Phubbing και ψυχική υγεία
Η επίδραση αυτού του είδους σνομπαρίσματος μπορεί να είναι χειρότερη στα άτομα που δέχονται αυτή την πρακτική. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Applied Social Psychology διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έβλεπαν προσομοίωση phubbing αισθάνονταν πιο αρνητικά για την αλληλεπίδραση όταν τους έλεγαν να φανταστούν ότι είναι το άτομο που δεχόταν το phubbing παρά το άτομο που το έκανε.
Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη το Phubbing αποτελεί απειλή για τέσσερις «θεμελιώδεις ανάγκες»:
- Του ανήκειν
- Την αυτοεκτίμηση
- Την ουσιαστική ύπαρξη
- Την αίσθηση ελέγψου
Όταν κάποιος σας σνομπάρει με το κινητό, μπορεί να αισθάνεστε απόρριψη, αποκλεισμό και νιώθετε ότι είστε λίγος/η γι’ αυτόν κάτι που μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική σας υγεία.
Έρευνες δείχνουν επίσης ότι τα άτομα που δέχονται αυτήν την απόρριψη, είναι πιο πιθανό να πιάσουν τα τηλέφωνά τους και να προσπαθήσουν να αλληλεπιδράσουν με το δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης τους για να καλύψουν αυτό το κενό. Αυτή είναι η αρχή ενός φαύλου κύκλου. Μιας κανονικοποίησης της χρήσης κινητού τηλεφώνου την ώρα που ο συνομιλητής σου εξηγεί κάτι, ή την ώρα που βρίσκεσαι στο τραπέζι με συνδαιτυμόνες.
Επιπλέον, η κατάδυση στην άβυσσο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί πραγματικά να επιδεινώσει το πρόβλημα καθώς σύμφωνα με έρευνες, μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική σας υγεία επιδεινώνοντας τα συναισθήματα της κατάθλιψης και του άγχους.
Το phubbing έχει αρνητικές συνέπειες βέβαια και για το άτομο που το κάνει.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν τα τηλέφωνά τους ενώ έτρωγαν με φίλους ή συγγενείς είπαν ότι απολάμβαναν το γεύμα τους λιγότερο και αισθάνονταν περισσότερο αποσπασμένοι και λιγότερο αφοσιωμένοι από εκείνους που δεν χρησιμοποιούσαν τεχνολογία στο τραπέζι.
Ένα πείραμα παρακολούθησης διαπίστωσε ότι η χρήση του τηλεφώνου μπορεί επίσης να κάνει τις αλληλεπιδράσεις πρόσωπο με πρόσωπο λιγότερο ευχάριστες.
Δεν είναι τρομερό να έχεις χιλιάδες ακολούθους στο facebook αλλά να αισθάνεσαι ότι στην πραγματικη ζωή δεν μπορείς να συνομιλήσεις ουσιαστικά με κανέναν;
Άλλωστε δεν είναι μόνο η χρήση ενός τηλεφώνου όμως που μας επηρεάζει. Ακόμα και η απλή παρουσία του μπορεί έχει συνέπειες στον τρόπο που δρούμε και σκεφτόμαστε.
Σε μια πρόσφατη μελέτη για παράδειγμα, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες είτε να βάλουν τα τηλέφωνά τους δίπλα τους, ώστε να είναι ορατά (όπως σε ένα γραφείο), κοντά και μακριά (όπως σε μια τσάντα ή τσέπη) ή σε άλλο δωμάτιο. Διαπιστώθηκε ότι αποδίδουν πολύ καλύτερα όταν τα τηλέφωνά τους βρίσκονταν σε άλλο δωμάτιο αντί για κοντινό ή ορατό σημείο, είτε το κινητό είναι ενεργοποιημένο είτε όχι, καθώς ότα το έβλεπαν, το σκέφτονταν συνεχώς.
Το νούμερο ένα σημάδι ότι είσαι ένοχος για phubbing είναι στο χέρι σου – και είναι το τηλέφωνό σου.
Εάν το τηλέφωνό σας είναι πάντα μαζί σας, επειδή φοβάστε ότι θα χάσετε μια κλήση, ένα tweet ή ένα μήνυμα, πιθανότατα είστε ένοχοι! Αν:
- Συνεχίζετε δύο συνομιλίες ταυτόχρονα, στο τηλέφωνό σας και αυτοπροσώπως. Πιθανότατα να μην κάνετε τίποτα από τα δύο με μεγάλη επιτυχία, και σίγουρα κάνετε phubb.
- Βγάζετε αμέσως το τηλέφωνό σας στο δείπνο ή σε άλλες κοινωνικές ρυθμίσεις. Το να βάζετε το τηλέφωνό σας δίπλα στο πιάτο σας «για κάθε περίπτωση» είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι σύντομα θα το χρησιμοποιήσετε. Επιπλέον, η ύπαρξή του και μόνο είναι αρνητική όπως προειπώθηκε.
- Δεν μπορείτε να περάσετε ένα γεύμα χωρίς να ελέγξετε το τηλέφωνό σας. Το FOMO ή αλλιώς ο φόβος ότι κάτι θα χάσετε είναι πραγματικός, σας δημιουργεί άγχος και σίγουρα είστε επιρρεπής στο να κάνετε phubbing στο συνομιλητή σας.
Κινητό και εθισμός
Εάν η ιδέα να εγκαταλείψετε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σας κάνει νευρικούς και σας γεμίζει άγχος, δεν είστε μόνοι. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι η παρόρμηση για έλεγχο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι ισχυρότερη από την επιθυμία για σεξ. Η πρώτη κίνηση που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ξυπνάνε είναι να δουν το κινητό τους όπως φυσικά και η τελευταία. Τα νέα παιδιά δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ τους είναι πιο εύκολο μέσω facebook, viber, chat κτλ.
Μια πρόσφατη έκθεση διαπίστωσε ότι οι ενήλικες στις ΗΠΑ ελέγχουν τα τηλέφωνά τους, κατά μέσο όρο, 344 φορές την ημέρα – μία φορά κάθε τέσσερα λεπτά – και περνούν σχεδόν τρεις ώρες την ημέρα στις συσκευές τους συνολικά. Το πρόβλημα για πολλούς από εμάς είναι ότι μια γρήγορη εργασία που σχετίζεται με το τηλέφωνο οδηγεί σε έναν γρήγορο έλεγχο των ροών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ξαφνικά βρισκόμαστε να κοιτάμε μηχανικά τις οθόνες, σε ένα ατελείωτο και ανούσιο σκρολάρισμα.
Είναι ένας φαύλος κύκλος. Όσο πιο χρήσιμα γίνονται τα τηλέφωνά μας, τόσο περισσότερο τα χρησιμοποιούμε. Όσο περισσότερο τα χρησιμοποιούμε, τόσο περισσότερο δημιουρούμε νευρικές οδούς στον εγκέφαλό μας που οδηγούν στο να σηκώνουμε τα τηλέφωνά μας για οποιαδήποτε εργασία χρειάζεται να κάνουμε– και τόσο περισσότερο αισθανόμαστε την ανάγκη να ελέγξουμε το τηλέφωνό μας ακόμα και όταν δεν χρειάζεται.
3 τρόποι για να σταματήσετε το phubbing
- Κάντε τα γεύματα μια ζώνη χωρίς τηλέφωνο
Όταν έρθει η ώρα για φαγητό, όπου κι αν βρίσκεστε, αφήστε το τηλέφωνο μακριά. Εάν ένας μακρινός ήχος ειδοποιήσεων αποσπά υπερβολικά την προσοχή, γυρίστε και το τηλέφωνό σας στη λειτουργία “μην ενοχλείτε”.
Δώστε στον εαυτό σας χώρο για να ασχοληθείτε με τους ανθρώπους που έχετε απέναντί σας και να κάνετε μια ειλικρινή συζήτηση. Μπορεί στην αρχή να αισθάνεστε περίεργα, αλλά σύντομα θα αισθάνεστε πιο άνετα με τη συνομιλία πρόσωπο με πρόσωπο.
- Αφήστε το τηλέφωνό σας
Μπορεί να αισθάνεστε σαν να έχετε χάσει ένα άκρο, αλλά μην φοβάστε απλώς να βάλετε το τηλέφωνό σας στο αυτοκίνητο, στο συρτάρι του γραφείου ή στην τσάντα σας — και να το αφήσετε εκεί. Όποιες ειδοποιήσεις ή ενημερώσεις και αν συμβούν, θα σας περιμένουν αργότερα.
- Προκαλέστε τον εαυτό σας
Προσπαθήστε να βάζετε νέα όριο όλο και πιο συχνά, και μόλις καταφέρνετε κάτι επιβραβεύστε τον εαυτό σας με κάτι που σας ευχαριστεί.
Με αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσουμε να εξασκούμε τους εγκεφάλους μας καθώς κάθε φορά που αντιστεκόμαστε στον πειρασμό να ελέγξουμε το τηλέφωνο, δημιουργούμε νέα νευρωνικά μονοπάτια που θα διευκολύνουν το να χτίσουμε μία σταδιακή αντίσταση σε αυτόν το πειρασμό στο μέλλον ώστε να μπορούμε να απολαμβάνουμε τις ανθρώπινες σχέσεις μας όχι μέσα από την οθόνη, αλλά στην πραγματική ζωή.
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι σημαντικές για την ψυχική μας υγεία όπως και η επαφή μας με τον κοινωνικό μας περίγυρο. Ο εθισμός με τα κινητά τα απειλεί άμεσα και είναι σημαντικό να το αναγνωρίσουμε και να σταματήσουμε πριν οι επιτπώσεις είναι μη ανατρέψιμες.
Με πληροφορίες από TIME, Healthline, Stop Phubbing
