Δεκάδες επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια μεγάλη βάση δεδομένων γενετικής των σκύλων για να μελετήσουν αν η φυλή συνδέεται με τη συμπεριφορά. Εντόπισαν μόνο ελάχιστη συσχέτιση, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ράτσα έχει μικρή επιρροή στη συμπεριφορά ενός σκύλου. Το περιβάλλον, η γενετική και η εκπαίδευση παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο. Τα αποτελέσματα της μελέτης θέτουν υπό αμφισβήτηση τους νόμους που στοχοποιούν συγκεκριμένες ράτσες ως εκ γενετής επικίνδυνες, καθώς και άλλες συσχετισμούς για συγκεκριμένες φυλές.

Όπως δεν μπορείτε να κρίνετε ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του, έτσι δεν μπορείτε να κρίνετε ένα σκύλο από τη ράτσα του. Η συμπεριφορά ενός σκύλου επηρεάζεται πολύ περισσότερο από το περιβάλλον και την εκπαίδευσή του, σύμφωνα με μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science.

Η διαπίστωση έρχεται χάρη σε μια ηράκλεια προσπάθεια ερευνητών που συνδέονται με το Ινστιτούτο Broad του Χάρβαρντ και του ΜΙΤ, το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης και το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Η επικεφαλής συγγραφέας Kathleen Morrill, διδακτορική φοιτήτρια που μελέτησε τη γονιδιωματική συμπεριφορά των σκύλων, ενώ οι υπόλοιποι ερευνητές εξέτασαν τους ιδιοκτήτες 18.385 καθαρόαιμων και μικτών σκυλιών και εξέτασαν 2.155 σκυλιά με γονότυπο στο πλαίσιο του επιστημονικού προγράμματος πολιτών Darwin’s Ark.

Για το πρόγραμμα, οι συμμετέχοντες έλαβαν μια σειρά από ερωτηματολόγια για να συμπληρώσουν σχετικά με τους σκύλους τους. Στη συνέχεια έλαβαν ένα κιτ DNA για να πάρουν δείγμα σάλιου από το σκυλάκι τους και να το στείλουν στο εργαστήριο για γενετικές εξετάσεις. Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν σε μια μεγάλη βάση δεδομένων που μοιράστηκαν ελεύθερα σε ερευνητές σε όλο τον κόσμο. Σε αντάλλαγμα, οι περίεργοι ιδιοκτήτες σκύλων έλαβαν ένα γενετικό και φυλετικό προφίλ των σκύλων τους.

Με τα άφθονα δεδομένα που τους παρείχαν οι επιστήμονες-πολίτες, η Morrill και η ομάδα της διαπίστωσαν μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα, αλλά το πιο σημαντικό ήταν το εξής: «Η ράτσα δεν είναι σε θέση να προβλέψει το χαρακτήρα των σκύλων, εξηγώντας μόλις το 9% της διακύμανσης της συμπεριφοράς τους».

Με άλλα λόγια, μια ράτσα καθορίζεται πολύ περισσότερο από το πώς φαίνεται ένας σκύλος και έχει ελάχιστη σχέση με το πώς συμπεριφέρεται ένας μεμονωμένος σκύλος. «Αν και η ράτσα μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα εμφάνισης μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς, η ράτσα από μόνη της δεν είναι, αντίθετα με τη δημοφιλή πεποίθηση, αρκετά κατατοπιστική για να προβλέψει τον χαρακτήρα ενός σκύλου», έγραψαν οι συγγραφείς.

Οι ερευνητές χώρισαν τη συμπεριφορά ενός σκύλου σε οκτώ κατηγορίες: επίπεδο άνεσης γύρω από τον άνθρωπο, ευκολία διέγερσης ή ενθουσιασμού, προτίμηση σε παιχνίδια, ανταπόκριση στην εκπαίδευση από τον άνθρωπο, πόσο εύκολα προκαλείται ο σκύλος από ένα τρομακτικό ερέθισμα, επίπεδο άνεσης γύρω από άλλους σκύλους, δέσμευση με το περιβάλλον και επιθυμία να είναι κοντά στον άνθρωπο.

Από αυτά τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς, η ανταπόκριση στην ανθρώπινη εκπαίδευση και η συσχέτιση με τα παιχνίδια συνδέθηκαν περισσότερο με τη ράτσα, αλλά οι συσχετίσεις ήταν μικρές. Η ικανότητα προσφοράς ήταν πολύ συχνή μεταξύ των Μπόρντερ Κόλεϊ και των Αυστραλιανών Ποιμενικών, ενώ η συσχέτιση με τα παιχνίδια ήταν συχνή μεταξύ των Μπόρντερ Κόλεϊ και τωνΓερμανικών Ποιμενικών.

Η ηλικία ενός σκύλου ήταν πολύ καλύτερος προγνωστικός παράγοντας της συμπεριφοράς. Οι μεγαλύτεροι σκύλοι, για παράδειγμα, ήταν λιγότερο επικοινωνιακοί και λιγότερο αφοσιωμένοι στα παιχνίδια από ό,τι τα νεότερα κουτάβια.

Οι σύγχρονες ράτσες σκύλων χρονολογούνται στην πραγματικότητα μόνο περίπου 160 χρόνια πριν, «μια αναλαμπή στην εξελικτική ιστορία σε σύγκριση με την προέλευση των σκύλων πριν από περισσότερα από 10.000 χρόνια», περιέγραψαν οι ερευνητές. Έτσι, είναι λογικό η ράτσα να μην εξηγεί σε σημαντικό βαθμό τη συμπεριφορά ενός σκύλου.

Ερευνώντας τα χιλιάδες γονιδιώματα των σκύλων που υπάρχουν στο αρχείο, οι ερευνητές βρήκαν έντεκα γενετικές περιοχές που σχετίζονται με διάφορες συμπεριφορές, από τη συχνότητα γαυγίσματος μέχρι την κοινωνικοποίησή τους με τους ανθρώπους. Τα γονίδια σε αυτές τις περιοχές διέφεραν σε μεγάλο βαθμό ακόμα κι εντός της ίδιας της ράτσας, παρέχοντας περαιτέρω αποδείξεις ότι η ράτσα συνδέεται μόνο οριακά με τη συμπεριφορά.

Τα ευρήματα της μελέτης θέτουν υπό αμφισβήτηση τους νόμους που στοχεύουν σε συγκεκριμένες, δήθεν «επικίνδυνες» ράτσες. Πολλές ράτσες σκύλων θεωρούνται επικίνδυνες σε αρκετές χώρες και είτε απαγορεύονται είτε εντάσσονται σε πολύ αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο.

Δείτε επίσης: Γιατί τα σκυλιά γέρνουν το κεφάλι τους; Ίσως να αποτελεί σημάδι ευφυΐας