Στην ταινία «Underground» του Εμιρ Κουστουρίτσα, ο πρωταγωνιστής, ο Μάρκο κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετατρέπει το υπόγειο κελάρι του παππού του σε χώρο παράνομης κατασκευής όπλων. Μετά την ανακάλυψη ενός φορτίου όπλων, ο Μάρκο και ο Μπλάκι καταζητούνται ως υπαίτιοι. Ο Μάρκο κρύβει τη γυναίκα του Μπλάκι, Βέρα, τον αδελφό του, Ιβάν, και πολλούς άλλους στο κελάρι.
Λίγο πριν την απελευθέρωση, το 1944, ο Μπλάκι συλλαμβάνεται, βασανίζεται αλλά απελευθερώνεται από τον Μάρκο, που τον μεταφέρει και αυτόν στο κελάρι.
Ο Μάρκο κρατάει για τα επόμενα 20 χρόνια τον Μπλάκι και τους υπόλοιπους ανυποψίαστους πατριώτες σε πλήρη άγνοια ως προς τις πραγματικές εξελίξεις. Πιστεύοντας ότι έχουν περάσει μόνο 15 χρόνια, κατασκευάζουν όπλα υπό τον φόβο των Γερμανών – οι οποίοι φυσικά δεν υπάρχουν, καθώς η χώρα τους έχει απελευθερωθεί.
Την ταινία «Underground» του Εμιρ Κουστουρίτσα ζήλεψε μια γυναίκα στη Βρετανία, η οποία ζει στο σήμερα, αλλά η καθημερινότητά της ανήκει στην εποχή του Μεσοπολέμου.
Η Τζοάνα Φράνσις μπορεί να ζει στο σήμερα, αλλά η καρδιά της ανήκει… στο παρελθόν. Έτσι, η 48χρονη Βρετανίδα έχει φτιάξει την καθημερινότητα της έτσι ώστε όλα να μοιάζουν λες και ζει στο 1939: πλένει τα ρούχα της σε σκάφη, πηγαίνει στην τουαλέτα που είναι έξω από το σπίτι της και οδηγεί ένα ρετρό ποδήλατο της δεκαετίας του ’30.
Η Τζοάνα Φράνσις ζει σε μια… χρονοκάψουλα κολλημένη στην εποχή του Μεσοπολέμου. Η 48χρονη από τη πόλη Σκάνθορπ της Μεγάλης Βρετανίας έχει τέτοια εμμονή με το παρελθόν –κι ειδικά με την δεκαετία του 1930- ώστε έχει διαμορφώσει την καθημερινότητα της καθ’ αυτόν τον τρόπο ώστε να προσομοιάζει την αντίστοιχη ενός ανθρώπου που θα ζούσε όχι στο 2024, αλλά στο 1939.
Έτσι, δεν διαθέτει ηλεκτρικές συσκευές, παρά μόνο ένα παλιό ραδιόφωνο της εποχής κι ένα γραμμόφωνο. Η έλλειψη πλυντηρίου σημαίνει πως η Τζοάνα πρέπει να πλένει τα ρούχα της σε μια σκάφη, ενώ, σύμφωνα με τις συνήθειες της εποχής, αντί για en suite τουαλέτα, όταν θέλει να κάνει την ανάγκη της, πηγαίνει στην τουαλέτα που είναι έξω από το σπίτι της, στον κήπο.
Όταν μπήκε στο σπίτι της, η Τζοάνα έσπευσε να «ξηλώσει» όλες τις ηλεκτρικές συσκευές που είχε από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη, ενώ απογύμνωσε τους τοίχους της οικίας από οτιδήποτε μπορεί να θυμίζει έστω και δυσδιάκριτα… το σήμερα.
Κατόπιν, πήγε σε καταστήματα ρετρό ρούχων κι αγόρασε ενδύματα που θα ταίριαζαν σε μια γυναίκα του Μεσοπολέμου κι όχι σε μια που ζει στο 2024. Επιπλέον, για να κάνει τα ψώνια ή να μετακινηθεί, οδηγεί ένα ρετρό ποδήλατο της δεκαετίας του ’30.
«Το ενδιαφέρον για τη ζωή αυτή μου γεννήθηκε από τότε που ήμουν μικρό κορίτσι. Πάντα μου άρεσε η περίοδος του Μεσοπολέμου και ως παιδί ένιωθα σαν στο σπίτι μου μέσα στα μουσεία ιστορίας. Ήθελα να φέρω ξανά στη ζωή όλα εκείνα τα αντικείμενα που θαύμαζα στις προθήκες», λέει η ίδια.
Και όντως, εν μέρει το έχει καταφέρει, καθώς το σπίτι της στο Σκάνθορπ έχει μετατραπεί σε ένα ζωντανό μουσείο αντικειμένων της δεκαετίας του 1930.
Όπως και να’ χει, η ίδια παραδέχεται όντως πως «οι άνθρωποι δυσκολεύονται να συνυπάρξουν μαζί μου στην καθημερινότητα τους».
Και, όντως, πώς να μην δυσκολεύεται κάποιος παρατηρώντας την Τζοάνα να σηκώνεται κάθε πρωί και το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να αδειάσει το δοχείο νυκτός της προηγούμενης βραδιάς στην αυλή;
«Ο κόσμος νομίζει πως είναι δύσκολο αλλά δεν είναι: το συνηθίζεις», επισημαίνει η 48χρονη γυναίκα που περνά τα βράδια της βάζοντας στο γραμμόφωνο της δισκάκια με τραγούδια δημοφιλών καλλιτεχνών της εποχής εκείνης όπως ο Τζορτζ Φορμπι κι ο Γκλεν Μίλερ.
Αυτό που λείπει περισσότερο από τη ζωή της Τζοάνα είναι ένας σύντροφος.
«Θα ήθελα να γνωρίσω κάποιον, αλλά ξέρω πως είναι δύσκολο να ζήσει κάποιος μαζί μου», λέει.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι που θα ήθελαν μια τέτοια σύζυγο είτε είναι 90 χρονών, είτε έχουν πεθάνει», προσθέτει με αυτοσαρκασμό, καταλήγοντας με νόημα πως «ίσως πρέπει να αποδεχτώ πως γεννήθηκα με μερικές δεκαετίες καθυστέρηση…».
H Joanna Francis δεν είναι η μόνη με αυτή την ιδιοτροπία.
Υπάρχει και μια δεύτερη, εξίσου ενδιαφέρουσα περίπτωση, αυτή της επίσης Βρετανίδας Hannah Hall.