Ποιο είναι το τελευταίο πράγμα που θα θέλατε να μοιραστείτε με τον κόσμο; Αν μπορούσατε να πείτε μια τελευταία πρόταση που να σας χαρακτηρίζει, που να κρυσταλλώνει τέλεια τον τρόπο που ζήσατε τη ζωή σας, τι θα λέγατε; Ένα σλόγκαν, ένα inside-joke, έναν στίχο από το αγαπημένο σας ποίημα, που περιγράφει τέλεια τη φιλοσοφία της ζωής σας;
Οι επιγραφές στις ταφόπλακες είναι το τελευταίο μας μήνυμα, η τελευταία ατάκα στη θεϊκή κωμωδία που ονομάζουμε ζωή.
Συγκεντρώσαμε μερικές από τις πιο έξυπνες, συγκινητικές και αστείες επιγραφές σε τάφους διάσημων ανθρώπων. Μπορεί να είναι 2 μέτρα κάτω από το χώμα, αλλά μια αξιομνημόνευτη ταφόπλακα σημαίνει ότι δεν θα ξεχαστούν ποτέ.
Spike Milligan: «Σας είπα ότι ήμουν άρρωστος»
Ο Milligan, ο οποίος πέθανε από ηπατική ανεπάρκεια το 2002 σε ηλικία 83 ετών, ήταν διάσημος κωμικός, γνωστός για το προκλητικό χιούμορ του και τη συμμετοχή του σε ταινίες όπως το “Monty Python’s Life of Brian”. Η ταφόπλακά του, η οποία βρίσκεται στην εκκλησία St Thomas στο Winchelsea, στο Ανατολικό Σάσεξ, έμεινε κενή για αρκετό καιρό ενώ η οικογένειά του μάλωνε για το ποια φράση θα συμπύκνωνε καλύτερα την προσωπικότητα και την μακρά καριέρα του κωμικού.
Όταν τελικά κατέληξαν σε συμφωνία, η εκκλησία επέμεινε να γραφτεί η φράση στα γαελικά για να τιμήσουν τις ιρλανδικές ρίζες του Milligan.
Jesse James: «Δολοφονήθηκε από έναν προδότη και δειλό που το όνομά του δεν αξίζει να αναφερθεί εδώ»
Ο Jesse James ήταν ένας θρύλος – κάτι σαν τον Ρομπέν των Δασών της Άγριας Δύσης. Οι αρχές τον μισούσαν αλλά ο λαός τον λάτρευε. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1876, o James και η συμμορία του επιχείρησαν να ληστέψουν την Εθνική Τράπεζα στη Μινεσότα. Έτσι ξεκίνησε ένα μεγάλο ανθρωποκυνηγητό, με τις αρχές να προσφέρουν αμοιβή 10.000 δολαρίων για τη σύλληψη του James. Τα αδέρφια Bob και Charlie Ford, μέλη της συμμορίας του Jesse James, αποφάσισαν να τον προδώσουν και να συνεργαστούν με την αστυνομία για να κερδίσουν την αμοιβή.
Στις 3 Απριλίου 1882, ο άοπλος Jesse James στεκόταν πάνω σε μια καρέκλα στο σπίτι του ενώ προσπαθούσε να στερεώσει μια φωτογραφία στον τοίχο. Τότε, ο Bob τον πυροβόλησε στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Ο James ήταν μόλις 34 ετών όταν πέθανε. Ο Κυβερνήτης του Μιζούρι, Thomas Crittenden έδωσε χάρη στους αδερφούς Ford για το έγκλημά τους, αλλά ο λαός τους έβλεπε ως δειλούς. Το ίδιο και η μητέρα του James, η Zerelda, η οποία επέλεξε την επιγραφή στην ταφόπλακά του.
Studs Terkel: «Η περιέργεια δεν σκότωσε αυτή τη γάτα»
Η περιέργεια σίγουρα δεν σκότωσε τον Studs Terkel. Στην πραγματικότητα, καθόρισε την καριέρα αυτού του βραβευμένου με Πούλιτζερ δημοσιογράφου, συγγραφέα και παρουσιαστή ραδιοφώνου. Ο Terkel πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του παίρνοντας συνεντεύξεις από απλούς Αμερικανούς πολίτες. Χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονόμασε «δημοσιογραφία του δρόμου» (guerrilla ή street journalism), συγκέντρωσε ατελείωτες ώρες συνομιλιών, συνθέτοντας μια ζωντανή προφορική ιστορία της Αμερικής. Ο Terkel πέθανε το 2008, σε ηλικία 96 ετών.
Dee Dee Ramone: «Οκ… πρέπει να φύγω τώρα»
Ο Dee Dee Ramone ήταν ιδρυτικό μέλος και μπασίστας του θρυλικού συγκροτήματος Ramones. Μετά την αποχώρησή του από το συγκρότημα το 1989, συνέχισε με μια επιτυχημένη σόλο καριέρα ενώ έγραψε και βιβλία. Μόλις λίγους μήνες πριν από τον θάνατο του το 2002 από υπερβολική δόση ναρκωτικών σε ηλικία 49 ετών, το συγκρότημα εισήχθη στο Rock & Roll Hall of Fame. Τότε ο Ramone είχε δώσει μια ομιλία στην οποία είχε δηλώσει με χιούμορ: «Θα ήθελα να συγχαρώ τον εαυτό μου και να ευχαριστήσω τον εαυτό μου και να του δώσω ένα χτύπημα στην πλάτη». Ο Dee Dee θάφτηκε κοντά στον κιθαρίστα Johnny Ramone στο Hollywood Forever Cemetery στο Λος Άντζελες (οι ταφόπλακές τους αναφέρουν τα πραγματικά τους ονόματα, Douglas Colvin και John Cummings).
Billy Wilder: «Είμαι συγγραφέας, αλλά κανείς δεν είναι τέλειος»
Ο βραβευμένος με 8 Όσκαρ Billy Wilder πέθανε από πνευμονία το 2002, σε ηλικία 95 ετών. Ο Wilder θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους σεναριογράφους του Χόλιγουντ, με καριέρα που διήρκεσε πάνω από πέντε δεκαετίες. O Wilder έγραψε το σενάριο για μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες του κινηματογράφου: Μερικοί το προτιμούν καυτό, Επτά χρόνια φαγούρα, Ball of Fire, κα. Η σαρκαστική έκφρασει που είναι χαραγμένη στην ταφόπλακά του, είναι εμπνευσμένη από την τελευταία ατάκα της ταινίας «Μερικοί το προτιμούν καυτό».
Jim Morrison: «Κατά τον δαίμονα εαυτού»
Ο Jim Morrison πέθανε το 1971 από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 27 ετών. Ο frontman των «The Doors» πέρασε τους τελευταίους μήνες της ζωής του στη Γαλλία και κηδεύτηκε στο περίφημο νεκροταφείο Père Lachaise στο Παρίσι. Η επιγραφεί στην ταφόπλακά του είναι γραμμένη στα αρχαία ελληνικά. Στην αρχαία Ελλάδα «Δαίμων εαυτού» ονομαζόταν η θεότητα-προστάτης που ζούσε μέσα σε κάθε άνθρωπο από τη γέννηση έως το θάνατό του και φρόντιζε για την προσωπική εξέλιξη κι ευημερία του, κάτι σαν τον «Φύλακα-άγγελο» στον χριστιανισμό. Ο «δαίμων εαυτού» ήταν ο συνδετικός κρίκος μεταξύ του κόσμου των θεών και των θνητών. Επομένως, «Πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού», ουσιαστικά σημαίνει «πράττω σύμφωνα με αυτό που η συνείδησή μου θεωρεί σωστό», αδιαφορώντας για τις επιταγές της κοινωνίας.
Frank Sinatra: «Τα καλύτερα έρχονται»
Ίσως περιμένατε κάτι άλλο, πιθανότατα τον στίχο «I did it my way». Η οικογένεια του Βασιλιά της Τζαζ επέλεξε έναν άλλον στίχο για την ταφόπλακα του καλλιτέχνη, το «The best is yet to come» από το ομώνυμο hit του 1964. Ο Frank Sinatra πέθανε το 1998, σε ηλικία 82 ετών, μετά από δύο καρδιακές προσβολές. Αν και γεννήθηκε στο Χόμποκεν του Νιου Τζέρσεϊ, ο Sinatra θάφτηκε (μαζί με ένα πακέτο τσιγάρα Camel, έναν αναπτήρα Zippo, 10 δεκάρες και ένα μπουκάλι Jack Daniels) στην πόλη που αποκαλούσε σπίτι του – το Palm Springs στην Καλιφόρνια.
Charles Bukowski: «Μην προσπαθείς»
Ο Bukowski ήταν καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του ο αφηγητής της λογοτεχνίας του περιθωρίου, γράφοντας για το λεγόμενο «American way of life», το σημείο που το αμερικανικό όνειρο γίνεται εφιάλτης. Πάνω στον τάφο του είναι γραμμένες οι λέξεις «Μην Προσπαθείς» (Don’t Try). Σύμφωνα με τη γυναίκα του, το νόημα των παραπάνω λέξεων έχει να κάνει με τις παρακάτω φράσεις: «Εάν σπαταλάς όλη σου την ώρα προσπαθώντας, τότε το μόνο που πράττεις είναι να προσπαθείς. Γι’ αυτό μην προσπαθείς. Πράξε».
Ο Charles Bukowski πέθανε από λευχαιμία στις 9 Μαρτίου 1994, στο San Pedro της Καλιφόρνια σε ηλικία 73 ετών, λίγο καιρό αφότου είχε ολοκληρώσει το τελευταίο του βιβλίο «Pulp».
George Johnson: «Ενθάδε κείται ο George Johnson, απαγχονισμένος κατά λάθος το 1882. Είχε δίκιο, εμείς άδικο, αλλά τον κρεμάσαμε και τώρα πέθανε»
Σε αντίθεση με άλλους στην λίστα αυτή, ο George Johnson δεν ήταν διάσημος όσο ζούσε. Κάποια στιγμή αγόρασε καλόπιστα ένα άλογο, χωρίς να ξέρει ότι ήταν κλεμμένο. Το δικαστήριο δεν τον πίστεψε και τον καταδίκασε σε απαγχονισμό. Αργότερα κατάλαβαν το λάθος τους, αλλά τότε ήταν πια πολύ αργά. Θάφτηκε στο Boot Hill Cemetery στο Tombstone της Αριζόνα, το οποίο είναι επίσης “σπίτι” πολλών διαβόητων χαρακτήρων της Άγριας Δύσης, συμπεριλαμβανομένου του Billy Clanton και των αδελφών McLaury, που πέθαναν κατά τη διάρκεια της συμπλοκής στο O.K. Corral.
Dr. Martin Luther King, Jr.: «Επιτέλους ελεύθερος. Επιτέλους ελεύθερος. Δόξα τω Θεώ τον Παντοδύναμο, είμαι επιτέλους ελεύθερος»
Όταν ο ηγέτης του κινήματος των Αφροαμερικανών, Δρ. Martin Luther King, Jr είπε αυτά τα αθάνατα λόγια στα σκαλιά του Μνημείου του Λίνκολν στις 28 Αυγούστου 1963, δημιούργησε μια στιγμή ορόσημο στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα. Δυστυχώς, ο Δρ King δεν θα ζούσε ποτέ για να δει την πλήρη υλοποίηση της ομιλίας του «I Have a Dream». Στις 4 Απριλίου 1968, σε ηλικία μόλις 39 ετών, δολοφονήθηκε ενώ στεκόταν στο μπαλκόνι του μοτέλ Lorraine στο Μέμφις του Τενεσί. Ογδόντα χιλιάδες πενθούντες παρακολούθησαν την κηδεία του, η οποία πραγματοποιήθηκε στην εκκλησία Ebenezer Baptist στην Ατλάντα, όπου είχε κηρύξει κάποτε.
Merv Griffin: «Δε θα επιστρέψω αμέσως μετά το διαφημιστικό διάλειμμα»
Ο Griffin ήταν γνωστός παρουσιαστής talk show και μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης. Δύο από τα τηλεπαιχνίδια που δημιούργησε και παρουσίασε, “Wheel of Fortune” και “Jeopardy” (στην ελληνικές παραλλαγές τους “Ο τροχός της τύχης” και “Άκου τι είπαν”), εξακολουθούν να είναι στον αέρα σήμερα, μετά το ντεμπούτο τους το 1964. Ο Griffin ξεκίνησε αρχικά ως τραγουδιστής μεγάλης μπάντας και, στη συνέχεια, έγινε παρουσιαστής. Το talk show του “The Merv Griffin Show” ήταν στον αέρα για 21 χρόνια. Πέθανε το 2007 από καρκίνο του προστάτη.
Leonard Matlovich: «Όταν ήμουν στο στρατό, μου έδωσαν μετάλλιο όταν σκότωσα δύο άντρες και απαλλαγή όταν ερωτεύτηκα έναν»
Αφού υπηρέτησε σε τρεις εκστρατείες στο Βιετνάμ, ο Matlovich έγινε αποδέκτης του Bronze Star και του Purple Heart. Στις 6 Μαρτίου 1975, μετά από 12 χρόνια υπηρεσίας, ο Matlovich έδωσε μια επιστολή στον διοικητή του, δηλώνοντας την ομοφυλοφιλία του. Παρά τις διακρίσεις και τις υποδειγματικές στρατιωτικές του επιδόσεις, ο Matlovich κρίθηκε ακατάλληλος για υπηρεσία και απολύθηκε αμέσως. Λίγο αργότερα άσκησε μήνυση και έγινε αμέσως ο πιο διάσημος ομοφυλόφιλος ακτιβιστής, σε μια εποχή που το κίνημα των ΛΟΑΤΚΙ+ πάλευε ακόμη να εδραιώσει τη νομιμότητά του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ακολουθεί ένα απόσπασμα από μια συνέντευξη με τον Studs Terkel – η ταφόπλακα του οποίου βρίσκεται κι αυτή στη λίστα.
«Η φιλοσοφία μου λέει ότι ο καθένας στον κόσμο πρέπει να επιτρέπεται να κάνει ό,τι θέλει, όταν το θέλει, όπου θέλει, εφόσον αυτό που κάνει δεν παραβιάζει τα δικαιώματα κανενος άλλου ανθρώπου».
«Το τι κάνουν δύο ενήλικες που συναινούν στην κρεβατοκάμαρά τους είναι δική τους δουλειά και κανενός άλλου. Το να μπορούν δύο άντρες να αγγίζονται και να αγαπιούνται και να έχουν συναισθήματα, να χρειάζονται ο ένας τον άλλον (…) νομίζω ότι είναι πολύ, πολύ όμορφο. Οι γονείς που μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά τους θα τους δίνουν όπλα. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτούς όταν παίζουν Καουμπόηδες και Ινδιάνους και τρέχουν τριγύρω. Αλλά όταν δύο μικρά αγόρια δείχνουν συναισθήματα και αγάπη, οι άνθρωποι σφίγγονται και φοβούνται τόσο πολύ ότι το παιδί τους μπορεί να αγαπήσει. Είναι πολύ λυπηρό».
Mel Blanc: «That’s all folks!»
Ήταν γνωστός ως «Ο άντρας με τις 1000 φωνές» και σίγουρα μερικές από αυτές τις έχετε ακούσει κι εσείς.Ο Mel Blanc ήταν ένας φωνητικός χαμαιλέοντας και -πριν τον θάνατό του από καρδιακή νόσο και εμφύσημα το 1989 σε ηλικία 81 ετών- 20 εκατομμύρια άνθρωποι άκουγαν καθημερινά τη φωνή του. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του στην εταιρεία Warner Brothers, ο πολυτάλαντος ηθοποιός δημιούργησε μερικούς από τους πιο διάσημους χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων στην τηλεοπτική ιστορία, συμπεριλαμβανομένων των Bugs Bunny, Porky Pig, Yosemite Sam, Woody ο Τρυποκάρυδος και Sylvester. Ήταν ο Blanc πίσω από το catchphrase του Bugs Bunny «What’s up, Doc?».
Οι τηλεθεατές ήξεραν πάντα ότι ένα επεισόδιο είχε φτάσει στο τέλος του, όταν άκουγαν τον Porky Pig να λέει «That’s all folks!». Όταν ο Blanc θάφτηκε στο νεκροταφείο του Hollywood Forever, επέλεξε αυτήν την ατάκα για το δικό του τελευταίο αντίο.
