Η εικόνα του γάμου ως επιβλητική και η αναμενόμενη «επόμενη στάση» της ενηλικίωσης αλλάζει και σήμερα, για πολλούς, το να μένεις single δεν είναι αναγκαστική μετάβαση, αλλά συνειδητή απόφαση. Η κοινωνία μετακινείται από το «πότε θα παντρευτείς;» στο «γιατί να δεσμευτείς από νωρίς;».

Για δεκαετίες οι πολιτισμικές, οικονομικές και κοινωνικές νόρμες ήθελαν τον γάμο για να υπάρξει το «τέλος» μιας διαδρομής που θα σήμαινε την ολοκλήρωση του ανθρώπου. Η σωστή σειρά ήταν ότι τελειώνεις σπουδές, βρίσκεις δουλειά, φτιάχνεις σπίτι, παντρεύεσαι, κάνεις παιδιά, το πρότυπο αυτό ήταν σχεδόν καθολικό. Όμως η πραγματικότητα άλλαξε και οι σύγχρονες κοινωνίες, ειδικά οι πιο φιλελεύθερες και αστικές, προωθούν την ανεξαρτησία, την αυτονομία και την προσωπική ελευθερία. Ως αποτέλεσμα, για πολλούς το «settle down» δεν είναι ούτε ελκυστική, ούτε αναγκαία επιλογή, αλλά κάτι που μπορεί να περιμένει.

Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο, όλο και πιο συχνά ακούγεται ότι δεν υπάρχει πίεση να «τακτοποιηθείς». Αντίθετα, υπάρχει πίεση να μείνεις ελεύθερος/η, να μη δεσμευτείς πρόωρα και να κρατάς τις επιλογές σου ανοιχτές. Πολλοί σήμερα βλέπουν ότι το να είναι single δεν είναι κάποιο πρόβλημα και ένα στάδιο ζωής στο όποιο έχεις αποτύχει, αλλά ως ευκαιρία. Ο χρόνο, η ενέργεια και ο ψυχικός χώρος μπορούν να επενδυθούν σε προσωπικές φιλοδοξίες όπως είναι η καριέρα, τα ταξίδια, άλλα δημιουργικά projects, χωρίς τον συμβιβασμό που συχνά φέρνει μια σχέση.

Για αρκετούς, η ερωτική σχέση ή ο γάμος δεν είναι προτεραιότητα. Άλλοι στόχοι είναι πιο σημαντικοί όπως οι επαγγελματικοί, η εξέλιξη της προσωπικής ανάπτυξης και της αυτογνωσίας προηγούνται. Σύμφωνα με έρευνες, ένα σημαντικό ποσοστό των singles δηλώνει ότι η επιλογή να μην είναι σε σχέση είναι προσωρινή και σχετίζεται με διαφορετικές προτεραιότητες. Πολύ συχνά, οι αποτυχημένες σχέσεις ή οι τοξικές εμπειρίες φέρνουν φόβο και ανασφάλεια. Κάποιοι αποφασίζουν να μείνουν single όχι γιατί δεν θέλουν σύντροφο, αλλά γιατί φοβούνται να εμπλακούν ξανά σε μία ιστορία που θα τους πληγώσει ή γιατί δεν βρίσκουν αυτό που τους ταιριάζει.

Οι λογικές πίεσης προς το γάμο και η οικογένεια φαίνεται ότι χάνουν έδαφος. Η ιδέα ότι «πρέπει να παντρευτείς ως μέρος της ενηλικίωσης» γίνεται όλο και λιγότερο «δεδομένη». Η συμβατική αντίληψη αλλάζει και η κοινωνική αφήγηση λέει ότι το να είσαι single δεν είναι πλέον «προσωρινή κατάσταση» ή «μεταβατικό στάδιο» αλλά μία συνειδητή απόφαση ζωής.

Το να είναι κάποιος single δεν σημαίνει απαραίτητα μοναξιά ή προβλήματα, μπορεί να σημαίνει επιλογή ζωής με πλεονεκτήματα που οι προγενέστερες γενιές δεν ήθελαν ή δεν τις ενδιέφερε, όπως το γεγονός ότι ο χρόνος και ενέργεια για προσωπική εξέλιξη και ανεξαρτησία δεν χρειάζεται να «θυσιαστούν» στη δημιουργία οικογένειας. Δεν χρειάζεται να προσαρμόζεσαι στις ανάγκες κάποιου άλλου, αρκεί να έχεις τον έλεγχο της καθημερινότητάς σου. Η ευκαιρία σου να επανεξετάσεις τις προσδοκίες σου από τις σχέσεις και τελικά να μην επιλέγεις «όποιον να ’ναι», αλλά με βάση τα πραγματικά θέλω σου και το τι σου ταιριάζει. Ακόμα ως single έχεις περισσότερη ευελιξία κινήσεων στην καριέρα σου, στο πώς ζεις και στον τρόπο που δομείς τη ζωή σου.

Το γεγονός ότι το stay single γίνεται πιο αποδεκτό δεν σημαίνει ότι καταργούνται οι προκλήσεις. Υπάρχουν ακόμη κοινωνικές πιέσεις, «single-shaming» δηλαδή υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί ή κοινωνική πίεση προς το να «τακτοποιηθείς». Επίσης, δεν ισχύει για όλους ότι η μοναχική ζωή είναι επιλογή για κάποιους είναι αποτέλεσμα καταστάσεων όπως οι οικονομικές δυσκολίες, ο φόρτος, οι προσωπικοί φόβοι και οι απογοητεύσεις. Σύμφωνα με έρευνες, αρκετά άτομα παραμένουν single όχι επειδή το θέλουν, αλλά επειδή δυσκολεύονται να βρουν τον κατάλληλο σύντροφο. Τέλος, το να είσαι single δεν εγγυάται μία παραδεισένια, ανέμελη ζωή, χρειάζεται αυτογνωσία, πρόθεση και σαφήνεια στο τι θες από τη ζωή σου, αλλιώς η ελευθερία μπορεί να γίνει συναισθηματική μοναξιά.

Γιατί αυτή η τάση μας αφορά

Η γενιά Gen Z μεγαλώνει σε διαφορετικά «πρότυπα». Οι οικονομικές δυσκολίες, οι αβεβαιότητες, η ταχύτητα της ζωής, η δουλειά, οι φιλοδοξίες, αλλά και η αλλαγή των κοινωνικών αξιών, όλα παίζουν ρόλο στο γιατί πολλοί κοιτάζουν με άλλο μάτι την έννοια της σχέσης, του γάμου και της δέσμευσης. Πλέον η επιλογή του «να μείνω single» δεν είναι κάτι για να κρυφτείς ή να ντραπείς είναι επιλογή, δικαίωμα. Είναι τρόπος να φτιάξεις τη ζωή σου όπως θες χωρίς να αισθάνεσαι πως «πρέπει» να ακολουθήσεις κάποιο «παραδοσιακό» μονοπάτι.

Και ίσως αυτό να είναι το πιο σημαντικό, ότι η πίεση πλέον δεν έρχεται μόνο από τους άλλους αλλά και από μέσα μας το να ζήσουμε αυθεντικά, με επιλογές που μας τιμούν. Το να παντρευτείς που ήταν κάποτε το φυσικό βήμα στη ζωή του καθενός, σήμερα, για πολλούς, το «stay single» είναι η καλύτερη επιλογή. Το να αποφασίσεις να παραμείνεις single δεν είναι φόβος προς τη δέσμευση, είναι επίγνωση. Και δεν είναι απλώς φάση, είναι πρόταση ζωής. Η νέα κανονικότητα λέει ότι δεν χρειάζεται να ζήσεις μέσα σε έναν γάμο για να νιώσεις πλήρης και αυτό ίσως είναι το πραγματικό κοινωνικό upgrade του σήμερα.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.