Ολοένα και πιο συχνά ακούμε ή και χρησιμοποιούμαι στην καθημερινότητά μας την λέξη «κάρμα», στην πραγματικότητα όμως δεν γνωρίζουμε την βαθύτερη σημασία της. Τι είναι το κάρμα; Τι σημαίνει; Το χρησιμοποιούμε σωστά στην καθημερινότητά μας; Με αυτό το άρθρο θα απαντηθούν όλα τα καυτά ερωτήματα για να γνωρίζουμε με ακρίβεια την σημαίνει ο όρος «κάρμα».

Το κάρμα δεν είναι απλή ανταπόδοση για τις κακές πράξεις. Η ανατολική παράδοση θεωρεί ότι το κάρμα αποτελεί μέρος ενός κύκλου της γέννησης και της αναγέννησης. Οι πράξεις και οι προθέσεις μας μπορούν να επηρεάσουν το κάρμα, το οποίο μπορεί να είναι τόσο θετικό όσο και αρνητικό.

Η είδηση για παράδειγμα ότι ο Ντόναλντ Τραμπ νόσησε με COVID-19, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδόθηκε η πεποίθηση ότι «προκάλεσε το κάρμα του». Ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος απαξίωνε τον ιό, χλεύαζε ανοιχτά την πρακτική του να φοράει κανείς μάσκα, παραπληροφορούσε συστηματικά και διοργάνωνε εκδηλώσεις που για χιλιάδες οπαδούς χωρίς να τηρούνται τα μέτρα προστασίας. Αλλά αυτό που του συνέβη δεν ήταν απαραίτητα κάρμα (ή τουλάχιστον, δεν μπορούμε να το επαληθεύσουμε με κάποιο τρόπο). Οι πιθανότητες είναι ότι το κάρμα δεν είναι αυτό που νομίζετε.

Το κάρμα δεν είναι απλώς ένας μηχανισμός με τον οποίο το σύμπαν τιμωρεί για τα κακώς κείμενα κάποιου. Δεν είναι απλή τύχη ούτε καν πεπρωμένο. Είναι μια σανσκριτική λέξη που στην πραγματικότητα σημαίνει «δράση», «έργο» ή «πράξη» και στην ουσία αναφέρεται στον πνευματικό κύκλο της αιτίας και του αποτελέσματος. Οι καλές προθέσεις πράξεις έχουν ως αποτέλεσμα ένα καλό κάρμα, ενώ οι κακές φέρνουν το κακό κάρμα. Σημειώστε ότι το κάρμα δεν είναι απαραίτητα αρνητικό. Είναι περισσότερο ένας νόμος των συνεπειών παρά μια συγκεκριμένη ανταμοιβή ή τιμωρία.

Η έννοια συνδέεται με την ιδέα της σαμσάρα, η οποία έχει επίσης ινδικές καταβολές και σημαίνει «περιπλάνηση». Είναι πρωταρχικής σημασίας για τον Ινδουισμό, τον Βουδισμό, τον Τζαϊνισμό, τον Σιχισμό και τον Ταοϊσμό και αναφέρεται στην πεποίθηση ότι όλα τα έμβια όντα περνούν από κύκλους γεννήσεων και αναγεννήσεων, οι οποίοι μπορεί να συνεχίζονται επ’ αόριστον. Με αρκετές διαφοροποιήσεις ανάλογα τη θρησκεία, το είδος του κάρμα που συσσωρεύουμε στον τροχό της ζωής ή στον «καρμικό κύκλο» μπορεί να επηρεάσει τόσο το μέλλον της παρούσας ζωής μας, αλλά και αυτής που μπορεί ακολουθήσει. Η ψυχή πιστεύεται ότι μετά το θάνατο μετεμψυχώνεται, μεταφέροντας καρμικά ερεθίσματα από τη ζωή που μόλις τελείωσε στη νέα. Αντίστροφα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το κάρμα που βιώνουμε σήμερα μπορεί να είναι προϊόν όχι μόνο των πράξεών που κάναμε σε αυτή τη ζωή, αλλά να βασίζεται σε όσα συνέβησαν στις ζωές που είχαμε στο παρελθόν.

Αν αναρωτιέστε, το να ξαναγεννηθείτε ως ζώο θεωρείται ως μια ανεπιθύμητη αναγέννηση, που οδηγεί σε μια επίπονη ζωή. ‘Όμως μια ανθρώπινη αναγέννηση θα σας έφερνε πιο κοντά στο να καταφέρετε να κατεβείτε από το καρμικό τρένο της ψυχής.

Πώς όμως θα καταφέρουμε σύμφωνα με τον ινδουισμό να ξεφύγουμε από τη σαμσάρα; Μα με το να εργαστούμε αφοσιωμένα για την επίτευξη φώτισης ή της Νιρβάνα. Μόλις φτάσουμε εκεί μέσω καλών καρμικών πράξεων και πνευματικών πρακτικών, οι επιθυμίες και τα βάσανά μας θα εξαφανιστούν και θα βρούμε τη γαλήνη και την ευτυχία. Βέβαια, το φυσικό μας σώμα θα πεθάνει και δεν θα ξαναγεννηθείτε πια, αλλά το θετικό είναι ότι θα έχουμε αφυπνιστεί για την αληθινή φύση της πραγματικότητας. Αν είστε Ινδουιστής, θα επανενωθείτε με το Μπράχμαν, τον συμπαντικό Θεό ή την ψυχή.

Οι Ουπανισάντ του 7ου αιώνα περιέγραφαν τον καρμικό νόμο της αιτιότητας με αυτόν τον ποιητικό τρόπο:

Τώρα, καθώς ένας άνθρωπος είναι έτσι ή αλλιώς,

ανάλογα με τις πράξεις του και ανάλογα με τη συμπεριφορά του, κάτι ανάλογο θα του συμβεί,

ένας άνθρωπος που κάνει καλές πράξεις θα γίνει καλός, ένας άνθρωπος που κάνει κακές πράξεις, κακός,

ενώ θα γίνει αγνός αυτός που κάνει αγνές πράξεις, κακός αυτός που οι πράξεις του είναι κακές,

Και εδώ λένε ότι ο άνθρωπος αποτελείται από επιθυμίες,

και όπως είναι η επιθυμία του, έτσι είναι και η θέλησή του,

και όπως είναι η θέλησή του, έτσι είναι και η πράξη του,

και σε όποια πράξη επιλέξει να προβεί, αυτά τα αποτελέσματα θα θερίσει.

Brihadaranyaka Upanishad

Είναι σημαντικό να επισημάνουμε, ότι οι καρμικοί νόμοι που προκαλούνται από ατομικές πράξεις, μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας. Αλλά αυτό που επίσης αναγνωρίζεται εδώ είναι οι προθέσεις. Είναι εξίσου σημαντικές για το καρμικό μας προφίλ και την επίδραση που έχουν πάνω μας. Οι μη σκόπιμες ενέργειες δεν έχουν τόσο μεγάλη επιρροή. Ακόμη και η εκτέλεση μιας καλής πράξης που πηγάζει από αμφισβητήσιμες προθέσεις μπορεί να σας φέρει αρνητικό κάρμα.

Η καρμική θεωρία αναγνωρίζει επίσης δύο μορφές του κάρμα – τα φάλα και τα σαμσκάρα. Μια φάλα είναι μια καρμική επίδραση (ορατή ή αόρατη) που είναι άμεση ή εντός της τρέχουσας ζωής μας. Τα σαμσάκρα από την άλλη, αποτελούνται από τα αόρατα εκείνα αποτελέσματα που παράγονται μέσα μας, επηρεάζοντας την ικανότητά μας είτε για ευτυχία είτε για δυστυχία. Αυτό επεκτείνεται τόσο στη παρούσα ζωή, όσο και σε μελλοντικές ζωές.

Αν και οι λεπτομέρειες της θεωρίας του κάρμα διαφέρουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη πνευματική πρακτική, ένα πράγμα μπορεί να είναι σίγουρο – ότι το κάρμα είναι πολλά περισσότερα από “bitch”.