Ένας άνδρας μεγάλωσε με ξεκάθαρη εικόνα για το μέλλον του: με μία γυναίκα στο πλευρό του, να τον στηρίζει στις αναταράξεις της ζωής, θα έκανε παιδιά και θα τους μεταβίβαζε τα διδάγματα που είχε αποκομίσει. Στα 31 του χρόνια όμως, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τα όνειρά του. Τρία χρόνια μετά το τέλος μιας σύντομης σχέσης έξι μηνών ο Τζον παραμένει εργένης. Απογοητευμένος από τις εφαρμογές γνωριμιών και το άβολο άνοιγμα στις γυναίκες πρόσωπο με πρόσωπο, αισθάνεται συχνά ότι η προσπάθεια να γνωρίσει κανείς κάποιον είναι μια διαδικασία ταπεινωτική. «Δεν είναι πλέον το ‘όχι’ το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί. Είναι σχεδόν σαν ταπεινωτική τακτική αν θέλεις να συστηθείς».
Η αίσθηση του κενού και της μοναξιάς τον βαραίνει, όπως συμβαίνει σε πολλούς άνδρες της γενιάς του. Σύμφωνα με το Pew Research Center, το 63% των ανδρών κάτω των 30 είναι εργένηδες, σε σύγκριση με το 34% των γυναικών. Μισοί από αυτούς ψάχνουν για σοβαρή σχέση ή περιστασιακές γνωριμίες, ενώ μόνο το 35% των εργένηδων γυναικών εκφράζει ανάλογη αναζήτηση. Παρά τα στερεότυπα που παρουσιάζουν τις γυναίκες ως απελπισμένες και τους άνδρες ως ικανοποιημένους, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι συνολικά πιο ευχαριστημένες με τη ζωή τους από τους άνδρες.
Η αιτία αυτής της δυστυχίας δεν έγκειται μόνο στην έλλειψη ρομαντικής σχέσης. Οι άνδρες συχνά έχουν μάθει από μικροί ότι η εκδήλωση συναισθημάτων είναι αδυναμία, ότι η θλίψη ή η ανασφάλεια δεν έχουν θέση στο ανδρικό πρότυπο. Έτσι όταν οι άνδρες παραμένουν εργένηδες, το κενό που αισθάνονται δεν αφορά μόνο την απουσία ενός συντρόφου, αλλά εν γένει την αδυναμία να εκφράσουν και να μοιραστούν τις συναισθηματικές τους ανάγκες. Ο Fredric E. Rabinowitz, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Redlands, σημειώνει ότι πολλοί άνδρες τοποθετούν όλα τα “συναισθηματικά αυγά τους σε ένα καλάθι”. Περιμένουν από τη σύντροφο να καλύψει κάθε κοινωνική και συναισθηματική τους ανάγκη: να μοιράζονται προβλήματα, να γελούν, να κάνουν έρωτα, να διαχειρίζονται την καθημερινότητα.
Αυτή η εμμονή με τη ρομαντική σχέση ως μοναδική πηγή συναισθηματικής ολοκλήρωσης έχει συνέπειες. Οι άνδρες που δεν έμαθαν να μιλούν για τα συναισθήματά τους δυσκολεύονται να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν σχέσεις. Η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης, είτε από φίλους είτε από οικογένεια αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης και κακής σωματικής υγείας. Η μοναδική σύνδεση που μπορεί να τους δώσει συναισθηματική ασφάλεια είναι ο σύντροφος, γεγονός που καθιστά τη μοναξιά ακόμη πιο επώδυνη.
Αντίστοιχα, παντρεμένοι άνδρες παρουσιάζουν καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία. Το γεγονός ότι η γυναίκα τους αναλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος των καθημερινών υποχρεώσεων και υπενθυμίζει επισκέψεις σε γιατρούς φαίνεται να συμβάλλει στην ευημερία τους. Όμως η αδυναμία πολλών εργένηδων να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συναισθηματικής εγγύτητας τους αφήνει εγκλωβισμένους σε έναν φαύλο κύκλο μοναξιάς και ανασφάλειας.
Η κοινωνία και τα μέσα ενισχύουν αυτή την πίεση. Οι παραδοσιακές αντιλήψεις της ανδρικής ταυτότητας συνδέουν τη ζωή με σύντροφο με την κοινωνική επιτυχία: ένας άνδρας πρέπει να είναι ενεργός σεξουαλικά, να έχει σχέση, να ηγείται οικογένειας. Η αδυναμία να εκπληρώσει αυτό το στερεότυπο οδηγεί σε αισθήματα ντροπής, αυτοαμφισβήτησης και ενίοτε εσωτερικευμένης ομοφοβίας, ιδίως σε ομοφυλόφιλους άνδρες που βλέπουν την κοινωνική αναπαράσταση της αγάπης ως αποκλειστικά ετεροκανονική.
Όταν οι άνδρες αισθάνονται ότι δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν σε μια σύντροφο, συχνά στρέφονται σε διαδικτυακές κοινότητες υπερ-αρρενωπότητας, όπως η “manosphere”, όπου αναπαράγονται μισογυνικά στερεότυπα και ιδέες κυριαρχίας. Οι Gen Z άνδρες θεωρούν σχεδόν τριπλάσια σε ποσοστά σε σχέση με τους boomers ότι η κυριαρχία αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό προσωπικότητας, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τις κοινωνικά προοδευτικές γυναίκες που αναζητούν συντρόφους.
Μια νέα προσέγγιση στη μάθηση της αρρενωπότητας φαίνεται να είναι η απάντηση. Η αναγνώριση της ανάγκης για φιλία, σύνδεση και ευαλωτότητα μπορεί να βοηθήσει τους άνδρες να εξασκηθούν στις σχέσεις και να είναι πιο ικανοί να δημιουργήσουν δεσμούς, τόσο ρομαντικούς όσο και πλατωνικούς. Η εμπειρία δείχνει ότι οι άνδρες που ανοίγονται και μαθαίνουν να συνδυάζουν δύναμη με ευαισθησία και υπευθυνότητα προσελκύουν καλύτερους συντρόφους.
Η δυστυχία των εργένηδων ανδρών δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της απουσίας συντρόφου. Είναι το αποτέλεσμα κοινωνικών στερεοτύπων, αναστολών στην έκφραση των συναισθημάτων και έλλειψης δεξιοτήτων για ουσιαστικές σχέσεις. Η κατανόηση και η αναδόμηση της αρρενωπότητας, η εκμάθηση της ευαλωτότητας και η καλλιέργεια κοινωνικών δεσμών μπορεί να δώσουν σε αυτούς τους άνδρες τη δυνατότητα να ζήσουν πληρέστερα και ευτυχέστερα, είτε σε σχέση είτε ως ελεύθεροι.
*Με στοιχεία από Vox.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Ένας άνδρας μεγάλωσε με ξεκάθαρη εικόνα για το μέλλον του: με μία γυναίκα στο πλευρό του, να τον στηρίζει στις αναταράξεις της ζωής, θα έκανε παιδιά και θα τους μεταβίβαζε τα διδάγματα που είχε αποκομίσει. Στα 31 του χρόνια όμως, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τα όνειρά του. Τρία χρόνια μετά το τέλος μιας σύντομης σχέσης έξι μηνών ο Τζον παραμένει εργένης. Απογοητευμένος από τις εφαρμογές γνωριμιών και το άβολο άνοιγμα στις γυναίκες πρόσωπο με πρόσωπο, αισθάνεται συχνά ότι η προσπάθεια να γνωρίσει κανείς κάποιον είναι μια διαδικασία ταπεινωτική. «Δεν είναι πλέον το ‘όχι’ το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί. Είναι σχεδόν σαν ταπεινωτική τακτική αν θέλεις να συστηθείς».
Η αίσθηση του κενού και της μοναξιάς τον βαραίνει, όπως συμβαίνει σε πολλούς άνδρες της γενιάς του. Σύμφωνα με το Pew Research Center, το 63% των ανδρών κάτω των 30 είναι εργένηδες, σε σύγκριση με το 34% των γυναικών. Μισοί από αυτούς ψάχνουν για σοβαρή σχέση ή περιστασιακές γνωριμίες, ενώ μόνο το 35% των εργένηδων γυναικών εκφράζει ανάλογη αναζήτηση. Παρά τα στερεότυπα που παρουσιάζουν τις γυναίκες ως απελπισμένες και τους άνδρες ως ικανοποιημένους, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι συνολικά πιο ευχαριστημένες με τη ζωή τους από τους άνδρες.
Η αιτία αυτής της δυστυχίας δεν έγκειται μόνο στην έλλειψη ρομαντικής σχέσης. Οι άνδρες συχνά έχουν μάθει από μικροί ότι η εκδήλωση συναισθημάτων είναι αδυναμία, ότι η θλίψη ή η ανασφάλεια δεν έχουν θέση στο ανδρικό πρότυπο. Έτσι όταν οι άνδρες παραμένουν εργένηδες, το κενό που αισθάνονται δεν αφορά μόνο την απουσία ενός συντρόφου, αλλά εν γένει την αδυναμία να εκφράσουν και να μοιραστούν τις συναισθηματικές τους ανάγκες. Ο Fredric E. Rabinowitz, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Redlands, σημειώνει ότι πολλοί άνδρες τοποθετούν όλα τα “συναισθηματικά αυγά τους σε ένα καλάθι”. Περιμένουν από τη σύντροφο να καλύψει κάθε κοινωνική και συναισθηματική τους ανάγκη: να μοιράζονται προβλήματα, να γελούν, να κάνουν έρωτα, να διαχειρίζονται την καθημερινότητα.
Αυτή η εμμονή με τη ρομαντική σχέση ως μοναδική πηγή συναισθηματικής ολοκλήρωσης έχει συνέπειες. Οι άνδρες που δεν έμαθαν να μιλούν για τα συναισθήματά τους δυσκολεύονται να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν σχέσεις. Η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης, είτε από φίλους είτε από οικογένεια αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης και κακής σωματικής υγείας. Η μοναδική σύνδεση που μπορεί να τους δώσει συναισθηματική ασφάλεια είναι ο σύντροφος, γεγονός που καθιστά τη μοναξιά ακόμη πιο επώδυνη.
Αντίστοιχα, παντρεμένοι άνδρες παρουσιάζουν καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία. Το γεγονός ότι η γυναίκα τους αναλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος των καθημερινών υποχρεώσεων και υπενθυμίζει επισκέψεις σε γιατρούς φαίνεται να συμβάλλει στην ευημερία τους. Όμως η αδυναμία πολλών εργένηδων να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συναισθηματικής εγγύτητας τους αφήνει εγκλωβισμένους σε έναν φαύλο κύκλο μοναξιάς και ανασφάλειας.
Η κοινωνία και τα μέσα ενισχύουν αυτή την πίεση. Οι παραδοσιακές αντιλήψεις της ανδρικής ταυτότητας συνδέουν τη ζωή με σύντροφο με την κοινωνική επιτυχία: ένας άνδρας πρέπει να είναι ενεργός σεξουαλικά, να έχει σχέση, να ηγείται οικογένειας. Η αδυναμία να εκπληρώσει αυτό το στερεότυπο οδηγεί σε αισθήματα ντροπής, αυτοαμφισβήτησης και ενίοτε εσωτερικευμένης ομοφοβίας, ιδίως σε ομοφυλόφιλους άνδρες που βλέπουν την κοινωνική αναπαράσταση της αγάπης ως αποκλειστικά ετεροκανονική.
Όταν οι άνδρες αισθάνονται ότι δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν σε μια σύντροφο, συχνά στρέφονται σε διαδικτυακές κοινότητες υπερ-αρρενωπότητας, όπως η “manosphere”, όπου αναπαράγονται μισογυνικά στερεότυπα και ιδέες κυριαρχίας. Οι Gen Z άνδρες θεωρούν σχεδόν τριπλάσια σε ποσοστά σε σχέση με τους boomers ότι η κυριαρχία αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό προσωπικότητας, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τις κοινωνικά προοδευτικές γυναίκες που αναζητούν συντρόφους.
Μια νέα προσέγγιση στη μάθηση της αρρενωπότητας φαίνεται να είναι η απάντηση. Η αναγνώριση της ανάγκης για φιλία, σύνδεση και ευαλωτότητα μπορεί να βοηθήσει τους άνδρες να εξασκηθούν στις σχέσεις και να είναι πιο ικανοί να δημιουργήσουν δεσμούς, τόσο ρομαντικούς όσο και πλατωνικούς. Η εμπειρία δείχνει ότι οι άνδρες που ανοίγονται και μαθαίνουν να συνδυάζουν δύναμη με ευαισθησία και υπευθυνότητα προσελκύουν καλύτερους συντρόφους.
Η δυστυχία των εργένηδων ανδρών δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της απουσίας συντρόφου. Είναι το αποτέλεσμα κοινωνικών στερεοτύπων, αναστολών στην έκφραση των συναισθημάτων και έλλειψης δεξιοτήτων για ουσιαστικές σχέσεις. Η κατανόηση και η αναδόμηση της αρρενωπότητας, η εκμάθηση της ευαλωτότητας και η καλλιέργεια κοινωνικών δεσμών μπορεί να δώσουν σε αυτούς τους άνδρες τη δυνατότητα να ζήσουν πληρέστερα και ευτυχέστερα, είτε σε σχέση είτε ως ελεύθεροι.
*Με στοιχεία από Vox.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
