Το Churchill βρίσκεται στην καναδική Αρκτική και έχει χαρακτηριστεί ως η «πρωτεύουσα των πολικών αρκούδων». Εκεί, η καθημερινή ζωή διαμορφώνεται από την εγγύτητα των πολικών αρκούδων στην πόλη. Για παράδειγμα, οι κάτοικοι διαθέτουν ειδικούς κάδους απορριμμάτων που είναι αδύνατον να ανοιχτούν από αρκούδες, κι επομένως δεν τις προσελκύουν, ενώ η επαρχία απασχολεί και ειδική φρουρά για να συνοδεύει και να προστατεύει τα παιδιά από τις αρκούδες την νύχτα του Halloween όταν βγαίνουν για «φάρσα ή κέρασμα».

Λίγο έξω από το Churchill, εδώ και λίγο καιρό, μια ομάδα έχει εγκατασταθεί σε ένα αυτοκίνητο τούνδρας – ένα εργαστήριο παρατήρησης σε ρόδες – το οποίο επιτρέπει στα μέλη της να παρακολουθούν τις αρκούδες με ασφάλεια.

Η καθημερινή ζωή

Στο Churchill είναι κοινή πρακτική για τους ντόπιους να αφήνουν ξεκλείδωτες τις πόρτες των παρκαρισμένων αυτοκινήτων τους, ώστε να έχουν κάπου να τρέξουν σε περίπτωση που συναντήσουν μια περιπλανώμενη αρκούδα.

Στον παγωμένο κόλπο Hudson του Churchill, οι αρκούδες χρησιμοποιούν τον θαλάσσιο πάγο ως πλατφόρμα για να κυνηγήσουν φώκιες. Όμως η περίοδος χωρίς θαλάσσιο πάγο σε αυτό το τμήμα της καναδικής Αρκτικής παρατείνεται, με αποτέλεσμα οι αρκούδες να μην μπορούν να κυνηγήσουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Την ίδια στιγμή, περίπου 2.000 χιλιόμετρα νότια, στο Μόντρεαλ, οι ηγέτες του κόσμου συγκεντρώνονται στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα σε μια προσπάθεια να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα προστατεύει την άγρια φύση και θα αντιστρέψει την ανθρωπογενή απώλειά της.

Καθώς όμως η πολική αρκούδα γίνεται σύμβολο της κλιματικής αλλαγής, η δυσχερής θέση των αρκούδων στο Churchill ενσαρκώνει την άρρηκτη σχέση μεταξύ της διατήρησης του φυσικού κόσμου και της καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η πρωτεύουσα των πολικών αρκούδων απλά ζεσταίνεται υπερβολικά για να αντέξουν οι πολικές αρκούδες.

Μέχρι το 2050, λένε τώρα οι επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα, η παράταση της διάρκειας της περιόδου χωρίς θαλάσσιους πάγους θα μπορούσε να οδηγήσει τις αρκούδες σε σημείο πείνας.

«Παρατηρώντας τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρατηρούμε ότι (σ.σ. ο πάγος) σχηματίζεται όλο και αργότερα και διαλύεται όλο και νωρίτερα την άνοιξη», λέει ο Dr Flavio Lehner, της Διεθνή Οργάνωση Πολικών Αρκούδων (PBI). «Έτσι, αυτή η ενδιάμεση περίοδος – κατά την οποία οι αρκούδες βρίσκονται στην ξηρά και δεν μπορούν να κυνηγήσουν – γίνεται όλο και μεγαλύτερη, με την αύξηση της θερμοκρασίας».

Οι αρκούδες εξαρτώνται από το λίπος της φώκιας για ενέργεια. Ειδικά οι μητέρες που μεγαλώνουν μικρά πρέπει να καταναλώνουν αρκετό λίπος. «Στις 180 ημέρες [χωρίς θαλάσσιο πάγο], αρχίζουμε να βλέπουμε επιπτώσεις στην αναπαραγωγή τους», λέει ο Dr Lehner. «Έτσι, πέρα από αυτό, είναι πιθανό να δούμε μείωση, απλώς και μόνο επειδή δεν μπορούν πλέον να αναπαραχθούν».

Αυτά τα παμφάγα αρπακτικά τρώνε σχεδόν οτιδήποτε μπορούν να βρουν στην ξηρά, συμπεριλαμβανομένων μούρων, αυγών, μικρών τρωκτικών, ακόμη και ταράνδων, λέει η Alysa McCall από τη Διεθνή Οργάνωση Πολικών Αρκούδων, «αλλά τίποτα δεν αντικαθιστά αυτό το λίπος της φώκιας [υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά]».

Αυτές οι αλλαγές φέρνουν τις αρκούδες και τους ανθρώπους πιο κοντά, καθιστώντας μέρη όπως το Churchill, όπου συνυπάρχουν πολικές αρκούδες και άνθρωποι, πιο επικίνδυνα και για τους δύο. Μια μελέτη του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, που χρησιμοποιεί δεδομένα από κολάρα δορυφορικής παρακολούθησης σε περισσότερες από 400 πολικές αρκούδες στην Αλάσκα, δείχνει ότι ο χρόνος που περνούν στην ξηρά έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες.

«Τη δεκαετία του 1980, οι πολικές αρκούδες περνούσαν μόνο μερικές εβδομάδες στην ξηρά κάθε καλοκαίρι», λέει η Dr Karyn Rode, βιολόγος ερευνητής άγριας ζωής του USGS. «Τώρα, πολλές περνούν σχεδόν δύο μήνες στην ξηρά κάθε χρόνο».

Η τύχη του Churchill, του εποχιακού θαλάσσιου πάγου και των εκατοντάδων πολικών αρκούδων του κόλπου Hudson εξαρτάται ουσιαστικά από το τι θα κάνει κάθε χώρα στον κόσμο για να μειώσει τις εκπομπές των αερίων που θερμαίνουν τον πλανήτη και αλλάζουν τόσο γρήγορα αυτό το μέρος.

«Οι προβλέψεις για τον θαλάσσιο πάγο εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη θερμοκρασία – και η θερμοκρασία υπαγορεύεται από το πόσα αέρια του θερμοκηπίου εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα», λέει ο Dr Lehner. «Έτσι, από επιστημονική άποψη, υπάρχει μια όμορφη σχέση μεταξύ του αποτυπώματος μας σε άνθρακα και τι σημαίνει αυτό για τον θαλάσσιο πάγο και τις αρκούδες».

Η McCall λέει ότι ο δυτικός υποπληθυσμός των αρκούδων του κόλπου Hudson, τον οποίο μελετούν η ίδια και οι συνάδελφοί της, έχει μειωθεί έως και 30% τα τελευταία 30-40 χρόνια, λόγω της μικρότερης πρόσβασης στον θαλάσσιο πάγο. «Μας προειδοποιούν για το τι μέλλει γενέσθαι για τις πολικές αρκούδες που ζουν βορειότερα [όπου οι παγωμένοι χειμώνες είναι σήμερα μακρύτεροι]», προσθέτει η ίδια.

Ο Dr Lehner λέει ότι η κλιματική αλλαγή έχει μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να σκεφτόμαστε για τη προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος. «Διεισδύει σε όλη τη ζωή σε αυτόν τον πλανήτη», λέει.

«Οπότε κάτι όπως η δημιουργία ενός εθνικού πάρκου δεν είναι κακό, αλλά δεν πρόκειται να βοηθήσει αν αυτό το οικοσύστημα αλλάξει ριζικά λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτά δεν είναι ξεχωριστά ζητήματα – αν κάποιος νοιάζεται για τα ζώα, αν νοιάζεται για την προστασία τους, πρέπει να αρχίσει να  νοιάζεται και για την κλιματική αλλαγή».

Πηγή: BBC