Σε έναν κόσμο γεμάτο στρες που είναι μονίμως προσηλωμένος στην παραγωγικότητα, το παράθυρο μπορεί να αποτελέσει την πιο κοντινή έξοδο διαφυγής του μυαλού. Απλά σηκώνεσαι από την καρέκλα, κατευθύνεσαι προς αυτό και κοιτάς. Ναι, αυτό μόνο χρειάζεται. Τίποτα άλλο. Βέβαια, ο λόγος που κοιτάμε από το παράθυρο δεν είναι μόνο για να κάνουμε ένα διάλειμμα από τη ρουτίνα μας.

Το παράθυρο είναι μια πύλη σύνδεσης, του μέσα και του έξω κόσμου, της στασιμότητας και της κινητικότητας. Ένας άνθρωπος στέκεται χωρίς να κάνει τίποτα πίσω από το τζάμι περιμένοντας να ανιχνεύσει μία κίνηση. Ίσως κάποιον να περπατάει, ένα πουλί να τσιμπάει τα εναπομείναντα ψίχουλα δίπλα από τον κάδο ή περιμένει να φυσήξει λίγος αέρας για να δει τα φύλλα από τα δέντρα να κουνιούνται.

Το κοίταγμα από το παράθυρο είναι σα να παρακολουθείς ζωντανά την εξέλιξη ενός μυθιστορήματος. Φευγαλέα περνάνε μπροστά από τα μάτια σου στιγμές από τις ζωές άλλων οι οποίες μπορούν να συνθέσουν το παζλ μιας συλλογικής μεγάλης ιστορίας.

Το παράθυρο μας δίνει την ευκαιρία να δούμε τι συμβαίνει έξω από τη δική μας ύπαρξη. Μπορεί να πρόκειται για μία τρύπα στον τοίχο -γιατί δεν είναι κάτι άλλο- όμως αυτή η τρύπα έχει τη δύναμη να αλλάξει ακόμα και την οπτική μας για τη ζωή.

Υπάρχουν αρκετά έργα τέχνης που απεικονίζουν ανθρώπους να κοιτάζουν έξω από τα παράθυρα χωρίς απλά να ατενίζουν τον έξω κόσμο. Οι απεικονιζόμενοι άνθρωποι φαίνεται σα να πραγματοποιούν κάποιου είδους ενδοσκόπηση, να ψάχνουν να βρουν το νόημα ή να προσπαθούν να νικήσουν τη μοναξιά τους.

Όταν κοιτάζω από το παράθυρό μου στο σπίτι μου στα Άνω Πατήσια, συνήθως το βλέμμα μου πέφτει πρώτα στους ηλικιωμένους των απέναντι πολυκατοικιών που κοιτάζουν κι αυτοί προς τα έξω όμως όχι για τους ίδιους λόγους με εμένα. Το βλέμμα τους ψάχνει έναν γνωστό για να πολεμήσουν την πλήξη τους. Το βλέμμα τους αποζητά την παρέα. Σε αυτό αποτυπώνεται η ανάγκη της κοινωνικοποίησης. Όποτε συναντιούνται τα βλέμματά μας τους κάνω ένα νεύμα χαιρετισμού και πάντα χαμογελάμε.

Συνήθως στρέφομαι προς το παράθυρο για αποσυμπίεση: Να κοιτάξω τον ουρανό, τα πουλιά που ερωτοτροπούν στο πεύκο στα αριστερά και κάποιες φορές το δημοτικό σχολείο που βρίσκεται απέναντι από την πολυκατοικία μου.

Όταν τα παιδιά κάνουν μάθημα στην τάξη (μαντέψτε!) κάποια από αυτά υψώνουν το βλέμμα τους προς το παράθυρο είτε λόγω πλήξης είτε απλά για να ονειροπολήσουν. Και νομίζω ότι όλοι μας το ίδιο κάναμε σε αυτή την ηλικία. Απευθυνόμασταν στο παράθυρο με την ελπίδα ότι θα μας σώσει από το σχολείο ή ότι θα εμφανιζόταν ο Superman. Παρόλο που τελικά δε γινόταν τίποτα, το παράθυρο συνέχιζε να αποτελεί μία πηγή ελπίδας, ένα εργαλείο που μας κινητοποιούσε τη φαντασία.

Το καλύτερο (ή το χειρότερο ανάλογα την οπτική) βέβαια που μπορείς να έχεις κάτω από το παράθυρο σου στην Αθήνα, είναι η λαϊκή αγορά την οποία έχω κι εγώ κάτω από το μπαλκόνι μου κάθε Πέμπτη. Αυτή την ημέρα της εβδομάδας λοιπόν, έχω την ευκαιρία να δω δεκάδες ιστορίες εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια μου. Όλη η γειτονιά είναι από νωρίς στο πόδι περιμένοντας να πάρει τον φρέσκο φτηνό γαύρο και τη νόστιμη θρεπτική σαρδέλα. Μέσα σε 1,5 ώρα συνήθως έχουν “φύγει” και ετοιμάζονται σε κάποια γειτονική κουζίνα.

Είναι σα να βλέπεις ζωντανά ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή στην Αθήνα και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αν είχα το χρόνο, θα το παρακολουθούσα πιο συχνά.

Το παράθυρο είναι το πιο κοινωνικοποιημένο μέρος του σπιτιού. Σκεφτείτε το σπίτι σας χωρίς παράθυρα. Χωρίς καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Δυστυχώς δεν είναι κάτι εξωπραγματικό σήμερα. Με τα ενοίκια που έχουν φτάσει στα ύψη, η ύπαρξη παραθύρου στο σπίτι είναι προνόμιο.

Το παράθυρο είναι η ψυχή του σπιτιού, αυτό που συνδέει το εσωτερικό με το εξωτερικό. Χάρη στη διαφάνειά του καταφέρνουμε να βγούμε έστω και για λίγο από την αφάνεια.

Το να κοιτάμε προς τα έξω από το παράθυρό μας, δε σημαίνει ότι παρακολουθούμε κάποιον. Μερικές φορές μπορεί να μη κοιτάμε και τίποτα. Το κοίταγμα προς τα έξω κάποιες φορές σηματοδοτεί την προσπάθειά μας να βρούμε κάτι ενδιαφέρον, οτιδήποτε μπορεί να μας δώσει έμπνευση. Ακόμα κι όταν δεν υπάρχει κίνηση έξω, όταν φαινομενικά ο καμβάς είναι κενός, ακόμα και τότε έχει την ικανότητα να μας κάνει να οραματιστούμε.

Κοιτώντας έξω, ψάχνουμε για νόημα στη φυλακή του εγκλεισμού μας. Σωματικά και ψυχικά θέλουμε να απελευθερωθούμε, όπως κάναμε όταν ήμασταν μικροί στο δημοτικό. Το ίδιο κάνουμε και τώρα.

Το παράθυρο είναι ένα κανάλι και ένα πλαίσιο ελπίδας για τη μοναχική μας ύπαρξη. Ποτέ δεν είναι απλώς ένα παράθυρο. Είναι μια ευκαιρία σύνδεσης με κάτι περισσότερο. Μία ευκαιρία ανακάλυψης του εαυτού, της κοινωνίας και της ζωής.