Τον τελευταίο καιρό, μετά τις αποκαλύψεις του κινήματος #metoo αλλά και διάφορες υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης που έρχονται στο φως, αρκετοί άνδρες με τους οποίους συναναστρέφομαι μου έχουν κάνει με ομολογουμένως ειλικρινή αγωνία την ερώτηση “Και τελικά πότε πρέπει να ξέρουμε αν θα σταματήσουμε ή θα προχωρήσουμε με μια γυναίκα ώστε την επόμενη μέρα να μην μας κατηγορήσει ότι την βιάσαμε;” Aυτή είναι μια ερώτηση που κανονικά θα έπρεπε να έχει ήδη απαντηθεί μέσα στο κεφάλι τους, όμως η αλήθεια είναι πως η παιδεία μας είναι ακόμη αρκετά πίσω ώστε να έχει γίνει βίωμά τους από την οικογένεια ή το σχολείο. Επειδή όμως ποτέ δεν είναι αργά και καλά κάνουν κάποιοι που έστω και τώρα ρωτούν για να μάθουν. Η απάντηση είναι πραγματικά πάρα πολύ απλή και είναι η ακόλουθη:
Όταν βρίσκεσαι με κάποι@ και θέλεις να ξεκινήσεις μαζί τ@ μια ερωτική περίπτυξη οφείλεις να κάνεις την ερώτηση “Θέλεις να συνεχίσουμε;” και να προβείς στην πράξη μόνο εάν λάβεις κατηγορηματικά θετική απάντηση. Αν λοιπόν στην ερώτηση “Θέλεις να πάμε παρακάτω;” που θα κάνει κάποιο άτομο που είναι έτοιμο να συνευρεθεί ερωτικά με κάποιο άλλο ακούσει ένα ξεκάθαρο “ναι” τότε μιλάμε για συναίνεση και δεν τίθεται θέμα βιασμού. Εδώ οφείλουμε επίσης να πούμε ότι αν δεν γίνει η συγκεκριμένη ερώτηση και κάποια στιγμή το ένα από τα δυο άτομα όσο μακριά κι αν έχει προχωρήσει η μεταξύ τους επαφή αποφασίσει να τη διακόψει, αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό και να σταματήσουν. Οποιαδήποτε πίεση, από οποιαδήποτε πλευρά κι αν προέρχεται, σημαίνει παραβίαση του δικαιώματος της συναίνεσης, άρα σεξουαλική κακοποίηση.
Η συναίνεση σημαίνει ότι πριν λάβει χώρα οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη, τα άτομα πρέπει ρητά να δώσουν τη συγκατάθεσή τους, ελεύθερα και με τη θέληση τους.
Κάποιος με τον οποίο είχαμε σχετική συζήτηση, με ρώτησε “Μα αν μια γυναίκα έχει συμφωνήσει να έρθει μαζί μου σε ένα ξενοδοχείο και να περάσουμε τη νύχτα παρέα, δεν είναι αυτονόητο ότι πάμε εκεί για να κάνουμε σεξ;”. Η απάντηση είναι όχι γιατί τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Μπορεί η συγκεκριμένη γυναίκα, όταν βρεθεί στο δωμάτιο να της ζητηθούν πράγματα τα οποία δεν θέλει να κάνει και να ξενερώσει. Αν λοιπόν τότε όσο πολύ κι αν έχει προχωρήσει το πράγμα αρνηθεί να συνεχίσει, η επιθυμία της πρέπει να γίνει σεβαστή. Οποιαδήποτε άρνηση στην απόφασή της είναι παραβατική και μπορεί να θεωρηθεί βιασμός. Τόσο απλά.
Επειδή η συναίνεση είναι μια έννοια που έχει τεράστια σημασία, η κυβέρνηση της Νέας Ουαλίας κυκλοφόρησε μια σειρά από βίντεο που αποτελούν μέρος της εκστρατείας για τη συναίνεση τα οποία εξηγούν όλα όσα έπρεπε να έχουν γίνει ξεκάθαρα εδώ και πολύ καιρό. Κακά τα ψέματα, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και αυτό έχει ώς αποτέλεσμα τα αναρίθμητα περιστατικά σεξουαλικών επιθέσεων που σημειώνονται καθημερινά παγκοσμίως. Η καμπάνια ονομάζεται Make No Doubt, τα βίντεο κυκλοφορούν σε όλα τα social media και έχουν ήδη γίνει viral. To target group που απευθύνονται είναι κυρίως η Generation Z, δηλαδή νέοι 16-24 ετών, περνά όμως το σωστό μήνυμα και σε άτομα όλων των ηλικιών που όπως φαίνεται δεν έχουν αφομοιώσει το τι σημαίνει συναίνεση.
Η κυκλοφορία της καμπάνιας έχει προγραμματιστεί να συμπέσει με τους επερχόμενους νόμους συναίνεσης που θα τεθούν σε ισχύ στη συγκεκριμένη χώρα την 1η Ιουνίου.
Σκοπός των συγκεκριμένων βίντεο αλλά και της γενικότερης σεξουαλικής αγωγής των νέων ανθρώπων είναι να δείξουν ξεκάθαρα πότε και με ποιον τρόπο πρέπει να ζητείται η συναίνεση, είτε αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ρωτήσεις κάποιον πριν καν τον φιλήσεις είτε να τον ρωτήσεις αφού ξεκινήσει η ερωτική περίπτυξη αν νιώθει άνετα να συνεχίσει και φυσικά να σεβαστείς απόλυτα την απάντησή του, με στόχο να εξαλειφθεί οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης και μη συναινετικού σεξ.
Eδώ θα πρέπει να σημειωθεί και κάτι ακόμη σημαντικό: Συναίνεση πρέπει να υπάρχει ακόμη και στο πλαίσιο μιας μόνιμης σχέσης ή ακόμη και ενός γάμου. Το ότι δυο άτομα είναι επίσημα μαζί ή είναι παντρεμένα, αυτό δεν σημαίνει ότι το σώμα του ενός ανήκει στον άλλον και εκεί ακόμη πρέπει να γίνεται σεβαστό το όχι απ όπου κι αν ακουστεί. Το σεξ πρέπει να γίνει κατανοητό πως είναι μια εκούσια πράξη που πρέπει να γίνεται μόνο όταν το επιθυμούν και οι δυο, κάτι που αρκετές φορές παρεξηγείται επειδή -κακά τα ψέματα- αυτό βολεύει περισσότερο. Τίποτα στο σεξ δεν πρέπει να εννοείται από τα συμφραζόμενα και τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο.