«Πρέπει να φταίει η Πανσέληνος». Κάθε μήνα αρκετοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι το ολόγιομο φεγγάρι τους προκαλεί νεύρα, αϋπνία αλλά και μία σειρά από προβλήματα τα οποία εξαφανίζονται δια μαγείας μόλις ολοκληρωθεί η σεληνιακή φάση. Άραγε, πόσο αληθής είναι αυτός ο ισχυρισμός;

Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος υποστήριξαν πως ο εγκέφαλος είναι το πιο υγρό όργανο του ανθρώπινου οργανισμού και συνεπώς το πιο ευαίσθητο στις επιζήμιες επιδράσεις της σελήνης, που προκαλεί τις παλίρροιες. Αυτή η θεωρία εξηγούσε τις πιο “τρελές” συμπεριφορές των ανθρώπων.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ρωμαϊκή θεότητα της σελήνης έφερε το όνομα Luna (Σελήνη) το οποίο αποτελεί πρόθεμα της λέξης lunatic (παράφρων).

Οποιαδήποτε επίδραση έχει το φεγγάρι πάνω μας έχει γίνει γνωστή από τους προγόνους μας. Από τις τελετουργίες και τις πνευματικές πρακτικές μέχρι τους μύθους, τους αστικούς θρύλους και το Halloween, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν πως οι μυστικιστικές δυνάμεις της πανσελήνου μπορούν να μας παρασύρουν σε αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές, εισαγωγή σε ψυχιατρικές κλινικές, αυτοκτονίες, ανθρωποκτονίες αλλά και να δημιουργήσουν πολλά ακόμα παράξενα γεγονότα.

Ακολουθώντας την άποψη του Αριστοτέλη και του Πλινίου του Πρεσβύτερου, ο ψυχίατρος Arnold Lieber από το Μαϊάμι, ανέφερε στα βιβλία του ότι όντως η Πανσέληνος μπορεί να επηρεάζει το νερό που βρίσκεται μέσα στο σώμα μας και εξαιτίας αυτού του φαινομένου να αλλάζει η συμπεριφορά μας.

Σύμφωνα με τον ψυχίατρο, επειδή το ανθρώπινο σώμα είναι περίπου 70% νερό, οι άνθρωποι βιώνουν παλιρροϊκές μετατοπίσεις που προκαλούνται από τις φάσεις της σελήνης, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους ωκεανούς της Γης και επηρεάζουν το νευρικό σύστημα.

Το φαινόμενο της Παλίρροιας, όπου τα νερά της θάλασσας αλλάζουν κατεύθυνση ανά 12 ώρες, οφείλεται κατά ένα μέρος στη βαρυτική έλξη της Σελήνης αλλά και του Ήλιου πάνω στη Γη.

Αν και η θεωρία μπορεί να φαίνεται λογική με την πρώτη ματιά, τελικά καταρρίφθηκε από τους ειδικούς με μία μελέτη η οποία λέει ότι το φεγγάρι δεν έχει τη δύναμη να έλξει και να διαταράξει το νερό που βρίσκεται μέσα στο σώμα μας.

Το 1985, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση κατά την οποία συνέκριναν τους σεληνιακούς κύκλους με περιπτώσεις κλήσεων στο κέντρο κρίσεων, αυτοκτονιών, εγκλημάτων και ψυχιατρικών ζητημάτων. Τα αποτελέσματα δεν έδειξαν καμία σχέση μεταξύ της πανσελήνου και τυχόν αύξησης αυτών των περιστατικών.

Αρκετές σύγχρονες μελέτες επαναλαμβάνουν αυτά τα ευρήματα, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της πανσέληνου και των ψυχιατρικών νοσημάτων, των εισαγωγών σε νοσοκομεία, ή την εμφάνιση επιθετικής συμπεριφοράς. Μια μελέτη που διεξήχθη στη Φινλανδία διαπίστωσε μάλιστα ότι οι ανθρωποκτονίες που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανσελήνου ήταν λιγότερες συγκριτικά με άλλες μέρες.

Εάν η επιστήμη μας λέει ότι η σύνδεση δεν υπάρχει, γιατί πιστεύουμε σε δεισιδαιμονίες;

Εάν μια πεποίθηση παραμένει (ως επί το πλείστον) για χιλιάδες χρόνια, θα υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος, πέρα από τη σοφία των προγόνων μας. Ένα άρθρο στο περιοδικό Discover υποστήριξε ότι το φαινόμενο της σεληνιακής τρέλας προέρχεται εξαιρετικά μεγάλη φωτεινότητα του φεγγαριού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτή η φωτεινότητα θα μπορούσε να διαταράξει τον ύπνο, προκαλώντας στέρηση ύπνου αλλά και κακή διάθεση.

Σήμερα, έχουν ανακαλυφθεί ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι ο ύπνος επηρεάζεται από τον σεληνιακό κύκλο. Ίσως λοιπόν αυτό αποτελεί μία πιθανή εξήγηση για τις αλλαγές συμπεριφοράς.

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι οι ισχυρισμοί για την επιδραστικότητα της σελήνης λειτουργούν ως μεροληψία επιβεβαίωσης, στην οποία δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μία λανθασμένη εντύπωση για τα γεγονότα ή ακόμα ο εγκέφαλος να βλέπει διαφορετικά κάποια πράγματα εξαιτίας αυτών των πεποιθήσεων.

Είναι πιο πιθανό να σημειώσουμε κάτι περίεργο που συμβαίνει όταν έχει πανσέληνο και αυτό παραμένει στη μνήμη μας.

Η Amy Morin, LCSW λέει, «Μπορεί η προσδοκία ότι τα πράγματα γίνονται “λίγο περίεργα” γύρω από μια πανσέληνο να γίνει πράγματι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Οι άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να ενεργούν λίγο διαφορετικά επειδή πιστεύουν ότι θα έπρεπε να λειτουργούν διαφορετικά [κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου]».

Βέβαια, αυτές οι πεποιθήσεις σχετικά με την επιδραστικότητα της σελήνης δεν έχουν διατηρηθεί μόνο από τη λαογραφία. Βασικό ρόλο έχουν παίξει επίσης οι αστρολογικές προβλέψεις και η ποπ κουλτούρα. Υπάρχουν δεκάδες ταινίες και σειρές που δείχνουν πώς η Πανσέληνος μετατρέπει τους ανθρώπους σε λυκάνθρωπους, τα βαμπίρ αναλαμβάνουν δράση και δημιουργεί εξαιρετικά βίαιες συμπεριφορές (μαχαιρώματα, πυροβολισμούς), αλλά και σε ψυχωτικές συμπεριφορές (εμμονή, αυτοκαταστροφή, ψευδαισθήσεις).

Ωστόσο, όπως είπαμε, το χειρότερο που μπορεί να σας προκαλέσει πραγματικά η Πανσέληνος είναι να διαταράξει τον ύπνο σας, οπότε μπορείτε να την απολαύσετε χωρίς να ανησυχείτε για την ξαφνική εμφάνιση ενός λυκάνθρωπου.

Με πληροφορίες από Very Well Mind