Μερικές φορές μπορεί να νιώθουμε ότι ζούμε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές. Πόλεμοι, ασθένειες, οικονομικές αναταραχές και πολιτικές διαμάχες κυριαρχούν στους τίτλους των ειδήσεων. Συχνά διαπιστώνουμε ότι η ζωή δεν πάει ακριβώς όπως τη θέλουμε. Μας εκπλήσσει συνεχώς με απροσδόκητα γεγονότα που μπορεί να διαταράξουν τα σχέδια, τις επιθυμίες ή τους στόχους μας. Όταν αντιμετωπίζουμε αυτές τις δυσκολίες, τείνουμε να αισθανόμαστε στενοχωρημένοι, αναστατωμένοι και απογοητευμένοι. Ωστόσο, υπάρχει μια φιλοσοφία στη ζωή που ονομάζεται στωικισμός που μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε αυτά τα συναισθήματα. Σήμερα, θα μοιραστούμε μερικά χαρακτηριστικά του στωικισμού και πώς να τα χρησιμοποιήσουμε στη ζωή μας.
Ο στωικισμός είναι μια φιλοσοφική σχολή που προέκυψε τον 3ο αιώνα π.Χ.. Οι αρχές του αντιπροσωπεύουν έναν πρακτικό οδηγό για να ζήσετε μια καλή ζωή σε έναν απρόβλεπτο κόσμο. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι δημιουργήθηκε πριν από περισσότερα από 2000 χρόνια, οι διδασκαλίες του εξακολουθούν να ισχύουν.
Σύντομη ιστορία του στωικισμού
Από την ίδρυσή της, πριν 2300 χρόνια, η Στωική φιλοσοφία τονίζει την προσωπική ευθύνη και την αξία του να μένουμε παρόντες στο παρόν. Αντί να αναζητά την ηδονή και την αποφυγή του πόνου, ο Στωικός ξέρει ότι είναι καλύτερα να ζει κάθε στιγμή με ό,τι αυτή φέρνει.
Ο Στωικισμός ιδρύθηκε στην Αθήνα τον 3ο αιώνα π.Χ. από το Ζήνωνα τον Κιτιεύς. Η φιλοσοφία αναζωπυρώθηκε πολλές φορές μέσα στους αιώνες. Πολλοί στοχαστές γοητεύτηκαν από αυτόν τον συνδυαμό προσωπικής ευθύνης και νατουραλιστικής λογικής. Όπως και ο Βουδισμός, στοχεύει στην υπέρβαση της ηδονής και του πόνου, για να εστιάσει σε οτιδήποτε φέρνει η στιγμή. Η ευδαιμονία είναι ο απώτατος στόχος, που νοηματικά είναι πολύ κοντά με τη βουδιστική santosha.
Παρακάτω μερικές στωικές συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε συμβουλές που χρειαζόμαστε.
«Οι πρώτες σου προσπάθειες δε θα ευδοκιμήσουν. Θα χρειαστεί να κάνεις πολλά περισσότερα. Αλλά πάντα μπορείς να βρίσκεις περισσότερη ενέργεια. Είναι ανανεώσιμη πηγή. Μην ψάχνεις τη θεία επιφοίτηση, ψάχνε τα αδύναμα σημεία. Μην ψάχνεις αγγέλους, ψάχνε ευκαιρίες» – Ryan Holiday
Αν απλά περιμένεις οι ευκαιρίες να σου έρθουν στα χέρια, δε θα βρεις ποτέ αυτό που ψάχνεις. Να περιμένεις ότι θα αποτυγχάνεις σε πολύ περισσότερα από όσα πετυχαίνεις.
«Ότι εμποδίζει τη δράση ενισχύει τη δράση. Ότι στέκεται εμπόδιο το δρόμο, γίνεται δρόμος.» – Μάρκος Αυρήλιος
Χρησιμοποίησε τις δυσκολίες προς όφελός σου.
«Είσαι άτυχος αν δεν έχεις περάσει ποτέ καμία δυστυχία. Αν έχεις περάσει τη ζωή σου χωρίς κανένα εχθρό, τότε δεν ξέρει κανείς για τι είσαι ικανός, ούτε καν εσύ ο ίδιος» – Σενέκα
Αν δεν υποφέρεις στη ζωή, πώς θα μάθεις τα μαθήματά της;
«Τα εμπόδια στην ατραπό γίνονται η ατραπός. Ποτέ μην ξεχνάς, μέσα σε κάθε εμπόδιο βρίσκεται η ευκαιρία να βελτιώσεις την κατάστασή σου» – Συμβουλές Ζεν
Λένε ότι τα σπασμένα οστά γίνονται πιο γερά όταν θεραπευτούν.
«Μην υπόσχεσαι δεύτερη φορά αυτό που δε μπόρεσες να κάνεις την πρώτη» – Κάτωνας ο νεότερος
Σταμάτα να αναβάλλεις. Οι μόνες σκέψεις που έχουν αξία είναι αυτές που οδηγούν κατευθείαν στη δράση. Οι υποσχέσεις είναι μόνo λόγια μέχρι να τις εκπληρώσεις.
«Αυτός που έχει ένα Γιατί για να ζει μπορεί να αντέξει σχεδόν οποιοδήποτε Πως» – Νίτσε
Όταν έχουμε έναν βαθύ λόγο ύπαρξης μπορούμε να αντέξουμε οποιαδήποτε δυσκολία.
«Μην εύχεσαι να σου συμβούν όλα όπως θα ήθελες να συμβούν, αλλά μάλλον να εύχεσαι όλα να γίνουν όπως όντως θα γίνουν – τότε η ζωή σου θα κυλήσει καλά.» – Επίκτητος
Τι μέρος της ζωής μας άραγε περνάμε ζώντας αυτά που όντως μας συμβαίνουν και πόσο μέσα στη φαντασία για αυτά που έγιναν ή ίσως γίνουν;
«Κανείς δε θα έπρεπε να ρωτά ποιο είναι το νόημα της ζωής. Μάλλον πρέπει να καταλάβουμε ότι εμείς είμαστε αυτοί που πρέπει να δώσουμε απάντηση. Η ζωή μας κάνει την ίδια ακριβώς ερώτηση, και την απάντηση τη δίνουμε μέσα από τη δική μας τη ζωή. Και στη ζωή απαντάμε μόνο με το να είμαστε υπεύθυνοι.» – Victor Frankl
Ο Frankl ήταν επιζών από Ολοκαύτωμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αναγνώρισε ανάμεσα στους συγκρατούμενούς του αυτούς που επέδειξαν ακεραιότητα μέσα από αυτή τη φρικιαστική εμπειρία κι εκείνους που παρέλυσαν.
«Δε μπορείς να ξεχωρίσεις τη γνώση από την επαφή με την ύλη. Μάλιστα, δε μπορείς να ξεχωρίσεις τίποτα από την επαφή με την ύλη. Και η επαφή με τον πραγματικό κόσμο γίνεται όταν πληρώνεις τις συνέπειες των επιλογών σου, καλές ή κακές. Οι μελανιές στο δέρμα σου σε οδηγούν στη μάθηση και στην ανακάλυψη.» – Nassim Nicholas Tassib
Στωικός είναι αυτός που μεταμορφώνει το φόβο σε σύνεση, τον πόνο σε πληροφορία, τα λάθη σε πρωτοβουλίες και την επιθυμία σε δράση.
«Έχουμε δύο αυτιά και ένα στόμα, για να ακούμε περισσότερο από όσο μιλάμε» – Ζήνων ο Κιτιεύς
