Με το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ να έχει μόλις ανατρέψει το νόμο για το δικαίωμα στην άμβλωση – θέτοντας υπό αμφισβήτηση το νόμιμο δικαίωμα στη διακοπή της κύησης για εκατομμύρια γυναίκες σε όλη τη χώρα – ο αγώνας για την ελευθερία επιλογής δεν ήταν ποτέ πιο σημαντικός.
Η συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο η άμβλωση πρέπει να είναι ή όχι νόμιμη, έχει απασχολήσει επί σειρά ετών τις κοινωνίες. Στη συζήτηση αυτή συμπεριλαμβάνονται και τα ζητήματα του κατά πόσο ένα κράτος έχει αρμοδιότητα να ρυθμίζει το σώμα της γυναίκας και το δικαίωμα της γυναίκας στην αυτονομία. Τόσο στη δημόσια, όσο και στην ιδιωτική αντιπαράθεση, τα επιχειρήματα εστιάζονται είτε στο αν είναι ηθικά επιτρεπτή η άμβλωση, είτε στο ότι ο νόμος πρέπει να περιορίζει αντί να επιτρέπει τις αμβλώσεις. Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύνδεσμος (World Medical Association) στην διακήρυξή του για τη θεραπευτική Άμβλωση, σημειώνει: «Όταν τα συμφέροντα της μητέρας συγκρούονται με τα συμφέροντα του αγέννητου παιδιού, δημιουργούν ένα δίλημμα σχετικά με το κατά πόσο η εγκυμοσύνη πρέπει να διακοπεί». Οι συζητήσεις κυριαρχούνται συνήθως από δυο γκρουπ που συνήθως τάσσονται είτε υπέρ του δικαιώματος της άμβλωσης είτε κατά. Όσοι είναι κατά, υπερασπίζονται αυστηρότερους κανονισμούς, συνήθως ισχυρίζονται πως το έμβρυο είναι άνθρωπος και έχει δικαίωμα στην ζωή, άρα η έκτρωση ισοδυναμεί με φόνο. Όσοι είναι υπέρ του δικαιώματος της άμβλωσης ισχυρίζεται πως η γυναίκα έχει δικαίωμα να επιλέξει αν θέλει να εγκυμονήσει ή όχι.
Παρόλο που στην Ελλάδα το δικαίωμά μας στη νόμιμη άμβλωση είναι πολύ πιο ασφαλές (προς το παρόν τουλάχιστον), μπορεί να λάβει χώρα μόνο υπό ορισμένες προϋποθέσεις του άρθρου 304 του ΠΚ, δηλαδή αν συντρέχει μια από τις εξής περιπτώσεις:
α) όταν η εγκυμοσύνη δεν έχει υπερβεί τις 12 εβδομάδες,
β) όταν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας και κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και δεν έχει υπερβεί τη 19η εβδομάδα,
γ) σε περίπτωση που υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει υπερβεί τη 24η εβδομάδα,
δ) οποιαδήποτε στιγμή πριν από τη γέννηση σε περίπτωση αναπότρεπτου κινδύνου για τη ζωή της εγκύου ή κινδύνου σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής και ψυχικής της υγείας. Αν η έγκυος είναι ανήλικη απαιτείται η συναίνεση ενός από τους γονείς ή του προσώπου που έχει την επιμέλεια της.
Παρά τη νομιμότητα των αμβλώσεων στη χώρα μας, μεγάλα ζητήματα θέτονται για την κοινωνική τους νομιμοποίησή, ειδικά σε μια χώρα σαν την Ελλάδα που οι θρησκευτικές και οικογενειοκρατικές δομές της, που αποτελούν και τα κοινωνικά της θεμέλια. Σε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι της κοινωνίας οι αμβλώσεις εξακολουθούν να αποτελούν ταμπού.
Μην ξεχνάμε άλλωστε, όχι πολλά χρόνια πριν (συγκεκριμένα 2), στο μετρό της Αθήνας έκαναν την εμφάνισή τους επαίσχυντες αφίσες για την ανάδειξη του θέματος της διακοπής της κύησης μέσα από μια καμπάνια που παρουσίαζε το θέμα των αμβλώσεων ως αποκλειστικά ατομική υπόθεση αντί για κοινωνικό δικαίωμα πυροδοτεί αυτές τις ημέρες μεγάλες συζητήσεις και αντιδράσεις.
Η προπαγανδιστική καμπάνια «Διάλεξε τη ζωή», -κατά των αμβλώσεων – παρόλο που η Ελλάδα έχει λύσει από νομικής πλευράς το θέμα της άμβλωσης εδώ και χρόνια – προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.
Προφανώς το τι συμβαίνει αυτές τις ημέρες στις ΗΠΑ δεν μπορεί να μας αφήσει ανεπηρέαστες, όχι μόνο προς την αλληλεγγύη μας προς τις γυναίκες και την υποστήριξη της αυτοδιάθεσης των σωμάτων τους, στην ελευθερία τους να επιλέξουν, αλλά και στην επαγρύπνηση του τι συμβαίνει στη χώρα μας. Μπορεί ανά πάσα στιγμή η κατάσταση να ανατραπεί, όπως μάς έχει αποδείξει η πρόσφατη ιστορία, από τα εργασιακά δικαιώματα, μέχρι τα πολιτικά. Κανένα δικαίωμα δεν είναι δεδομένο και αυτονόητο. Κάθε δικαίωμα απαιτεί συνεχή διεκδίκηση, επαναδιεκδίκιση και κοινωνικούς αγώνες.
Ευτυχώς, διασημότητες και δημόσια πρόσωπα μιλούν μαζικά, συνεισφέροντας στον αγώνα για τα δικαιώματα στην άμβλωση, με πολλούς μάλιστα να μοιράζονται με θάρρος τη δική τους εμπειρία άμβλωσης. Ορισμένοι διάσημοι, όπως οι ηθοποιοί Amy Schumer και Jennifer Lawrence, υπερασπίζονται εδώ και χρόνια τα δικαιώματα της άμβλωσης και του οικογενειακού προγραμματισμού, ενώ άλλα πρόσωπα έχουν συμβάλει στη συζήτηση με το να μοιραστούν δημόσια τη δική τους εμπειρία άμβλωσης. Στις διασημότητες που έχουν κάνει έκτρωση περιλαμβάνονται η τηλεπαρουσιάστρια Jameela Jamil και η μουσικός Phoebe Bridgers.
Με αυτό το σκεπτικό, σας παρουσιάζουμε τις διασημότητες που έχουν πάρει περήφανα θέση για το δικαίωμα στην άμβλωση, από το ποπ είδωλο Olivia Rodrigo μέχρι τη Cynthia Nixon του Sex and the City…
Μέγκαν Μαρκλ
Μιλώντας στη Vogue για την ανατροπή της υπόθεσης Ρόυ εναντίον Γουέιντ , η Μέγκαν Μαρκλ τόνισε τον τεράστιο κίνδυνο που θα επιφέρει αυτό στις γυναίκες και στα άτομα που μπορούν να εγκυμονήσουν.
«Πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για το δικαίωμα στην σωματική αυτοδιάθεση», είπε πώς οι άνθρωποι (τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο) πρέπει τώρα να ενωθούν για να πολεμήσουν την απόφαση αυτή. «Όπου κι αν βρισκόμαστε, μπορούμε να καταστήσουμε σαφές ότι η αναπαραγωγική ελευθερία είναι θεμελιώδες δικαίωμα όπως η ελευθερία του λόγου», είπε.
Ολίβια Ροντρίγκο
Διακόπτοντας το σετ της στο Glastonbury – για να μιλήσει για την ανατροπή της υπόθεσης Ρόυ εναντίον Γουέιντ, η Ολίβια Ροντρίγκο κάλεσε στη σκηνή την Λίλη Άλεν, και μαζί τραγούδησαν ένα «f*ck you» στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
«Είμαι συντετριμμένη και τρομοκρατημένη από την πρόσφατη απόφαση και τόσες πολλές γυναίκες και κορίτσια θα πεθάνουν εξαιτίας αυτού», είπε η Ολίβια στο κοινό. «Ήθελα να αφιερώσω αυτό το επόμενο τραγούδι στα πέντε μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου που μας έδειξαν ότι δεν δίνουν δεκάρα για την ελευθερία».
Προηγουμένως, η σούπερ σταρ του κατά τη διάρκεια συναυλίας στις ΗΠΑ: «Τα σώματά μας δεν θα έπρεπε ποτέ να βρίσκονται στα χέρια των πολιτικών». Δείτε ένα απόσπασμα της επικής στιγμής εδώ.
Κένταλ Τζένερ
Μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να ανατρέψει την απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ, το 26χρονο σούπερ μόντελ Kendall Jenner μοιράστηκε ένα retweet – αναφερόμενο στους συνεχιζόμενους πυροβολισμούς και την έλλειψη ελέγχου των όπλων στις ΗΠΑ – που έγραφε «250+ μαζικοί πυροβολισμοί μόνο στις ΗΠΑ, και το σώμα μιας γυναίκας ρυθμίζεται περισσότερο από ένα όπλο. Get f**king real.»
Τζένιφερ Λόπεζ
Η Τζένιφερ Λόπεζ, που επίσης εξέφερε την άποψή της σχετικά με το θέμα μέσω των social media, μοιράστηκε με τους θαυμαστές της στο Instagram, λέγοντας «Ζούμε σε μια Αμερική που δεν αναγνωρίζω».
Και συνέχισε: «Στέκομαι μαζί σας και υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών στις ΗΠΑ».
Κέντρικ Λαμάρ
Ακολουθώντας τα χνάρια της Ολίβια Ροντρίγκο, ο Κέντρικ Λαμάρ βρήκε επίσης την ευκαιρία στο φεστιβάλ Glastonbury να σχολιάσει την ανατροπή του Ρόου εναντίον Γουέιντ,.
Φορώντας ένα στέμμα από αγκάθια με ψεύτικο αίμα να τρέχει στο πρόσωπό του, ο μουσικός έψαλλε: “Godspeed for women’s rights!”
Χάλσεϊ
Μιλώντας για την ανατροπή του Ρόου εναντίον Γουέιντ, η μουσικός Χάλσεϊ δήλωσε ότι αισθάνεται «ηττημένη» από την απόφαση.
«Υποστηρίζω τις αμβλώσεις, τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και τη σωματική ακεραιότητα για όσο καιρό έχω ακόμα το δικαίωμα να μιλήσω, και δεν έχω άλλα λόγια να διατυπώσω τη σοβαρότητα του αντίκτυπου που έχει ο φονταμενταλισμός στη χώρα μας», έγραψε στο Twitter.
Νωρίτερα, η 27χρονη είχε δηλώσει: «Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο: «Η ανατροπή του Ρόου εναντίον Γουέιντ θα σηματοδοτήσει μια καταστροφική αλλαγή στα θεμελιώδη δικαιώματά μας για σωματική αυτονομία και τα αναπαραγωγικά μας δικαιώματα… Είμαστε ψηφοφόροι και έχουμε το δικαίωμα και την ευθύνη να το πολεμήσουμε αυτό», προσέθεσε.
Μισέλ Ομπάμα
Μπαίνοντας στο Twitter μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ να ανατρέψει την απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ, η πρώην πρώτη κυρία Μισέλ Ομπάμα δήλωσε ότι είναι «συντετριμμένη».
«Είμαι συντετριμμένη για τους ανθρώπους σε όλη τη χώρα που μόλις έχασαν το θεμελιώδες δικαίωμα να λαμβάνουν οι ίδιοι τις αποφάσεις για το σώμα τους», έγραψε σε μια συναισθηματική ανάρτηση. «Αυτό έζησαν οι μητέρες, οι γιαγιάδες και οι προγιαγιάδες μας και τώρα είμαστε πάλι εδώ στο ίδιο σημείο».
Έιμι Σούμερ
Η ηθοποιός και κωμικός Έιμι Σούμερ δεν έχει κρύψει τη θέση της για τα δικαιώματα των αμβλώσεων, καθώς πολύ συχνά συμμετείχε σε διαδηλώσεις υπέρ της άμβλωσης στις ΗΠΑ.
«Οι απαγορεύσεις μακριά από τα σώματά μας», έγραψε σε μια ανάρτηση στο Instagram, ενώ σε μια άλλη ανέφερε: «Η άμβλωση αποτελεί υγειονομική περίθαλψη».
«Το Ανώτατο Δικαστήριο πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση», δήλωσε σε μια συγκέντρωση υπέρ της άμβλωσης. «Οι γυναίκες θέλουν περισσότερα δικαιώματα, περισσότερη πρόσβαση στην άμβλωση, περισσότερη ελευθερία, όχι λιγότερα».
Φοίβη Μπρίτζερς
Επικαλούμενη τη δική της προσωπική εμπειρία έκτρωσης, η τραγουδίστρια και τραγουδοποιός Φοίβη Μπρίτζερς χρησιμοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να σχολιάσει τη σημασία του αγώνα για τα δικαιώματα των αμβλώσεων.
«Έκανα έκτρωση τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, ενώ βρισκόμουν σε περιοδεία», ανέφερε. «Πήγα στο Planned Parenthood όπου μου έδωσαν το χάπι της έκτρωσης. Ήταν εύκολο. Όλοι αξίζουν να έχουν αυτού του είδους την πρόσβαση».
Jameela Jamil
Το 2021, η τηλεπαρουσιάστρια, ηθοποιός και ακτιβίστρια Jameela Jamil δήλωσε στους θαυμαστές της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η έκτρωση της έσωσε τη ζωή. «Ήμουν ψυχικά/σωματικά/συναισθηματικά και οικονομικά ασταθής και κυρίως δεν ήθελα παιδί. Αυτό θα έπρεπε να είναι αρκετό. Η ζωή μου έχει μεγαλύτερη σημασία από έναν αγέννητο άνθρωπο», ανέφερε στο Instagram.
Η Jameela συνέχισε: «Δεν το μετάνιωσα ποτέ. Ένιωσα μόνο βαθιά ανακούφιση και ευγνωμοσύνη που ζούσα σε μια χώρα που έκανε την άμβλωση προσιτή και ασφαλή. Κανείς δεν με έκανε να νιώσω άσχημα που ήμουν εκεί. Απλά μου παρείχαν υγειονομική φροντίδα. Γιατί αυτό είναι η άμβλωση. Η απαγόρευσή της δεν θα σταματήσει τις αμβλώσεις. Θα σταματήσει μόνο τις ασφαλείς αμβλώσεις. Ειδικά για τις κοινωνικές μειονότητες».
Σύνθια Νίξον
Η πρωταγωνίστρια του Sex and the City έχει μιλήσει ανοιχτά για τις σκέψεις της σχετικά με το δικαίωμα στην άμβλωση, αποκαλύπτοντας ότι η μητέρα της αναγκάστηκε να κάνει μία παράνομα τη δεκαετία του 1960.
«Το δικαίωμα στην άμβλωση και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα είναι ένα πολύ προσωπικό θέμα για μένα». «Η μητέρα μου έκανε έκτρωση εδώ στην πολιτεία της Νέας Υόρκης πριν γίνει νόμιμη. Και όταν ήμουν αρκετά μεγάλη, φρόντισε να μου το πει».
«Ήταν πολύ δύσκολο για εκείνη να μιλήσει γι’ αυτό», πρόσθεσε ο ηθοποιός. «Δεν μου είπε πολλές λεπτομέρειες, αλλά ήταν πολύ σημαντικό για εκείνη να μου πει ότι είχε κάνει έκτρωση, ότι ήταν παράνομη και ότι ήταν μια τρομερά απαίσια εμπειρία. Ήθελε να σιγουρευτώ ότι γνώριζα την ιστορία της, ώστε να μπορώ να εκτιμήσω πλήρως πόσο κρίσιμη είναι η αναπαραγωγική ελευθερία».
Billie Eilish
«Είναι πραγματικά απίστευτο! Με κάνει να κοκκινίζω από οργή και να βγάζω ατμούς από τα αφτιά και το κεφάλι μου», δήλωσε η τραγουδίστρια Billie Eilish σχετικά με το θέμα των δικαιωμάτων στην άμβλωση.
«Οι γυναίκες πρέπει να λένε, πρέπει να κάνουν και να αισθάνονται και να είναι ακριβώς αυτό που θέλουν. Δεν πρέπει να υπάρχει κανένας άλλος που να τους λέει πώς να ζήσουν τη ζωή τους, τι σ***α να κάνουν», πρόσθεσε. «Απλά με τρελαίνει τόσο πολύ που αν αρχίσω να μιλάω γι’ αυτό, δεν θα σταματήσω. Επιπλέον, δεν μπορούν οι άντρες να επιλέγουν τι θα συμβεί στα γυναικεία σώματα πρέπει – αυτό είναι το μόνο που έχω να πω».
Ashley Nicole Black
«Για μας είναι ένα χαστούκι στο πρόσωπο να μας λένε ότι μπορούμε να ψηφίσουμε για το δικαίωμα στην άμβλωση, από το ίδιο δικαστήριο που ξεκοίλιασε το δικαίωμα ψήφου», έγραψε στο Twitter η ηθοποιός και κωμικός Ashley Nicole Black.
Κρις Έβανς
Υπενθυμίζοντας στους άνδρες του κόσμου ότι θα έπρεπε να αγωνίζονται και αυτοί για το δικαίωμα στην άμβλωση, ο πρωταγωνιστής του Captain America Κρις Έβανς έγραψε στο Twitter: «Αυτό είναι απλά απίστευτο. Αν δεν ανησυχείτε για την ανατροπή της υπόθεσης Ρόου εναντίον Γουέιντ, πάει να πει ότι είστε τουλάχιστον αφελείς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ψήφος έχει σημασία!!!»
Lady Gaga
«Είναι εξωφρενικό να απαγορεύεται η άμβλωση στην Αλαμπάμα, τελεία και παύλα, και ακόμα πιο αποτρόπαιο το γεγονός ότι αποκλείει εκείνες που έχουν βιαστεί ή βιώνουν αιμομιξία, είτε συναινετική είτε όχι», έγραψε στο Twitter η μουσικός Lady Gaga με αφορμή την ψήφιση του περιοριστικού νόμου για τις αμβλώσεις στην πολιτεία της Αλαμπάμα.
«Είναι δυνατόν να υπάρχει μεγαλύτερη ποινή για τους γιατρούς που κάνουν αυτές τις επεμβάσεις από ό,τι για τους περισσότερους βιαστές; Αυτό είναι μια παρωδία και προσεύχομαι για όλες αυτές τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια που υποφέρουν στα χέρια αυτού του σάπιου συστήματος», πρόσθεσε.
Τζένιφερ Λόρενς
Μαζί με την BFF Amy σε πολλές διαμαρτυρίες υπέρ των εκτρώσεων είναι και η Jennifer Lawrence. «Οι γυναίκες δεν μπορούν να είναι ελεύθερες αν δεν ελέγχουν το σώμα τους!», έγραψε σε ένα πλακάτ σε μια πρόσφατη συγκέντρωση.
Olivia Munn
«Πρέπει να περάσουμε έναν νόμο για τον καρδιακό παλμό των γυναικών», έγραψε η Olivia Munn σε ανάρτησή της στο Twitter. «Αν μια γυναίκα έχει καρδιακό παλμό, δεν μπορείτε να της πείτε τι να κάνει με το σώμα της. Ποτέ. Τελεία και παύλα».
Mark Ruffalo
«Η αναγκαστική γέννηση και οι παράνομες αμβλώσεις πέρα από τα σύνορα των πολιτειών είναι οπισθοδρομικές και σκληρές», δήλωσε ο Mark Ruffalo στο Twitter.
«Το Ανώτατο Δικαστήριο βρίσκεται σε παρακμή, χάρη στον Alito και τους ομοϊδεάτες του ακροδεξιούς, οι οποίοι είναι τοξικοί για την αμεροληψία του Δικαστηρίου», πρόσθεσε.
Busy Philipps
Η διάσημη ηθοποιός των ρομαντικής κομεντί Busy Philipps – η οποία έχει στο παρελθόν μοιραστεί λεπτομέρειες από τη δική της εμπειρία άμβλωσης, μίλησε για το δικαίωμα στην άμβλωση σε μια μακροσκελή ανάρτηση στο Instagram μετά τη διαρροή του εγγράφου του Ανώτατου Δικαστηρίου.
«Βγελιτε έξω. Ουρλιάξτε», είπε στους followers της. «Η απαγόρευση των αμβλώσεων πάει ενάντια στη θέληση του λαού. Δεν έχει να κάνει τίποτα με τα μωρά, αλλά έχει να κάνει με τη λευκή υπεροχή και τους πεινασμένους για εξουσία πολιτικούς που προσπαθούν να διατηρήσουν αυτό το σύστημα καταπίεσης ακλόνητο».
Η Busy συνέχισε: «Να είστε θυμωμένοι. Να είστε δυνατοί. Να είστε εξοργισμένοι. Αλλά πάνω απ’ όλα δείξτε το γ******ο το παρόν σας».
John Legend
«Αυτά τα Κοινοβούλια διεξάγουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο κατά των γυναικών και του δικαιώματός τους να αποφασίζουν οι ίδιες για τα σώματά τους», έγραψε στο Twitter ο μουσικός John Legend. «Αυτό είναι απαίσιο», τόνισε.