Σε έναν ιδανικό κόσμο, τα σημάδια χειραγώγησης θα είχαν φλας, σειρήνες και ένα τεράστιο banner που θα έγραφε «ΤΡΕΞΕ». Αλλά δυστυχώς, στον δικό μας κόσμο, έρχονται πιο διακριτικά: με τη μορφή του «Σε ρωτάω επειδή νοιάζομαι», «Θα το έκανα κι εγώ για σένα» ή του all-time classic «Εγώ απλώς προσπαθώ να σε βοηθήσω να γίνεις καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου» (aka: εκδοχή που ελέγχεται πλήρως από μένα).
Και το πρόβλημα είναι ότι όταν υπάρχει συναισθηματική εμπλοκή (δηλαδή έρωτας, λαγνεία, οικειότητα, και τρία χρόνια Netflix και μακαρόνια) το μυαλό σου δεν βλέπει ξεκάθαρα. Βλέπει «δεν το εννοεί έτσι». Βλέπει «είναι ο τρόπος του να δείχνει ενδιαφέρον». Βλέπει «κι εγώ είμαι λίγο drama queen». Όλα καλά. Μέχρι που χρειάζεται να του στείλεις φωτογραφία το ρολόι σου για να αποδείξεις τι ώρα κοιμήθηκες.
Όχι, δεν μιλάμε (μόνο) για gaslighting — εκείνο το τρικ όπου ο άλλος σε πείθει ότι δεν είπες ποτέ αυτό που μόλις είπες και ίσως όντως έχεις πρόβλημα μνήμης ή ότι πρέπει να κόψεις τα σίριαλ. Μιλάμε για τη χειραγώγηση με φινετσάτη σάλτσα ενδιαφέροντος:
«Μη βγαίνεις τόσο συχνά, γιατί κουράζεσαι»,
«Μου φαίνεται πως αυτοί οι φίλοι σου δε σε καταλαβαίνουν όσο εγώ»,
«Γιατί δεν με ενημέρωσες ότι θα αργήσεις; Απλώς ανησυχώ… με ακρίβεια λεπτού».
Και κάπως έτσι, ξεκινάει το love story σε στυλ Google Calendar, όπου εσύ καλείσαι να κάνεις share location, share password και share ενοχές. Όχι επειδή στο επέβαλε. Όχι, καλέ. Επειδή «έτσι δείχνουμε εμπιστοσύνη».
Η πιο επικίνδυνη μορφή ελέγχου είναι αυτή που έρχεται με ήχο πιάνου και ατμόσφαιρα wellness. Που μοιάζει «υγιής», αλλά τελικά σου κόβει λίγο-λίγο τα φτερά, σου ρυθμίζει το bluetooth και σου προτείνει ποια από τις σκέψεις σου να διαγράψεις.
Κι όταν, επιτέλους, έρθει η «συζήτηση για τη σχέση» (το γνωστό: πρέπει να δουλέψουμε πάνω σε εμάς), να ξέρεις πως η λέξη «υγιής» μπορεί να έχει πολλές σημασίες. Στο δικό σου λεξικό σημαίνει ισοτιμία. Στο δικό του; Κάθεσαι δίπλα μου και απαντάς στα μηνύματα όταν σε βλέπω.
Μην ξεγελιέσαι. Δεν είναι αγάπη. Είναι remote control σε μορφή ανθρώπου.
Ποιες αυτές οι μικρές στιγμές χειραγώγησης;
Δίνετε αναφορά για κάθε σας έξοδο
Συνήθως αυτό έρχεται εξαναγκαστικά μετά από κάποιες σκηνές ζήλειας. Φοβάστε να βγείτε αν ξέρετε ότι θα υπάρχει στην παρέα κάποιο άτομο του ίδιου φύλου, ενώ σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να μοιραστείτε αυτή την πληροφορία με τη σχέση σας γιατί ξέρετε ότι θα οδηγηθείτε σε τσακωμό μέσα σε λίγα λεπτά.
Πρέπει να δίνετε αναφορά για το μέρος και τον λόγο που το επιλέξατε σε κάποιες περιπτώσεις, να αναφέρετε όλους όσους θα βρίσκονται στην παρέα σας, τι θα κάνετε κατά τη διάρκεια της εξόδου, καθώς και την ώρα που θα γυρίσετε. Μόνο άδεια εξόδου δεν πρέπει να ζητήσετε, ακόμη τουλάχιστον.
Οι αναφορές εξόδου ξεκίνησαν από μία ερώτηση που συνοδευόταν από χαλαρό ύφος με κουλ στοιχεία, όμως στη συνέχεια μεταλλάχθηκε σε ερώτηση άγχους και τρόμου.
Δικαιολογείτε κάθε σας αγορά
Η οικονομική χειραγώγηση ξεκινά με το ταίρι σας να σας αναγκάζει να δικαιολογείτε κάθε αγορά που πραγματοποιείτε, ακόμη και όταν πρόκειται για δικά σας χρήματα. «Το χρειαζόσουν πραγματικά αυτό;», είναι πιο σύνηθης ερώτηση που αυτόματα θα σας φέρει σε δύσκολη θέση. Αυτός είναι κι ο σκοπός άλλωστε, αν όχι να νιώσετε ενοχές.
Μία βόλτα στα Hondos Center μπορεί να σας έκανε να αγοράσετε ένα πιο καλό σαμπουάν για τα μαλλιά σας τα οποία είχαν ταλαιπωρηθεί μετά την προηγούμενη βαφή που κάνατε στο κομμωτήριο. Αυτό το σαμπουάν σύμφωνα με τον σύντροφό σας δεν χρειαζόταν να το αγοράσετε και μπορούσατε να αφήσετε τα μαλλιά σας να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο μέρα με τη μέρα. Όχι, δεν το πλήρωσε αυτός, ωστόσο του πέφτει λόγος για τα πάντα και «ξέρει ποιο είναι το καλύτερο για εσάς».
Εντάξει και το μπουκάλι θα βρείτε στο σούπερ μάρκετ με την ετικέτα “για σώμα, μαλλιά και πρόσωπο”, μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά με αυτό στο οποίο “σπαταλήσατε” τα λεφτά σας, απλά εσείς μπορεί να μην το ξέρετε.
«Πήρα να δω πώς είσαι»
Είτε είστε στη δουλειά είτε με την οικογένειά σας, θα σας πάρει τηλέφωνο για να δει «τι κάνετε» κι αν «είστε καλά», κοινώς να σας τσεκάρει. Με πρόσχημα τις προαναφερθείσες δικαιολογίες, θέλει να ξέρει συνεχώς που είστε και τι κάνετε.
Φρικάρει όταν δεν του απαντάτε αμέσως και κατευθείαν πλάθει ακραία σενάρια, τα οποία πιστεύει ότι είναι πραγματικά. Δεν σας έχει εμπιστοσύνη και σας το δείχνει σε κάθε τηλεφώνημα. Δεν είναι νοιάξιμο, είναι καταπίεση.
Μετά τον τσακωμό, πάντα έρχεται η σιωπή
Μπορεί να υποστηρίζουν ότι το κάνουν για να ηρεμήσουν, ωστόσο συνήθως το κάνουν ως τιμωρία και για να συμμορφωθείτε. Όσο και να περιμένετε να “ηρεμήσει” αυτό δεν έρχεται ποτέ, παρά μόνο αν τους παρακινήσετε πολύ να το κάνουν.
Τείνουν να προσπαθούν να μεταθέσουν την ευθύνη πάνω σας με αυτόν τον τρόπο και να σιωπούν μέχρι να καταλάβετε το “λάθος” σας. Μήπως πρέπει κι εσείς να αρχίσετε να “σιωπάτε”;
Ζητάτε άδεια για τα πάντα
Ένας χειριστικός σύντροφος θα διαστρεβλώσει καταστάσεις που θεωρούσατε φυσιολογικές, θα σας κάνει νομίζετε ότι αυτός έχει δίκιο σε όλα με αποτέλεσμα να αυτή η συμπεριφορά να σας αναγκάσει να ζητάτε άδεια για τα πάντα. Αν αναρωτιέστε «γιατί;», η απάντηση είναι μία, για να νιώσετε ότι δεν είστε σε θέση να παίρνετε αποφάσεις για τον εαυτό σας.
Εννοείται ότι ποτέ δεν πρόκειται να συμβεί το αντίστροφο. Δεν έρχονται ποτέ σε εσάς για να ζητήσουν άδεια για οτιδήποτε. Ωστόσο, πρέπει θυμάστε ότι πρόκειται για τον σύντροφό σας, όχι για τον γονιό σας.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, τα σημάδια χειραγώγησης θα είχαν φλας, σειρήνες και ένα τεράστιο banner που θα έγραφε «ΤΡΕΞΕ». Αλλά δυστυχώς, στον δικό μας κόσμο, έρχονται πιο διακριτικά: με τη μορφή του «Σε ρωτάω επειδή νοιάζομαι», «Θα το έκανα κι εγώ για σένα» ή του all-time classic «Εγώ απλώς προσπαθώ να σε βοηθήσω να γίνεις καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου» (aka: εκδοχή που ελέγχεται πλήρως από μένα).
Και το πρόβλημα είναι ότι όταν υπάρχει συναισθηματική εμπλοκή (δηλαδή έρωτας, λαγνεία, οικειότητα, και τρία χρόνια Netflix και μακαρόνια) το μυαλό σου δεν βλέπει ξεκάθαρα. Βλέπει «δεν το εννοεί έτσι». Βλέπει «είναι ο τρόπος του να δείχνει ενδιαφέρον». Βλέπει «κι εγώ είμαι λίγο drama queen». Όλα καλά. Μέχρι που χρειάζεται να του στείλεις φωτογραφία το ρολόι σου για να αποδείξεις τι ώρα κοιμήθηκες.
Όχι, δεν μιλάμε (μόνο) για gaslighting — εκείνο το τρικ όπου ο άλλος σε πείθει ότι δεν είπες ποτέ αυτό που μόλις είπες και ίσως όντως έχεις πρόβλημα μνήμης ή ότι πρέπει να κόψεις τα σίριαλ. Μιλάμε για τη χειραγώγηση με φινετσάτη σάλτσα ενδιαφέροντος:
«Μη βγαίνεις τόσο συχνά, γιατί κουράζεσαι»,
«Μου φαίνεται πως αυτοί οι φίλοι σου δε σε καταλαβαίνουν όσο εγώ»,
«Γιατί δεν με ενημέρωσες ότι θα αργήσεις; Απλώς ανησυχώ… με ακρίβεια λεπτού».
Και κάπως έτσι, ξεκινάει το love story σε στυλ Google Calendar, όπου εσύ καλείσαι να κάνεις share location, share password και share ενοχές. Όχι επειδή στο επέβαλε. Όχι, καλέ. Επειδή «έτσι δείχνουμε εμπιστοσύνη».
Η πιο επικίνδυνη μορφή ελέγχου είναι αυτή που έρχεται με ήχο πιάνου και ατμόσφαιρα wellness. Που μοιάζει «υγιής», αλλά τελικά σου κόβει λίγο-λίγο τα φτερά, σου ρυθμίζει το bluetooth και σου προτείνει ποια από τις σκέψεις σου να διαγράψεις.
Κι όταν, επιτέλους, έρθει η «συζήτηση για τη σχέση» (το γνωστό: πρέπει να δουλέψουμε πάνω σε εμάς), να ξέρεις πως η λέξη «υγιής» μπορεί να έχει πολλές σημασίες. Στο δικό σου λεξικό σημαίνει ισοτιμία. Στο δικό του; Κάθεσαι δίπλα μου και απαντάς στα μηνύματα όταν σε βλέπω.
Μην ξεγελιέσαι. Δεν είναι αγάπη. Είναι remote control σε μορφή ανθρώπου.
Ποιες αυτές οι μικρές στιγμές χειραγώγησης;
Δίνετε αναφορά για κάθε σας έξοδο
Συνήθως αυτό έρχεται εξαναγκαστικά μετά από κάποιες σκηνές ζήλειας. Φοβάστε να βγείτε αν ξέρετε ότι θα υπάρχει στην παρέα κάποιο άτομο του ίδιου φύλου, ενώ σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να μοιραστείτε αυτή την πληροφορία με τη σχέση σας γιατί ξέρετε ότι θα οδηγηθείτε σε τσακωμό μέσα σε λίγα λεπτά.
Πρέπει να δίνετε αναφορά για το μέρος και τον λόγο που το επιλέξατε σε κάποιες περιπτώσεις, να αναφέρετε όλους όσους θα βρίσκονται στην παρέα σας, τι θα κάνετε κατά τη διάρκεια της εξόδου, καθώς και την ώρα που θα γυρίσετε. Μόνο άδεια εξόδου δεν πρέπει να ζητήσετε, ακόμη τουλάχιστον.
Οι αναφορές εξόδου ξεκίνησαν από μία ερώτηση που συνοδευόταν από χαλαρό ύφος με κουλ στοιχεία, όμως στη συνέχεια μεταλλάχθηκε σε ερώτηση άγχους και τρόμου.
Δικαιολογείτε κάθε σας αγορά
Η οικονομική χειραγώγηση ξεκινά με το ταίρι σας να σας αναγκάζει να δικαιολογείτε κάθε αγορά που πραγματοποιείτε, ακόμη και όταν πρόκειται για δικά σας χρήματα. «Το χρειαζόσουν πραγματικά αυτό;», είναι πιο σύνηθης ερώτηση που αυτόματα θα σας φέρει σε δύσκολη θέση. Αυτός είναι κι ο σκοπός άλλωστε, αν όχι να νιώσετε ενοχές.
Μία βόλτα στα Hondos Center μπορεί να σας έκανε να αγοράσετε ένα πιο καλό σαμπουάν για τα μαλλιά σας τα οποία είχαν ταλαιπωρηθεί μετά την προηγούμενη βαφή που κάνατε στο κομμωτήριο. Αυτό το σαμπουάν σύμφωνα με τον σύντροφό σας δεν χρειαζόταν να το αγοράσετε και μπορούσατε να αφήσετε τα μαλλιά σας να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο μέρα με τη μέρα. Όχι, δεν το πλήρωσε αυτός, ωστόσο του πέφτει λόγος για τα πάντα και «ξέρει ποιο είναι το καλύτερο για εσάς».
Εντάξει και το μπουκάλι θα βρείτε στο σούπερ μάρκετ με την ετικέτα “για σώμα, μαλλιά και πρόσωπο”, μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά με αυτό στο οποίο “σπαταλήσατε” τα λεφτά σας, απλά εσείς μπορεί να μην το ξέρετε.
«Πήρα να δω πώς είσαι»
Είτε είστε στη δουλειά είτε με την οικογένειά σας, θα σας πάρει τηλέφωνο για να δει «τι κάνετε» κι αν «είστε καλά», κοινώς να σας τσεκάρει. Με πρόσχημα τις προαναφερθείσες δικαιολογίες, θέλει να ξέρει συνεχώς που είστε και τι κάνετε.
Φρικάρει όταν δεν του απαντάτε αμέσως και κατευθείαν πλάθει ακραία σενάρια, τα οποία πιστεύει ότι είναι πραγματικά. Δεν σας έχει εμπιστοσύνη και σας το δείχνει σε κάθε τηλεφώνημα. Δεν είναι νοιάξιμο, είναι καταπίεση.
Μετά τον τσακωμό, πάντα έρχεται η σιωπή
Μπορεί να υποστηρίζουν ότι το κάνουν για να ηρεμήσουν, ωστόσο συνήθως το κάνουν ως τιμωρία και για να συμμορφωθείτε. Όσο και να περιμένετε να “ηρεμήσει” αυτό δεν έρχεται ποτέ, παρά μόνο αν τους παρακινήσετε πολύ να το κάνουν.
Τείνουν να προσπαθούν να μεταθέσουν την ευθύνη πάνω σας με αυτόν τον τρόπο και να σιωπούν μέχρι να καταλάβετε το “λάθος” σας. Μήπως πρέπει κι εσείς να αρχίσετε να “σιωπάτε”;
Ζητάτε άδεια για τα πάντα
Ένας χειριστικός σύντροφος θα διαστρεβλώσει καταστάσεις που θεωρούσατε φυσιολογικές, θα σας κάνει νομίζετε ότι αυτός έχει δίκιο σε όλα με αποτέλεσμα να αυτή η συμπεριφορά να σας αναγκάσει να ζητάτε άδεια για τα πάντα. Αν αναρωτιέστε «γιατί;», η απάντηση είναι μία, για να νιώσετε ότι δεν είστε σε θέση να παίρνετε αποφάσεις για τον εαυτό σας.
Εννοείται ότι ποτέ δεν πρόκειται να συμβεί το αντίστροφο. Δεν έρχονται ποτέ σε εσάς για να ζητήσουν άδεια για οτιδήποτε. Ωστόσο, πρέπει θυμάστε ότι πρόκειται για τον σύντροφό σας, όχι για τον γονιό σας.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
