Πριν λίγες μέρες καθώς περπατούσα στο δάσος της Καισαριανής, ξαφνικά μου γεννήθηκε η επιθυμία να αρχίσω να τρέχω. Όχι για να κάνω jogging και να γυμναστώ, όπως έκαναν οι άλλοι γύρω μου. Στα 20 μέτρα έστεκε επιβλητικά ένα πελώριο πεύκο, σχεδόν μόνο του και ένιωσα ότι με καλούσε. Αυτό μάλλον ήταν και το έναυσμα για να τρέξω με ορμή προς το μέρος του, όπως και έκανα, χωρίς να με νοιάζει τι θα σκεφτεί ή αν θα στρέψει ο κόσμος το βλέμμα του προς το μέρος μου. Εκείνα τα λιγοστά δευτερόλεπτα που ήμουν μόνο εγώ και το δέντρο, ένιωσα μία απίστευτη ελευθερία. Αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα του δέντρου, αλλά του εαυτού μου που αποφάσισε να μη φρενάρει τον αυθορμητισμό μου, όπως -κατά κανόνα- κάνει.

Το -μικρής διάρκειας- τρέξιμο στη Καισαριανή ήταν η εξαίρεση που μου (υπεν)θύμισε τη σπουδαιότητα και τη μαγεία του αυθορμητισμού, ο οποίος έχει την ικανότητα να υπερβαίνει τον χρόνο και τον τόπο. Ναι, μερικά δευτερόλεπτα αρκούν για να δημιουργηθεί η απελευθέρωση που θα ξυπνήσει το σπάνιο αίσθημα της ευφορίας. Είχα ξεχάσει πως είναι ο αυθορμητισμός αυτού του είδους, αλλά και γενικά. Κάθε μέρα κοιμάμαι από το ίδιο πλευρό, τρώω την ίδια μπάρα, φτιάχνω καφέ την ίδια ώρα, ακολουθώ το ίδιο πρόγραμμα γυμναστικής και ούτω καθεξής. Δε θυμάμαι ποια ήταν η τελευταία φορά που έκανα κάτι χωρίς πρόγραμμα, πότε ξέφυγα από τη ρουτίνα, χωρίς πρώτα να το έχω επεξεργαστεί.

Θαυμάζω τους ανθρώπους θα πάνε να χτυπήσουν ένα τατουάζ επειδή «έτσι τους ήρθε» ή αυτούς που αγοράζουν ένα ακριβό ζευγάρι παπούτσια επειδή απλά τους άρεσε ή ακόμα περισσότερο αυτούς που κλείνουν ένα ταξίδι χωρίς να το πολυσκεφτούν. Ωστόσο, αρκετοί -συμπεριλαμβανομένου εμού- νιώθουμε ακόμα η πιο μικρή απόφαση, έχει το ίδιο μεγάλη βαρύτητα όσο μία απόφαση που μπορεί να καθορίσει το μέλλον μας. Εντάξει, είναι λίγο υπερβολικό αυτό, αλλά μερικές φορές η υπερανάλυση μπορεί να το κάνει αυτό. Έχουμε μάθει να περνάμε από φίλτρα κάθε κίνησή μας και κάθε μας λέξη για να μη παρεξηγηθούμε, να μη σχολιαστούμε, να μην αισθανθούμε το βλέμμα της αποδοκιμασίας. Όχι μόνο μας νοιάζει υπερβολικά το «τι θα πει ο κόσμος», αλλά ζούμε κάτω από τη κυριαρχία του. Αισθανόμαστε ντροπή επειδή μπορεί να θεωρηθούμε παιδαριώδεις. Γι’ αυτό, ο αυθορμητισμός μας έχει κλειδωθεί σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, με εμάς να ξεχνάμε να τον ξεκλειδώνουμε και να φέρνουμε στο φως όποτε μας δίνεται η ευκαιρία.

Ο Ελβετός φιλόσοφος Henri Frederic Amiel, έχει υποστηρίξει ότι «η ανάλυση σκοτώνει τον αυθορμητισμό» και προφανώς ένα δίκιο το έχει. Επομένως για να μπορέσουμε να είμαστε αυθόρμητοι, πρέπει να αποτάξουμε τα φίλτρα που μας περιορίζουν. Όταν το μυαλό σκέφτεται διαρκώς τα πρέπει και τα μη, το σωστό και το λάθος, δε μπορεί να μας αφήσει να είμαστε χαρούμενοι. Η διαρκής συνειδητότητα στέκεται ως εμπόδιο στην ελευθερία του εαυτού. Όσο αντιφατικό κι αν ακουστεί μπορούμε να προσπαθήσουμε να γίνουμε πιο αυθόρμητοι. Ο Edward Slingerland κατά τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου του, “Trying Not to Try”, εξέτασε πώς αντιμετώπισαν το πρόβλημα της έλλειψης του αυθορμητισμού οι αρχαίοι Κινέζοι στοχαστές. «Περιελάμβαναν πράγματα όπως τελετουργικές δραστηριότητες, διαλογισμό, πρακτικές αναπνοής ή απλώς προσπαθούσαν να ξεγελάσουν το μυαλό σας ώστε να ξεχάσει ότι προσπαθείτε να είστε αυθόρμητοι». Δε λέω να κάνετε διαλογισμό όπως οι αρχαίοι Κινέζοι, αλλά να βρείτε τρόπους να χαλαρώσετε και να σκέφτεστε λιγότερο.

Ναι, ο αυθορμητισμός μπορεί να φέρει την ευτυχία και αυτό δε το λέω μόνο εγώ, αλλά και μία έρευνα του 2020. Το 40% των ερωτηθέντων που ανέφερε ότι είχε αυθόρμητες στιγμές, θεώρησε τον εαυτό τους «ευτυχισμένο άτομο». Και όχι μόνο αυτό, αλλά ήταν επίσης 38% πιο πιθανό να αισθάνονται περισσότερο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους. Το να ενεργούμε ενστικτωδώς, μας επιτρέπει να νιώθουμε πιο έντονα τη στιγμή. Ο αυθορμητισμός μας επιτρέπει να απολαύσουμε περισσότερο τη ζωή. Ακόμα κι όταν αρχίζουμε να σιγοτραγουδάμε με τον φίλο μας αυθόρμητα, νιώθουμε μία έξαρση, μία έκρηξη αδρεναλίνης δε έχει σημασία αν είναι μικρή ή μεγάλη. Για άλλους μπορεί να είναι το “χτύπημα” του προαναφερθέντος τατουάζ, ένα «σ’ αγαπώ», ένα μαρκοβούτι, ή ακόμα και ένας άξαφνος χορός. Έτσι, βγαίνουμε από τη μονοτονία της ρουτίνας και μόνο έτσι νιώθουμε ζωντανοί.

Πρέπει, λοιπόν, να σταματήσουμε να σκεφτομάστε και να αρχίσουμε να δρούμε περισσότερο αυθόρμητα. Να ζούμε περισσότερο το τώρα, χωρίς να περιορίζουμε με “πρέπει” τη στιγμή. Φιληθείτε, αγκαλιαστείτε, χορέψτε, τρέψτε, τραγουδήστε, βγείτε, καλέστε κάποιον και πείτε ότι σας έλειψε, κλείστε αεροπορικά εισιτήρια, κάντε τα όλα χωρίς να φοβάστε το βλέμμα και σχόλια των άλλων, οποιοιδήποτε κι αν είναι αυτοί. Προσπαθήστε να γίνετε αυθόρμητοι, αν θέλετε να είστε χαρούμενοι.

Δείτε επίσης: Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι όταν είναι ευτυχισμένοι