Η ικανότητα να θέτουμε όρια στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ψυχικής και συναισθηματικής μας ευεξίας. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν αδιάκριτες ερωτήσεις ή να προστατεύσουν την προσωπική τους ζωή χωρίς να αισθάνονται ότι προσβάλλουν τους άλλους.

Από την άλλη, η τάση κάποιων ανθρώπων να ρωτούν αδιάκριτα δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα κακής πρόθεσης, αλλά συχνά πηγάζει από την ανθρώπινη περιέργεια ή την αδυναμία κατανόησης των ορίων. Η περιέργεια αποτελεί έναν βασικό μηχανισμό εξερεύνησης και μάθησης για το κοινωνικό περιβάλλον

Ωστόσο, όταν αυτή η περιέργεια και οι αδιάκριτες ερωτήσεις δεν συνοδεύονται από ενσυναίσθηση και κατανόηση των ορίων των άλλων, μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες καταστάσεις.

«Μπορεί να αισθάνεστε άβολα για το πώς να απαντήσετε σε αυτές τις ερωτήσεις για να διατηρήσετε το απόρρητό σας και να διαμορφώσετε τα κατάλληλα όρια», λέει η ψυχοθεραπεύτρια Hillary Schoninger, LCSW. «Αυτές οι ερωτήσεις μπορεί να είναι επιζήμιες επειδή μπορεί να είναι ενοχλητικές, ενώ κρατούν έναν κρυφό τόνο ότι δεν είμαστε αυθεντικοί, κάτι που μπορεί να βλάψει τα συναισθήματα και τη συναισθηματική μας αντοχή».

Οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται ότι πρέπει να απαντήσουν στις ερωτήσεις για να αποφύγουν τη σύγκρουση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια, απογοήτευση ή αισθήματα ντροπής.
Η ανάγκη όμως να θέτουμε όρια είναι ένα βασικό συστατικό της συναισθηματικής μας αυτονομίας.

Η θεωρία της προσωπικής ζώνης (personal space) στην κοινωνική ψυχολογία υποστηρίζει ότι όλοι έχουμε ανάγκη από έναν “χώρο” — όχι μόνο φυσικό, αλλά και ψυχολογικό — που μας προστατεύει από υπερβολική εγγύτητα ή παρεμβάσεις. Η παραβίαση αυτής της ζώνης μέσω αδιάκριτων ερωτήσεων μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα ενόχλησης, άγχους ή θυμού. Η ικανότητα να θέτουμε υγιή όρια προστατεύει τον προσωπικό μας χώρο, ενώ ταυτόχρονα μας επιτρέπει να διατηρούμε θετικές κοινωνικές σχέσεις.

Μπορείτε πάντα να απαντήσετε με ένα απλό, “Θα προτιμούσα να μιλήσω για κάτι άλλο” ή “Μπορούμε να αλλάξουμε το θέμα;” ή “Αυτό το θέμα με κάνει να νιώθω άβολα.” Ωστόσο, η πλοήγηση σε αυτές τις καταστάσεις με λίγη φινέτσα μπορεί να βοηθήσει να μειώσει κάθε ένταση και να αποτρέψει τον ερωτώντα από το να ρωτήσει ξανά στο μέλλον.

1. Απάντηση με Χιούμορ

Το χιούμορ μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να απομακρυνθεί η ένταση σε μια αδιάκριτη ερώτηση. Για παράδειγμα, αν κάποιος σας ρωτήσει για ένα πολύ προσωπικό ζήτημα, μπορείτε να απαντήσετε με έναν ελαφρύ τόνο: «Α, αν σου πω, θα πρέπει να σε σκοτώσω!» Το χιούμορ μπορεί να απομακρύνει την αμηχανία, χωρίς να απορρίψετε εντελώς τον συνομιλητή σας.

2. Επανάληψη της Ερώτησης

Η τεχνική της επανάληψης είναι αποτελεσματική για να αναδείξετε την αδιακρισία της ερώτησης χωρίς να γίνετε επιθετικοί. Για παράδειγμα, αν κάποιος ρωτήσει: «Πότε θα κάνεις παιδιά;», μπορείτε να απαντήσετε: «Ενδιαφέρεσαι να μάθεις πότε σκοπεύω να κάνω παιδιά;, Δε μου λες καλύτερα τα νέα σου στη δουλεια; » Με αυτόν τον τρόπο, ενθαρρύνετε τον άλλο να σκεφτεί πόσο προσωπική είναι η ερώτηση.

3. Αλλαγή Θέματος

Η αλλαγή θέματος είναι μια διακριτική και ευγενική στρατηγική για να αποφύγετε την αδιάκριτη ερώτηση. Μπορείτε να απαντήσετε με κάτι όπως: «¨Αστα αυτά τώρα! Τι γνώμη έχεις για …..; Η αλλαγή του θέματος δείχνει ότι δεν επιθυμείτε να απαντήσετε χωρίς να προκαλείτε αμηχανία.

4. Χρήση Διπλωματικής Απάντησης

Μια άλλη τεχνική είναι η χρήση μιας γενικής, διπλωματικής απάντησης που δεν δίνει πολλές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, αν κάποιος σας ρωτήσει για τα οικονομικά σας, μπορείτε να πείτε: «Είναι όλα υπό έλεγχο, ευχαριστώ που ρωτάς». Ή «Θέλεις να μιλήσουμε για χρήματα τώρα; Σε αυτή την οικονομία; Με τίποτα, ευχαριστώ!» Αυτός ο τύπος απάντησης θέτει όρια χωρίς να απορρίπτετε το άτομο που σας ρωτάει.

5. Αποδοχή του Δικαιώματος στη Σιωπή

Είναι σημαντικό να αποδεχτείτε το δικαίωμά σας να μην απαντάτε σε ερωτήσεις που σας κάνουν να αισθάνεστε άβολα. Η ψυχολόγος Harriet Lerner στο βιβλίο της “The Dance of Intimacy” επισημαίνει ότι η αποφυγή της υπερβολικής ειλικρίνειας σε συγκεκριμένες καταστάσεις είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της συναισθηματικής μας ακεραιότητας (Lerner, 1989). Μπορείτε να πείτε απλά: «Δεν αισθάνομαι άνετα να μιλήσω γι’ αυτό τώρα» ή «Ας μην συζητάμε τέτοια τώρα, ας πούμε κάτι άλλο».

6. Αναφορά στις Προθέσεις του Άλλου

Αν θεωρείτε ότι η ερώτηση δεν προήλθε από κακή πρόθεση, μπορείτε να δείξετε κατανόηση προς το άλλο άτομο. Για παράδειγμα: «Καταλαβαίνω ότι ενδιαφέρεσαι, αλλά αυτό είναι κάτι που προτιμώ να μην συζητώ». Με αυτόν τον τρόπο, δείχνετε ότι εκτιμάτε την πρόθεση του άλλου, ενώ ταυτόχρονα θέτετε όρια.

7. Σαφής Θέσπιση Ορίων

Σε περιπτώσεις όπου οι αδιάκριτες ερωτήσεις είναι συνεχείς, μπορεί να είναι απαραίτητο να θέσετε πιο ξεκάθαρα όρια με πιο ευθείς απαντήσεις. Μπορείτε να πείτε: «Αυτή η ερώτηση είναι αδιάκριτη» ή «Δεν αισθάνομαι άνετα με αυτή την ερώτηση». Αν και αυτό μπορεί να φαίνεται δύσκολο, η σαφήνεια βοηθά στην αποφυγή παρεξηγήσεων και διατηρεί τις σχέσεις υγιείς.

Η θεωρία της συναισθηματικής αυτορρύθμισης (emotional regulation) μας δείχνει ότι τα όρια είναι απαραίτητα για την προστασία της συναισθηματικής μας ευημερίας. Όταν δεν θέτουμε όρια, μπορεί να αισθανόμαστε συναισθηματική εξάντληση και άγχος. Επιπλέον, η ψυχολόγος Brene Brown υποστηρίζει ότι η ικανότητα να θέτουμε όρια είναι ένδειξη αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού. https://www.oprah.com/spirit/how-to-set-boundaries-brene-browns-advice Όταν αρνούμαστε να απαντήσουμε σε αδιάκριτες ερωτήσεις, δεν απορρίπτουμε τον άλλον, αλλά προστατεύουμε τον εαυτό μας.

Η διαχείριση αδιάκριτων ερωτήσεων είναι ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής μας ζωής. Με τις σωστές στρατηγικές, μπορούμε να απαντάμε με ευγένεια και ψυχραιμία, θέτοντας όρια χωρίς να προσβάλλουμε τους άλλους. Η αποδοχή ότι έχουμε το δικαίωμα να προστατεύουμε τον προσωπικό μας χώρο είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ψυχικής μας υγείας και της συναισθηματικής μας ισορροπίας.

 

Διαβάστε επίσης: Γιατί κάποιοι δυσκολεύονται να ζητήσουν συγγνώμη;