Το 1971, η διοργανώτρια αρχή του Παγκοσμίου Κυπέλλου βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα: δεν είχε πλέον τρόπαιο να παραδώσει στον επόμενο νικητή, καθώς τον προηγούμενο χρόνο η Βραζιλία του Πελέ κέρδισε το Μουντιάλ για τρίτη φορά και έτσι το τρόπαιο, της παραχωρήθηκε μόνιμα. Εκείνο το τρόπαιο ήταν ένα επίχρυσο γλυπτό ύψους δεκατεσσάρων ιντσών με τη μορφή της ελληνικής θεάς Νίκης, που κρατούσε ένα οκταγωνικό κύπελλο πάνω από το κεφάλι της. Το όνομα του κυπέλλου ήταν «Jules Rimet» προς τιμήν του πρώην προέδρου της FIFA που διοργάνωσε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ουρουγουάη, το 1930. Κατακτήθηκε από την Ιταλία το 1934 και το ’38, και πέρασε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κρυμμένο σε ένα κουτί παπουτσιών για να μην το κλέψουν οι Ναζί. Το 1966 εκλάπη από μια δημόσια έκθεση στο Γουέστμινστερ, για να βρεθεί από ένα σκύλο, τον Πικλς, τυλιγμένο σε εφημερίδα και κρυμμένο κάτω από έναν φράχτη έξω από το σπίτι του ιδιοκτήτη του. Το κύπελλο εκλάπη ξανά το 1983, από τα γραφεία της Βραζιλιάνικης Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, και δεν βρέθηκε ποτέ.
Με την παράδοση του τροπαίου στους Βραζιλιάνους, η FIFA διοργάνωσε διαγωνισμό για το σχεδιασμό του νέου. Συνολικά 53 προτάσεις από 7 χώρες υποβλήθηκαν στη διοργανώτρια αρχή. Μία από αυτές προέρχονταν από έναν ιδιώτη γλύπτη από το Μιλάνο, ονόματι Silvio Gazzaniga. Ο 50χρονος τότε γλύπτης είχε περάσει τη ζωή του δημιουργώντας κύπελλα και μετάλλια. Ο Gazzaniga σχεδίασε το πρώτο του μετάλλιο ως έφηβος και πέρασε τις επόμενες τρεις δεκαετίες δουλεύοντας πάνω σε κοσμήματα και τρόπαια σκι, ενώ τελικά ανέλαβε τη θέση του δημιουργικού διευθυντή στη μιλανέζικη εταιρεία σχεδιασμού τροπαίων Bertoni. Εκεί έμαθε για την ανακοίνωση της προσπάθειας της FIFA για τη δημιουργία ενός νέου κυπέλλου. «Κλειδώθηκα στο στούντιό μου, που βρίσκεται στη συνοικία των καλλιτεχνών του Μιλάνου, και ρίχτηκα αμέσως στη δουλεια», εἰχε δηλώσει σε συνεντεύξεις του. Εξαφανισμένος για μια εβδομάδα, ο Gazzaniga, σχεδίαζε και έφτιαχνε δείγματα μανιωδώς. Οπαδός του ποδοσφαίρου και της Μίλαν ο ίδιος γνώριζε την ιστορία και τη σημασία του προηγούμενου τροπαίου. «Το τρόπαιο Rimet ήταν ένα τέλειο παράδειγμα του τρόπου σύλληψης ενός κυπέλλου στο τέλος της δεκαετίας του 1800. Το σχέδιό μου ήταν ένα καλό παράδειγμα του τρόπου σύλληψης ενός τροπαίου στο τέλος της δεκαετίας του 1900», είχε πει. «Η FIFA προσέγγισε το παλιό τρόπαιο ως ένα πολύτιμο κόσμημα αλλά το 1971, η FIFA είχε επίγνωση της εποχής της τηλεόρασης και αναζητούσε κάτι πιο φωτογενές και εμφανίσιμο στην τηλεόραση – ένα νέο σύμβολο εκσυγχρονισμένο για το τέλος του αιώνα… ένα πολύτιμο γλυπτό, όχι ένα τετράγωνο κόσμημα».
«Για να δημιουργήσω ένα παγκόσμιο σύμβολο, εμπνεύστηκα από δύο θεμελιώδεις εικόνες: τον θριαμβευτή αθλητή και τον κόσμο. Ήθελα να πετύχω μια καλαίσθητη αναπαράσταση της προσπάθειας που θα μπορούσε ταυτόχρονα να εκφράζει την αρμονία, τη νηφαλιότητα και την ειρήνη. Η φιγούρα έπρεπε να είναι γραμμική και δυναμική, ώστε να τραβήξει την προσοχή στον πρωταγωνιστή, τον ποδοσφαιριστή, έναν άνθρωπο που η νίκη τον έχει μετατρέψει σε γίγαντα, χωρίς να αναλάβει τον ρόλο του υπεράνθρωπου. Αυτός ο αθλητικός ήρωας θα έπρεπε να συμπυκνώνει όλες τις προσπάθειες και τις θυσίες που απαιτούνται καθημερινά από τους συναθλητές του και να γίνει ένας καθολικός χαρακτήρας του αθλητισμού ως πρόκληση και ελευθερία, κρατώντας τον κόσμο στην αγκαλιά του. Ένα ανθρώπινο πλάσμα, ο ήρωας, αλλά όχι μόνος του, γιατί το παιχνίδι και κάθε ματς γίνεται από δύο ομάδες, δύο θέλω αντιτίθενται και δρουν μαζί». Έτσι, περιγράφει ο Gazzaniga το τρόπαιο που σχεδίασε. «Ενέργεια, δύναμη, αντοχή, δυναμισμός, τραχύτητα, ευκινησία, ταχύτητα, επιτυχία, κατόρθωμα, νίκη, θρίαμβος. Όλα αυτά έπρεπε να αναμειχθούν και να αγκαλιάσουν τον κόσμο, ο οποίος είναι πάνω από όλα και πάνω από κάθε μονάδα ανθρώπου Δημιούργησα ελεύθερα τη φόρμα χωρίς κανένα περιορισμό. Το τρόπαιο αναπαριστά δύο παίκτες που απλώνουν τα χέρια τους ψηλά στη θριαμβευτική χαρά της νίκης. Κρατάει μέσα του τον δυναμισμό, τη δύναμη, την ταχύτητα της δράσης, την αθλητική και συναισθηματική προσπάθεια και την αγαλλίαση του να βρίσκεσαι στην κορυφή του κόσμου. Ο αθλητής είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής του έργου και ανυψώνει τον κόσμο μέσα στην ευτυχία και τον ενθουσιασμό της νίκης. Όποιος κερδίζει μια τόσο δύσκολη και υψηλού κύρους διοργάνωση γίνεται γίγαντας τη στιγμή της νίκης και το βραβείο του, το Κύπελλο, πρέπει να τα εκφράζει όλα αυτά.
Με τους δύο αθλητές να σηκώνουν τα χέρια τους, ήθελα να υποδηλώσω τη χαρά και τον θρίαμβο τη στιγμή της νίκης. Η σφαίρα από πάνω τους, μοντελοποιημένη ανάγλυφα με την πιστή εικόνα των ηπείρων, φέρνει στο μυαλό τον κόσμο και την μπάλα ταυτόχρονα. Στην αντιπαράθεσή τους, οι γραμμές μεταξύ των δύο σχεδόν καθρεφτισμένων ανθρώπινων μορφών εκφράζουν μια δυναμική κίνηση που είναι χαρακτηριστική του αθλήματος. Το τραχύ υλικό μεταξύ των δύο αντίθετων όψεων του τροπαίου εκφράζει το σθένος, την ενέργεια και τη σκληρότητα του ποδοσφαίρου και την έντονη προσήλωση στον αθλητισμό. Η ορμή συγκεντρώνεται και αποκτάται από τη βάση με μια ελικοειδή κίνηση γραμμών, οι οποίες ανεβαίνουν και επεκτείνονται μέχρι να φτάσουν στον κόσμο. Από τη συμπαγή γλυπτική μάζα, από τις αξιοσημείωτες δυναμικές εντάσεις, αναδύονται τα προφίλ και οι φιγούρες των δύο αθλητών στη συναρπαστική στιγμή της νίκης. Αν ήταν να το ξανακάνω, δεν θα άλλαζα τίποτα. Το γεγονός ότι το τρόπαιο έχει αντισταθεί στο χρόνο και στις νέες μόδες, με την υψηλότερη εκτίμηση, είναι μια απόδειξη του γεγονότος ότι εμπνεύστηκα από αισθητικές και συμβολικές αρχές που είναι παγκοσμίως κατανοητές», εξήγησε ο ίδιος.
Αφού υπέβαλε το εκμαγείο και τα σχέδια στη FIFA, ο Gazzaniga έπρεπε να περιμένει για τα αποτελέσματα. Μετά από μερικούς μήνες αναμονής, τελικά πληροφορήθηκε τα χαρμόσυνα νέα: Η FIFA είχε επιλέξει την πρότασή του .«Ήμουν περήφανος για το σχέδιό μου και ήμουν ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα, αλλά ειλικρινά δεν περίμενα τέτοια επιτυχία», αναφέρει με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Σεμνός και χαμηλών τόνων, ο σχεδιαστής περιγράφει τα συναισθήματά του εκείνη την εποχή μόνο ως “χαρούμενα” και “περήφανα”, αλλά παραδέχεται ότι συγκλονόστηκε όταν είδε το τρόπαιό του για πρώτη φορά στην παγκόσμια σκηνή, το 1974. «Η πρώτη φορά είναι τα πάντα, για μένα», είπε, αναπολώντας το θέαμα του αρχηγού της Δυτικής Γερμανίας Φραντς Μπεκενμπάουερ να παραλαμβάνει το τρόπαιό του. Από εκείνη τη στιγμή, το τρόπαιο έχουν σηκώσει μερικοί από τους μεγαλύτερους παίκτες που έπαιξαν ποτέ το παιχνίδι, από τον Μαραντόνα μέχρι τον Ζιντάν. Εξαιρετικά συγκινημένος ήταν όταν τελικά είδε και την εθνική Ιταλίας, την πατρίδα του, το 1982 και το 2006 αντίστοιχα να σηκώνει το κύπελλο που είχε σχεδιάσει ο ίδιος.
Σήμερα, οι κανονισμοί της FIFA αναφέρουν ότι το τρόπαιο του Gazzaniga – ύψους 14,5 ιντσώ, κοίλο και κατασκευασμένο από χρυσό δεκαοκτώ καρατίων – δεν επιτρέπεται σε κανένα νικητή να το κρατήσει, ανεξάρτητα από τις φορές που το έχει κατακτήσει. Κάθε τέσσερα χρόνια, ο νικητής λαμβάνει ένα αντίγραφο για τη νίκη του, ενώ στη βάση του αυθεντικού τροπαίου χαράσσεται η χρονιά και το όνομα του πρωταθλητή. Ο σχεδιασμός του τροπαίου απογείωσε την καριέρα του Gazzaniga. Του ζητήθηκε να σχεδιάσει και άλλα διεθνώς αναγνωρισμένα τρόπαια ποδοσφαίρου, όπως το Κύπελλο UEFA και το UEFA Super Cup. Αλλά κανένα δεν είναι πιο εμβληματικό από το ελικοειδές χρυσό του κυπέλλου του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το οποίο παραμένει πανέμορφο, ανεξάρτητα από το πόσοι παίκτες το πιάνουν με λασπωμένα, ιδρωμένα χέρια. «Οι παίκτες μπορούν να το αγγίξουν, να κερδίσουν μόνο ένα ή δύο αν είναι τυχεροί. Αλλά το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA είναι δικό μου για πάντα, εγώ τελικά είμαι ο πραγματικός νικητής», είχε πει στον πρόεδρo της FIFA, Gianni Infantino. O Silvio Gazzaniga πέθανε στις 30 Οκτωβρίου 2016 σε ηλικία 95 ετών
Το 1971, η διοργανώτρια αρχή του Παγκοσμίου Κυπέλλου βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα: δεν είχε πλέον τρόπαιο να παραδώσει στον επόμενο νικητή, καθώς τον προηγούμενο χρόνο η Βραζιλία του Πελέ κέρδισε το Μουντιάλ για τρίτη φορά και έτσι το τρόπαιο, της παραχωρήθηκε μόνιμα. Εκείνο το τρόπαιο ήταν ένα επίχρυσο γλυπτό ύψους δεκατεσσάρων ιντσών με τη μορφή της ελληνικής θεάς Νίκης, που κρατούσε ένα οκταγωνικό κύπελλο πάνω από το κεφάλι της. Το όνομα του κυπέλλου ήταν «Jules Rimet» προς τιμήν του πρώην προέδρου της FIFA που διοργάνωσε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ουρουγουάη, το 1930. Κατακτήθηκε από την Ιταλία το 1934 και το ’38, και πέρασε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κρυμμένο σε ένα κουτί παπουτσιών για να μην το κλέψουν οι Ναζί. Το 1966 εκλάπη από μια δημόσια έκθεση στο Γουέστμινστερ, για να βρεθεί από ένα σκύλο, τον Πικλς, τυλιγμένο σε εφημερίδα και κρυμμένο κάτω από έναν φράχτη έξω από το σπίτι του ιδιοκτήτη του. Το κύπελλο εκλάπη ξανά το 1983, από τα γραφεία της Βραζιλιάνικης Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, και δεν βρέθηκε ποτέ.
Με την παράδοση του τροπαίου στους Βραζιλιάνους, η FIFA διοργάνωσε διαγωνισμό για το σχεδιασμό του νέου. Συνολικά 53 προτάσεις από 7 χώρες υποβλήθηκαν στη διοργανώτρια αρχή. Μία από αυτές προέρχονταν από έναν ιδιώτη γλύπτη από το Μιλάνο, ονόματι Silvio Gazzaniga. Ο 50χρονος τότε γλύπτης είχε περάσει τη ζωή του δημιουργώντας κύπελλα και μετάλλια. Ο Gazzaniga σχεδίασε το πρώτο του μετάλλιο ως έφηβος και πέρασε τις επόμενες τρεις δεκαετίες δουλεύοντας πάνω σε κοσμήματα και τρόπαια σκι, ενώ τελικά ανέλαβε τη θέση του δημιουργικού διευθυντή στη μιλανέζικη εταιρεία σχεδιασμού τροπαίων Bertoni. Εκεί έμαθε για την ανακοίνωση της προσπάθειας της FIFA για τη δημιουργία ενός νέου κυπέλλου. «Κλειδώθηκα στο στούντιό μου, που βρίσκεται στη συνοικία των καλλιτεχνών του Μιλάνου, και ρίχτηκα αμέσως στη δουλεια», εἰχε δηλώσει σε συνεντεύξεις του. Εξαφανισμένος για μια εβδομάδα, ο Gazzaniga, σχεδίαζε και έφτιαχνε δείγματα μανιωδώς. Οπαδός του ποδοσφαίρου και της Μίλαν ο ίδιος γνώριζε την ιστορία και τη σημασία του προηγούμενου τροπαίου. «Το τρόπαιο Rimet ήταν ένα τέλειο παράδειγμα του τρόπου σύλληψης ενός κυπέλλου στο τέλος της δεκαετίας του 1800. Το σχέδιό μου ήταν ένα καλό παράδειγμα του τρόπου σύλληψης ενός τροπαίου στο τέλος της δεκαετίας του 1900», είχε πει. «Η FIFA προσέγγισε το παλιό τρόπαιο ως ένα πολύτιμο κόσμημα αλλά το 1971, η FIFA είχε επίγνωση της εποχής της τηλεόρασης και αναζητούσε κάτι πιο φωτογενές και εμφανίσιμο στην τηλεόραση – ένα νέο σύμβολο εκσυγχρονισμένο για το τέλος του αιώνα… ένα πολύτιμο γλυπτό, όχι ένα τετράγωνο κόσμημα».
«Για να δημιουργήσω ένα παγκόσμιο σύμβολο, εμπνεύστηκα από δύο θεμελιώδεις εικόνες: τον θριαμβευτή αθλητή και τον κόσμο. Ήθελα να πετύχω μια καλαίσθητη αναπαράσταση της προσπάθειας που θα μπορούσε ταυτόχρονα να εκφράζει την αρμονία, τη νηφαλιότητα και την ειρήνη. Η φιγούρα έπρεπε να είναι γραμμική και δυναμική, ώστε να τραβήξει την προσοχή στον πρωταγωνιστή, τον ποδοσφαιριστή, έναν άνθρωπο που η νίκη τον έχει μετατρέψει σε γίγαντα, χωρίς να αναλάβει τον ρόλο του υπεράνθρωπου. Αυτός ο αθλητικός ήρωας θα έπρεπε να συμπυκνώνει όλες τις προσπάθειες και τις θυσίες που απαιτούνται καθημερινά από τους συναθλητές του και να γίνει ένας καθολικός χαρακτήρας του αθλητισμού ως πρόκληση και ελευθερία, κρατώντας τον κόσμο στην αγκαλιά του. Ένα ανθρώπινο πλάσμα, ο ήρωας, αλλά όχι μόνος του, γιατί το παιχνίδι και κάθε ματς γίνεται από δύο ομάδες, δύο θέλω αντιτίθενται και δρουν μαζί». Έτσι, περιγράφει ο Gazzaniga το τρόπαιο που σχεδίασε. «Ενέργεια, δύναμη, αντοχή, δυναμισμός, τραχύτητα, ευκινησία, ταχύτητα, επιτυχία, κατόρθωμα, νίκη, θρίαμβος. Όλα αυτά έπρεπε να αναμειχθούν και να αγκαλιάσουν τον κόσμο, ο οποίος είναι πάνω από όλα και πάνω από κάθε μονάδα ανθρώπου Δημιούργησα ελεύθερα τη φόρμα χωρίς κανένα περιορισμό. Το τρόπαιο αναπαριστά δύο παίκτες που απλώνουν τα χέρια τους ψηλά στη θριαμβευτική χαρά της νίκης. Κρατάει μέσα του τον δυναμισμό, τη δύναμη, την ταχύτητα της δράσης, την αθλητική και συναισθηματική προσπάθεια και την αγαλλίαση του να βρίσκεσαι στην κορυφή του κόσμου. Ο αθλητής είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής του έργου και ανυψώνει τον κόσμο μέσα στην ευτυχία και τον ενθουσιασμό της νίκης. Όποιος κερδίζει μια τόσο δύσκολη και υψηλού κύρους διοργάνωση γίνεται γίγαντας τη στιγμή της νίκης και το βραβείο του, το Κύπελλο, πρέπει να τα εκφράζει όλα αυτά.
Με τους δύο αθλητές να σηκώνουν τα χέρια τους, ήθελα να υποδηλώσω τη χαρά και τον θρίαμβο τη στιγμή της νίκης. Η σφαίρα από πάνω τους, μοντελοποιημένη ανάγλυφα με την πιστή εικόνα των ηπείρων, φέρνει στο μυαλό τον κόσμο και την μπάλα ταυτόχρονα. Στην αντιπαράθεσή τους, οι γραμμές μεταξύ των δύο σχεδόν καθρεφτισμένων ανθρώπινων μορφών εκφράζουν μια δυναμική κίνηση που είναι χαρακτηριστική του αθλήματος. Το τραχύ υλικό μεταξύ των δύο αντίθετων όψεων του τροπαίου εκφράζει το σθένος, την ενέργεια και τη σκληρότητα του ποδοσφαίρου και την έντονη προσήλωση στον αθλητισμό. Η ορμή συγκεντρώνεται και αποκτάται από τη βάση με μια ελικοειδή κίνηση γραμμών, οι οποίες ανεβαίνουν και επεκτείνονται μέχρι να φτάσουν στον κόσμο. Από τη συμπαγή γλυπτική μάζα, από τις αξιοσημείωτες δυναμικές εντάσεις, αναδύονται τα προφίλ και οι φιγούρες των δύο αθλητών στη συναρπαστική στιγμή της νίκης. Αν ήταν να το ξανακάνω, δεν θα άλλαζα τίποτα. Το γεγονός ότι το τρόπαιο έχει αντισταθεί στο χρόνο και στις νέες μόδες, με την υψηλότερη εκτίμηση, είναι μια απόδειξη του γεγονότος ότι εμπνεύστηκα από αισθητικές και συμβολικές αρχές που είναι παγκοσμίως κατανοητές», εξήγησε ο ίδιος.
Αφού υπέβαλε το εκμαγείο και τα σχέδια στη FIFA, ο Gazzaniga έπρεπε να περιμένει για τα αποτελέσματα. Μετά από μερικούς μήνες αναμονής, τελικά πληροφορήθηκε τα χαρμόσυνα νέα: Η FIFA είχε επιλέξει την πρότασή του .«Ήμουν περήφανος για το σχέδιό μου και ήμουν ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα, αλλά ειλικρινά δεν περίμενα τέτοια επιτυχία», αναφέρει με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Σεμνός και χαμηλών τόνων, ο σχεδιαστής περιγράφει τα συναισθήματά του εκείνη την εποχή μόνο ως “χαρούμενα” και “περήφανα”, αλλά παραδέχεται ότι συγκλονόστηκε όταν είδε το τρόπαιό του για πρώτη φορά στην παγκόσμια σκηνή, το 1974. «Η πρώτη φορά είναι τα πάντα, για μένα», είπε, αναπολώντας το θέαμα του αρχηγού της Δυτικής Γερμανίας Φραντς Μπεκενμπάουερ να παραλαμβάνει το τρόπαιό του. Από εκείνη τη στιγμή, το τρόπαιο έχουν σηκώσει μερικοί από τους μεγαλύτερους παίκτες που έπαιξαν ποτέ το παιχνίδι, από τον Μαραντόνα μέχρι τον Ζιντάν. Εξαιρετικά συγκινημένος ήταν όταν τελικά είδε και την εθνική Ιταλίας, την πατρίδα του, το 1982 και το 2006 αντίστοιχα να σηκώνει το κύπελλο που είχε σχεδιάσει ο ίδιος.
Σήμερα, οι κανονισμοί της FIFA αναφέρουν ότι το τρόπαιο του Gazzaniga – ύψους 14,5 ιντσώ, κοίλο και κατασκευασμένο από χρυσό δεκαοκτώ καρατίων – δεν επιτρέπεται σε κανένα νικητή να το κρατήσει, ανεξάρτητα από τις φορές που το έχει κατακτήσει. Κάθε τέσσερα χρόνια, ο νικητής λαμβάνει ένα αντίγραφο για τη νίκη του, ενώ στη βάση του αυθεντικού τροπαίου χαράσσεται η χρονιά και το όνομα του πρωταθλητή. Ο σχεδιασμός του τροπαίου απογείωσε την καριέρα του Gazzaniga. Του ζητήθηκε να σχεδιάσει και άλλα διεθνώς αναγνωρισμένα τρόπαια ποδοσφαίρου, όπως το Κύπελλο UEFA και το UEFA Super Cup. Αλλά κανένα δεν είναι πιο εμβληματικό από το ελικοειδές χρυσό του κυπέλλου του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το οποίο παραμένει πανέμορφο, ανεξάρτητα από το πόσοι παίκτες το πιάνουν με λασπωμένα, ιδρωμένα χέρια. «Οι παίκτες μπορούν να το αγγίξουν, να κερδίσουν μόνο ένα ή δύο αν είναι τυχεροί. Αλλά το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA είναι δικό μου για πάντα, εγώ τελικά είμαι ο πραγματικός νικητής», είχε πει στον πρόεδρo της FIFA, Gianni Infantino. O Silvio Gazzaniga πέθανε στις 30 Οκτωβρίου 2016 σε ηλικία 95 ετών
