Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Μπάσκετ της FIBA ξεκίνησε με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα όπως λεγόταν τότε να πραγματοποείται το 1950. Το Παγκόσμιο Κύπελλο Μπάσκετ FIBA είναι μια διεθνής διοργάνωση που διεξάγεται από τις εθνικές ομάδες ανδρών των μελών της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μπασκετ (FIBA), του παγκόσμιου διοικητικού οργανισμού του αθλήματος. Το πρωτάθλημα διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το εναρκτήριο τουρνουά του 1950 (το τουρνουά του 1958 αναβλήθηκε για το 1959 και δεν επανήλθε στο σημερινό του πρόγραμμα μέχρι το τουρνουά του 1970, το οποίο διεξήχθη τρία χρόνια μετά το τουρνουά του 1967). Το τουρνουά επινοήθηκε κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948, όταν οι ηγέτες της FIBA, βλέποντας πόσο επιτυχημένο είχε γίνει το Ολυμπιακό τουρνουά μπάσκετ, θέλησαν να διοργανώνουν ένα πρωτάθλημα κάθε τέσσερα χρόνια μεταξύ των Ολυμπιάδων. Το πρώτο τουρνουά διεξήχθη το 1950 στην Αργεντινή και το κέρδισαν οι οικοδεσπότες. Αργότερα, από το 1963 έως το 1998, στο τουρνουά κυριάρχησαν η Βραζιλία, η Σοβιετική Ένωση (και αργότερα η Ρωσία), οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γιουγκοσλαβία (και αργότερα η Κροατία και η Σερβία και Μαυροβούνιο), καθώς αυτές οι τέσσερις ομάδες κατέκτησαν όλα τα μετάλλια εκείνη την εποχή. Από το 2002, ωστόσο, η διοργάνωση έχει δει νέες ομάδες να διεκδικούν μετάλλια, καθώς το μπάσκετ συνεχίζει να αναπτύσσεται σε όλο τον κόσμο.

Το τουρνουά περιοριζόταν στους επαγγελματίες παίκτες της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής για τα πρώτα σαράντα χρόνια της ύπαρξής του. Το 1989, η FIBA πήρε την απόφαση να επιτρέψει στους παίκτες του ΝΒΑ να συμμετέχουν στο τουρνουά. Από το 1994, παίκτες του ΝΒΑ έπαιξαν σε κάθε Παγκόσμιο Κύπελλο Μπάσκετ.

Το πρώτο διεθνές τουρνουά

Το πρώτο διεθνές τουρνουά μπάσκετ πραγματοποιήθηκε στη Νότια Αμερική το 1930, περίπου σαράντα χρόνια μετά την ανακάλυψη του παιχνιδιού από τον Dr. James Naismith.Η Διεθνής Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού Μπάσκετ, γνωστή με το ακρωνύμιο FIBA, ιδρύθηκε δύο χρόνια αργότερα με ιδρυτικά μέλη την Αργεντινή, την Τσεχοσλοβακία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Λετονία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία και την Ελβετία. Το 1935, η Ευρώπη διοργάνωσε το πρώτο της ηπειρωτικό πρωτάθλημα και η επιτυχία της διοργάνωσης είχε σαν αποτέλεσμα το μπάσκετ να γίνει δεκτό ως υπαί θριο παιχνίδι για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο. Το ολυμπιακό τουρνουά του 1936 ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένο, προσελκύοντας 21 ομάδες από πέντε ηπείρους (εκτός από την Ισπανία και την Ουγγαρία, οι οποίες αποσύρθηκαν λίγο πριν από τη διοργάνωση), τη μεγαλύτερη από κάθε άλλη συλλογική διοργάνωση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και το Μεξικό κατέλαβαν τις τρεις θέσεις στο βάθρο. Το τουρνουά δεν ήταν χωρίς προβλήματα, καθώς η FIBA προσπάθησε να επιβάλει δύο κανόνες της τελευταίας στιγμής. Ο πρώτος, που προέβλεπε ότι κανένας παίκτης δεν μπορούσε να είναι ψηλότερος από 1,91 μ., απορρίφθηκε μετά την ένσταση των Ηνωμένων Πολιτειών, της μόνης ομάδας με παίκτες πάνω από αυτό το ύψος, επειδή η μισή ομάδα τους δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής. Η δεύτερη, που προέβλεπε ότι μόνο επτά παίκτες θα μπορούσαν να αγωνιστούν σε κάθε παιχνίδι, εγκρίθηκε. Οι παίκτες παραπονέθηκαν επίσης για την μπάλα μπάσκετ, η οποία ήταν ελαφρύτερη από ό,τι είχαν συνηθίσει οι περισσότεροι παίκτες και παρασυρόταν από τον άνεμο. Τελικά, ο τελικός  έγινε υπό καταρρακτώδη βροχή σε ένα χωμάτινο γήπεδο τένις, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να κερδίζουν τον Καναδά με 19-8 σε ένα παιχνίδι με το χαμηλότερο σκορ του τουρνουά (οι μελλοντικοί αγώνες μεταφέρθηκαν σε κλειστό χώρο λόγω του καταστροφικού καιρού). Παρά την καταιγίδα και την έλλειψη θέσεων, 1.000 φίλαθλοι προσήλθαν στον τελικό και το μπάσκετ διατηρήθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων για τα επόμενα χρόνια.

Το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα μπάσκετ

Αν και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπάσκετ αναβλήθηκε μεταξύ 1939 και 1946 λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Πρωτάθλημα Μπάσκετ της Νότιας Αμερικής διεξήχθη κάθε χρόνο μεταξύ 1937 και 1945. Μετά τα χρόνια του πολέμου το μπάσκετ συνέχισε να αυξάνει τη δημοτικότητά του. Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπάσκετ του 1947 συγκέντρωσε το ρεκόρ των δεκατεσσάρων ομάδων. Το μπάσκετ ήταν και πάλι μέρος των Ολυμπιακών Αγώνων το 1948. Παρά τη συνεχιζόμενη κυριαρχία της αμερικανικής ομάδας που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, το τουρνουά σημείωσε μεγάλη επιτυχία, προσελκύοντας 23 κράτη που ήταν απ’ όλο τον κόσμο (οκτώ από την Ευρώπη, πέντε από τη Νότια Αμερική, πέντε από την Ασία, τέσσερα από τη Βόρεια Αμερική και ένα από την Αφρική), αν και η πρωταθλήτρια Ευρώπης Σοβιετική Ένωση δεν έλαβε μέρος στη διοργάνωση.

Με το επιτυχημένο Ολυμπιακό τουρνουά να λαμβάνει χώρα στο παρασκήνιο, το Συνέδριο της FIBA συνεδρίασε στο Λονδίνο το 1948. Μετά από προτροπή του Γενικού Γραμματέα της FIBA Renato William Jones, η FIBA αποφάσισε να διοργανώνει ένα τουρνουά Παγκόσμιου Πρωταθλήματος κάθε τέσσερα χρόνια μεταξύ των Ολυμπιακών Αγώνων. Το πρώτο τουρνουά απαφασίστηκε να διεξαχθεί το 1950. Η Αργεντινή προτάθηκε ως οικοδέσποινα για τρεις βασικούς λόγους – πρώτον, οι ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούσαν να αναρρώνουν από τον πόλεμο και καμία δεν είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη διοργάνωση, δεύτερον, η Αργεντινή είχε θετική εικόνα στη διεθνή μπασκετική κοινότητα και ήταν ιδρυτικό μέλος της FIBA και τέλος, ίσως και το σημαντικότερο, ήταν πρόθυμη να αναλάβει το αξιοζήλευτο κόστος της φιλοξενίας του πρώτου Παγκοσμίου Πρωταθλήματος. Η FIBA αποφάσισε να προσκαλέσει δέκα ομάδες – τη διοργανώτρια Αργεντινή, τους νικητές των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948 (Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία και Βραζιλία), καθώς και από δύο ομάδες από τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία.

Από τον Κόμπι Μπράιαντ μέχρι τον Ντράζεν Πέτροβιτς, από τον Καρμέλο Άντονι μέχρι τον Στίβεν Κάρι, περισσότεροι από 30 θρύλοι του μπάσκετ εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ Ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Μπάσκετ της FIBA. Δείτε το παρακάτω: