«Τι είναι αυτό;», με ρωτούσαν πάντα όταν τους έλεγα ότι είμαι ταξιθέτρια. Η απάντηση, ωστόσο, ήταν πάντα μία, απλοϊκή και σύντομη. Δείχνω στους θεατές μίας παράστασης που βρίσκονται οι θέσεις τους. Αλλά, είναι μόνο αυτό; Μετά από τέσσερα χρόνια ταξιθεσίας και 12 θέατρα, τολμώ να πω ότι είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Η εύρυθμη λειτουργία μίας παράστασης, η ασφάλεια του κόσμου, αλλά και η μη απόσπαση των ηθοποιών από το κοινό. Περισσότερο από όλα αυτά είναι οι προσωπικές ισορροπίες που πρέπει να κρατήσεις μέσα σου, όπως και σε κάθε άλλη δουλειά αν είσαι γυναίκα, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται και χωρίς να χρησιμοποιήσω πιο ωμές εκφράσεις.
Όλα ξεκινάνε με απλό φλερτ που κάποιες φορές γίνεται εμμονικό και γλοιώδες. Αν είσαι μικρή και εμφανίσιμη, έχεις τα δύο συστατικά για να γίνεις στόχος και να είσαι η επόμενη λεία. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δεν είναι όλοι έτσι και δεν θέλω να δαιμονοποιήσω το φλερτ, θα μιλήσω για περιπτώσεις που ξεπερνάνε τα όρια, τα δικά μου τουλάχιστον και όσων μου έχουν διηγηθεί ιστορίες και περιστατικά. Όλα ξεκινάνε με ερωτήσεις, δήθεν, για να σε γνωρίσουν καλύτερα, μετά αρχίζουν τα υποκοριστικά και σε βάζουν να κάνεις θελήματα (όπως να τους πάρει καφέ από το μπαρ), ωσπού φτάνουν στο τυχαίο άγγιγμα στον ώμο, στην καλύτερη. Κάπου εκεί βλέπεις τον έλεγχο που νομίζεις ότι είχες, να χάνεται και καταλαβαίνεις ότι η ευγένεια έχει όρια. Η αποφυγή οποιασδήποτε ενδεχόμενης διαπροσωπικής επαφής επιτυγχάνεται με το να προφασίζεσαι δουλειές που έχεις να κάνεις. Η επόμενη λύση, αν δεν μπορείς να το χειριστείς, είναι να παραιτηθείς και να βρεις μία άλλη δουλειά.
Το να είσαι ηθοποιός είναι μία θέση εξουσίας, ειδικά αν είσαι δημοφιλής, αρεστός και έχεις γράψει πολλά χιλιόμετρα στο σανίδι. Είναι αυτοί που ξεπερνάνε τα όρια, αλλά και αυτοί που θα μείνουν, γιατί στο τέλος της ημέρας αυτοί φέρνουν τον κόσμο και τα λεφτά. Αυτή είναι και η απάντηση στο γιατί δεν μιλάς, που ρωτάνε όλοι. Νιώθεις ότι και να μιλήσεις δεν έχει νόημα, είσαι αυτή που μόλις έχει ξεκινήσει να δουλεύει και χρειάζεται τα χρήματα, απέναντι σε αυτόν που δεν έχει δώσει δικαιώματα. Με το δεν έχει δώσει δικαιώματα, εννοώ ότι δεν έχει γίνει καταγγελία και για να γίνει καταγγελία πρέπει να έχει υπάρξει σεξουαλική κακοποίηση και εδώ δεν μιλάμε για τέτοιες περιπτώσεις. Είναι όλα αυτά τα περιστατικά που έχει συναντήσει η καθεμία μας έστω και μία φορά σε οποιαδήποτε δουλειά και έχει ακούσει πολλά περισσότερα, απλά στο θέατρο τα περιστατικά είναι περισσότερα και σε μεγαλύτερη συχνότητα. Η αλήθεια είναι ότι μετά το me too έχει αλλάξει λίγο η κατάσταση, αλλά ακομά έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Γιατί συνεχίζει να υπάρχει η ταξιθεσία
Στο σινέμα έχει εκλείψει, αλλά στο θέατρο γιατί υπάρχει; Οι θεατές, συνήθως, μπορούν να βρουν μόνοι τους τις θέσεις τους και αν είναι στην ώρα τους και το κάνουν γρήγορα θα μπορέσει να ξεκινήσει η παράσταση, χωρίς μεγάλη καθυστέρηση. Η απόσπαση της προσοχής των ηθοποιών είναι το κύριο πρόβλημα, όσο αυτοέλεγχο και συγκέντρωση κι αν έχουν, δεν παύουν να ενοχλούνται και να αποπροσανατολίζονται. Ο ταξιθέτης με το ξεκίνημα της παράστασης έχει μία πολλαπλότητα ρόλων, από αυτόν του τροχονόμου μέχρι αυτόν του baby sitter. Θα σας παραθέσω κάποια highlights περιστατικών που είναι οι λόγοι για την ύπαρξη του ταξιθέτη μέσα στην αίθουσα. Πολλοί είναι αυτοί που έρχονται με λυγούρες και δεν ξέρουν πως να τις αντιμετωπίσουν ή μάλλον ήξεραν από πριν ότι τις έχουν και ήθελαν να τις αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της παράστασης. Ποπ κορν και πατατάκια είναι τα πιο συνηθισμένα που δεν επιτρέπονται, αλλά είναι αναμενόμενα. Σαν το τάπερ από το σπίτι δεν έχει όμως, βασικά όχι μόνο το τάπερ, αλλά και το αλουμινόχαρτο που δεν πιάνει και χώρο στην τσάντα. Το να ανοίγεις το τάπερ με μπέργκερ, να τρέχει η σάλτσα και να φεύγει η ντομάτα στην μοκέτα ή να φέρνεις κόλλυβα από κηδεία σε αλουμινόχαρτο και να τρως κατά τη διάρκεια της παράστασης, δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας μου, αλλά πραγματικά περιστατικά.
Παρακολουθείς την παράσταση και ένας περίεργος ήχος αρχίζει να σε ενοχλεί και να σου αποσπά την προσοχή, τον εντοπίζεις και βλέπεις μία μία τις χάντρες να πέφτουν προς τα κάτω από μία υψομετρική 4 εκατοστών, με συγκεκριμένο ρυθμό, στωϊκά, αρχοντικά, να είναι προέκταση του χεριού, σαν μία εξάρτηση που δεν μπορεί να κοπεί. Ναι, εκτός από το μαρτύριο της σταγόνας, υπάρχει και το μαρτύριο της χάντρας στην απόλυτη ησυχία και είναι το κομπολόι. Το κομπολόι, μαζί με τα πατατάκια ενοχλούν τα αυτιά. Όμως τι ενοχλεί τα μάτια; Το κινητό. Πριν προλάβετε να με πείτε περίεργη, δεν είναι μόνο η διάσπαση προσοχής που θα φέρει, είναι και το τι κρύβεται πίσω απο αυτή την κίνηση, πέρα από την βαρεμάρα, είναι και η αγένεια. Το να συνομιλείς μέσω εφαρμογών κατά τη διάρκεια της παράστασης ή να κανεις scroll down, είναι το ίδιο αγενές με το να το κάνεις σε έναν δια ζώσης συνομιλητή. Το να βλέπεις Netflix, ενώ είσαι στην πρώτη σειρά, είναι, επίσης το ίδιο.
Το τελευταίο απευθύνεται προς τις απανταχού μαμάδες όλου του κόσμου, το θέατρο, όπως και οποιοδήποτε κατάστημα ή επιχείρηση, δεν είναι χώρος αναψυχής. Βασικά, το θέατρο είναι, αλλά όχι με αυτή την έννοια. Το παιδί από μία ηλικία και κάτω, ταλαιπωρείται και δεν μπορεί να καθίσει ήσυχο, πόσο μάλλον για δύο ώρες συνεχόμενα, χωρίς να μιλήσει, να κλάψει ή να γκρινιάξει. Έχει τύχει να βλέπω παιδί ούτε δύο ετών να φεύγει τρέχοντας από κάποια σειρά και να τρέχει με φόρα προς την σκηνή. Τρέχοντας με τα τακούνια (ναι, μας είχαν αναγκάσει), το έπιασα και το έβγαλα έξω. Περίμενα, κάποια μητέρα να βγει και να το αναζητήσει, αλλά αυτό δεν έγινε μέχρι το διάλειμμα.
Τα περιστατικά που περιέγραψα, μπορεί να τα έχετε ξανακούσει και να μην σας κάνουν εντύπωση. Ίσως να πιστεύετε ότι δεν σας αφορούν. Μήπως είναι αυτό το πρόβλημα; Συνηθίζουμε να κανονικοποιούμε καταστάσεις και γεγονότα, ενώ δεν θα έπρεπε. Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που γίνονται μοτίβα υπάρχουν παντού γύρω μας και δυστυχώς, είναι δύσκολο να ξεκολλήσεις από ένα μοτίβο. Από τα τσιγάρα που πετάμε στον δρόμο και το διπλοπαρκάρισμα που κάποιοι έχουν ονοματοδοτήσει έκτακτη στάθμευση, μέχρι την εργασιακή παρενόχληση που ονομάζουμε φλερτ και την απροσάρμοστη συμπεριφορά σε μία κοινωνική συνθήκη. Όλα κανονικοποιούνται και τίποτα δεν μας ενοχλεί, εκτός αν συμβαίνει σε μας, τότε ναι, αλλά θα κανονικοποιηθεί κι αυτό μετά από κάποιες φορές οπότε δεν θα μας πειράζει.
«Τι είναι αυτό;», με ρωτούσαν πάντα όταν τους έλεγα ότι είμαι ταξιθέτρια. Η απάντηση, ωστόσο, ήταν πάντα μία, απλοϊκή και σύντομη. Δείχνω στους θεατές μίας παράστασης που βρίσκονται οι θέσεις τους. Αλλά, είναι μόνο αυτό; Μετά από τέσσερα χρόνια ταξιθεσίας και 12 θέατρα, τολμώ να πω ότι είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Η εύρυθμη λειτουργία μίας παράστασης, η ασφάλεια του κόσμου, αλλά και η μη απόσπαση των ηθοποιών από το κοινό. Περισσότερο από όλα αυτά είναι οι προσωπικές ισορροπίες που πρέπει να κρατήσεις μέσα σου, όπως και σε κάθε άλλη δουλειά αν είσαι γυναίκα, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται και χωρίς να χρησιμοποιήσω πιο ωμές εκφράσεις.
Όλα ξεκινάνε με απλό φλερτ που κάποιες φορές γίνεται εμμονικό και γλοιώδες. Αν είσαι μικρή και εμφανίσιμη, έχεις τα δύο συστατικά για να γίνεις στόχος και να είσαι η επόμενη λεία. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δεν είναι όλοι έτσι και δεν θέλω να δαιμονοποιήσω το φλερτ, θα μιλήσω για περιπτώσεις που ξεπερνάνε τα όρια, τα δικά μου τουλάχιστον και όσων μου έχουν διηγηθεί ιστορίες και περιστατικά. Όλα ξεκινάνε με ερωτήσεις, δήθεν, για να σε γνωρίσουν καλύτερα, μετά αρχίζουν τα υποκοριστικά και σε βάζουν να κάνεις θελήματα (όπως να τους πάρει καφέ από το μπαρ), ωσπού φτάνουν στο τυχαίο άγγιγμα στον ώμο, στην καλύτερη. Κάπου εκεί βλέπεις τον έλεγχο που νομίζεις ότι είχες, να χάνεται και καταλαβαίνεις ότι η ευγένεια έχει όρια. Η αποφυγή οποιασδήποτε ενδεχόμενης διαπροσωπικής επαφής επιτυγχάνεται με το να προφασίζεσαι δουλειές που έχεις να κάνεις. Η επόμενη λύση, αν δεν μπορείς να το χειριστείς, είναι να παραιτηθείς και να βρεις μία άλλη δουλειά.
Το να είσαι ηθοποιός είναι μία θέση εξουσίας, ειδικά αν είσαι δημοφιλής, αρεστός και έχεις γράψει πολλά χιλιόμετρα στο σανίδι. Είναι αυτοί που ξεπερνάνε τα όρια, αλλά και αυτοί που θα μείνουν, γιατί στο τέλος της ημέρας αυτοί φέρνουν τον κόσμο και τα λεφτά. Αυτή είναι και η απάντηση στο γιατί δεν μιλάς, που ρωτάνε όλοι. Νιώθεις ότι και να μιλήσεις δεν έχει νόημα, είσαι αυτή που μόλις έχει ξεκινήσει να δουλεύει και χρειάζεται τα χρήματα, απέναντι σε αυτόν που δεν έχει δώσει δικαιώματα. Με το δεν έχει δώσει δικαιώματα, εννοώ ότι δεν έχει γίνει καταγγελία και για να γίνει καταγγελία πρέπει να έχει υπάρξει σεξουαλική κακοποίηση και εδώ δεν μιλάμε για τέτοιες περιπτώσεις. Είναι όλα αυτά τα περιστατικά που έχει συναντήσει η καθεμία μας έστω και μία φορά σε οποιαδήποτε δουλειά και έχει ακούσει πολλά περισσότερα, απλά στο θέατρο τα περιστατικά είναι περισσότερα και σε μεγαλύτερη συχνότητα. Η αλήθεια είναι ότι μετά το me too έχει αλλάξει λίγο η κατάσταση, αλλά ακομά έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Γιατί συνεχίζει να υπάρχει η ταξιθεσία
Στο σινέμα έχει εκλείψει, αλλά στο θέατρο γιατί υπάρχει; Οι θεατές, συνήθως, μπορούν να βρουν μόνοι τους τις θέσεις τους και αν είναι στην ώρα τους και το κάνουν γρήγορα θα μπορέσει να ξεκινήσει η παράσταση, χωρίς μεγάλη καθυστέρηση. Η απόσπαση της προσοχής των ηθοποιών είναι το κύριο πρόβλημα, όσο αυτοέλεγχο και συγκέντρωση κι αν έχουν, δεν παύουν να ενοχλούνται και να αποπροσανατολίζονται. Ο ταξιθέτης με το ξεκίνημα της παράστασης έχει μία πολλαπλότητα ρόλων, από αυτόν του τροχονόμου μέχρι αυτόν του baby sitter. Θα σας παραθέσω κάποια highlights περιστατικών που είναι οι λόγοι για την ύπαρξη του ταξιθέτη μέσα στην αίθουσα. Πολλοί είναι αυτοί που έρχονται με λυγούρες και δεν ξέρουν πως να τις αντιμετωπίσουν ή μάλλον ήξεραν από πριν ότι τις έχουν και ήθελαν να τις αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της παράστασης. Ποπ κορν και πατατάκια είναι τα πιο συνηθισμένα που δεν επιτρέπονται, αλλά είναι αναμενόμενα. Σαν το τάπερ από το σπίτι δεν έχει όμως, βασικά όχι μόνο το τάπερ, αλλά και το αλουμινόχαρτο που δεν πιάνει και χώρο στην τσάντα. Το να ανοίγεις το τάπερ με μπέργκερ, να τρέχει η σάλτσα και να φεύγει η ντομάτα στην μοκέτα ή να φέρνεις κόλλυβα από κηδεία σε αλουμινόχαρτο και να τρως κατά τη διάρκεια της παράστασης, δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας μου, αλλά πραγματικά περιστατικά.
Παρακολουθείς την παράσταση και ένας περίεργος ήχος αρχίζει να σε ενοχλεί και να σου αποσπά την προσοχή, τον εντοπίζεις και βλέπεις μία μία τις χάντρες να πέφτουν προς τα κάτω από μία υψομετρική 4 εκατοστών, με συγκεκριμένο ρυθμό, στωϊκά, αρχοντικά, να είναι προέκταση του χεριού, σαν μία εξάρτηση που δεν μπορεί να κοπεί. Ναι, εκτός από το μαρτύριο της σταγόνας, υπάρχει και το μαρτύριο της χάντρας στην απόλυτη ησυχία και είναι το κομπολόι. Το κομπολόι, μαζί με τα πατατάκια ενοχλούν τα αυτιά. Όμως τι ενοχλεί τα μάτια; Το κινητό. Πριν προλάβετε να με πείτε περίεργη, δεν είναι μόνο η διάσπαση προσοχής που θα φέρει, είναι και το τι κρύβεται πίσω απο αυτή την κίνηση, πέρα από την βαρεμάρα, είναι και η αγένεια. Το να συνομιλείς μέσω εφαρμογών κατά τη διάρκεια της παράστασης ή να κανεις scroll down, είναι το ίδιο αγενές με το να το κάνεις σε έναν δια ζώσης συνομιλητή. Το να βλέπεις Netflix, ενώ είσαι στην πρώτη σειρά, είναι, επίσης το ίδιο.
Το τελευταίο απευθύνεται προς τις απανταχού μαμάδες όλου του κόσμου, το θέατρο, όπως και οποιοδήποτε κατάστημα ή επιχείρηση, δεν είναι χώρος αναψυχής. Βασικά, το θέατρο είναι, αλλά όχι με αυτή την έννοια. Το παιδί από μία ηλικία και κάτω, ταλαιπωρείται και δεν μπορεί να καθίσει ήσυχο, πόσο μάλλον για δύο ώρες συνεχόμενα, χωρίς να μιλήσει, να κλάψει ή να γκρινιάξει. Έχει τύχει να βλέπω παιδί ούτε δύο ετών να φεύγει τρέχοντας από κάποια σειρά και να τρέχει με φόρα προς την σκηνή. Τρέχοντας με τα τακούνια (ναι, μας είχαν αναγκάσει), το έπιασα και το έβγαλα έξω. Περίμενα, κάποια μητέρα να βγει και να το αναζητήσει, αλλά αυτό δεν έγινε μέχρι το διάλειμμα.
Τα περιστατικά που περιέγραψα, μπορεί να τα έχετε ξανακούσει και να μην σας κάνουν εντύπωση. Ίσως να πιστεύετε ότι δεν σας αφορούν. Μήπως είναι αυτό το πρόβλημα; Συνηθίζουμε να κανονικοποιούμε καταστάσεις και γεγονότα, ενώ δεν θα έπρεπε. Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που γίνονται μοτίβα υπάρχουν παντού γύρω μας και δυστυχώς, είναι δύσκολο να ξεκολλήσεις από ένα μοτίβο. Από τα τσιγάρα που πετάμε στον δρόμο και το διπλοπαρκάρισμα που κάποιοι έχουν ονοματοδοτήσει έκτακτη στάθμευση, μέχρι την εργασιακή παρενόχληση που ονομάζουμε φλερτ και την απροσάρμοστη συμπεριφορά σε μία κοινωνική συνθήκη. Όλα κανονικοποιούνται και τίποτα δεν μας ενοχλεί, εκτός αν συμβαίνει σε μας, τότε ναι, αλλά θα κανονικοποιηθεί κι αυτό μετά από κάποιες φορές οπότε δεν θα μας πειράζει.
