Η ευεργετική επίδραση της μουσικής στη ζωή των φυλακισμένων είναι γνωστή εδώ και αιώνες: ο ίδιος ο Τζονι Κας κατηγορούσε τις σωφρονιστικές αρχές για καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων μέσα στις αμερικανικές φυλακές, περνώντας για τον εαυτό του την εικόνα ‘’είμαι και εγώ ένας από εσάς’’, παρόλο που ποτέ του δεν είχε περάσει παραπάνω από ένα μερόνυχτο πίσω από τα σίδερα -ωστόσο ηχογράφησε δυο συναυλίες στις φυλακές Φόλσομ και Σαν Κουέντιν (1968 και 1969 αντίστοιχα).
Ο έγκλειστος Joe Garcia άκουσε για πρώτη φορά για την Taylor Swift στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ενώ βρισκόταν στη φυλακή της κομητείας του Λος Άντζελες περιμένοντας να δικαστεί για κατηγορίες δολοφονίας. Αρχικά δεν εντυπωσιάστηκε από τη μουσική της.
Τώρα, αρκετά χρόνια αργότερα, πιστώνει στη μουσική της Swift ότι τον βοήθησε να ξεπεράσει τα ψυχολογικά τραύματα λόγω της ποινής του, αναφέρει το εξαιρετικό ρεπορτάζ του NPR.
«Η φωνή της Τέιλορ Σουίφτ, ο παραμυθένιος ρομαντισμός όλων αυτών των τραγουδιών, με γυρίζει πίσω σε μια πολύ πιο ειδυλλιακή εποχή και με κρατάει κάπως συγκεντρωμένο στο να προχωρήσω στη ζωή μου», δήλωσε ο Γκαρσία, ο οποίος καταδικάστηκε για φόνο.
Ο Γκαρσία – ο οποίος συγκαταλέγει τα “White Horse”, “The Man” και “…Ready for it?” μεταξύ των πέντε καλύτερων τραγουδιών της ζωής του – περιέγραψε λεπτομερώς το ταξίδι του στο Swiftdom σε ένα δοκίμιο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New Yorker το περασμένο φθινόπωρο σε συνεργασία με το Prison Journalism Project (PJP), έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που εκπαιδεύει και εκδίδει φυλακισμένους συγγραφείς.
Το δοκιμιακό κομμάτι περιγράφει τον αντίκτυπο της μουσικής της Swift στη ζωή του -συμπεριλαμβανομένης της αναζωπύρωσης της σχέσης του με τη γυναίκα του – και τη συχνά περίπλοκη πρόσβαση των φυλακισμένων στη μουσική.
Ο Γκαρσία, ο οποίος βρίσκεται τώρα στην κρατική φυλακή High Desert State Prison στην Καλιφόρνια, δήλωσε στο NPR ότι «παρόλο που δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει τις αντιδράσεις σε πραγματικό χρόνο, συγκινήθηκε όταν άκουσε ότι το δοκίμιό του είχε απήχηση σε τόσους πολλούς ανθρώπους».
«Από πολλές απόψεις, είμαι και εγώ ένας φυσιολογικός άνθρωπος με όλα τα είδη συναισθημάτων και στενοχώριας και κατάθλιψης … όπως όλοι όσοι δεν είναι στη φυλακή», δήλωσε.
«Και έτσι προσπαθώ πάντα να βρω έναν τρόπο να επικοινωνήσω αυτό το είδος της ενσυναίσθησης, υποθέτω, και να κάνω τους ανθρώπους έξω να καταλάβουν πώς είναι εδώ μέσα».
Πώς οι άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση στη μουσική μέσα στη φυλακή
Η ιστορία του Garcia απεικονίζει μερικές από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι έγκλειστοι στη φυλακή όσον αφορά την πρόσβαση στη μουσική – και το πώς η νέα τεχνολογία έχει καταστήσει δυνατό για πολλούς να ακούσουν τραγούδια και καλλιτέχνες της επιλογής τους.
Το δοκίμιό του περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο ξεπέρασε τις δυσκολίες για να ακούσει μουσική σε διάφορες φυλακές για περισσότερο από μια δεκαετία.
Αυτή η διαδρομή του περιελάμβανε πολλά CD players, ένα δανεικό ραδιόφωνο τσέπης, ένα αναδιαμορφωμένο παλιό boombox, ένα MP3 player που πλήρωσε η οικογένειά του και, πιο πρόσφατα, ένα tablet.
Δεκάδες αμερικανικές πολιτείες έχουν διαθέσει tablets – είτε δωρεάν, είτε προς πώληση – στους κρατούμενους τα τελευταία χρόνια, αρχής γενομένης από το Κολοράντο το 2016.
Σχεδόν όλοι οι φυλακισμένοι στην Καλιφόρνια, όπου διαμένει ο Γκαρσία, τα έχουν πλέον. Και οι εταιρείες που βρίσκονται πίσω από τα τάμπλετ αυτά δήλωσαν ότι είχαν περίπου ένα εκατομμύριο χρήστες σε εθνικό επίπεδο από τα τέλη του περασμένου έτους.
«Μας δίνεται δωρεάν ένα tablet που μας ανατίθεται από την πολιτεία», εξήγησε ο Γκαρσία. «Και στη συνέχεια υπάρχει ένα σωρό υπηρεσίες που είτε είναι δωρεάν είτε πρέπει να πληρώσουμε γι’ αυτές».
Οι χρήστες μπορούν να πληρώνουν χρήματα για να στέλνουν μηνύματα, να κάνουν βιντεοκλήσεις, να παίζουν παιχνίδια και να «κατεβάζουν» μουσική, μεταξύ άλλων λειτουργιών.
Υπάρχουν ακόμα όρια γύρω από την κατανάλωση μουσικής, όπως είπαν στο NPR αρκετοί έγκλειστοι. Τα τραγούδια κοστίζουν χρήματα και τα τάμπλετ επιτρέπονται μόνο κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων ωρών της ημέρας.
Η μουσική και η τεχνολογία στη ζωή των έγκλειστων
Ακόμα κι έτσι, λένε, η τεχνολογία κάνει μεγάλη διαφορά στην καθημερινή τους ζωή.
«Η μουσική είναι απλά ένας τεράστιος, τρομερός παράγοντας χαράς μέσα εδώ», δήλωσε ο Garcia. «Σε όλη την καθημερινότητά μου, βλέπεις τύπους να κυκλοφορούν με ακουστικά, με ακουστικά στα αυτιά. Τραγουδούν μαζί με ό,τι ακούνε, απαγγέλλουν τους δικούς τους στίχους ραπ και συγκρίνουν τραγούδια».
Φυσικά, δεν ακούνε όλοι τα ίδια τραγούδια. Μια λίστα αναπαραγωγής στο Spotify με τα δεκάδες τραγούδια που οι συντάκτες του PJP δήλωσαν ότι σήμαιναν τα περισσότερα γι’ αυτούς το 2023 περιλαμβάνει καλλιτέχνες τόσο διαφορετικούς όσο ο Smokey Robinson, η Carrie Underwood, ο Kendrick Lamar, ο John Lennon και η Miley Cyrus (αλλά και η Swift).
Η μουσική ως μέσο σύνδεσης
Αρκετοί άνθρωποι στις φυλακές της χώρας δήλωσαν στο NPR ότι η μουσική τούς κάνει να αισθάνονται συνδεδεμένοι, τόσο με τους άλλους όσο και με τον έξω κόσμο.
Ο Jeffery Shockley, ο οποίος εκτίει 24 χρόνια ποινής ισόβιας κάθειρξης στην Πενσυλβάνια για φόνο, λέει ότι η μουσική προσφέρει κάποια ανακούφιση από την «εγκόσμια μονοτονία» της φυλακής.
Ο Shockley εκτιμά ότι έχει περισσότερα από χίλια τραγούδια στο tablet του, από χριστιανική μουσική μέχρι κλασική μουσική και Eminem. Λέει ότι το γεγονός ότι μπορεί να επιλέξει τι θέλει να ακούσει κατά τη διάρκεια της ημέρας – όπως reggae σε ένα χαρούμενο πρωινό ή Μπετόβεν πριν τον ύπνο – έχει τεράστιο αντίκτυπο στη διάθεσή του.
Επιπλέον, είπε ο Shockley, το να ακούει διαφορετικά είδη μουσικής, τού δίνει περισσότερα εφόδια και αφορμές για να μιλήσει με διαφορετικούς τύπους ανθρώπων.
Η Garcia λέει ομοίως ότι η μουσική είναι ένα από τα λίγα μέσα – μαζί με τον αθλητισμό και τις ειδήσεις – που οι άνθρωποι στη φυλακή μπορούν να μοιραστούν, ανεξάρτητα από τη φυλή ή το υπόβαθρό τους.
Λέει ότι η μουσική τον βοηθά να συνδεθεί με τους άλλους, ακόμη και ως κάποιος που ομολογουμένως ήταν κάπως αντικοινωνικός πριν από τη φυλακή.
«Η μουσική είναι ένα είδος προσπάθειάς μου να ανοίξω την καρδιά μου και να εκτιμήσω πραγματικά τους ανθρώπους γι’ αυτό που είναι», πρόσθεσε. «Και πραγματικά το βλέπω αυτό πολύ στους άλλους φυλακισμένους. Καταλήγουμε να την χρησιμοποιούμε ως πλατφόρμα για να έρθουμε κοντά αντί να είμαστε διχασμένοι ή διχαστικοί».
Ο Garcia είπε ότι η μουσική δεν τον βοηθάει μόνο να συνδεθεί με άλλους ανθρώπους, αλλά και με τον έξω κόσμο. Έχει περάσει όλη του τη ζωή ακούγοντας νέα μουσική – γι’ αυτό και ακούει τώρα, σε ηλικία 54 ετών, Billie Eilish και Olivia Rodrigo.
«Δεν θέλω να χάσω την αίσθηση του πώς είναι ο κόσμος», πρόσθεσε.
Η μουσική μπορεί να ξυπνήσει ισχυρές αναμνήσεις και να αποτελέσει πηγή ελπίδας για το μέλλον, λένε οι έγκλειστοι.
Ο 61χρονος Shockley λέει ότι το άκουσμα της μουσικής με την οποία τον μεγάλωσε η γιαγιά του, όπως τα gospel και η Aretha Franklin, τού θυμίζει την οικογένειά του όσο και απλούστερες εποχές.
«[Όπως] όταν είσαι μικρό παιδί και παίζεις στην αυλή στο πράσινο γρασίδι», εξήγησε. «Και τώρα κάθεσαι σε μια τσιμεντένια ζούγκλα και ελπίζεις για μια ανάσα φρέσκου αέρα. Είναι σαν μια ήρεμη στιγμή που κάποιοι άνθρωποι μπορεί να θεωρούν δεδομένη, γιατί όταν δεν την έχεις, σου λείπει».
Αυτή η μουσική, προσθέτει, τον εμπνέει να προσπαθεί να προσφέρει και να δώσει κάτι πίσω.
«Δεν θέλω να είμαι αυτός που ήμουν», είπε. «Γι’ αυτό θα γίνω αυτός που μπορώ να γίνω ή που θα έπρεπε να έχω γίνει».
«Μουσική, η σωτηρία μου»
Ο KC Johnson, ο οποίος είναι έγκλειστος στη Βόρεια Καρολίνα, περιέγραψε το tablet τους ως «σωτήριο».
Το απέκτησε το 2021, μόλις δύο μήνες πριν πεθάνει η μητέρα του. Οι δυο τους μοιράζονταν την αγάπη τους για τα μπλουζ.
Ο Τζόνσον, ο οποίος καταδικάστηκε για ληστεία και φόνο, δήλωσε ότι η μουσική -ιδιαίτερα οι συναυλίες- ήταν ένα τεράστιο μέρος της ζωής του πριν μπει στη φυλακή πριν από περίπου 17 χρόνια.
Τώρα ακούει μουσική σχεδόν όλη την ημέρα: στο tablet του ενώ διαβάζει, με ένα φορητό ραδιόφωνο ενώ τρέχει ή από τα ηχεία στη δουλειά του.
«Εκεί πηγαίνουν όλα τα χρήματά μου», δήλωσε ο Τζόνσον, 45 ετών. «Είναι για το tablet μου, για τη μουσική μου».
Ο Johnson ανυπομονεί να ξαναδεί ζωντανή μουσική και να πάει μια συναυλία, για πρώτη φορά μετά από πάνω από δύο δεκαετίες.
«Θέλω απλώς να επιστρέψω σε αυτή την ατμόσφαιρα», δήλωσε ο Johnson. «Έχουν αλλάξει τόσα πολλά στον κόσμο, αλλά νιώθω ότι πηγαίνοντας σε ένα live, θα είναι ακόμα όπως ήταν όταν ήμουν νεότερος – ή τουλάχιστον το ελπίζω».
Ο Τζόνσον βλέπει τη μουσική ως έναν τρόπο επανασύνδεσης με τον εαυτό του παρελθόντος.
«Τα τραγούδια που έχω ακούσει και συνεχίζω να ακούω θα μου θυμίζουν τη δύναμη και την αντοχή μου και όλα όσα με βοήθησαν να τα ξεπεράσω. Είναι ένα ισχυρό εργαλείο, η μουσική. Αυτό είναι», καταλήγει εμφατικά.
