«Η πλειοψηφία των πελατών μας ήταν εξαιρετικά στενόμυαλοι. Επίσης, οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί έξω είναι εξαιρετικά συντηρητικοί όσον αφορά στις πολιτικές ή θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, όμως θα πω το εξής: μια πραγματικά σπουδαία διαφημιστική εκστρατεία είναι ικανή να κερδίσει, μέσα σε ένα νανοδευτερόλεπτο, ακόμη και τον πιο στενόμυαλο άνθρωπο. Το πιστεύω ακράδαντα αυτό».

Αυτά μου είχε πει προ πολλών ετών ο Tζόρτζ Λόις, πωλητής ποπ κουλτούρας, mad man και δημιουργικός επαναστάτης, ο ελληνοαμερικανός διαφημιστής που ενέπνευσε τον χαρακτήρα του Ντον Ντρέιπερ στην σειρά «Μad Men» και βασικός υπεύθυνος για τα καλύτερα εξώφυλλα του περιοδικού Esquire της δεκαετίας του ’60 και του ’70, ο οποίος έφυγε πέρσι από την ζωή στα 91 του χρόνια.

Ο «Ρένος» της Nova, οι δυο Έλληνες στο Λονδίνο της Aegean, ο προπονητής-Αναστόπουλος της Cosmote και το «κορμί»-Αθηνά Οικονομάκου του «Γερμανού», σε ιστορίες που τις διηγήθηκαν στον υπογράφοντα το παρόν άρθρο οι εμπνευστές πίσω από τις ίδιες τις 4 αυτές διαφημίσεις, οι οποίες αποδεικνύουν το θρυλικό της ύπαρξής τους ακριβώς επειδή, κατά τον Λόις, αποτέλεσαν στο πρόσφατο παρελθόν «μια πραγματικά σπουδαία διαφήμιση ικανή να κερδίσει, μέσα σε ένα νανοδευτερόλεπτο, ακόμη και τον πιο στενόμυαλο άνθρωπο».

Ώστε αυτός έδιωξε τον Ρένο από την εταιρία! (NOVA)

«Καθόμουν και έβλεπα στην τηλεόραση κάτι άθλιες ελληνικές εκπομπές σε κάτι μικρά κανάλια τις προάλλες: σε μια απ’ αυτές είχε τρεις γριές που έκαναν γυμναστική και στο τέλος η μια απ’ αυτές έλεγε στις άλλες “κορίτσια, τώρα αεριζόμαστε” και σκεφτόμουν από μέσα μου “καλά, είναι δυνατόν να υπάρχει τόση “τρασαδούρα” στην ελληνική τηλεόραση”; Έφερα στο νου μου τις χειρότερες, κατ εμέ, εκπομπές και σίριαλ της τηλεόρασης και πάνω σε αυτές έφτιαξα έξι διαφορετικά σενάρια: τον αρχαιολόγο, τις πελματομάντισσες, τον Ρένο, το τηλετραπέζι, τη βραδιά ποίησης και την ψυχολόγο ζώων. Στόχος μου ήταν -και νομίζω πως μέχρι ένα σημείο το πέτυχα- να βλέπεις την διαφήμιση στην τηλεόραση και να νομίζεις πως είσαι σε κανονική ροή προγράμματος, όχι πως βλέπεις διαφημίσεις ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε τι και ποιος αποτέλεσε την έμπνευση μου για το κάθε σποτάκι: ο νοών νοείτο», μου είχε πει προ ετών ο Λάζαρος Ευμορφίας της Spot Thompson.

Άιντε ρε ζωντόβολο, έχουμε και μίτινγκ! (Aegean)

«Κάνω, πριν πολλά χρόνια, μαζί με μια μεγάλη παρέα, ένα μεγάλο road trip με το αυτοκίνητο και βρισκόμαστε κάπου στην Ιταλία. Ως κλασικοί Έλληνες, δεν προσέχουμε στο δρόμο και κάποια στιγμή σχεδόν “καβαλάμε” μια διάβαση πεζών, κινδυνεύοντας να σκοτώσουμε μια κυρία που περνούσε εκείνη την ώρα. Εννοείται πως μετα φάγαμε τρελό βρισίδι στα ιταλικά -και το αξίζαμε», μου είχε πει ο Μάνος Μοσχονάς, ο άνθρωπος που συνέλαβε τους διαλόγους της διαφήμισης της Aegean, «Έλληνες στο Λονδίνο», από κοινού με την Καλλίνα Κυρατσούλη (αμφότεροι στην διαφημιστική Upset!).

«Για κάποιο λόγο εμείς οι Έλληνες, όπου πάμε μεταφέρουμε μαζί και την κουλτούρα μας. Η μούντζα δεν ήταν αρχικά μέσα στο σενάριο: την φοβηθήκαμε ως χειρονομία, παρόλο που είναι η κλασική ελληνική χειρονομία και αυτή που μας ξεχωρίζει από τις βρισιές άλλων φυλών. Ευτυχώς, είχαμε την προνοητικότητα να κάνουμε μια λήψη και με την μούντζα και τελικά αυτή ήταν που, παραδόξως, άρεσε και στον πελάτη. Κατόπιν, είχαμε ένα δίλημμα ποια βρισιά να βάλουμε: φυσικά θέλαμε να βάλουμε το “μαλάκας”, αλλά μάλλον δεν θα περνούσε από τον πελάτη. Επιλέξαμε το “ζωντόβολο”», είχε τονίσει ο κ. Μοσχονάς.

Στη συνέχεια τον ρώτησα για ποιο λόγο ο απηυδισμένος Έλληνας που οδηγεί το Mini Cooper δεν βρίζει με ελληνική προφορά αλλά στα αγγλικά -αφού θεωρεί ότι απευθύνεται σε Αγγλίδα: «ο Έλληνας οδηγός λειτουργεί ενστικτωδώς, δεν κάθεται να σκεφτεί πώς πρέπει να βρίσει στα αγγλικά. Κι υστέρα, σου λέει, “από το ύφος και τις φωνές μου και μόνο, αυτή θα καταλάβει το ύφος μου και τι ακριβώς θελω να πω”. Πιο αστεία απ’ ολα ήταν τα γυρίσματα που έγιναν ένα ηλιόλουστο σαββατιάτικο πρωινό σε ένα ήσυχο δρομάκι στο Τσέλσι του Λονδίνου. Στα παράθυρα είχαν κρεμαστεί Λονδρέζοι που κοιτούσαν γελώντας τα γυρίσματα, ενώ το πιο αστείο ήταν όταν περνούσε όντως ένας Έλληνας και σταμάτησε για να ρωτήσει “παιδιά, πείτε μου πότε θα πει τη λέξη μαλάκας, ε;”. Στα παραλειπόμενα τέλος αξίζει να σου πω και το σκηνικό όπου προσπαθεί να περάσει με τη λιμουζίνα του ο ίδιος ο Τζορτζ Μάικλ, αλλά επειδή η περιοχή έχει κλείσει για τις ανάγκες των γυρισμάτων, αναγκάζεται να περιμένει μέσα στο αυτοκίνητο ρωτώντας τι συμβαίνει», καταλήγει ο κ. Μοσχονάς.

Το χάσαμε το κορμί πατριώτη (Γερμανός)

«Είμαστε φαν των διάσημων τηλεφωνικών φαρσων του Φουσέκη. Σε μια απ’ αυτές, ο Φουσέκης στριμώχνεται από τον άνθρωπο στην άλλη άκρη της γραμμής και αρχίζει να λέει κάτι ακατάληπτα μουρμουρητά, μόνο και μόνο για να ξεφύγει από τη δύσκολη θέση», λέει ο Γιώργος Γαρεφαλάκης που μαζί με τον Χρήστο Κουμάντο (αμφότεροι στην Bold Ogilvy), συνέλαβαν την διαφήμιση με πρωταγωνίστρια την πρωτοεμφανιζόμενη, τότε, Αθηνά Οικονομάκου.

«Βρήκαμε μια έκφραση του στυλ “ψιψιψίνια” και είπαμε στον ηθοποιό μας να αυτοσχεδιάσει πάνω σε αυτό, αφήνοντας το στόμα του ελεύθερο να πει ό,τι του κατεβεί στο μυαλό. Τα “ψιψιψίνια” είναι δικά μας, τα “κοκοψόψα” είναι ευγενική συνεισφορά δική του που του βγήκε αυθόρμητα εκείνη την ώρα. Το “κορμί” είναι μια πιο εναλλακτικά λαϊκή λέξη για το “γκομενάρα”, το οποίο ασφαλώς και δεν θα περνούσε στην τηλεόραση. Πιο μεγάλη πλάκα έχει ο αλλοδαπός που κάθεται δίπλα, ο “πατριώτης”, που έχει ένα γαματο βλέμμα. Είχαμε και μια δεύτερη λήψη με έναν Μεξικανό και την έκφραση “το χάσαμε το κορμί, αμίγκο”, αλλά τελικά προτιμήθηκε ο Κινέζος».

Θα κάτσω ήρεμος, θα κάτσω ήρεμος (Cosmote)

«Το γήπεδο που γυρίστηκε η διαφήμιση είναι στους Θρακομακεδόνες, ένα άθλιο γήπεδο, έτσι ακριβώς όπως το θέλαμε και μάλιστα η λέξη «γυπεδούχος» που είναι γραμμένη λάθος με μπογιά στον πάγκο πίσω από τον προπονητή προϋπήρχε -δεν τη γράψαμε εμείς. Η δική μας συνεισφορά ήταν ο παίχτης με τα μαύρα γυαλιά δίπλα στον προπονητή και ο πάγκος με τα “βρώμικα” από πάνω, που σπάει τη μύτη των παιχτών και τους αποσυντονίζει», λέει ο Γιώργος Γαρεφαλάκης που μαζί με τον Χρήστο Κουμάντο (αμφότεροι στην Bold Ogilvy), συνέλαβαν την διαφήμιση.

Για την ιστορία, η διαφήμιση στηρίχτηκε πάνω σε ένα προ πολλών ετών πραγματικό περιστατικό, το οποίο διαδραματίστηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα Αστέρας Τρίπολης – ΠΑΣ Γιάννινα, με τον προπονητή των Ηπειρωτών εκείνη την εποχή, το Νίκο Αναστόπουλο να έχει έναν άκρως κωμικοτραγικό διάλογο με τον τέταρτο διαιτητή της συνάντησης.

«Να ξεκαθαρίσουμε πως είμαστε και οι δυο μας φαν του Νίκου Αναστοπούλου, οπότε δεν θεωρήσαμε ούτε μια στιγμή πως θα υπήρχε κίνδυνος να γίνει κάποια παρεξήγηση. Επίσης είμαστε και φαν του ποδοσφαίρου, ειδικά αυτού των μικρών κατηγοριών, οπότε είναι λογικό να έχουμε ξεσηκώσει από εκεί εκφράσεις όπως “κατσιγιανιάρης”, “σερπαντίνα”, “τραγί” και “μούσχαρε”, που, αν πας σε αγώνα Β’ ή Γ’ Εθνικής, θα τις ακούσεις σίγουρα. Οι εκφράσεις αυτές είναι μέρος της ελληνικής ποδοσφαιρικής λαϊκής κουλτούρας», κατέληγε τότε ο Γιώργος Γαρεφαλάκης.