Μπορεί κάποιος να γίνει εκατομμυριούχος βγάζοντας χρήματα από σκουπίδια;
Όταν ένας, τότε μόλις 21χρονος νεαρός Ουγγροκαναδός ξεκίνησε πριν από 21 χρόνια μια επιχείρηση ανακύκλωσης σκουπιδιών, ποτέ του δεν περίμενε ότι σήμερα θα επαιρόταν για ένα από τα σημαντικότερα επιχειρηματικά και οικολογικά success stories στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Ο Τομ Ζάκι [Tom Szaky] ίδρυσε πριν από 20 χρόνια την εταιρεία TerraCycle που μετατρέπει σκουπίδια και ανακυκλώσιμα υλικά σε λίπασμα και βιομηχανικό πλαστικό.
Ο Ζάκι γεννήθηκε στην Ουγγαρία, από την οποία έφυγε το 1985, σε ηλικία τεσσάρων ετών. Η οικογένεια του, μετά από ένα διάστημα παραμονής στην Ολλανδία, τελικά κατέληξε το 1991 στον Καναδά –και μάλιστα, αρχικά έμεναν οικογενειακώς σε μια υποτυπώδη προσφυγική δομή.
Εκεί μεγάλωσε ο μικρός Τομ, ο οποίος κάθε Παρασκευή έβγαινε βόλτα στους δρόμους του Μόντρεαλ μαζί με τον πατέρα του, συλλέγοντας παλιές τηλεοράσεις που οι κάτοχοι τους είχαν φροντίσει να ξεφορτωθούν στα σκουπίδια.
Εκεί τού «μπήκε το μικρόβιο» της ανακύκλωσης: «σκεφτόμουν, “για ποιο λόγο οι άνθρωποι αυτοί πετάνε τις έγχρωμες τηλεοράσεις τους, ειδικά όταν αυτές δούλευαν κανονικά;”», τονίζει ο 42χρονος, σήμερα, επιχειρηματίας.
Κάπως έτσι, το 2002, στα 21 του χρόνια, ο Τομ εγκατέλειψε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Πρίνστον και σύστησε την TerraCycle, που ανακυκλώνει πάσης φύσεως υλικά, μετατρέποντάς τα σε λίπασμα και βιομηχανικό πλαστικό -και κατόπιν πουλώντας τα.
Η εταιρεία, με έδρα το Νιου Τζέρσι, «τρέχει» δεκάδες προγράμματα συλλογής και ανακύκλωσης πάσης φύσεως προϊόντων, από παπούτσια και σαγιονάρες μέχρι οδοντόβουρτσες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Ο καπνός κομποστοποιείται, η στάχτη χρησιμοποιείται σε λιπάσματα και τα αποτσίγαρα μετατρέπονται σε πλαστικά σφαιρίδια, τα οποία στη συνέχεια ανακυκλώνονται.
Έκτος από τη διαδικασία ανακύκλωσης, η εταιρεία στηρίζεται και σε συμβόλαια που έχει συνάψει με πολυεθνικές όπως η McVities, η Johnson & Johnson και η Kenco που πληρώνουν αδρά την TerraCycle ώστε αυτή να αναλαμβάνει την αποκομιδή και επεξεργασία των απορριμμάτων τους.
«Εξαρχής ο στόχος μου ήταν να καταφέρω να προσφέρω κάτι στο κοινωνικό σύνολο, και ταυτόχρονα να καταφέρω να βγάλω χρήματα για μένα», λέει ο Ζάκι που παρόλο που είναι διευθύνων σύμβουλος της TerraCycle συνεχίζει να κυκλοφορεί με τι-σερτ και μπλουζάκια, αποφεύγοντας τυπικότητες, όπως κοστούμια και γραβάτες.
Επίσης, όντας πιστός στην έννοια της ανακύκλωσης, φοράει το ίδιο σκισμένο τζιν επί 365 ημέρες το χρόνο, πλένοντας το απλώς κάθε σαββατοκύριακο.
«Η επιχείρηση μου είναι μια επιτυχημένη συνάντηση κομμουνισμού και καπιταλισμού», είχε επισημάνει προ ετών, προσθέτοντας πως ως επικεφαλής της TerraCycle επιβάλλει για λόγους ηθικής αρχής στον εαυτό του να κερδίζει τον κατώτατο μισθό ενός απλού υπαλλήλου του αυστηρά πολλαπλασιασμένο μέχρι επί επτά φορές -ένας αριθμός που κατά τον ίδιο αποκαλείται “Seven X”.
Σήμερα, η TerraCycle φτάνει να έχει ετήσια έσοδα πάνω από 70 εκατ. ευρώ, να έχει παραρτήματα σε άλλες 21 χώρες και να απασχολεί συνολικά 150 υπαλλήλους.
Πριν μερικά χρόνια, η TerraCycle έσπευσε να απευθύνει έκκληση στους απανταχού καναδούς καπνιστές να την βοηθήσουν και να συνδράμουν στο οικολογικό της έργο.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της εταιρείας, Τζέι Ρέγες, πολλοί πιστεύουν – εντελώς λανθασμένα – ότι οι γόπες των τσιγάρων είναι βιοδιασπώμενες. «Τα αποτσίγαρα περιέχουν οξική κυτταρίνη, η οποία στην πραγματικότητα είναι πλαστικό πολυμερές και, συνεπώς, καθόλου φυσικό», δήλωσε ο Ρέγες.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Cigarette Waste Brigade (Η Ταξιαρχία των Αποτσίγαρων), οι καπνιστές μπορούν να απαλλάξουν τις χωματερές από τα αποτσίγαρά τους συλλέγοντας και στέλνοντάς τα στην εταιρεία για επεξεργασία και ανακύκλωση.
Στην πρώτη φάση της διαδικασίας, οι τοξίνες απομακρύνονται με μια ειδική διαδικασία και στη συνέχεια τα απόβλητα διαχωρίζονται ώστε να μετατραπούν σε άλλα προϊόντα, π.χ. σταχτοδοχεία.
«Η μέθοδός μας είναι 100% ασφαλής. Έγιναν αμέτρητες δοκιμές από τρίτους, οι οποίες έδειξαν ότι δεν υπάρχουν τοξίνες ή επικίνδυνα υλικά», τονίζει ο Ρέγες.
Το πρόγραμμα Cigarette Waste Brigade συλλέγει όχι μόνο τα αποτσίγαρα, αλλά όλα τα υλικά που έχουν να κάνουν με τα τσιγάρα όπως πακέτα καπνού, περιτυλίγματα, φίλτρα τσιγάρων, ακόμη και στάχτη.
Απαιτούνται 1000-2000 γόπες για ένα πλαστικό σταχτοδοχείο και περισσότερες από 200.000 για μια πολυθρόνα κήπου.
Ο καπνός υποβάλλεται σε διαδικασία κομποστοποίησης, η στάχτη χρησιμοποιείται σε λιπάσματα και τα αποτσίγαρα μετατρέπονται σε πλαστικά σφαιρίδια, τα οποία ανακυκλώνονται αφού πρώτα έχουν αφαιρεθεί οι τοξίνες.
Για την ιστορία, να πούμε ότι υπολογίζεται ότι το 37% των απορριμμάτων παγκοσμίως είναι αποτσίγαρα.
