Την εποχή του Αριστοτέλη, οι άνθρωποι πίστευαν με ζήλο ότι ο ήλιος περιστρέφεται γύρω από τη Γη. Αιώνες αργότερα, ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος αμφισβήτησαν αυτή την ιδέα. Αυτοί εισήγαγαν τη θεωρία ότι το αντίθετο συμβαίνει. ότι δηλαδή η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο.
Ο Γαλιλαίος παραλίγο να καεί στην πυρά εξαιτίας αυτής της επαναστατικής του άποψης. Σήμερα, βέβαια, γνωρίζουμε ότι είχε δίκαιο.
Σε παρόμοιο πνεύμα αμφισβητώ το κυρίαρχο αφήγημα περί ανεπάρκειας πόρων που επικρατεί στον κόσμο μας. Αμφισβητώ αυτό το αόρατο Αρχέτυπο της Σπάνης πάνω στο οποίο περιστρέφεται ο κόσμος μας.
Αν έχετε παίξει ποτέ μουσικές καρέκλες, ξέρετε για τι πράγμα μιλάω. Το όλο νόημα του παιχνιδιού περιστρέφεται γύρω από την ανεπάρκεια.
Για την ακρίβεια, το ζητούμενο είναι να αποφύγετε την ανεπάρκεια, εξασφαλίζοντας ότι θα πάρετε μια καρέκλα όταν σταματήσει η μουσική.
Αν δεν το καταφέρετε, βγαίνετε εκτός παιχνιδιού.
Σε μεγαλύτερη κλίμακα, η οικονομία μοιάζει με ένα τεράστιο παιχνίδι με μουσικές καρέκλες. Βασίζεται στην προϋπόθεση της σπάνης. Αναλογίζομαι τον κλασικό ορισμό των οικονομικών που έμαθα στο πανεπιστήμιο. Τα Οικονομικά, ή Οικονομική Επιστήμη, είναι η κοινωνική επιστήμη που μελετά την παραγωγή, διανομή και κατανάλωση των περιορισμένων πόρων.
Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό που καθιστά την έννοια της ανεπάρκειας τόσο ισχυρά παγιωμένη είναι η αντίληψή μας για την αφθονία. Στο λεξικό, η αφθονία ορίζεται ως το αντίθετο της ανεπάρκειας. Και η ανεπάρκεια ως το αντίθετο της αφθονίας.
Το πρόβλημα με τον ορισμό της αφθονίας ως το αντίθετο της ανεπάρκειας είναι ότι μας βάζει σε μια αντιδραστική κατάσταση.
Η αποφυγή της έλλειψης γίνεται η υποσυνείδητη αλλά κεντρική επιδίωξη της ζωής μας. Όπως το να βρούμε μια καρέκλα όταν σταματάει η μουσική, η αφθονία είναι ο στόχος μας. Η αφθονία είναι ένας προορισμός στον οποίο νιώθουμε ότι πρέπει να φτάσουμε.
Με αυτόν τον τρόπο, η αφθονία γίνεται κάτι πέρα από εμάς ή ξεχωριστά από εμάς που πρέπει να αποκτήσουμε. Κάτι που μετριέται υλικά και ποσοτικά.
Και τι πιο προφανές από τα χρήματα. Επειδή η σπανιότητα κι η απόφαση είναι κεντρικά σημεία της οικονομικής θεωρίας, η ερώτηση τι είναι μια βασική ανταλλαγή στα οικονομικά είναι μεγάλης σημασίας. Σε κάθε οικονομική θεωρία, υπάρχει μια βασική ανταλλαγή δύο ή περισσοτέρων απόλυτα σπανίων εμπορευμάτων. Για τον Άνταμ Σμιθ ήταν ορισμένο ως το εμπόριο χρόνου ή σκοπιμότητας για χρήματα. Π.χ. : ένα άτομο μπορεί να μένει κοντά στην πόλη κι να πληρώνει περισσότερο για ενοίκιο ή για κατοικία, ή να μένει λίγο πιο μακριά κι να πληρώνει λιγότερα, πληρώνοντας τη διαφορά έξω από τη σκοπιμότητά του.
Νομίζουμε ότι η ποσότητα των χρημάτων που έχουμε καθορίζει αν βιώνουμε την αφθονία ή την έλλειψη.
Έτσι, το να έχουμε αρκετά ή πολλά χρήματα θεωρείται ως ο δρόμος προς την ελευθερία, την ευτυχία, την ασφάλεια και τη δύναμη. Και η έλλειψη χρημάτων είναι αυτό που μας περιορίζει ή μας εμποδίζει να έχουμε αυτά τα αγαθά.
Ενστερνιζόμενη τον εσωτερικό μου Γαλιλαίο, σήμερα προτείνω έναν νέο ορισμό της αφθονίας. Έναν ορισμό που θέλει την αφθονία να είναι το θεμέλιο της ζωής μας στο μέλλον.
Αντί να σας αποκαλύψω απλώς αυτόν τον ορισμό, θέλω πρώτα να σας δώσω την ευκαιρία να τον βιώσετε.
Γι’ αυτό θα σας παρακαλέσω να σταματήσετε ό,τι κάνετε και να πάρετε μερικές μεγάλες, αργές, βαθιές αναπνοές. Καθώς εισπνέετε, συνειδητοποιήστε ότι δεν χρειάστηκε να κερδίσετε ή να αξίζετε αυτό το οξυγόνο. Ούτε χρειάστηκε να το φτιάξετε ή να το παράγετε μόνοι σας.
Είναι ήδη στην ατμόσφαιρα, διαθέσιμο για εσάς.
Δημιουργήθηκε από την απεραντοσύνη του Σύμπαντος. Παρέχεται από την ίδια πηγή που παρέχει οξυγόνο σε κάθε άνθρωπο σε αυτόν τον πλανήτη.
Αυτή η εμπειρία οδηγεί στον νέο μου ορισμό του όρου αφθονία…
Αφθονία είναι να γνωρίζουμε ότι είμαστε μέρος κάτι μεγαλύτερου από εμάς – κάτι πιο στοργικό, ισχυρό, δημιουργικό, γενναιόδωρο, ευφυές και απέραντο από εμάς – και ότι έχουμε πρόσβαση σε όλα όσα έχουμε ανάγκη.
Με τον όρο γνωρίζουμε, δεν εννοώ τη διανοητική γνώση. Εννοώ να το γνωρίζετε αυτό μέσα στο πετσί σας, σε κάθε κύτταρο της ύπαρξής σας, στην ψυχή σας.
Σκεφτείτε το…
Εάν πραγματικά το γνωρίζατε αυτό, τι θα συνέβαινε με οποιαδήποτε πίεση ή φόβο που μπορεί να αισθάνεστε; Τι θα συνέβαινε κάθε φορά που νομίζετε ότι βιώνετε την ανεπάρκεια και την έλλειψη;
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μετριαστεί αυτή η αίσθηση. Ίσως να εξαφανιζόταν κι εντελώς.
Αυτός ο ορισμός ισχυρίζεται ότι αυτό που νομίζετε ότι χρειάζεστε και αυτό που πραγματικά χρειάζεστε δεν είναι πάντα το ένα και το αυτό. Σημαίνει όμως ότι όσα χρειάζεστε για να ζήσετε ολοκληρωμένα τη μοναδική ζωή για την οποία γεννηθήκατε, είναι διαθέσιμα. Όπως ακριβώς το οξυγόνο.
Μιας και το ανέφερα, θα σας παρακαλέσω τώρα να πάρετε άλλη μια ανάσα.
Μόνο που αυτή τη φορά θα σας ζητήσω να την κρατήσετε.
Συνεχίστε να την κρατάτε…
Καθώς το κάνετε, παρατηρήστε την ένταση, την πίεση και την έλλειψη που αρχίζετε να αισθάνεστε.
Αλλά ο λόγος που βιώνετε την έλλειψη δεν είναι επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμο οξυγόνο. Αντίθετα, είναι επειδή εσείς δεν έχετε πρόσβαση σε αυτό.
Εντάξει – τώρα μπορείτε να αναπνεύσετε.
Μερικές φορές, μπορεί να βιώνετε την ανεπάρκεια και την έλλειψη επειδή δεν ξέρετε πώς να αποκτήσετε πρόσβαση σε όλα όσα είναι διαθέσιμα. Αυτό πάει να πει ότι πρέπει μάθετε πώς να το κάνετε.
Άλλες φορές, μπορεί να μην αφήνεστε στις περιστάσεις.
Συνειδητά ή υποσυνείδητα, το μπλοκάρετε. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους ανθρώπους όταν πρόκειται για χρήματα. Οι πεποιθήσεις που έχουν για τον εαυτό τους, την οικογένεια, για τα χρήματα, για τη ζωή – ακόμη και για τον Θεό – τους μπλοκάρουν. Τους κάνουν είτε να αρνούνται να δεχτούν ό,τι είναι διαθέσιμο είτε να απαρνούνται να αποχωριστούν ό,τι δεν χρειάζονται πλέον.
Έχοντας πει αυτά, αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να έχετε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με αυτόν τον νέο ορισμό. Και μια καίρια ερώτηση μπορεί να είναι αυτή:
«Ναι, αλλά τι γίνεται με τους ανθρώπους που πεθαίνουν από την πείνα σε όλο τον κόσμο; Ή με τους άστεγους; Αφού έχουμε πρόσβαση σε όλα όσα χρειαζόμαστε – πώς γίνεται κάποιοι άνθρωποι να πεινάνε ή να μην έχουν σπίτι;»
Είναι ένα ερώτημα που με απασχόλησε πολύ και έντονα όλα αυτά τα χρόνια.
Ωστόσο, δεν κλονίζει την πίστη μου σε αυτόν τον νέο ορισμό της αφθονίας.
Όπως και με το οξυγόνο, δεν σημαίνει ότι οι πόροι που χρειάζονται αυτοί οι άνθρωποι για να επιβιώσουν δεν είναι διαθέσιμοι. Υπάρχει πλεόνασμα ποσότητας τροφίμων στον κόσμο, ώστε κανείς να μην πεινάσει. Κυκλοφορούν υπεραρκετά χρήματα για κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί, ώστε να έχουν μια πλούσια και ικανοποιητική ζωή.
Όπως ο καθένας μας μπορεί να κρατήσει την αναπνοή του και παράλληλα να εμποδίσει τη ροή του αέρα, το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και συλλογικά. Στον κόσμο μας σήμερα, τα άτομα και τα συστήματα μπλοκάρουν τη ροή των πόρων που είναι απαραίτητοι για να ζούμε. Ηθελημένα ή μη, είναι μια φυσική εξέλιξη του Αρχέτυπου της Σπάνης πάνω στο οποίο έχει χτιστεί ο κόσμος μας.
Σκεφτείτε το ως εξής.
Αν οι άνθρωποι αρνούνταν να εκπνεύσουν το διοξείδιο του άνθρακα που στην πραγματικότητα τους είναι άχρηστο, τότε αυτό δεν θα ήταν διαθέσιμο για τα φυτά που το έχουν πραγματικά ανάγκη.
Ως αποτέλεσμα, τα φυτά αυτά δεν θα ήταν σε θέση να μας επιστρέψουν πίσω το οξυγόνο που μας είναι απαραίτητο για να παραμείνουμε εν ζωή.
Όλοι θα βιώναμε την σπάνη – χωρίς ουσιαστικό λόγο.
Παρόμοια, όταν μεμονωμένοι ιδιώτες ή θεσμοί αρνούνται να διαθέσουν τους πόρους που έχουν σε πλεόνασμα, οι άνθρωποι υποφέρουν. Άλλα άτομα και ομάδες αποστερούνται τους πόρους που τους είναι απαραίτητοι για να επιβιώσουν. Δεν είναι σε θέση να ζήσουν στο μέγιστο βαθμό τη ζωή για την οποία δημιουργήθηκαν. Δεν είναι σε θέση να αναπτύξουν τα μοναδικά τους χαρίσματα και δεξιότητες. Και κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει το δικαίωμα να ζει το μέγιστο των δυνατοτήτων που του προσφέρονται.
Αλλά αυτό δεν συμβαίνει επειδή οι πόροι που τους είναι απαραίτητοι δεν είναι διαθέσιμοι. Αλλά επειδή η ροή αυτών των πόρων εμποδίζεται.
Η αντίληψη ότι αυτοί οι πόροι είναι διαθέσιμοι είναι το πρώτο βήμα για να βγούμε από την σπάνη – είτε αυτή είναι η σπάνη της υπερβολής είτε της στέρησης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η υιοθέτηση αυτής της νέας κατανόησης της αφθονίας είναι ζωτικής σημασίας.
Σας προτρέπω να το γράψετε σε μια πινακίδα. Βγάλτε μια φωτογραφία της πρότασης που είναι γραμμένη στο τέλος αυτού του άρθρου. Κρεμάστε την σε ένα σημείο που θα τη βλέπετε συχνά. Βάλτε την δίπλα στον υπολογιστή σας, στον καθρέφτη του μπάνιου σας ή στο τηλέφωνό σας.
Στη συνέχεια, διαβάζετε το δυνατά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρατηρήστε τι αισθάνεστε και σίγουρα θα ανακαλύψετε ότι είναι κάτι πολύ περισσότερο από έναν απλό ορισμό.
Είναι επίσης μια ενδυναμωτική επιβεβαίωση που μπορεί να αλλάξει την εμπειρία σας σε κάθε δεδομένη στιγμή.
Από το να αισθάνεστε ανίσχυροι στο να αισθάνεστε δυνατοί. Από ανίκανοι να νιώσετε δημιουργικοί. Από τη μοναξιά στη δικτύωση, κι από την έλλειψη στην αφθονία.
Θυμηθείτε, ο ήλιος δεν περιστρέφεται γύρω από τη γη. Και ούτε η ζωή σας πρέπει να περιστρέφεται γύρω από την έλλειψη.
✹Γι’ αυτό επαναλάβετε μετά από εμένα:
Αφθονία είναι να γνωρίζουμε ότι είμαστε μέρος κάτι μεγαλύτερου από εμάς – κάτι πιο στοργικό, ισχυρό, δημιουργικό, γενναιόδωρο, ευφυές και απέραντο από εμάς – και ότι έχουμε πρόσβαση σε όλα όσα έχουμε ανάγκη✹
