Το 2035, ολόκληρος ο κόσμος θα έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας θα μπορεί επιτέλους να διευρύνει τις γνώσεις του, να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα μεγάλο εύρος θέσεων εργασίας, να ξεκινήσει με ευκολία τη δική του επιχείρηση και να βρει πληροφορίες για θέματα υγείας που θα μπορούσαν κυριολεκτικά να σώσουν ζωές. Ορίστε πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό.

Το ψηφιακό χάσμα

Σε λιγότερο από 35 χρόνια, το διαδίκτυο, από μια τεχνολογία περιθωρίου που χρησιμοποιούσαν περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι, έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης ζωής για δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Τι εμποδίζει, λοιπόν, τα 2,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους που δεν είναι ακόμη συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο από το να επωφεληθούν από μια από τις πιο ανατρεπτικές εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας; Και, το πιο σημαντικό, πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια για να διασφαλίσουμε ότι όλοι, παντού, θα μπορούν να ενταχθούν στην λεωφόρο της πληροφορίας;

Για να το ανακαλύψουμε, ας ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία της συνδεσιμότητας στο διαδίκτυο, στις προκλήσεις προκειμένου να έχουν όλοι πρόσβαση στο διαδίκτυο και στο πώς ο παλαιότερος φορέας των Ηνωμένων Εθνών εργάζεται για να τις ξεπεράσει.

Πού βρισκόμαστε και προς τα πού πηγαίνουμε

Εκατό χρόνια πριν από το ARPANET, ο ηλεκτρικός τηλέγραφος ήταν το “next big thing” στην επικοινωνία, καθώς έστελνε μηνύματα σε μακρινές αποστάσεις πολύ πιο γρήγορα από τα τρένα και τους έφιππους ταχυδρόμους.

Αρχικά, κάθε χώρα είχε το δικό της τηλεγραφικό σύστημα, το οποίο ωστόσο προκαλούσε προβλήματα όταν οι άνθρωποι προσπαθούσαν να στείλουν μηνύματα διασυνοριακά, οπότε δημιουργήθηκε η Διεθνής Τηλεγραφική Ένωση με σκοπό τη ρύθμιση των διεθνών τηλεγραφικών δικτύων στην Ευρώπη.

Ο οργανισμός αυτός εξελίχθηκε στην Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU), τον εξειδικευμένο οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών.

Ακριβώς όπως βοήθησε να ξεπεραστούν τα εμπόδια στην καθιέρωση του τηλέγραφου (και, αργότερα, των τηλεφώνων, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης), η ITU εργάζεται τώρα για την εξάλειψη του ψηφιακού χάσματος, όχι μόνο εξασφαλίζοντας την καθολική πρόσβαση στο διαδίκτυο, αλλά και διασφαλίζοντας ότι όλοι διαθέτουν τα εργαλεία που χρειάζονται για να το αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό.

«Η επίτευξη καθολικής και ουσιαστικής συνδεσιμότητας – η δυνατότητα για όλους να απολαμβάνουν μια ασφαλή, ικανοποιητική, πλούσια, παραγωγική και οικονομικά προσιτή διαδικτυακή εμπειρία – αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την ITU», δήλωσε ο Δρ Cosmas Luckyson Zavazava, Διευθυντής του Γραφείου Ανάπτυξης Τηλεπικοινωνιών της ITU. Ακολουθεί ο τρόπος με τον οποίο εργάζεται για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Το χάσμα της γεωγραφικής κάλυψης

Το πρώτο βήμα είναι να διασφαλιστεί ότι όλοι μπορούν να συνδεθούν στο διαδίκτυο, αν το επιθυμούν, και αυτή τη στιγμή, το 5% του πληθυσμού ζει σε μέρη που δεν έχουν πρόσβαση ούτε καν σε δίκτυα κινητής τηλεφωνίας.

Αυτό είναι γνωστό ως «χάσμα κάλυψης» και σύμφωνα με την ITU, σχεδόν όλοι όσοι ανήκουν σε αυτή την ομάδα ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ζουν σε αγροτικές περιοχές ή σε χώρες με χαμηλό εισόδημα.

Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η κατασκευή των υποδομών που απαιτούνται για τη σύνδεση των ανθρώπων στο διαδίκτυο δεν είναι ούτε φθηνή ούτε εύκολη, ιδίως σε απομακρυσμένες περιοχές, και  οι πάροχοι διαδικτύου πρέπει να μπορούν να πειστούν ότι θα έχουν αρκετούς πελάτες σε μια περιοχή για να αξίζει η επένδυση.

Όχι μόνο πολλές αγροτικές περιοχές ή περιοχές με χαμηλό εισόδημα δεν πληρούν αυτή την προϋπόθεση, αλλά έθνη με ασταθείς κυβερνήσεις και αυστηρούς κανονισμούς μπορούν να αποθαρρύνουν ακόμη περισσότερο τους διαδικτυακούς παρόχους από το να προσπαθήσουν να εγκαταστήσουν υπηρεσίες στις περιοχές αυτές.

διαδίκτυο

Η ITU προωθεί τη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, παρόχων διαδικτύου και άλλων ενδιαφερομένων μέσω προγραμμάτων όπως ο ψηφιακός συνεταιρισμός Partner2Connect (P2C). Στόχος του είναι να πείσει τις ομάδες να επενδύσουν πόρους προς την κατεύθυνση της βοήθειας για την εξάλειψη του ψηφιακού χάσματος και μέχρι τον Μάιο του 2024 θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει περισσότερες από 500 δεσμεύσεις αξίας περίπου 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αύξηση της πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Η κινεζική εταιρεία τεχνολογίας ZTE Corporation, για παράδειγμα, δεσμεύτηκε να κατασκευάσει υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες μεταξύ 2023 και 2025. Η μη κερδοσκοπική εταιρεία Internet Society, εν τω μεταξύ, θα κατασκευάσει 100 δωρεάν κοινοτικά διαδικτυακά κέντρα μέχρι το 2025 μέσω του P2C.

Άλλες δεσμεύσεις στοχεύουν στη μείωση του χάσματος κάλυψης με δορυφόρους, οι οποίοι μπορούν να διακτινίσουν υψηλής ταχύτητας διαδίκτυο σε έναν δέκτη οπουδήποτε στη Γη  – Ο δορυφορικός φορέας εκμετάλλευσης Intelsat, για παράδειγμα, δεσμεύτηκε να συνδέσει 100 σχολεία σε αγροτικές ή απομακρυσμένες περιοχές στο δορυφορικό του δίκτυο διαδικτύου έως το 2025 μέσω του προγράμματος P2C.

«Προκειμένου να συνδεθούν οι μη διασυνδεδεμένοι, υπάρχει ανάγκη για μια σφαιρική προσέγγιση που να λαμβάνει υπόψη όλες τις τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της σταθερής, κινητής και δορυφορικής τεχνολογίας, καθώς και υποδομές δικτύου για πολλαπλές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και εφαρμογές», δήλωσε ο Zavazava.

Χάσμα χρήσης

Ωστόσο, η κάλυψη από μόνη της δεν θα τερματίσει το ψηφιακό χάσμα. Πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε το «χάσμα χρήσης», τη διαφορά μεταξύ του 95% του πληθυσμού που θεωρητικά έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και του 67% των ανθρώπων που όντως συνδέονται στο διαδίκτυο.

Κόστος

Αποτελεί έναν βασικό λόγο για την ύπαρξη αυτού του χάσματος -μια συνδρομή κινητής ευρυζωνικής σύνδεσης βασικού επιπέδου κοστίζει περίπου το 9% του μέσου εισοδήματος σε μια χώρα χαμηλού εισοδήματος, σύμφωνα με την ITU, ποσοστό 20 φορές μεγαλύτερο από ό,τι σε χώρες υψηλού εισοδήματος– αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος.

Ακόμη και αν κάποιος ζει κάπου με οικονομικά προσιτό διαδίκτυο, μπορεί να μην έχει πρόσβαση στον απαραίτητο εξοπλισμό (smartphones, υπολογιστές, αξιόπιστο ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ.) ή να μην έχει τις δεξιότητες που απαιτούνται για να εκμεταλλευτεί πλήρως την τεχνολογία.

Ενώ ορισμένοι συνεργάτες P2C συμβάλλουν στην αύξηση της πρόσβασης στο διαδίκτυο, άλλοι συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του χάσματος χρήσης. Η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση unconnected.org, για παράδειγμα, εξοπλίζει σχολεία σε αγροτικές και υποβαθμισμένες περιοχές με δωρεάν διαδίκτυο, ενώ ο πάροχος τηλεπικοινωνιών IndoSat παρέχει δωρεάν πακέτα δεδομένων και ψηφιακή εκπαίδευση σε 100.000 άτομα στην Ινδονησία.

Η ITU εργάζεται για να καλύψει το χάσμα χρήσης και μέσω άλλων πρωτοβουλιών, όπως η Ακαδημία ITU, η οποία προσφέρει διαδικτυακή εκπαίδευση στην κυβερνοασφάλεια, την τεχνητή νοημοσύνη, το Διαδίκτυο των πραγμάτων και άλλα, καθώς και η πρωτοβουλία Κέντρα Ψηφιακού Μετασχηματισμού (DTC).

«Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας DTC, έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 305.000 πολίτες σε βασικές και ενδιάμεσες ψηφιακές δεξιότητες σε απομακρυσμένες και υποβαθμισμένες κοινότητες σε όλες τις περιφέρειες τα τελευταία 4 χρόνια», είπε ο Zavazava. «Αυτό τους βοήθησε να βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική τους ευημερία και να βρουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης».

Ένα «αέναο» ψηφιακό χάσμα Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για την αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος είναι ότι η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς και η πρόσβαση στην πιο πρόσφατη τεχνολογία είναι ποτέ δεν κατανέμεται ομοιόμορφα.

«Νέες τεχνολογίες έρχονται στην αγορά, απελευθερώνοντας νέες υπηρεσίες και εφαρμογές», δήλωσε ο Zavazava. «Οι χώρες και οι περιφέρειες δεν έχουν ίση πρόσβαση καθώς αυτές γίνονται διαθέσιμες. Αυτή η αργή απορρόφηση από ορισμένες  χώρες αποτελεί αιτία για ένα διαρκές ψηφιακό χάσμα». Το έχουμε ήδη δει αυτό να συμβαίνει στο παρελθόν – όταν το τηλέφωνο αντικαθιστούσε τον τηλέγραφο, για παράδειγμα, και συμβαίνει τώρα με την ευρυζωνική κινητή τηλεφωνία. Ενώ το 89% του πληθυσμού σε έθνη υψηλού εισοδήματος έχει πρόσβαση στο 5G – την ταχύτερη, με τη χαμηλότερη καθυστέρηση κινητή ευρυζωνικότητα που είναι σήμερα διαθέσιμη – μόλις το 1% των ανθρώπων σε έθνη χαμηλού εισοδήματος έχει πρόσβαση.

Στις φτωχότερες χώρες, το 3G είναι συχνά η μόνη επιλογή. Υπό αυτή την έννοια, το έργο της ITU δεν θα τελειώσει ποτέ – πάντα θα υπάρχει καλύτερος και ταχύτερος τρόπος επικοινωνίας – αλλά χάρη στις προσπάθειες της ITU και άλλων υποστηρικτών της, ίσως μπορέσουμε να αποφύγουμε ένα μέλλον στο οποίο το χάσμα μεταξύ των ψηφιακά εχόντων και μη εχόντων θα διευρύνεται σε χάσμα.

«Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται ραγδαία, η επιτακτική ανάγκη για την αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος γίνεται όλο και μεγαλύτερη για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα αφήσουμε τους μη έχοντες σύνδεση ακόμη πιο πίσω», δήλωσε ο Zavazava.

Διαβάστε επίσης: Το χάσμα μεταξύ των «μεγάλων» και των παιδιών για την ψηφιακή ζωή