Ο μπασκετικός MC που βάζει πέντε πάνω στο χαρτί και ρολάρει τη ροή, πριν 24 χρόνια προσγειώθηκε με τους Tang Ram αγκαλιά με το BarCode Crew του Λεκτικού για να βάλουν σε ρίμες όλα όσα ζούσαν στις αλάνες του Έλληνικού. Τώρα, που οι ημερομηνίες έχουν δίπλα το 2022, ο Phyrosun συνεχίζει να εξελίσσεται στο σόλο γήπεδο μαζί με συνήθεις υπόπτους στις παραγωγές του και στα γυρίσματα των πάντα δυνατών βίντεο κλιπ του. Παραμείνει αυθεντικός, μετράει πολλές ώρες δουλειάς πάνω από κονσόλες και μικρόφωνα και έχει για όπλο του τα χαρισματικά ψεγάδια του.
Ενώ ετοιμάζει τον νεό δίσκο με τον Τάκη Τσαν, “Phyro Tsan”, σκοράρει ασταμάτητα με κομμάτια που ανοίγουν threads με αποθεωτικά σχόλια και δεν κουβαλάει κανένα κόμπλεξ μπροστά και πίσω από τα μικρόφωνα.
Ένα μεσημέρι στο γήπεδο μπάσκετ δίπλα από τις κερκίδες του Παναθηναϊκού, αφήσαμε τα κλικς της μηχανής να παίξουν μπάλα και τις ατάκες του να σκοράρουν, όπως πάντα, την κατάλληλη στιγμή.
– Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι βασικές διαφορές από την αρχή της φάσης του ελληνικού hip hop σε σύγκριση με το τώρα;
Είμαστε από την γενιά που μεγαλώσαμε παίζοντας σε πάρκα, πλατείες και γειτονιές. Εκεί τα λέγαμε όλα, μαθαίναμε, διαφωνούσαμε ή τσακωνόμασταν και κάναμε αδελφικούς φίλους. Εκεί λέγαμε τα καινούρια μας κουπλέ, εκεί κάναμε freestyles. Τώρα όλα γίνονται στο διαδύκτιο και σε πλατφόρμες. Έχουν την ευκολία μέσω του διαδικτύου σε όλα και βρίσκουν οποιαδήποτε στιγμή θέλουν μια πληροφορία για ό, τι θέλουν.Εμείς δεν την είχαμε αυτή την πολυτέλεια, είχε πολύ τρέξιμο στο να μάθεις πράγματα για την αγαπημένη σου μουσική, όπως και να κάνεις μουσική με τα όποια μέσα είχες τότε και με την λίγη τεχνογνωσία που υπήρχε. Τώρα όλοι μπορούν να έχουν ένα home studio σπίτι τους.
Η διαφορά μας λοιπόν είναι ότι εμείς το κάναμε στα αγνά χρόνια.Στήσαμε όλο το οικοδόμημα και ήρθαν να απολαύσουν ό,τι βρήκαν έτοιμο για να το πάνε ένα βήμα πιο πέρα σε πιο εύκολες συνθήκες, εφόσον ο κόσμος πλέον αναγνωρίζει το είδος χωρίς να σημαίνει απαραίτητα ότι το γνωρίζει.
– Ποιο ήταν το ερέθισμα (καλλιτέχνες, άλμπουμ, περιστατικά κλπ) για να ασχοληθείς επαγγελματικά με τη μουσική;
Το πρώτο ερέθισμα ήταν όταν άκουσα το κομμάτι του Mc Hammer, U Can’t Touch This. Τρελάθηκα και είπα «τι ρυθμός είναι αυτός». Έτσι κατάλαβα πως μου άρεσε η ραπ χωρίς να ξέρω πώς λένε το είδος που άκουγα. Μετακομίζοντας λοιπόν στο Ελληνικό, άρχισα να κολλάω με το μπάσκετ και άρχισαν όλα. Ό,τι ταινία με μπάσκετ ή αγώνα από NBA έβλεπα, άκουγα μέσα ραπ. Άρχισα να αναπτύσσω τις γνώσεις μου ακούγοντας το είδος. Έτσι έγινε η μουσική μου. Ασχολήθηκα επαγγελματικά μετά από χρόνια ακρόασης με τη ραπ μουσική, όταν ένιωσα ότι θέλω να εκφραστώ με το τρόπο μου.
– Πώς έχει εξελιχθεί η διαδικασία της παραγωγής σχετικά με την ηχογράφηση και τη δημιουργία των κομματιών;
Υπάρχει εξέλιξη αλλά θέλει συνέπεια και ψάξιμο. Δεν είμαστε όπως παλαιότερα. Η τεχνογνωσία έχει μεγαλώσει εφόσον η πρόσβαση στο διαδίκτυο, σου λύνει πολλές απορίες αν ψαχτείς και σε βοηθάει να εξελιχθείς.
– Εξακολουθεί να υπάρχει η νοοτροπία ότι το underground είναι το αυθεντικό hip hop ή είναι πιο ανεκτική πλέον η σκηνή στην «εμπορικότητα» και στη συνεργασία με δισκογραφικές;
Εμείς παλαιότερα παλέψαμε πολύ για αυτό ώστε να σπάσουν οι ταμπέλες. Σαν Tang-Ram αλλά και σαν σόλο παρουσία, υπάρχουν κομμάτια και για clubs, μόνο που τα δικά μας clubs τότε ήταν underground, άρα; Underground είναι ο τρόπος σκέψης, η στάση ζωής και πως κινείς την μουσική σου.
Υπήρχαν άτομα που λέγανε για underground hip hop αλλά δεν είχαν τέτοιο τρόπο σκέψης και το έδειξε η πορεία τους. Το θέμα με τις εταιρείες στο 2022 είναι αστείο. Δεν νομίζω ότι σου λένε τώρα τι να κάνεις,αυτό είναι μύθος. Μόνοι τους πάνε σαν τα πρόβατα στη σφαγή. Ούτε τότε σου έλεγαν απλά παλαιότερα υπήρχε ένας βαθμός δυσκολίας ώστε να βγάλεις μια δουλειά από εταιρεία και αυστηρότερα κριτήρια. Η εταιρείες δεν κυνηγούσαν τους καλλιτέχνες, τώρα οι εταιρείες κυνηγάνε YouTubers, influencers, ή οτιδήποτε κάνει buzz στα social εκτός από artist. Τώρα είναι μπάτε σκύλοι αλέστε.
– Είναι πιο συχνές πλέον οι συνεργασίες με καλλιτέχνες άλλων μουσικών ειδών. Αυτό αντιμετωπίζεται ακόμα επιφυλακτικά από τη σκηνή;
Το crossover είναι μια δύσκολη κατάσταση γιατί αν δεν υπάρχει καλή χημεία, θα βγει μια καλή αηδία. Έχουν γίνει συνεργασίες που άρεσαν γιατί απλά έκατσε το δέσιμο και ο κόσμος τις αγκάλιασε επειδή το αποτέλεσμα ήταν ωραίο. Υπάρχουν συνεργασίες επιτηδευμένες που βγάζουν αποτέλεσμα σαλάτας και της λογικής πάμε να πάρουμε ότι μπορούμε. Αυτές φαίνονται.
– Η Hip-Hop παραμένει το μέσο να εκφραστούν τα παιδιά της εργατικής τάξης για ό,τι τους απασχολεί σχετικά με την κοινωνία και την εξουσία;
Είναι το μέσο για όλους και για όλα.
– Στην αμερικανική κουλτούρα, αρκετοί rappers είναι πλέον εκατομμυριούχοι αλλά εξακολουθούν να γράφουν και να κερδίζουν το σεβασμό. Αυτό μπορεί να συμβεί στην ελληνική πραγματικότητα χωρίς να αλλοιώσει την ουσία του μηνύματος;
Όχι γιατί δεν υπάρχει αγοραστικό κοινό για όλους. Δεν υπάρχει μουσική παιδεία Hip-Hop και αυτοί που νομίζουν ότι κάποιοι βγάζουν λεφτά και είναι μεγιστάνες στη Ψαροκώσταινα, δεν έχουν καμία σχέση με αυτή την φιλοσοφία και την κουλτούρα. Δεν τους νοιάζει να γράφουν έξυπνα ή να πούνε και κάτι. Φαίνεται άλλωστε. Δεν μιλάνε για πραγματικά γεγονότα,το ζούνε σε έργα. Fake it till you make it, όποτε αυτό δεν είναι Hip-Hop. Άρα real και εκατομμυριούχος εδώ που ζούμε ακόμα δεν αχνοφαίνεται. Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ δεν κερδίζεται με προβολές.
– Τι θεωρείς ότι δεν θα έπρεπε να κάνει ένας rapper/παραγωγός που εκτιμάς και είναι μέσα στις επιρροές σου;
Για να τον εκτιμάω, σίγουρα δεν θα κάνει κάτι που με ενοχλεί. Αλλιώς δεν τον ακούω. Δεν θέλω να αλλάζω πράγματα στον artist για να μου αρέσει.Θέλω να μου αρέσει για αυτό που είναι δηλαδή να είναι αληθινός.
– Τι συνεχίζει να παρεξηγεί ο κόσμος για το ελληνικό Hip-Hop και τη φιλοσοφία του;
Δεν μπορώ να ξέρω ο καθένας πως το ερμηνεύει στο κεφάλι του. Google is your friend. Πάντως δεν ανήκει σε κόμματα, ομάδες κλπ. Σίγουρα είναι μουσική που ενώνει.Το έχω ζήσει άλλωστε με παιδιά από άλλες χώρες που έγιναν φίλοι μου γιατί είχαμε κοινά ακούσματα. Δεν μπορείς να ακούς ραπ για παράδειγμα και να έχεις θέμα με τους μαύρους και γενικότερα με άλλες φυλές. Έχει δύναμη σαν μουσική γιατί έχει λόγο που πρέπει να μείνει ακέραιος. Ραπ μπορείς να κάνεις για να ζεις, όμως hip hop κάνεις για να πεις την αλήθεια.
– Πώς έχει διαμορφωθεί πια η εικόνα (βίντεο κλιπ, social media, φωτογραφία, graphic design) και πόσο έχει συμβάλλει στο σύγχρονο λανσάρισμα της μουσικής σου;
Στην εποχή της εικόνας που ζούμε είναι κάτι που πρέπει να εξελίξεις. Ο τρόπος που το χειρίζεσαι είναι προσωπική σου επιλογή. Είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της δουλειάς μας και αυτό. Καλό είναι να βελτιώνεις όλους τους τομείς που είναι σε συνάρτηση με την δουλειά σου,φτάνει να μην χάνεις την ουσία που είναι η μουσική.
– Σεξισμός και ρίμες. Στη σύγχρονη εποχή, πώς αναφέρονται οι MCs στη γυναίκα σε σχέση με παλιότερα;
Χειρότερα νομίζω. Όχι ότι είμασταν άγιοι, αλλά ο τρόπος πάντα κάνει την διαφορά. Υπήρχε λυρισμός και το έκανε πιο ενδιαφέρον. Παρόλα αυτά, με όσα γίνονται το τελευταίο καιρό με το #metoo και διαφορά φεμινιστικά κινήματα, καλό είναι γενικά να μην υπάρχει αυτός ο ψεύτο-καθωσπρεπισμός, ώστε να μην μπορούμε να πούμε κουβέντα. Αλλά από την άλλη, δεν μπορεί να υπάρχει και αυτή η ασυδοσία ιδιαίτερα και στις ηλικίες που απευθύνονται. Ίσως όλοι αυτοί αν σκέφτονταν ότι «αυτά που γράφω αν θα τα ακούσει η μάνα μου τι θα πει», να είχαμε μια καλύτερη κατάσταση. Στο τέλος όμως, δεν έχει σημασία τι θα πεις αλλά πώς θα το πεις.
– Πάντα επικρατούσε μία άγρια κατάσταση αλλά ειδικά τώρα, το bullying, η ομοφοβία, οι ρατσιστικές επιθέσεις, η μη συμπερίληψη έχουν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Πώς μπορεί η μουσική να αλλάξει τη στάση της ζωής και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων;
Παλαιότερα γίνονταν τα ίδια αλλά δεν τα γνωρίζαμε. Έχω μεγαλώσει σε τέτοιες συνθήκες και έχω βιώσει καταστάσεις που δεν είχες σημείο αντίδρασης. Τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα γιατί με τα μέσα μαζικής δικτύωσης, η κινητοποίηση για κάποιο συμβάν θα πάρει γρήγορα διάσταση και ο κόσμος θα δείξει ενδιαφέρον. Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία φωλιάζει στην φτώχεια και την εξαθλίωση. Η μουσική θα κάνει το έργο της όσο μπορεί. Δεν ξέρω πόσο μπορεί να σε αλλάξει σαν άνθρωπο ριζικά, πάντως τα ταξίδια και το διάβασμα, σίγουρα θα βοηθήσουν.
– Κεφάλαιο trap: Ένα γράμμα, πολλές διαφορές. Υπάρχει κάτι που ενώνει την εγχώρια trap με το Hip-Hop; Και πόσα τους χωρίζουν;
Δεν νομίζω να έχουμε τον ίδιο δρόμο. Άλλο ο ήχος και άλλο η νοοτροπία. Με τον ήχο δεν μπορεί να πει κάποιος κάτι είναι υποκειμενικό. Αντικειμενικό είναι ότι δεν έχουν Hip-Hop παιδεία οι περισσότεροι trappers στην Ελλάδα. Συν ότι παίζει να μην νιώθουν και το Hip-Hop οι ίδιοι,άλλοι πάλι το βλέπουν και υποτιμητικά λόγω της μικρής απήχησης. Είναι ένα παρακλάδι που εδώ στην Ελλάδα το κανονικό trap life, όπως το εννοούν στην Αμερική, δεν το ζει κανένας που κάνει την μουσική.
– Τι εισπράττεις, τι παρατηρείς και τι σε πωρώνει από τη συμπεριφορά του κοινού (ως ακροατές και ως θεατές στις συναυλίες) που παρακολουθεί τη Hip-Hop σκηνή;
Η ζωντανή εμφάνιση μπροστά σε κόσμο είναι η μεγαλύτερη μου ικανοποίηση. Το να δίνω και να παίρνω συναισθήματα είναι αυτό που με γεμίζει σαν άνθρωπο. Όταν είμαι στη σκηνή και παίρνω καλή ενέργεια είναι ό,τι πιο δυνατό υπάρχει για εμένα. Παίρνω δυο χρόνια ζωής,όταν κατεβαίνω και ξέρω ότι ο κόσμος πέρασε τέλεια κάνοντας αυτό που αγαπώ. Με πωρώνει όταν συμμετέχουν και η ατμόσφαιρα γίνεται σαν γήπεδο.
– Το φινάλε δικό σου.
Ετοιμάζουμε να δώσουμε στο κόσμο ένα rap άλμπουμ μαζί με τον Taki Tsan, με τίτλο “Phyro Tsan”. Με τον Τάκη, ενώ υπήρχε αλληλοσεβασμός και εκτίμηση από παλιά αλλά δεν είχαμε κάνει ποτέ ένα κομμάτι μαζί. Μπορεί να ήταν και γραφτό για να έρθουμε πλέον σαν ντουέτο μαζί με μια classic δουλειά μετά από χρόνια.
INFO ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΟΝΑΚΙ ΣΟΥ
You Tube
Instagram
Facebook
